Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 186, 14 Kekemapa 1893 — Ka Manao Kanawai o Loio Jeff Chabdler no ka Ninau o Hawaii. [ARTICLE]

Ka Manao Kanawai o Loio Jeff Chabdler no ka Ninau o Hawaii.

0 Jeff ChancIIer, oia kekahi o na loio kaulana o ka aoao Demokarata. Ke olelo nei oia, “aohe i loaa ia Peresidena Kalivalana ka mana e ninaninau i na ano i kukulu ia ai ke Aupuni Kuikawa o Hawali; a hookahuli paha I ua aupunl la; e like me ka loaa ole iaia o ka mana e ninaninau i na kumu i kukulu ia ai ka Hipuhaiika o Faranij a aohe no hoi I loaa iaia ka mana e kauoha e hoohana ia na puali koa o Amerika Haipuia I mea e hoopau la ai ua Kipuhaiika la. Oiai o Kalivalana e holo ana ma ke alanui Piladelepia e lawe i kana hoohiki oihana ma ka la 4 o Mamki i hala, ua Ike ia aku ke Aupuni Kuikawa e ke Aupuni o Amerika Huipaia, a o kona mau Kuhina e noho ana ma ke kulanakauhale o Wasinetona ia wa. Aohe mana i loaa ia Kalivalana ma ke kumukanawai e hoohana a kauoha paha i na puali kok o Amenka Huipuia e hookahuli i ke Aupuni Kuikawa o Hawaii, e like me ka mana ole laia e kauoha i na puali koa o Amerika Huipuia e hookahuli i kekahi aupuni e aku, oiai konamau Kuhina ua hoouna ia mai i Amerika Huipuia nel, a ua ike aupuui ia aku hoi, i ka wa ona i lawe ai i kana hoohikl oihana. 1 ka wa o Kalīvalana i hoomaka ai e lawelawe 1 kana mau hana ma ke ano Peresidena ma ka ia 4 o Maraki, wahi a Cbandler, ua akaka iala keia mau mea- Akahī, o ka Moiwahine Līliuokalani, ua kipaku ia oīa, a he Aupuni Kuikawa hoi, ua kukulu la ma kahi o ke aupuni Alii i hoopau ia. Aia hoi i ke Aupuni Ku:kawa ka mana o na aina o Hawaii, na hale aupuni a ?ue na oihana loaa mai a pau. Ua ike ia aku hoi e ke aupuni o Amei'ika Huipuia a me ka hapanui a ī ole e na aupuni no paha a pau o • ke ao nei. O na kuhina hoi o ke Aupuni Kuikawa e noho ana ma Wasinetona me ka ike piha ia aku e ke au-

ponl o Amerita Huipala, malalo hoi oke au hooponopono auponi o Harisona. Aole wale no ua ike ia aku ke Aupuni Kuikawa o Hawaii ma ke ano he aupuni I hookumu ia, aka, ua aelike pu o Amerika Huipuia me na poe o ua aupuni la ma kekahi kuikahl e hoohuī ana ia Hawaiī me Amerika Huipuia, a o ua koikahi la, ua kakauinoaia, a ua apono ia hoi eka Peresidena, aua waiho ia aku hoi eia ika Aha Senate no kona apono ana a kue ana paha. Malalo o kela mau hoike i hoo- : paapaa ole īa, ua ala mai keia ninau. Heaha la ka mana i loaa ia Kaiivalana malalo ok@ kamukanawai ma keia mea? Elua no paha mahele nui iloko o keīa mea. Akahi, ka hookumu ia ana a me ka ikeia ana o ke Aupuni Kuikawa. Alua, ke kulana o Hawaii a me Ameiika Huīpuia ika wa e hiki mai ana. 4 O ka mahele mua o keia nlnau, ua pau i ka hana ia; o na mea e pili ana ika hookumu ia ana a me ka ikeiaanaoke Aupuni Kuīkawa o Hawaii ma ke ano he aupuui Eipuhalika Kuokoa, ua pau na hana e plii ana ia mea i ka hana ia e Amerika Huipuia, oiai ke au hooponopono aupuni o Peresidena Harisona. Aohe mea ī koe no ia mea, a aohe hoi he mea ī koe e hana aī ī mea e akaka aī ua Ike īa aku ma ke ano he aupuni Blpubalīka Knokoa o Hawail. O ka mahele elua, oia no na mea e pili ana i ka manao hoohui ia Hawaii me Amerika Huipuia e pili ana hoi i ke Kulkahi i hana ia, aole nae ia i pau ī ka hana ia. Ma ka maheie i pau o keia ninau, aohe kaleana iki o Kalivalana. Ma ka mahele elua hoi, ua loaa iaia ka mana piha e hana ai malalo oke kumuKanawai. Ua loaa hoi iaia ka mana e unu hi hou mai i ke Kuikahl Hoohui aui puni e waiho ana imua oka Aha Senate ia wa. . Ua unuhi hou ia aku hoi ua Kulkahi la; a o ka manao hoi e hoohui, ua hooholo ia eia e kue ana ika mea i hoolala ia, nolaila, o ka ninau wale no i keia wa, oīa keia: Oka hana a Peresidena Halivalana, mamuli o kona hoouna ana e niaaninau i na kumu i hookumula ai a kukala ia ka Eipuhalika Kuokoa o Hawaii, a i ike ia aku hoi eke aupuni o Amerik ■ Huipuia, ua ku anei īa 1 ke komukanawai, a ala anei iloko o ka mana o ka Peresidena Kalivalana, a i ole o kana mau hana ma keia mea, e manao ana e hookahuli i ua Bipubalika la, ua kue anei i ke kumukanawal a he kipi anei? [Aole i pau.j