Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 185, 13 December 1893 — No Pomaikai o ka Hoo kapu Waiona ma Okusiri. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

No Pomaikai o ka Hoo kapu Waiona ma Okusiri.

Aia ma ka Akau o lapana kekahi mokupuni o Okusiri kono inoa. Ua like kona nui me Lanai, he momona ka lepo a he nui na laau olo-papa. He nui wale hoi na ia, nolaila, he poe lawaia waie no na kama*aina, a ua lawa no ia e kuai ai i ka ai a me na lole, a he palaualelokanoho ana. Ma ka M. H. 1884, he 200 o kolaila mau kamaaina, he poe inu nui loa i ka waiona i kapa ia he “sake.” Ee $3,000 ko lakou lilo i ka makahiki no keia mea. He uhauha loa keia hana, no ka mea, he $50 wale no na lilo okoa e ae o ka ohana hookahi malaila no ka makahiki. 5Tolaila, ua oi ko lakoii lilo no ka waiona, i na lilo e ae a pau loa. No ia kumu, ua hele kela poe a ilihune loa. He mauu wale no ke pili o na hale, a he nui ka pilikia i ke anu o ke kau hooilo. Aohe alanui, hookahi wale no he kula mehameha loa. Eha wale \ no upena lawaia maikai no lakou a pau. Mahope iho, no ka ike ana o na luna aupuni i ko lakou uoho pilikia, ua paipai ia aku lakou e hoahu nui i ka ai, i ole e komo lakou i ka wi nui i ke kau hooilo. Aka, aole hiki ia lakou ke kuai i ka ai pela, ua pau e na dala no ke “sake.” la manawa, ku mai he ekolu mau kanaka wiwo ole, a hoahewa ikaika aku i na waiona e hooia ana oia ke kumu o ko lakou noho huue ana a pau. He ikaika loa ke kue ana, a mahope nae, ua hooholo na kamaaina a pau o kela mokupuni i olelo aelike ma lulai, 1884. Penei ko lakou hooholo ana. Pauku 1. 0 makou na kamaaiua o ka mokupuni o Okusiri, ke hoohiki pakahi nei makou e haalele loa i ke kuai ana a me ka inu ana i na waiona a pau loa. Pauku 2. Ina e hoole keka-

1 hi kamaaina o keia mokupni [ aole e kakauinoa ma keia olelo i aelike, a lilo aku paha oia ma 1 ke knai mai a kuai aku i na r ‘ waiona a me ka inu ana paha. > alaila, e noho kaawale keia ■ mea mai ke aloha a me ke ko- [ kua ana a kona poe hoa kamaaiua, ke komo oia iloko ona nilikia. » * Ma kekahi mau pauku aku, ua hooholo ia na uku hoopai , koikoi uo ke kuai waioua, a e lilo ana kela mau elala hoopai i mea kuai i na hua-iaiki a hua e ae e hoahu ai ma ka waihona ai o ka lehulehu. E ao ia no hoi ua malihini a pau ma keia mau rula, a e hoohiki e malama mamua o ka ae ia ana o lakou e noho pu ma kela mokupuni. E mau aua ka paa o kela olelo aelike a hala elima makahiki, alaila. . hiki ke hoololi kupono. E naua i na hua o keia hana naauao. Ua malama pono ia 1 kela olelo aelike. 0 na luna aupuni kekahi i haalele i kela inu "sake” ana i ka wa e kipa mai ai ma kela mokupuni. Iloko o na makahiki elima, ua mahuahua na kanaka a palima ka nui. He paumi no hoi ke kumuwaiwai i lilo ma ka lawaia ana. Ua paa kaupoku hale ina pili-laau. Eha waihona ai nui i piha i ka laiki; he waihona okoa no hoi ko ohana keia ohana. I keia wa, ua lako lakou i ka ai, hoahu ia a lawa ke haule ka lawaia ana no na makahiki elima. He nui ka aina hou e mahi ia nei. He §2,000 ka waiwai o ke olona i hooulu ia i kela a me keia makahiki uo ka hana upena. Mamua, ua kuai ia na upena ma ka aina nui. Ua hoomaikai loa ia ke kula a he mau kula e ae i hookaawale ia. He nui ka maluhia,; a ua pau aku la ka nui o na karaima. Ma ka pau ana ona makahiki elima, ua kue kekahi luna aupuni koikoi, aka, ua hooholo lakou e hoomau aku i kela kanawai hoole waiona. Ho ka hoomaopopo aua i na hua maikai o kela hana ma Okusiri, ua hoohiki like kekaM apana aina ma ka aina nui a ua pomaikai like. He nui ka pomaikai ina e hookapu like ana ka lahui Hawaii i na waiona a pau.