Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 176, 28 November 1893 — He Moolelo Hawaii [ARTICLE]

He Moolelo Hawaii

A uā lawe ia na pahu wai e na kanaka ma kela wahi keia wahi, a hoopiha ia i ka wai ono, a hoihoi ia aku ī ka moku, a makana aku la hoi o Vanekouwa i na kanaka he mau wahi iniha hao pakahi. Ao aku o Vanekouwa ia Kamehameha e hoopau ike kaua ana, a e uoho launa pn me na alii o Maui, Oahu a me Kauai,; aka aole no i ae maodopo aku o Kamehameha Haawi mai o Vanekoawa ia Kameha* meha he mau paa-Io!e maikai; a haawi aku no hoi o Kamehameha i aahu (ahuula) hulu manu no ke alil o Beritanīa. Ma ka la 8 ae o Marakī, haalele 0 Vanekouwa la Kealakekua, a i kala 12 oīa malama no, ku oia ma Lahaina a hui oia me Kahekilī. Ua elemakule oia. A’o aku o Vanekouw y a iaīa e hooki i ke kaua ana me Kamehameha) ae launa pu me ia ka mea pono; aka, uā makehewa ia olelo a’o ana, no ka mea, ua hoole mai o Kahekili. Ua makemake no oiā e kaua me Elamehameha ho koha luku wale ana i na kanaka o Maui ma ke kaua panl wai o lao, a mal make kana keiki. A i hōi hoa no hoi o Maui iaīa ano kana keīkī, Aka, aole no nae i paa īa manao ana, i ka wa i kii mai ai o Kamehameha e £:aua laia ī kā malama māī o Sepatemaba oia makahiki no, ī ike īa mamua ae ,nei." ’ r ' “ •"■ " A ma ka 19, haalele o Vanekouwa ia Lahaiha a holo aku no Oahu, a ku ma Waikiki i -ka la 20 ae; a halawai oia me Kalanikupule ke alii o Oahu īa manawa. Hinau o Vanekouwa no ka poe nana i pepehi ka Lutanela a me ka mea a’o hoku o kekahi moku ona ma Waimea ma ka akau o Wailua. A kena ae la ke alii e kii ia ua poe nei a lawe mai imua ona. A i ka hoea ana maī, he nui no lakou, Alaila, kena ae la ke alii e hailuku ia lakou a pau loa i ko pohaku. A ua hana ia keia mea imua ona maka o Vanekouwa, a pau loa lakou i ka make mainoino. A mahope iho o keia, holo aku la o Vanekcuwa mai Oahuakuaku ma Kauai, a mai ilaila aku no ka aoao komohana.akau o Amenka. KO ,VAXEKOUWA HIKI EKOLU AXA HAĪ. I ka la 9 o Ianuari, 1794, i hiki hou mai ai oia i Hawaii nei, mai ka aaao komohana mai o Amerika, a hoea mai la iwaho pono o Hilo. Aole nae i komo iloko, no ka mea, epa ana ko laila makani kamaaina (Kanhaa he Uiuaunuī), be makaui pono ole ia ke ku ka moku* E noho ana o Kamehameha ma Hilo ia manawa. Holo aku la o Kamehameha, a ee aku la iluna o ka moku, a halawai laua me ka hauoli nui. Holo pu aku la laua ma ka moku ma Pana aku, a ma Kau, a ku ka moku ma Kealakekua i ka la 12 ae oia malama uo. Haawi,hou o Vanekouwa ia Kamehameha i maa bipi hou a i maa hipa no hoi, ua mahalo nui ola ia mau mea i haawi īa mai me ka makemake nui, no ka mea, ua manao no oīa he mau mea ia e waiwai ai kona aiaa. Aole i pau.