Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 165, 8 November 1893 — NU HOU HA WAII. [ARTICLE]
NU HOU HA WAII.
Aole he hoihoi la ana o ke aupuni alīi i koe ua make loa. Ua eo i ke Kuokoa hookahi wale īho no ka paio hahana o na malama eiwa i hala. Hookahi waie nb poo anpuni aka Elele Kuhīna o Amenka Huipnia i hele mai nei e noho makamaka a hoalpha oia o Peresīdena Dole o ke Aupunī Kuīkawa. Ealawa se e na makamaka ika kakoa moolelo hoa e puka aka neī, oiai, ua nui ko makok kalī ana i ke kope o ka moolelo kahiko, oia hoi o 01ando,’ aole nae he lawe ia maī, a no ia mea ua pani ia aku keia moolelo hou ma ia wahi. Aohe aupuni alli i koe ua hala i ke awakea o ka la 17 o Ianuarī, ua ku olohe na welo alii aohe papale ua hoi mai a ela ia kakou makaainana kahi 1 luakaha ai, ua hooko ia ka olelo oia keia, no ka poe pono ka honua o ka poe hewa e kipaku ia aku lakou, no makou iho ua pau loa ke aupuni Moi aohe koena. 0 ka Holoinua oia ka mea hiki ke kii i kela pali pohāku oioi o Hakipuu, no ka mea oia ke kīno oke kupapau i make naua al a kudala ia kona mau iwi ma ke alo iho o Kuapapanui i na la i hala ae nel, nolaila o kau mau kuīilkulu ana a pau ke olelo aku nei ke Kuokoa ih oe na ka lehulehu e hookomo aku ia oe i kahi J waiho al na kaa kaua a me na mea e ae o Parao maloko oke Kai Ula, no ka wae ike ai ou mau maka i ka p.uka ma ka hina- e hoea malana. 1 ke kuaua o ke ahiahi nei ka uwila ame ka hekīli o ka po nei, ua hoomaha ae la hanu o na anee alii ma ka waha, ua. ko ka lakou mau hoopunipuni e walaau nei imua o ka iahui no ka holhoi hou ia o ka Moiwahine ma ka noho Moi o Hawaii nel. 0na manao hoopunipuni o na nupepa e hoike nei imua o ka lahui, eia ia ianei ke ola o ko lakou mau manao hoopunipuni mai ka Peresideda Kallvalana mai e hoihoi ae ana īa LUIuokalanī ma ka noho Moi iloko o na la 4 mai ka wa o kona hiki ana mai a i ole ma ka la i hoopau ia ai oia i ka la 17 o Ianuarl 1894, ke hoea aku ia la, aole e hoihol alaila ua maule na lolo pupule o aa mamo a Baala e wanana nei ma na nupepa a lakou.
He kumakena nui ka na'anee alīl ma ka po nei i ka wa i ike ai lakoa ua hina ae ka uwahi malana oke poo oke aupuni e noho nei I keia wa, nolaīla olo iho la ka pihe a ua poai la no ka hoea ole roai oko lakou mau kokua mai na akua lapn 6 ka po a lakou c noi mau aku nei i na eepa o Waolani, wahi nui a, ka poe kapaianaha e hoohoka ia al na • / • manao o ka poai alakai hewa I ka Moi i hoopau ia, na Moi a kumaI puaa o ka \poki lolokaa i lohe ole 5 ; ke ao ia aku i ka uīa loa, a oia iho la no ka uku 6 ka waimaka.