Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 156, 24 ʻOkakopa 1893 — NA LETA. [ARTICLE]
NA LETA.
lAole o makou makemake e lowe i ke koikoi 'Onahalanonamanao i hoopnka i& malaloo £el& poo e ko makoa poe mea k&kaa.I Pau ka oe haiia, Pio ka oe Ahi’ * Koena naai Nehiaei mai. O Peresidena Dole, o Lanakanawai kiekie A. P. Judd, o Lolo Kuhina W- 0. Sm!tb, o Kuhina Wmwai S. M, Damon, oL A Kakīna, Komisina i Amerika, he mau mamo iakoa na na makua misionari, na iakou i lawe mai i ka lamaku o ka -naauao a me ka nuhou maikal o ka -maiamalama nul o ka. euanelio o desu Kristo. ī ka hiki mua ana mai o 61namu ulaua o Kakina, ua nonoiia ka oluolu ■'-o Liholiho Kamehameha H, inae ;:;pono ana i kona manao ka hoolaha. ana i ka euanelio a Iesu ma Hawali - neī. Aua apono loa ia kela manao e ka MoiLiholiho makeanohoao , -ina he .pono a pono ole paha. Ua - oleloia ma ka mooleio Hawaii, aole i hala elima a eono mahina, aia ka ■ he hoike kula ma ke kahua o Kawaiahao. Aka, i keīa la- ke ku neī , . ke kanaka Hawaii i hoonaauaoia -ma Lahaiualuna, a olelo. iho me ka liaakei, olapuwale na mikanele, a me ka lakou mau mamo pakahi i • ka ainaoko makou mau kupuna, ■ . powa, a aihue i ka noho moi o Liliu - okalani, a pela me na kanaka Ha- ■ waii eae i hoonaauao ia ma na kuia eaeokapae aīna, uapuana like lakou i kela mau huaolelo hoi- - no. Ke olelo nei oīesu, pomai--kai ana no oukou, ke hoino mai kanaka ia oukou, a no 7 u nei, e olelo wahahee mai ai ia oukou ī na mea ino a pau.” £ ke kanaka Hawaii naauao i piha Ika hupo ame ka noonoo ole. Ke ninau nei au la oo, nohea mai kouaina? no Adamu ma anei?no Papa anei laua o Wakea? noKamehameha 111. mai anel? Eīa ka pane a Davida, na Iehova ka honua a me kona mea i pihaai; aauhea iho la ko oukou. Lapuwale ona lapuwale, paa loa na mea ika lapuwule, wahi a Solomona. Eia ke kauoha nui a Noa i kana mau keikī ekolu, a na lilo īa kauoha i kanawai paa loa, luli ole, naue ole, Kinohi, $:24-27. Ala ae la o Noa ika - pau ana o kona waina, a Ike iho la ia I ka mea a kana keīkl muli i hana aku ai iaia. E poino no o Kanaana, fae kauwa īa na na kauwaakona poe hoahanau. Oielo mai ia hoi oia, e hoomaikai īa o Iehova ke Akua o Sema, a o Kanaana kana kauwa. E hoomahuahua auanei ke Akua ia Iapeta, a e noho no auanel ia ma na halelewa o Sema, a o Kanaana kaua kauwa. 0 ka manao o hoi o ka wehewehe Baibala no keia mau manao o Noa o pill ana i keia moolelo oiaīo e hoike
|ia nei eka Baibala Hemoiele. 1 0 ka lahai ilikeokeo a pau o Europa a e pili pu ana, o na mamo ia a lapetn. 2O na lahui a puu e noho ana ma na mokapuni o ke kai a e pilī pu ana, ma ka moana Pakipika a me ka moana īniana o kakou ia, he mau mamo ia na Sema. 3O na lahui oAferīka ame na Ilikini o Amerika a mo na lahuī pili like, he mau mamo lakou na Kananna. A heaha ka hana a na kanaka Hawaii e olelo nel mea ae no na mikanele, a mea ae no na keiki a na mikanele, meaaeno nanīua menakuloloa kakinL He Kanahiku-kumamakolu wale no makahiki ka laha ana o ka olelo o ke ola ma Hawaii neī, a ma na mokupuni o Tahītī a me na mokupuni o ka hema aku, piha ku haneri makahi o ka laha ana oka Euanelio a Iesu Krīsto. A heaha kau e ke kanaka Huwaiī haakeī, hookano, e nana aku ai i keia la maluna aka o ka ilx hualala oka moana no ua mau mokupum la. £ haaheo au me ke kanalua ole ke pane aku ia oukou i keīa la. Mokupuni nui o Nuholani, ke nooo alii la o Beritan!a Nuij o Nuzilanī hoi, ke noho haku la e Beritania Nai; o Tabiti a me na mokupuni pill, ke noho alli la o Farani; na mokopuni o Karoraina, Maikorenisia, Gīlibati, ke nohoalil la na Sepania, Geremania, Beritania, na mokupuni o Hawaii, o Hawaii nei no, ko noho alii nel na haole Amerlka, oia o Feresidena S. B. DoIe. A heaha iho la ko oukoo manao ma keia? Ua manao anei oukou na na keiki mikanele i hoohiolo 1 ka ooho moi o Lilīuokalanī? A na lunakanawai klekie anei i kipaku ae nei? E ka lahul Hawail, ua paa loa kela kanoha a kanawai fP$5oa I kau ai maluna o kana mau keiki/ a ke ike maopo. po nei ko ke ao nei a paa e noho nei malana o ka ilīhonua, ke hooko ia nei ia kauoha, A ma na mokupuni a pau oke kai, ke hoopihaīa hei ena uhīni illkeokeo. < { Paa ka oe hana, pio ka oe ahL Alaila, ua hookoia ka wanana a ke kaula nui I koe J U Kawainui, e hooīa aka ana i ka wanana a kela kaula nui Keopulupulu ipaneaku ai i kana keiki, no ke kai ka hoi ka alna. A o Kapihe ke kaula hope loa oko kakou aupunl i na la hope 0 ko Kamehameha I noho moi ana nou o Kawaiī, penei kana wanana una: <<E hui ana na moku, e hiolo ana na kapa akua, e iho mal ana ko ;ka lani, e pii aku ana ko ka honua.” Nolaila, ke hooia aku nei o J U Kawaīnul, Keopulupulu, Kapihe, na kaula o Hawaii nei i ka Noa mea i wanana ai no kana mau keiki, me ka maopopo ole ia Keopulupulu laua me Kapihe, uawanaua muaoNoa e nohoalii ana na mamo a Iapeta, maluna o na mamo a Sema a o Kanaana no kā laua kauwa. Pau ka oe hana, plokaoe ahi. Aelikenomeke »no paakiki o na kanaka i ka wa o Noa, pela no na kanaka epaulele kuhihewa nel mamuli o na olelo alapahi, hoopunīpani. Ke manao nei ka poe © kue mai nel ia makou he. aloha ole i ka moi. Ke pane nei makou, o oukou no ke aluha ole, ua koho* aku kakou i ka poa nana I alakal i ka Moīwahine a haule, i mau waha olelo ma ka Hale Ahaolelo kaukanawal, e kau i na kanawal kupono no .ka lahuī, eia ka i kanāwai plliwalwai, no ka ponoa me ka pomaikai o ko lakou mau pakeke iho, nolaila, mamuli o ka pahee a me ka hulali o ka waha o ka lunamakaaīnana o Lahaina i kapa ia e ko Honolulu be aila, hui pu me na kukui m»hu e pono ai ka noho ana i kipulu ia, i mea e holo ai a e ola ai ka bila Ioteri, o ka huli pu no ia o na lunamakaainana, haalele i ka pono o ka lehulehu, aia ka pono o ka nīnīnl a me ka owe ī Ka pakeke, kani ka aka, kau ke kikaika waha, kapakahi Manula ka palapala. , Hoi hou ka Aīla noho 1ka malu o Hale alii, lawe ka iima i ka penl, hooma’u i ka inīka, kau ka inoa. (Approved this 13 d«y of January, A.D. 1893.) By fcbe Owner, LILIUOKALANI. C. F. COLOPANA, - Kuhina Kalaiaina. [A paka hou aku.]