Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 152, 17 ʻOkakopa 1893 — He Moolelo Hawaii [ARTICLE]

He Moolelo Hawaii

Ko Lono Kapena Kuke ku anai Kealakēkua. I ko Lono nalowaleana mai Maui aku, uā.hoea mal la oia mawaho o Kohala, Hawaii, ;i ka la 20 o Leeemaba oia makahiki no, a ua kokoke Kukuipahu; a ku ka moku ilaila. He wa anu la, ua uhi paaia na mauna o Hawaii i ba hau. Holo nul aku la na kanaka oia wāhi i kai e nana i ka moko; a ike . aku la lakou i na haole e ai ana I ka ipu aimaka, alalla, hooho ae lana kanaka penei: “ He akua no ka?” Aia la be ai nui mai la i ke kanaka, ke nlaula mai la ka io kanaka i ka waha; o ke ahi a ia ke a māi la no i a ke paka mai la ka uwahi pele ma ka ihu. A ike ia nō hoi lakou i kā hao he nui wale, alailā,. hoi iakou I uka, a lawe aku i nā pūaa a mau waiwai e ae e kuai i kai oka mofcu;a kual iho la o Lono mē lakou no hookahi puaa, hookahi wahi pauku kaleahi puaa nui, i mea koī, pahl, a makaa no hoi. Olloh iakōu I ka loaa ana oia inau mea. A holo aku la o Lono ma iā waho

aku e Hamakua, a mawaho o Hilo, a me Puna, ame Kau, a aneano no e punī o Hawaii. I ka malama o īaauari la 17, M. H. 1779, i ku ai o Lono ī Kealakekaa, Kona Hema; a aia no o Kalaniopau ma i Maui. He kaua kaulana noīa .a Kalaniopuu i luku ai i ko Maui hlkiaa poe, a nui ka poino o ko Maui, a pio iaīa ia aoao, oia ke kaua i kapaia o Kamakamlmi. I ka manawa iku aku ai o Lono, he mau la kapa makahikl ia, aole he waa holo 1 kaī, aole no hol na hana e ae. Aka, ua lohe mua e ia mai no nae na mea e pili ana no Lono mai Maui mai ia mau la iho no. Aka, no ko Lono ku ana mai hoī, manao ae la na kanaka, he mea pono no ke holo ka waaikaī, no ka mea, ua hoio mai hoi o Lono ke Akua me kona moku. Ua paa io no ba manao o na kanaka he Akua o Lono, a o kona ua kapaia aku he heiau. Alaiia, holo nui aku la ua kanaka i ka moku, a īke aku la lakou ia Lono o ku mui ana me kona kahiko ano alīi no, ahe īpupaka ma kona waha a me na haole e ae. Kapa aku lakou ia Kapena Kuke o Lonoikeoualiī, a I na haole e ae o ■Lonopele ma. A ike aku la iakou i kekahi mau haole e okomo ana I ka lopi ma ka aoao o ka moku, kapa aku lakou, o Mokuhalii ma laua o Kupaikee, o na akua kalaiwaa; uo ka mauuo ana, he mau akua lakou. A haaa maalea mai la o Loao ia lakou ma ka haawi aua i na kui kakia, a me ua apanapaaa liiillkakaki, a mahalo nui loa na kanaka no ka oluolu, a me ka lokōmaikai o Lono ke Akua. Mahope iho, holo nui mai la na kanaka e hoomana ia Lono, no ka manao ana he Akua io no o Lono, nie ka hilinai nui aku la ia. Haawi wale aku lakou ia ia na puaa, fca ai, ka ia ula, ka maia, na mea uluhua ai, ko kapa, a pela' akn, e like no me ke ano o ka mohai ana aku i na āsua malōko oka heiau. Aole kuāi, haawi wale no; o nā kāne, wahine a me na keiki. | Lāwē āku no lakou aka moku, alaīla, nā na kahuna e lawe loa aku iāLono; ina he mohai makanā na pā lii, alaila he ahuuia ka makāoa. iīeenee aku no ke kahuna me ka ahuulu ma ka Uina a kokoke ia Lono, kulou aku ia īmua ona me ka ihiīhi, a houkau aku la i ka ahuula ma kona poohiwi me ke akahele ioa, o eha paha ke akua. Alaila, eml hope iki aku la, a haawi aku la i na puaa a me na mea eae, me ka hoomau nonaeikapule anama kelaa me keia mohai ana aku. He pule wiklwiki, ola no ke ano maamau ma kā hoomana ana; me na pūle loloa no hoi. Ina i hele o Lono i uka no ka nui 0 na kanaka no ka makau, a o kekahi poe, kulou aku lakou imua o Lono me fca hoomana ana ia ia; a kii mai īa na kahnna.a alakai aku ia ia o Lono iloko ō na heian, a hoomana akula na kanaka ia ia malaiīa. Ua ae mai o Lono me'ka hauoli noi i keia hoomano ana o na kanaka ia ia, e like me,ko.Herode ano hana 1 ike ia ma Oihanā 12:21 —23. la mau la iho, liio nulīna wahme i ka haha hoehaumia hau iāe Lono a me na kanaka ona; e īike no me na anōano ino o ka mal palaa lakou ī luluai ma Kauai, pela no iikeia ma Kealakekua, a nui ka poino o na wahine a na kane a lakou, a me ha keiki* ; No ka makemake nul kekahi o lakou i ba hao, nolaila, ua kuu wale aku na kaneina wahiae, a-ua haawi nui mai nā haole ia mau mea-i hā wahihe, a me ke 'aniani. A iko ilho ,la na wahine i ko lākou -mau aka iioko o ke aniani, uāakau loa iiho la lakou me ka weliwell nui, no ika nunui o ke aka maloko be nana iho; wāuwau iho la lakpu i ka heu o ke ānlaai, a pau ka ike ana i be aka, a minamina loa iho la lakou.