Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 87, 22 June 1893 — He Moolelo NO NAPOLIONA I. [ARTICLE]

He Moolelo NO NAPOLIONA I.

A. o ka Mea hoi i kapaia ka LiONAOMULULMU. , . - •$■ MOKUHA TII. - KE PIO ANĀ 0 MAKETUA. Oiar e uluku āha ko lakou mau manao nō ka lāweiāaku 0ka manā-- hōopōnōpono aupuni' ihai ko lakon mau Uma. aku-"ōiaij. ua laweāe o Napolioha i kā māhā hōoponopoho ,a hooiāio anāi nā kuikahi me ke kono pu ole iā aku o koiakou pianāo māia mea; Koiaila/. hōouha āku la lakou iā Kenēialā Kālaka mā keaho elelē imua o ke kahua hoomoaua o ka pūall o Kāpoliona no ke kuka puānā ike kuikahi me kē aupani : Auseturia."Hookipa mai o Napoliona iaiā mē kā oluolu iwaenā o kona pualikaua, aka, i mea e pohihihi ole ai kela a me keia ;o laua, ua pāne aku la oia, : ‘ina qe i hēle māi nei ianei e hoolohe- ai i ka’u man- plelo, alāiia, e ik'ē akh no auanei au ia oe me ka oluolu, akā, ; ina aole, alaila, e like me ka hikiwawe au i hele mai hei mai ka poe naha oe i hoouna mai, pela no- auahei oe e hoi hou aku ai ma ke alā au i hele mai nēi.” Ka keia māu olelo kuoo a Hapolioha i hookau aku i ka wēli malunā ouā elele la, a haule iho ia ōia maluna o kona mau kuli a apo ae la i na wawae o Napoliouā a mihi aku la. V ■ I ka wa a Alaviniki e hoomakāukau ana i kona puali kaua hui uialoko p; nā mānna Ansēturia, aia hoi ka Pope ke hoākoākoa malu ae la i kona īnau -puali uo ke kue aua aku 1 ua olali opio la. He hana kumakaia keiaa ka Pope._ . Koiaila, hea aku la o Kapoliona ia Kaāiuela Matei mai kona hookeai. ana, a hoouna aku la iaia imua o ka Pope, p. olelo penei: “ūa makemake p Komā ike kaua. E hookōia no auauei kpna iihi. Aka,

mamua ae o kona pulalelale āwiwi ana no ke kāua, ke hoike āku uei i ka’Pope eakahele ma ka noonoo ana, opapapau he aa ko kahale. “He ikaika ko'u mau puali, he kauoha ; wale ae no ka’u, ana lilo ka manā o kā Pope ma kela aoāo i mea ole. Aka, ke koho mai hei hae p Pāiāhi iā’u ēhoolohe Ina huāolelo oka malhhia. 0 ke kaiiā,: lie hāuā ■ wēliweli la no na m ea' a pau he haawiua kaumaha oi aku nae o ka ehaeha ke ili aku ana maluna o kā aoao e āuhee auā. Ua ake uui au e hoopaa i āeia kaua ma ka hana anā i kēkahi kuikahi.” Aka, ua manaoio loa ka Pope, e lilo aua kahi puali ’uuku iki ; o i mea ole imua o na puali nui o Auseturiā, nolaila, uā lilo keia mau olelo a Kapolioua i kāuoha aku ai ia Kādinela Matei i mea ole imua oka Pope. . _ I ke kakahiakanūi p kamalama o Ianuari, hoomaka ae la o Alavinika a me kouā puali e uee aku uo ka. hoōpakele ana ia Maheiuā, mai ha hiana mai o Auseturia. 0' keia iho la ka lima ,o na puali a; ke āupuui Auseturiā i hoouha aku ai no kā hpopuehu anaaku i ria wahi :kōā uāku iki o kā Kipuhalika. Aka, aiā ,nā3 o, Kaiiōla iloko oka mana ona Farani. I wabi e hiki ole ax iha kanaka .kuaaina ke hui ae a āla kuemai iaia, ua kukala āe .oiai, kekahi kuahaua e olelo aua, o kela ame kēia kauaka o Kailola e loaa aku āna me kekahi mea kaua mā koha lima, e ki : poka ia oia me he powa la. Aka; panē mailā nae o Alaviniki ma ka aoao o na kanaka o Kailola, no kela a me keia kanaka kuaaina e Mpokaia ana, ēli np oia i kekahi koa pio p Farani; pane hou aku la no uae o Kapoliona: Ko kela a me kēia koa uio Farani e li ia ana, e kau aku no oia i kekahi aliikoa Auseturia iluna o ka amana, 6 hopmaka, ana mai ka *Alaviniki hunpua .ponoi, ōiai oia e pāa pio ana iloko -o kona mau lima. Aka, mahope iho o ka noonoo akahele ana p kela a me keia, ua kapae ae la laua i ua oielo o ia ano. Me na- maka maluhiluhi ole hoi, ua hoakoakoā ,ae la oia i: kona mau wahi koa mawaho ae o na paia o Manetua, me ka haka ponō ana i kahi akp lakon mau enemi weliweli e nee ae ai, oiai, aole i maopopo, mahea la lakōn e iho mai ai, a ma kē kahua hea la e hoouka iaai na hana hookāhe kokoweli- , weln r Hē lā ino ka la 12-0 Tanuari, • 1797, epa anā ka makani -inp • huihui oka hooiīo, a e helelei , ana hoi na hua hekili hoeha ili

me ka makolukolu, oiai na eheu o ta makani e lawe uluulu aua ia lakou me he huna kai la iluna o na ale ahiu o ka moana. I ke ano ahiahi hoi e hoomaka aku ana e nalo a uhi mai na eheu anoano o ka po, ua holo mai la ka elele iloko o ke kahua hoomoana a hai mai la i ka nuhou, oia hoi, ua ike ia aku na; Ausetuna me na heluna nūi hewahewa maluna o na'kula palahalaha o Rivoli, e kaiehu ana i na'koa Mai i kukulu ia aku ma ia wahi. Iloko no hoi o ia wa, hiki hou mai la kekahi elele a hai maila, aia kekahi māhele ikaika o na Auseturia ke nee ae la np ka hoopakele ana aku ia Manetua He.oiaio, he mau nuhou kaumaha keia nana e hooholo aku i ka weli puanuanu o ka makau a noho iloko o ka puuwai wiwo ole, a naka holookoa ke kiuo holookoa mai o a o, aka, aele nae pela ko ka olali- o na la o Farani. Oiai, ua hauoli loa oia no ia nuhou, a ua akaka hoi kana wahi e hookele ai i kona ike hoonohonoho kaua a me ka ikaika o kona wahi puali. Aka, he kulana pilikia loa nae kona i keia hora. īna e kali ana o Ffapoliona no ka hui ana o keia mau puali a lele kaua; mai mamua pono ona, oiai hoi na koa maloko o ha paia o Manetua e lele kaūa mai ana mahope o kona kua, alaila, ua maopopo, ua kūpilikii kona kulana. A ina hoi e leie kaua aku ana oia maluna o kekahi puali, alaila, e waiho hamama ana ka ipuka no kekahi puali e kōmo aku ai e hoopakele ia Manetua. Aka, aole'nae ia i lilo imeanakona noonoo e wae ai, aka, ūa hooholo koke iho la nae oia i ke ala a kona puali e maki aku ai. Me kā eleu lūa ole, uanee aku la pia ā me kona puāli me ka puahi launa ole, me he la e kakele ana i ka mama o ko lakōu mau oiwi, oiai,>. mamua ae 0 ke kani anao ka hora 2 o ka wanaao e ku ana o Hapolioua me nā kōa he 30,000 maluna o ua piko kuakea o na puu e nana la iā lālo o ke kahua hoomoana o na enemi e hiamoe nei. He mau hiona weliweli kciihalawaimaimekonam.au lēna ike'. Oiai no na mile lehūlehu e a ana na puu ahl hōopumehana a puni ke kulā palahalaha, He malie a kalae ua po la, a he nani kamahao hoi ko ka mahina c pahola ana 1 kona malamalama piha maluna o ka ili h'onua. Iloko o ia wa, ike koke aku la no o Hapoliona, aia he 50, 000 koa iloko o elima mahēle, y ma ka pa tausani o ka mahele,; •, oia iho la na enemi ana e kue i aku ai me na wahi koa he 30,-

000 maluna o ia kala oneanea. Ua kohopololei aku uo hoi oia ma ke auo o ke kulanao na mahele, aole i hiki mai na pukuniahi, nolaila, hooholo iho la oi» e hoomaka ka lele kau» ana aku me ka hakalia ole, oiai, o ke sekona a me ka minute ia i haaiwi ia mai : aike ola o na Auseturia iloko o kona 'mana, Ma ka horal 4 o kc kakahiakanui, ua hoohikilele ino ia ae la ka hiamoe o na Auseturia e ka haluln o na bataliona o Napoliona e holo aku nei, a me ka nakolokolo o na leo o na pukuniahi. Pela iho la ke ano o ka la o RivolLHe la loihi no ka hoo- ‘ kahe koko a me ka make. Oiai e pii ana a e ■ . emi ana kela a me-keia aoao. Ua manao pine-? pine e pio ana o Napo-. liona, aka, uhi e mai la. hae ka po, a lanakHa hou ae la ka naauaoo hiapplipna. Ua hele ke kahuakaua a piha kuiinah'eana o ka poe make a meē ka poe mahunēhune,. a. no ka nui weliweli ona Auseturia, ua auhee aku la lakon, aka, aia nae na kaua lio- Fara.nl mahope o ko lakou mau kapuai kahi i oki pu ai 1 ha mea a pan e kokoke mai ana maloko o ke ana o ka lakou mau makakila, oiai hoi na poka pukuniahi e hookauliilii ana ma o » maanei o ko lakou maa iaina. - Aole i ike ia ka oKno malamalama o kanaau ao o keia koa opio wiwa ole, e like mē keia hoouka kaua. (Aoleipau.)