Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 86, 21 June 1893 — He Kumumanao. [ARTICLE]

He Kumumanao.

No Poinoekanaal anainalimao sa mea Ola Uhaao* 2co kne i ka OIolo Aolilc«. E na hoahanau aloha i keia po, e pouo no e loaa ia kakou kekahi ninau, a oia keia: 0 ka.olelo aelike. Heaha la kekahi ano? Eia paha. Oia no ka berita paa i hooholo ia niawaena o na mea ola uhane, Ina oia iho la kekahi ano o ka huaolelo aelike, alaila e loaa no i ko kakpu kumuhana kekahi mau. hoakaka e pili ana. I No ka poino e kau mai aua maluna o ke kane, a i ole o ka wahine. Ke kue kekahi o iaua i ka laua olelo aelike. 2 Ka olelo aelike mawaena o ka makua a me ke keiki. 3 Kekauwa me -kona haku. 4 Ka lahui kanaka me ke Akua, 5 Ke Akua me ke. kanaka. A. he nui aku ua hoakaka ana i koe, na oukou hoi ia e imi hou aku. 0 ka hoakaka no ka manao mua, no ka .poino o ke kane, a i ole o ka wahine, ke kue i ka olelo aelike. I ka lilo ana 0 ke kane a me ka wahine i io hookahi iloko o ka, herita o ka mare me ka maemae a me ka inoa maikai, a oia kekahi oihana hanohano loa i hiipoi nui ia iwaena o na karistiano naauao a puni ka honua. Aka 1 ka haule ana o kekahi o laua iloko o ka hewa i maopopo lea, kona oiaio ana, ua pau ka nani a me ka.maluhia, a ua inoino ka inoa maikai. Minamina wale, o ka hopena o ke kue ana i ka laua olelo aelike, hepoino. No ka manao elua, oia ka olelo aehke mawaena o ka makna a me ke keiki. E malama oe i kou maknakane a me kou maknahine, i loihi ai kou mau la maluna o ka aina a Iehova i haawi mai ai nou. 0 keia ka aelike hemolele loa mawaena o ka makua a me ke keiki, a ke Akua i berita mai ai. I ka loaa ana o ka mahele waiwai o ke keiki mai ka makua. mai, ua lana mai la ka manao haakei o ke keiki e haalele i koha mau m'akua, ku ae la ia a hele aku la ma ka

aina mamao, a uhaeha aku la oia i kona waiwai a pau, ka waiwai hoi a kona mau makua i haawi mai ai nona. Ma keia hookaawale ana o ke keiki mai kona mau makua mai, ua poino ke keiki. Pela i hoike ia ma Luka, ma ka mokuna 15, pauku 11-32, a penei kekahi mau olelo i kakauia: E ku au a e hele aku i kuu makuakane, a e olelo akn au iaia. E kuu makua, aole au e pono e kapa ho ia mai he keiki nau, aka ua pono au e kapa ia mai o kekahi o kau mau paaua. 0 keia iho la ka hopena ehaeha e kau mai ana maluna o na keiki haalele makua a auana mahope o ka lealea. Ka manao ekolu, oia ke kauwa me kona haku. Oiai e pili aloha ana o Elisai me kana kauwa hoolohe oia o Gehazi no ka manawa loihi loa, aka i kekahi \ya, na loaa ia Elisai ka wa kupono no kona hoola ana i kekahi mai lopera oia o Kaamana, oiai ua loaa oia i ka mai lepera, i ke ola anao Naamana mai kona mai lepera mai: ua haawi mai ia 'o Naamana i uku no ko EIisai hoola ana i kona mai, aka uae, ua hoole aku o Elisai t ko Kaamana uku- ana mai iaia, a ia Naamana e huli hoi ana no kona wahi, ua hahai mai la o 6ehazi, ke kauwa a Elisai mahope o Naamana, a loaa o Naamana ia Gehazi ma ke alanui, olelo hoopunipuni-aku la oia ia Naamana, me ka i ana akū. Ua olelo mai nei o Elisai ia'u e uku mai oe ina kalena dala elua a me elua kapa komo, ia wa ua uku la o Naamana i na kalena dala elua a me elua kapa komo. 0 kona hoi aku la no ia mē keia. mau mea. Aole nae o Gehazi i hai aku i kona haku ia Elisai, aka ua huna oia. Eia nae, ua ike no o Elisai i keia mau hana ino a kana kauwa iaia, nolaila,- ua hookau aku la o Elisai i ka mai lepera o Naamana-maluna o kana kauwa oia o Gehazi a me kana mau mamo aku. Nolaila, ke ike hou nei kakou i ka poino ana o ke kauwa no ke kue ana i ka laua olelo aelike i kinohi. Ē hoolohe pono ke kauwa i kona- haku ma na ano a pau, pela i hoikē ia ai ma Na ’Lii II 5:1-27-.— Ka eha o ka mauao pili, oia ka lahui kanaka me ke Akua. 0 ka lahui kanaka o ka īseraela, oia ka lahui kanaka a ke Akua i hoolilo. ai i lahui kanaka nona, a ua koho no hoi ke Akua ia Kanaana i aina hooilina no kona lahui kanaka, ka ama hoi i olelo ia kahi e kahe ana ka waiu a me ka meli. Ua lawe mai ke Akua ia lakou mai Aigupita mai, mailoko mai hoi o ka aina a ka luhi i noho ai. A hiki lakou ma ka waonahele, a. ma kamaunahoi 0 Sinai, ua hana iho la lakou i akua kii no lakou, a ua hoomana hoi lakou ia akua kii, a ua poina hoi lakou i ko lakou Akua ia Tehova, ka mea nana 1 lawe mai ia lakou mailoko mai o ka aina waimaka nui. Maanei lakou i kue ai i ka

lakou aelike me ko lakou Akua, oia keia. “Mai-haua oe i ke kii i kalai ia nou, aole ma ka like ana o kekahi mea i k«t Lani iluna a me ka honua ilalo, a mai kulou ia lakou, a hoomana hoi ia lakou, no ka mea, owau o !ehova o kou Akua, he Akua lili, e hoopai no au i ka hala a na makua i na keiki, ame ka lehulehu o ba poee inaina mai ana ia’u.” Oia iho la ka aelike weliweli loa mawaena o ka honua holookoa ame ke akua. Ua mau loa kona mana mai laila mai a i keia wa, a mai keia wa aku a hiki ike ao pau ole, pela i hoike ia ma Pukaana 20; 8-17. Ka manao elima, e pili ana i ko kakou .kumuhana, oia hoi ka poino o ka aelike mawaena o fce Ak.ua me ke kahaka. Ua hana ke Akua i ke kanaka ma ka mua 3oa i kinohi, a ua kapa ia ka iuoa oia kanaka o Adamu, a mahope ua hana hou ia iho kona iwi aoao i mea kino wahine, a ua lilo in i wahine, aua kapa ia aku ka iaoa oia wahine o Eva, nolaila ualilo laua a elua i mau kokoolua, he kane a he wahine. Ua hoonoho ia laua maluna o ke kihapai naui o Edena, ka aina e kahe ana o ka waiu a m'e ka meli, ame kona ea oluolu, ka oluolu ole i ko ke ao nei ma ia hope mai, a penei ka olelo aelike a ke Akua me ke kanaka. Ke hoolilo aku nei au ia oe i alii maluna o keia aina, e nohoalii ana maluua ona mea ola a pau, ma ka aina a me ke kai, .ae ai waleaku i nahua ono loa o keia kihapai nani, a o ka laau eku ana iwaena konu o ke kihapai, mai ai oe, i kou wa e ai ai-i ka hua o ia laau, he mea oiaio e make no oe. He wa mahope mai, ua ai iho la laua a elua i ka hua oka laau i papa ia mai eke Akua, nolaila ua, kipaku ia mai laua mai Edena mai, aua kau mai ka poiuo a oi o ka ehaeha maluna 0 laua a elua. Me ka hou o kou lae oe e ai ai i kau ai a pau na la o kou ola ana, a me ka eha hoi oe e ka wahine e hanau ai 1 kau keiki a pau na la o kou ola ana. 0 keia iho la ka poino e kau mai ana maluna o na mea ola uhane hooko ole ika olelo aelike. 0 keia na hoakaka e pili ana ika kakou kumuhana heluhelu i keia. po e na hoaloha. Oia hoi kapoino e kau mai ana maluna ona mea ola uhane, ke kue i ka olelo aelike, malia he wa no e loaa hou ai he manawa ia kakou, alailn e lohe hou no kakou i na manao pih no ka mahele elua o ka kakou kumuhana. . Oia ka pomaikai ke hooko ika olelo aelike no na mea ola uhane. Maahei ke hooki nei au, ake haawi aku nei au i ko’u hoomaikai ia oukou a pau. 0 na hemahema a pau oka kakou kumuhana rae a’u la. Mes. Wahineaūkai Lahilahi.