Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 80, 8 Iune 1893 — PALAPALA HOIKE AKE KOMITE WAE. [ARTICLE]

PALAPALA HOIKE AKE KOMITE WAE.

E Pili ana i ka Paīapala Eoopii Hoopau Kahunapule mai Eekahi mau Luna a me Kekahi mau Hoahanau o Kaumakapili i ka Āhahui Mokupuni o Oahu. Aole ka oihana o keia komite ka noonoo ana ī ka olaīo a me ka oiaio ole paha o na mea i oleloia ma kela palapala hoopii. O ke kupono a nae ke kupono ole pahia, oia.wale no ka makou kuleana e noonoo ai. Mamuli o ko makou noonoo pono ana me ke akahele a me ka lokahl, eīa na mea e hoike aku ai: 1. —Aole o keia palapalahoopii ka hana o kekahl halawai ekaleeia, a o kekahi halawai kuikawa paha. Aole i hoikeia ka inoa o kekahi mea a mau mea paha, nona ka oihana e waiho mai i keia palapala imua o keia Aīiahuī. Aole kupono no keia Aha e hoakoakoa ai i keia poe i kakauinoa he nui loa a kukakuka pu me keia lehuīehu. E kupono ana no keia poe e halawai pu ai a koho i komite nona ka oihana e malama pono I kekahi palapala hoopii imua o keia Aha. 2, —He mau manao nui elua I hoikela ma keia palapala hoopli. O ka mua, oia no kekahi “olelo hooholo” e hoopau ai i ka oihana kahu o Eev. J. Waiamau. Aka nae, aole no keia poe ka mana e hooko ai i keia oīelo hooholo. Aohe kuponoo keia oieīo hooholo. Eīa ke ano kupono. E halawai ana lakou a hooholo i kekahl palapala hoopii e noi ana i keia Aha e uoonoo ia ko lakou .mau kmnu kupono i- oleloia no ka hoopau anai kolakou kahu, Ina paha e hoapono keia Aha i keia nol, o keia Aha ka mana e hooholo pela, a hooko i ka lakou olelo hooholo; ;

, aole he mana o ke kakauīnoa ana o . kela poe. t 3.—Ua hoikeia uo keia manao mua he mau manao pili Aha. O ka > manao plli mua, oia no ke kapae ana i keia kahu no ke kulike ole o f m mauao o keia poe mc ko' lakou kahu ma ka hooponopono ekalesia 1 ana ma k$kahi mau mea. Aka nae, i» mamuli o ka noonoo ana o keia komite, o kela auo līke ole o na manao > o ke kahu a me na hoahanau, oia [ no ke knleana like o kela a me [ kela. Aole la he kumu no ke kapae. ana, aka nae no ka Iml ana I ke ano ■ lokahi i mea e. holo pono’ ai ka haua . a ka Haku ma keia ekalesia. Aole L hoikeia kekahi ano alunu, hookaumaha, hoonaukiuki, pono ole o ke kahn. 0 keia wale no ka olelo » l hoohalahala, aole like kona manao me ko keia poe hōopii. ka Lam wale no e .ikeia ai ka hookahi o na manao, oia hoī ka hooko loa anai ka manao o ke Akua Mana. Loa, Aka nae, mā keia.ao, ua hooholoia na hana ma ke knkakuka pu ; anao na kanaka Ilke ole p ko' la- ; kou mau manao, a hiki 1 ka wa e ■ ike pono al kela a me kēla, eia kekahi hana e pono loa ai ’ke hooholo * pu: Aole he mea malkai ke kapae ' ana i kekohi heahana ho kona ma- ■ nao okoa,* aka nae, he mea maikai ■ ka lanakila ana o ke aloha a me ka oīaīo.a me ka pono mako kakou mau hana a pau. Ina aole makaukau kakou e noonoo i ka pono, ua nul ko kakou hewa a me kanaaupo no hol. Ina koho wale kakou, aole mamull o ka noonoo ana, aole kela o ka Imī ana i ka oiaīo. Aole hoi he hana aloha, īna paha ua hoowahawahaiakekahl hoa me ka hoolohe ole ana i kona mau manao okoa ma ke ano kopono, piaī ua kapae wale ia no kona manao like ole. 4. —Ma ka manao pili elua, ua ole!oia, ua lawe ke kahuī kekahī mau dala me ka ae ole o ka Ekalesia a me ka Papa Kahu. Aole ī hoikeīa kekahi ano lawehala ma keia lawe ana. Ūa loaa paha ka mana iaia e hana pela, Aoīe ī hoikeīa he mau rula e papa ana i keia ano hana. Aole he moakaka o kekahi hana hewa mamuli o keia olelo holke. 5. —Ma ka manao pili ekolu, ua oleloia, na ke kahu mai kekahi māu olelo epa a hoopunipuni. Aka nae, aolei hoikeia keia mau olelo epa. He olele waha wale no keia, me ka ole o na kumu hooiaīo. Ma na palapala hoopii e ponoke hoikemai h na olelo epa a hoopunipuni—ma na haaolelo maolī, a me na inoa o ka poe i lohe ai, a makaukau e hoolaio ai i ko lakoa manao hoahewa. Aole hiki i keia Aha ke ae aku i na olelo hoohalahala, ina paha aole ne keia mau olelo he mau kumiu. hooialo kupono. Ka olelo lehuīehu ana 1 kekahi moa,'aole la he kumu hooiaio. 0,—Ma ka manao pili eha, ua oleloia ua aie nul ka ekalesla i ko lakou kaha, a noīaila ua makemake lakou e kapae iaia. Oīa ao. ua hoike lakou 1 ko lakeu hana hewa, a no ko iakou hewa ua makemake lakou e hoahewaia ko lakou kahu. He hāna kupalanaha keia. Ua like me ka hoao ana e powa i kekahi mea waiwai; a no.ka* lanakila olei ana o kela hewa, aolo e hoopai ia ka I mea aihue, aka nae o ka mea waiwai, oia no ka mea e hoopaiīa ai. Pelanoiua paha ua kuāl mal kekahi kanaka Hlhune i lole wawae nona, a hookaaia aku kekahi hapa wale no o ke kumukuāi a lilo na lole wawae i man mea haumia, ua knpono anei e paipai i -ka mea kalepa e hookomo 1 na lole hauuua, a hoi hou no hoi no ka mea kuai i na dala aie i koe. Ke manao nei ke komite aole makau na kahunapule Hawail e kukulu imau olelo nelike me na ekalesia, no na ekaleaia e

—ii^———Maaa • > \ uhai wale ai mamuli o ko lakon makemake wale ana i kela mauawa > keia manawa. 1 7. —0 ka manao nul elua, (oia no * ka manao hope loa) he olelo hoo- > weiiweli ia, he olelo hoohenehene i t keia Aha mokupuni ame ka Aha * Hookolokolo o kēia Aupnni. Ke * olelo nei kela palapala hoopii, ina * paha aole e hookoia keia palapala » hoopii, e hoole loa ana ka poe kaL kau inoa e hanaī i ko iakou kahu. * He oialo no aole keia palapala hoo--pīi ka hana o ka ekalesīa o Kauma- > kapili; aka nae ua hooholo pu. pela L kekahl mau luna a rae kekahi mau ! hoahanau aole e ae aku.ana lakou e ’ haawi i na dala no koua ola kahul ! Aka.nae ma keia ano hana ke hoo- > kahuli nei lakou ike kumukaaawai > o keia Ahahui, a ke kue : nei no hoi * lakou i na kanawai o keia aupuni. Aole hlki i kekahi pee hoahanau, ' aole hiki I kekahi ekalcsiii ke kapae I kekahi kaha mekaae oleana o keia Aha. Ola ho ka rula paa o keia Ahahui. Ma ka Buke Law'oluna. oia noke kumukanawai o ko kakou mau Ekalesīa Euauelīo, Mpkuna IX., Pauku 5. Ua oleloia penei: Na ka Aha mokupanī, (aoīe. no ka ekalesia) “he mea hiki no ke hookohu, e hoonoho, e hoohemo, a e hookoiokolo i na kahūnapule a me na haiolelo ke loaa na kumu kupono.” Okeiaolelo hooweliweli a keia poe kakauinoa oīa no ke kuahaua e knpae loa ana lakou I ke kumukanawai o keia Ahahui Euaneiio. Aole pela ka hana kupono. He hana kipi keia. Eia ka hana kupono, oia no ko lakou iml ana i ko lakou mea e makemake ai mamuli o na rula . hooponopono hana o ka Buke Lawelima, ko kakou kumakanawai e kaupalena ana i ka mana 0 na kahu a me ka maua o na hoahanau. - Eia kekahi, ua hana karalma keīa poe kakauinea ma ka hoohui pu ana ia lakou iho mamull o keia olelo hooholo e uhai wale i ko lakou olelo aelīke, oka hookaa ole ana i ka aie, he hana ia ma ke'ano kue i na kanawai kivila, o ka hoohui ana ī mea e hookaa ole ai i ka aze, he karaima īa ma ke ano kue i na kanawai karaīma, Mamuii ona kanawai o keia aupuni ua hooponopono ia he alelo aoliko mawaena o keīa kahu a me ka Ekalesīa '* Kaumakapiii, nona kekahi oīhana'e. hooko al, no lakou kekalu uku makohīkī e iiookaa aku aī. Ina 1 paha aole ī hookaaīa keīa uku makahlki alaila, ina pela ka olelo hooholo a ka lunakanawai e pilī ana 1 keia hihia, ua hiki i ka Ilamuku ko hopu a kuai aku i na waiwai paa 0 keia ekaiesia‘i hiki iaia ke loaa na dala e lawa a e hooko ai i keīa olelo aelīke. He hewa nui ia, ina paha e hoohuipuia kekahi poe e uhai wale 1 keia olelo ae-llke, na ka makai e hopu pakahī la lakou no keia hoohui ana ma keia palapala kakauinoa, Nolalla, mamull o ka noonoo ana o keia lromīto 3 eia kekahī olelo hooholo kupono akeīa Aha e hooholo ai, penei: Hooholoia. (1) Ua kupono ple keīa paiapala hoopīi no keia Aha e lawe a noonoo. Nolaiīa, (2) ua I aola keīa poe hoahanau e waiho I waīe aku ī keia palapala hoopīi, kukulu i kekalii halawni kuikawa, kono i kekaln komite wae uona ka oihanu e hoomnkaukau ai i ka palapala hoopll kupono e waiho ai imua o kekahi halawal kuīkawa o keia Ahahu: mekupuni o Oahu neī ,no ka hookolokolo ana 5 keia kahu no kekahi kmnu kupono i loaa ia lakou, me ka haawi mua ana i ke kepe o ka palapala hoopii i ke kahu a meka ekalesia. C. M. Hyde, ) J. Kekahuna, t Komite. M. Kuikahi, ' ) Honolulu, Apenla 5, 1893.