Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 78, 6 Iune 1893 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

MOKUNA IX. - Ka Auaana. Ke hana kahiko uo ka anaana; ua oleloia, i ke !-au q Huanuikalaīlal ke aiiī o Oahu; he mau keiklkana, o Kuheilani k v o Uliiuka w, a me Uliikai w. O UIiiuka ka mea nana ī hanai o Kana iaku o Wahiawa; a o Uliikaī, . ua mare oīa i ke kaue lawaia o Kualakai; a ma Uliiuka la i hookumuia mul aī ka auaaua. Ua līlo oīa I aumakua a anaana no na kahuna anaana a me na kahuna kual o, a kuni ola, a wehe i ka make a hal mai, a he mau oihana okoa keia i kahuna anaana, a pela no hoi na pnle, he lau a mau nui o na pule. O kaumaha aumakua ka nui, pau na wahi o*fca lani, na kukulu o ka ho* naa I ka helu ia ma na pule anaana a hiki loa ilalo i o Milu la. 0 kekahi keia o na hana ino a naaiipo loa i hanaia, ua hoolilo ia na uhane o ka po ī mau hoaloha no ke kanaka anaana, a o nadaimoQīo ino a me na lapu.o ka po, aia maluna ona. Ua oleloia, he oihana maikai a hemolele keia īna he kanaka naau hnahaa a hemolele o ka manao, he puu kalahala, ho wehe pilīkia, a kokua ka ke akua iala a kanīkoo, a haumakaīole a ulu kokea. No ke ao aua. Iml mua 1 kumulaū puaa nui momona eleelo paa loa, a me hookahi kuina kapa, oia ka aīana i ke kahuaa, a na ke ku kumu e alana akn raa ka īnoa o ka aumakua o na akua anaana, a hookuu aku l ka puaa; a i holo a moe imuao ke kahuna, ua maīkai iho la. O Nihoaiikaulu kekahi aumakua pule anaana, no lailu mai ko Oahu pule kaulana «o kīni Kailaa- he mano Kaneoho.” - A pau ka alana ann, alaila, aomai ke kahuna i na kauohapenei: 4tAuhea oe, ke makemako nei 00 © ao i keia oihana, he olhnna nui keia>. he kaumahu, he pilau,.be pookoī, heāi I na mea iho, na mea uwaawa; he oihana - kapu a laa loa, kaawale fca wahine tn c na keiki, e noho malie aole helo 1 ko hai kāuhale, a mākaba wale i ka hāi 1-a nui, pu ko nuī, ahui maiu nuī, puaa nuī, kuina

kapa, mai lalau wale ika hai wahine, mai kuko i ka hai kaikamahine, o pilau koke na maka. E waiho i ka huhu, a I pepehl mai al kuha mai i kou maka, mai hoopaī aku, na kou akua no o malama ia oe, a nana no e hoopai i kou eneml; a i hikī ka make i ka hale, hoomanao ae ī ko akua, ka mea au i paulele aī a i ao al, a i iuhi ai ke kleo a i lilo ai hoi ka waiwai i ke ao. Mai lele mua a maī ike 1 ka puu waīwai nui i laweīa mai a ka puka 0 ka hale, a he waīwai koko ola, mai lawe o pokolo ke ola ana i keia ao, ina he waiwai koko pilau, oia | laweia. Lawe ae ike awakea ho-a I ke ahi kuni imua oka aha kanaka nui, haī i ke kahoaka ī ke akea, ina { he alli a makaainana paha, e hai no j 1 ka inoa, ka wa e make ai, a me ke | ano oka mako ana, ailaīla, pau na { olelo ao a ke kumu, a he nuī aku na { olelō ao S koe. ! Kukulu ka moku hale, ao kahoo- i , ■ 7 \ maka no la o ke ao, kapu ka lauoho 1 aole o ako, kapu ka huewaī, ka ume j i ke, kahi moe, aole e auamo ika ai | zna ka a-i, ua laa ke kino me ke | kapu, a wili- kaeka_o kalauoho a \ rae ka umiumi, aole auau i ka wai, j aole hoopa! ka wahlne, ona lima ! kahi noa no ka.lawelawe ana i ka * hana, na mi makamaka ka nui o na mea ai e lawe mai, a mawaho maī o ; ka pa kahea aku i ko luko poe, a;a j no I»kou e kuwili mau ana i ke ao i j ka pule ina wa a pau, aia a noa ; wale waha me ka pahee, a anapuu ' ole, o ka paa ia. E liko rae na kapu o ka haumana, peīa no ke kumu, a i ike ke kumu i ke akamai alaila, al- ■ lolo na haumana. ! No ka ailolo ana, Ina he umi na | alaila he pakahi na puaa i momoua īka iwileī. I ke kalua ana, oka peu iliu, ka lihi pepeiao, keakeloa, na wahi e hookaawale. 1 ī ka moa ana o ka puaa, a ina na nanaka ke kua, hewa iho la, alaila, pane mai ke kumu 1 ka meanaha ia puaa, mai- malama oe ina mea i ao ia akn, o pokole na la. ke ano 0 ia, he aihamu,” pela no, inae poaka, a nina ka moa oka puaa. A o ka haumana i maīkai ka lolo ana, mai fca ai ana a 1 na mea i hoolaa ia, aka piiaa no ka loloana, alaila, e pane mai ke kumu o oe ka haumana 1 kohoia e.ke Akua no keia oihana. A pau kein, ao hou no hekulana pule hou aku, a lolo hou no. Umi a iwakalua ana inumuli o ka lehulehu o na ano o ka oihana fcahuna anaana, oia hoi, fca anaana, ka hoounauua, ke pahīuhiu, kalawe maunu, kaapoleo, ke kiiokilo, ke kuhikuhi puuone a pela uleu. Oke kunaka i lawa ma ke ao ana' i kela mau lala a pau o ka ike kahuna, ua kapaia oia he poo kahuna nui, a hē aumakua no ka papa kahuna, a he kaula nuī; aka, un ao kekāhi poe ma kahi oihana iki, a i hoomahuahaa i ka pukahee. Aole i pau ,