Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 62, 9 May 1893 — UA NAWALIWALI O HAWAII PONOI, MAI NOHO A HOONANA. [ARTICLE]
UA NAWALIWALI O HAWAII PONOI, MAI NOHO A HOONANA.
I ka lele aua o kahi auna kaka ma ka lewa he mea mau ua kekahi kaka e alakai, me ie la, oia ke alii. Mahope nae, pau ke aho o ua kaka alakai la a haulē ihope, a ua kekahi kaka e aku e alakai, Pela no o Hawaii ponoii! keia wa, ua haule ihope. makehewa koua paio ana, ua pau te aho o ua kaka nei. Ka kekahi o na kaka Pukiki. Iapana, Pakē, Enēlaui, Amenka e lawe i ke alakai. Aohe waiwai o kona imi ana e aua i ke aupuni noua 'iho. oiai na* pauiamea; E nana kakou i ke ano o ka waiho ana ona hana o -kela a me keia ano ma Hawaii nei, alaila. akaka. ua pauke aho o na Hawaii ponoi, o ka emi i hope kona pono me ke akahai.. . Aohe pono iaia ke akena wale, “ho’n wale no ke aupuni mai na kupuna mai. 0 Hawaiino na Hawaii, a o keia poe hāole ie mau malihini lakou, aohe knleana o lakou ma ka noho ana/' He mea houno vke aō nei, aia ino ka hoo-
————————i kele aupuni ana na kapoe 1 ikaika a me ka noeau. Ke ike nei kakou, - eia no na hana nui a pau ke malama ia nei e na haole. Aole' ona kanaka Hawaii hookele iua mau hana nui la. Peheala auauei e hoomau ai lakou i ka noho ana maluna loa o na hanaaupuni? E huli kakou a noonoo, auhea la kekahi kanaka Hawaii okoa he kapena mokuahi ia, a kapena moku holo-kuwaho paha? Auhea la ka Hawaii luna nui maluna o ka mahiko, halekuai nui, hui hanako, apelaaku? Uapau na hana koikoi a pau i na haole. 0 na Hawaii he haule wale no i hope, • aole hiki ia lakou ka heihei ana me ka poe kukini ame ka ikaika ona aina e. mai. Ua hoomanawanui loihi na haole me ka popopulu ina hemahema o na alii Hawaii, a ua hele ka nohoalii o Hawaiia nekoneko loa kona malamaia ana. Nolaila, ke olelo nei makou me ke aloha io iua makamaka Hawaii, eia no ka pukou hana pono, maiaume-j' ume oukou me keia poe haole, j no ka mea, be ikaika a lehu-1 j lehu lakou, a e lanakila ana uo lakou. Eia wale no kou pouo e Hawaii ponoi, e imi koke oe ika poli aloha o kou maka- ; maka nui oia o Amerika Huipuia. no e pulama a e hiipoliaoe, nana e hoomalu 1 mai me kona kumukanawai 1 kaulike a malaila auanei oe e 1 palekaua ai. Ina e nele ana kakou ma Hawaii nei iko Amerika hoo- , hui mai me kakou, alaila, o ka paio ino wale nokoēamekeaumeu me kela a me keia aoao e imi ai i ka lanaMla. He omaimai o Hawaii ponoi ahe palupalu, nolaila, he mea poino loa iaia ke komo pu i keia paio aupuni āna. Ina e hele keia paio a ino loa, oko Hawaii hookae loa ia paha auahei ka hopena. Eia no ke awa lai maluhia ke waiho akea nei imua o kakou. E awiwi kakou a pau .me ka lokahi a e komo iloko. ‘*'0 ka mea naauao,. ua ike.e mamua ika poino, a pee iho la. Aka, oka mea noonoo ole, hele wale aku imua a hoopai * ** ia." .