Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 39, 29 March 1893 — NA LETA [ARTICLE]

NA LETA

f Aole o maioa makemake c lawe ; i ke koikoi o na hala no na- manao i hoopukaia malalo o keia poo*e ko makoa poe mea kakaa.l _ i 0 ke Aha la Kou Makemahe, o ka T.o>o anei. o ka Hune paha? Me. Lunahooponopono : E kala mai ia’u no kekahi wahi kaawale o kou mau kolamu. He mea e ka ehaeha o ka naau i ka Iphe mau i ha kamailio a me na manao hupo e hiipoi mau ia nei e ko kaua lahui hookahi, e hoopuka mau aha i na olelo hupo. a e ake hou aku aua hoi e hookau ia . mai ke koikoi o -ka n'oho luuluu' ana maluna o ko lakou mau hokua ponoi. He mea e hoi ke kahaha o ko’u naau i ka lohe ana ikela mau manao . e hoopuka ia ana e kekahi. kanaka Hawaii a’u hoi i. manao , ai he kanaka naauao oia. Ee makemake a ke ake nei , no kekahi poe he lehnlehu , wale, e hoihoi houae i ka Moiwahine maluna o ka noho Moi o Hawaii nei, a e hoihoi hou ia ae hoi na punahele a hanai- , ahuhu maluna o na oihana aupuni. He kupanaha keia makemake ana. He oiaio, no ; ua poe pnnahele la, ua maikai io uo paha ia mea, aka, no kei kahi kanaka naauao kuokoa nae, he lapuwale loa- kela aho. i E hōomauao e ka mea helu- , helu, iua e hoi hou ae ana ka- , kou e like me ke au a kakou i . noho mua iho nei, alaila, he mea maopopo e hooikaika ana oe e hookaa i kou mau auhau ’ koikoi i lawa ai na uku nunui ( hewahewa o kela poe palaualelo e noho ana maluna o na j oihana nui waiwai ole; aha, ina e hoohui ia aku aua kakon malalo o Amenka Huipuia, ke , aupuni nona ua loina oi kela- ' kela hookahi o ke ao nei, he ' mea maopopo eka mea heluhelu, e mama loa ana kou mau auhau, a e lu a hoopau ia hoi 1 na oihana kiekie a kakou e > hiipoi makehewa wale nei. E moekahi mai ana na kanawai kaulike o Amerika •V

Huipuia ihaluna o keia mau paemoku, alaila, he mea oiaio, ■ e mama loa mai ana na auhau laikini kalepa,. na auhau pakeneia o kela a me keia ano. E pau ana ka hookomoia ■ ■ ana mai o na limahanā Asia 1 {ma Hawaii nei, ka mea hoi nana e anai nei ia oe e Hawaii ’ aka paia o ka ne]e a me ka hune. ■ E pau ana ke kanawai aelike 1 paahana, kamea hoi nana i 1 hoohaahaa ia oe e ke kanaka Hawaii ma ke kūlana like me " ko ke kauwa kuapaa. E lilo ana na apana aina nunui hewahewa e paa ia nei 1 malalo o ka Leialii. no ke Aupuni, a ma na kanawai hoi p Amerika Huipuia, e noa ana ■ ia mau apana aina i ka poe ponoi o ka aina i nele i ka 1 aina ole. E hele ana kela a ■ me keia kanaka Hawaii aina ole e wae e like me ka nui kupono e hiki ana iaia ke mahi, a lawe ae nona ponoi, a mahi aku, kukulu i hale ponoi me ka hookaa liilii ana i kaauhau mama loa no ua apana aina la a hiki i ka lilo kaokoa ana o ia apana aina nona. E ulu nui mai ana- hoi na hana hoowaiwai iloko nei o ka aina, a ma ia mea e loaa mai ana i ke kanaka lima hana he wahi hana me ka uku mahuahua e lawa ai, a e pluolu ai 0 kona uoho ana me kona ohana. a pela aku. 0 ke kumu hoi e pii ai o na uku hana oia no ke pani ia ana o ka puka hoopaelimahana; nolaila 'e lilo kaokoa ana na hana mikiala a pau iloko o na lima o ka poe o ka aina. Ehaohao mai auanei paha oukou i ko’u olelo e hoonui ia mai āna na oihana mikiala iloko nei 0 ka aina. Nolaila, e hoike aku au i ke kumu e hoea mai ai: I ka wa a na poe mea dala nui o ke ao nei e ike āi aiao Hawaii malalo o kekahi mana aupuni ikaika a waiwai loa, oia ko lākou wa e hookuu mai ai i ka lakou mau dalā e holomoku'mā keia mau , paemoku, no ka mea, aohe a lakpu mea e hopohopo ai no ka poino o ka lakou mau dala, He nui a lehulehu wale na poe mea dala'o Enelani, Europa a me Amerika a me ko kekahi mau wahi e aku e ake nui nei e hookomo ia mai ka lakou mau dala iloko nei o ka aina, aka mamuli o ke ano kulaualana wale a aienui o . 'ko kakou aupuni, ua aua aku lakou i ka lakou mau dala. E hoomaopopo oukou, oiai kakou malalo o ka nohona Moi, ke uku nei kakou i na : hoolilo nui o ehaā oi miliona dala i kela a me keia kau o | elua makahiki. Aka, ina nae : e hoolilo ia ae ana kakou ma ■ ke ano he teritori, a mahele ■ paha malalo o Ameiika Hui- , puia, he mea maopopo aole e 01 aku ana ko kakou mau hoolilo ana maluna o hookahi miliona dala. Ea! aole anei kela he mama nou e ka mea hookaa auhau? ! Heaha ka waiwai o na Ku- ■ hina puu dala nui ma kekahi mau wahi puu ako’ako’a e like me keia? Heaha ka waiwai o ’ nā Kiaaina lehulehu wale me * ka noho wale iho no? Heaha ko kakou mau pomaikai e ha- • nai ai i kekahi wahine a me < kona poe haia wahine, a me

na leHuleha palaualelo e ae e koaka wale ana no me na Hho nunmpuipm -ikapono e - hele e hooikaika no lakou pb1 noi iha? B lawe a e noonoo iho e o’u mau hoakanaka i keia mea me ke akahele. Ej hoopau i na : - manao nonohua : Ua ao o Hawaii, auahoea mai hoi ke au o ke gula imua o koua mau maka. E kiola aku anei kakou? Aole, e lawe mai. Ina be aloha.oe i kau mau maa pulapula, alaila ke i aku nei au, o keia ka wa nou e - imi ai i pono no lakou. 0 keia iho la ke au hou o kakou e pomaikai ai no ka hoonaauao ana i na opio Ha waii, aka, ina e hoi hou ae aua e like me mamua, alaila he mea makehewa ka hoonaauao ana i na opio, oiai aole loa _ e loaaiki . ana i na opio Hawaii- ka oihana ma ia ano, no ka mea, aia ka nana ma na punahele. Ina nae inalalo o Amerika,. alaila ua hiki ke manao ae ke kanaka naauao -a hoopono he pomaikai kona, no ka mea, aia ma ka hooholo ana aka hapanui oiia lehulehu e hoōhoho ia ae ai a e hoopau paha e like mo ke ano o kana hana. Aole anei kela he maikai? Mai hoike i kou hupo iloko p keia mau la o ka panepoo ; o ka naauao, ke kenetuna hoi .i hanau mai ai o na ike kupai- "* anaha apau o ke ao nei. _E kuilima pu oe e Hawaii ma ia kulana hookahi. # . Mekaoiaio, ; : . HawaiiOiwi. Honolulu. Mar. 29th, 1893: f