Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 39, 29 March 1893 — NA LETA [ARTICLE]
NA LETA
'Aoie o makou m&kemake e Xa*vre i ke koiko on&hala no n& manoo 1 hoopuka 1& o&lalo keia poo e ko m&kou pee me&ie&kau. | HOIKE NA KUEINA 0 KA MOI WAHINE I PAU I KO LAKOU EAHONA. [Kakau ia e C. N. K.] Ma keia i hoike ia mai ai ke kuleana o ka lele aua mai o kela mau 6ataliona koa o ka Bosetona, no ka mea ua lokahi ole ka hana ana a na haole me na kanaka Hawaii, a ua hopohopo ia ina e hookui ana keia mau mea like ole a i elua, he hookahe koko ka hopeua. A ma ia kumu ua hoike mai ka makaukau mau o na Aupuni nui e malama i ke ola ame ka waiwai o ko lakou mau makaaiuana ma na aina e. Ua noi aku na haole i ko lakouKnhina e malama ia lakou a me ko lakou mau waiwai a ua hooko ia mai ia makemake o lakou mamuli o kela mau Bataliona koa i hoolele ia mai iuka nei i kela ahiahi Poakahi. Pehea na kanaka Hawaii, ua noho waleanei lakou? Aole. Heaha ka hana a na poo Aupuni? Ua hooluulu ae lakou he mau puali o na koakuikawa aole i emi iho malalo o ehiku haneri ka heluna ma 'Kuapapanui kekahi a ma ka pakoakekahi. Eia hou he ninau, i houluulu ia keia mau koa i mea aha? Aole anei no ka lele kaua aku iha e ala io mai ana he haunaele? Oia uo ka oiaio, āole kuleaua e ae o keia houluulu ana a nui ona mau koa. Ma ka Poalua ae,: heaha ka mea .i ikeia, aole anei maka hora elua ua' komo mai la he umikumamawālu mau haole a kaili ae la i' ke Aupuni? Aole keia o na koa o ka Bosetona, aka, o na haole no o uka nei, napoe no e uku neii ka Auhau Aupuni.. I hea iho la ka hoi ua mau Kuhiua nei i lohe ia mai ai iloko o Kuapapanui, e aha’na ilaila ? Ka, lohe • ia mai, ua makau nui, ua hopohopo, aole maopopo kalakou mea e hana ai. Ea, e ka lahui. hokai np hoi ua kamalii he uwe wale ka mea l’oaa. Oia iho la ka na alakai Aupnni e ola ai ka Lahui me ka Moi. Hiki mai ka hana i ke alo, o ka makau iho la no ka ia. Ka oiaio loa maoli no, (ke ole au e kuhihewa), ua makaukau loa| nā kanaka e hooko i na kauoha! ke haawi ia mai ia lakou e ' haha aku no ka pono o ke, Anpuni Hawaii, aole lakou e I kuemi hope. No ke aha ke kumu makau o kela Aha Euhina, ina lakou e hooko pouo i ka lakou haua ina la aole ka lahui e -hoiloli ia e na manao hoopanha, a hoonuinui wale ia mai. Ke olēlo uei na hoa o ua Aha Kuhiua kumakaia nei, ua makau lakou i na koa o Amenea. Ka, e hele wale aku ana no ka lakou e kaua ākui-ha koa Ameiika. Lalau wale, kai ho kii aku no a ma ke kuleana ponoi oia kela poe nana i kaili ae la i ke Aupuui, malaila e hoohana aku ai. Ina no hoi paha i hoao ia e lakou a keakea ia mai e na koa Amei’ika, alaila waiwai ka olelo ae ua
s kokua ia na koa haole o uka [ nei, manao ae he pono hou aku no koe ke hoopii i Amerika. Olelo hou no lakou nei, ua leta mai ke Kuhina Amerika i ka hora eha, e ike aku ana ia i ke Aupuni hou, oia kekahi kumu a lakou i kii ole ai e kipakū i na. koa o ke aupuni hou. Eka lehulehu, he elua hora mawaena o ia leta a me ka wa i lilo ai ke aupnni, e alia ana kela mau kuhina i kela kowa? Ua makemake anei kela mau kuhina hawawa e leta mai ke kuhina Amerika e hele lakou e luku i kela mau koa oke aupuni hou? He naauao anei ia hana? Aole loa.