Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 23, 1 Malaki 1893 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

jQUa ilieia aka me na makakino kanaka ka punohu ae o na kolamu uwahi ma Mauna Loa a mailoko o ka lua pele o Mokuaweoweo. Ke oleloia mai nei, ua papakolu ae ka ol oka uku ona keiki oko kakou Puali Puhi Ohe Hawaii i kuhalahala īho nei mamua oko na manuwa puali puhi ohe. Ke haawi ia nei he $200 makana ma ke ano malu i ka mea e loaa ai ke kope oke Kumukanawaii makemake ia ai e onou mai na ka lahui e mama aku. Ua pau ika hookun ia mai na lapana a me na pake i hoomalu ia aimaka moku akalīkuli ikaPoakahi iho nei,. a pela pu no hol me na kanaka paahana o ke kao nana ī hoohikihiki mai na eemoku hoomalu a me na ukana. 0 na koa. umikumamaono 'i hoo noho ia aku e kiai i ka Moiwahine i pau ma kona hale noho ponoi iloko o na la uluaoa i hoomaka ai ka hookahuli aupuni, ua hoopau ia ma ka la hope o Peberuari i hala, a ua hoopau loa ia na koa mai ka oihana aku. Ma ka hoopii koi poho a Hennina de Silva (w) kue ia J. A. Nunes (kane) imna oke kau kiure kaapuni o Oahu nei i ka Poakahi nei no ka huina he $5,000 no ka uhai aelike mare oke kane, ua haawi ia he $250 ke poho kupono e ke kiure haole. He mau pukiki nae no laua a elua. Mamuli oka make ana o Puahi, wahine mare a Rev. S. Kaaua i make mua, ua ili mai ika Papa Hawaii • he puu dala nui kokoke e ekolu hanerl ka loaa makahikl, mai ka aīna kanu ko waiwai nui mai ma Hawi, Kohala Akau, i hoolimalima ia. O keia waiwai, ua haawi ia na Kauka Hyde e malama, no na hana oka Papa mawaena ona Hawaii. Owal na Hawaii e ae e hahai ana māhope o keia mau kanaka maoli i hookaawalo 5 kb laua waiwāi mai ko lauā nianao ponoi āeno keia hana mai- ■ kai ? v

| O ka hoopii a Mr. C. A. Brown kue ia C. N. Speneer, no ka mea kuleana I ka oihana Lunahela a me , Lunaaahau nui no kamoknpanio Oahu, mamoli o kona hoopau wale ia mai ka oihana aku a haawl ia aī ia C. N. Spencer, me ke kae i ke kanawai, oa hoopuka maī o Lunakanawai Frear i ka olelo hooholo e apono ana 1 ka aoao o ka mea nana ■ ka hoopii. Ua hoikela mai ia makoa, aīa ke holapu la ma ka hale noho o kekahī 0 na lede mauka o Kalihi, e kokoke la hol i kahi waī kaulana, kekahī kino kanaka i maopopo ole kona inoa; no ka mea aia i ka po ia e a-au hele'aku nei. Ua noho aku keia lede iiaila I makaa no na opio ma ka naauao, a he holapu akn hoi ka ke kalohe. E, mai pii hou oe luka o pa , ko kua i ka laau. Mailoko mai o na eka ko he 164 o ka mahiko o Ewa i wlli ia aku nei, ua loaa mai ka hua ohaha nona na tona he 1329 no ia mau eka uuku, ua like me 8 a me ehiku hapahanen mau tona kopaa o kā eka hookahī ke averiga ia. He aina momona maoli keia o ke ko, a ua oleloia mai 01 aku no na tona īna i maikai loa a hololea na mea f.>aahana o ka hale wili. He mea hou hoohoihoi loa keia i na ona o keia mahīko nui ma keīa pae aina. Eia ke hookokono nei kekahi poe kanaka Hawaii ī ka hapauea o Kamanuwai e kahea i halawai makaainana, no ke kumuhana, e noonoo na kanaka Hawaii no ko lakou mau pono iho, aole no ka hoohui aupuni ua lilo ia na hai e hana. Aole e ole ke kapalalu loa mai o na olelo i na mea huikan e ulupuni aī. Eia nae ka hewa, o na alakai ke emi aku , nei I hope, a ia hai e onou mai ai. E kuupau maī ana ka Huī Mele Noeau Hawaii I na leo mele kani ko 7 uko’u ona kileo o na lalao keīa Hui mamali o kolakou leo kani ihoomaamaa aī a wale waha, maloko o ka luakini o Kawaiahao, kehiki aku i keia po Poaono, Maraki 4. A ke olelo la maī nel, e kukai makepono ia ana na poe puni mele e hele ae ana e hoolohe, ma ka ike kino ana i na mea e mele ia ana īa po. I kekahi po o ka hebedoma i hala, ua paa i.ka hopu ia ma Kula, Maui, e ka Hope Makai nui - L. A. Anaru o Makawao a me kona puali makai, he umi-kumamalima mau pake, no ka hewa sifa. A i ka hookolokolo ia ana imua o ka īunakanawai apana o Makawao ma na la 21 a me 22 o Feberuari, ua hoopai ia he 5 pake ma ka $200 pakahi a he 2 pake ma ka $100 pakahi. 0 ke koena aka o na pake, ua hookuu ia no ka hiki oleJ ke hoomaopopo. Ua lawe ia mai keia poe pake i Honolulu.