Ka Puuhonua o na Hawaii, Volume IV, Number 16, 20 April 1917 — KA HOIHOIIA ANA MAI O KE KUOKOA O HAWAII [ARTICLE]

KA HOIHOIIA ANA MAI O KE KUOKOA O HAWAII

| O keia manao malalo iho, a j nona ke poo e kau ae ia, o ia ka Haawina Heluhelu o na C. :E. s o ka mokupuni o Oahu ma ke kau o k;a Ana i noho iho nei ma k.i luiikini o Kaumakapili, i [hoomakaukauia e S, H. Or-i, ika mea hia ka Haawina Heluhelu i haawiia ai: ma ke kau i hah, a no ka pomaikai o ko ma kou poe he!ubelu, nolaila, ke hoopukaia aku nei rna ka kakou wahaoielo "K.a Puuhonua ona H.a.yfaii".elike me ia maialo iho nei: I kalā 25 oFeb. 1843, oia ka Ja i laweia ai ke ea b Hawaii nei e Lo Keoki, he kapēna i.a no ka manuwa Gartsj?ost, o Ke'iiiwahine o Beritania Nui. Ma ia iaweia ana i manaoia si

ua ii'o ke aupuni Hawai) ia Beritanla, no ka mea, ua kauia ka hae p va aupuni iluna o ka pohdku hae aupuni, no ka hukiia ana o ka Hae Hawaii ilalo. Ke haule ka hae o kekahi au puni ilalo, a pii ka hae o Beritania Nui, wa pau" ka manaolana no ia aupuni, a ina i manano ka aupuni Ia e hoihoi hou ia mai kona kulana muET, me ke koko e hikiM', o ia ke kaua. Pela ka mea i ikeia, a i maa na kilo aupuni oia mau la. No ia mea, piiihua iho la ka naau o ka Moi Kauikeaouli. Iloko nae o na la e holo pailaka ana na aoao' a i elua no keia rr.ea, ua hiki aku la k» lohe ma na wahi apau o keia Pae a ua pilihua ka lahui mai oao o ka aina me ke kaumaha ame ka luuluu o ka manao.

A iloko o na haawina luulnu ii kau mai maluna o ka Moi, na'lii na kaukaualii, na kahuna, na kilo, na kuhikuhipuuone ame na makaainana mai oa o o ka aira. īa manawa i kukala mai ai ke alii i keia mau huaolelo. "Ua haawi &u i ka aina o kakou, ma muli o kekahi koi ikaika i hiki ole ia'u ke hooko, a nolaila, e na haīpule mai ,Hawaii a Kauaī, e komo ae maloko o ko oiikeu m-m luakini, na hale haj iawaij-na h.-Je imi neau=iO ēme [k-hi v/,.hi kupono e re, e pelu ih.i.nakuii ilalo me ka r>aau |haahaa a e.pnie aku i ke Akua | ao ko kakou aina." i A ioheia iho la keia !ei ali', ki>kuli io iho la tio na mea iiia!o,rue na waimaka, a pule ! aku la ike Akua e ho-hoi hou ' mai Ike ea o ka ain? t aole i brj!.irra Ti.<hina eono mahope iho o ka hoea sna naai o ka Akimarala Kamaki e kii mai ana ike Ikuokoa o Ku ul».

Mai manao naekakou, na ka iliia ke aupuni Hawsii ma ka pono kahiko a Kamehameha i ai. Aoie pela, ak», ua kailiia ke aupum mct ka hulpa ana i ke ano hoomana Akua. Ua olelo na kanaka o Berit;inis uakomo pu kekahi o ko Ameiika ame ko Palani e noho ma kc aupuni Haivafi e hoahewa i ke «upuni hou. B oklo 3na kekahi poe haole ua ano-e k.a noho ana o aa'lii emena mā kaaiaana a Hawaii nei, he !ahui lokoniaikai keia He !okomaikai na'lii, he hookipa i na malihin!» a he punahe'e. hoi haole. He lahui haawi wale i na meaai, aiai na'lii ka iokomaikai a na makaainana, nole he lahui kanaka e ae elike] |tr.e keh, ] I A o na kumu i paewa ai ka | noho ana o na'iii me ka lahui| ho!ookos, o na mision«ri no ia l»iui Amelika mai» pel\ kekalu | haole Amelika o Keooi Aluli

| -> - * — ... 110 jAnreiika, u I i ia ,a kona |iii.rru iī• : ;,a nupepa. j ; ela iiou ;ho i.o ui haole Ame» j ••• ā r,a misi- • 1j ■ ■ : - »■, :„e Kt Mlpe- ! - , ■- .. b, Isarc-n-ts; ,i t; .1 , t i. rre .i-ekahi _ e ct e. : ; /,., {•;uaj ha.o « 5 i,c v poeaina,' na'lii aire : -i Lhu! L. nak<t hoiookoa e TT n-M-nua o ka hiki r.n- n;-i o rv;sionari,-a man-.i-- 0 k- : ":ou hi'-i mai ua p»ew£ I" !cīrrrria:kaf o ka iahui ll;uv3 !; .' Pe]r» hoi !-■? p-onic«! an o ko lu r:.ka: i ke ano p-r_o A'",u nr.a ka P'or.c ; :■ iieniehameha. O

ke kofo «*i ana o keia hoon. .f- o ka lght;i-e i keia aupu .. • ka f.e!ike ana o na au puni oi kelake'a o ka mana ho'o ma!u aiif.urJ o Pe!ckane. Palani ame Ame'ika o kuokoa ke aupuni a ma :a kuekoa. anu o r.c aupaai.Hawaii-, ua ka w::ha r- na haole mai ke kuamuimi' i I:e aupuni ame na mikaneie. I na la e kupilikii &na ke aupuni ia Lo Keoki, ua hoouna aku ua haku la i kekahi moku aupuni o Hawaii nei, e holo i

I' panana, o Hooikaika ka ieoa o ua moku la, e ua holo aku ke kanikela Beritania, o A. Siraisona*me na palapala no ka hoolilo ana o ka Moi ame kona kuhina nai ike aupuni o Hawaii no Beritania Nui. 'Aole i pau.