Ka Puuhonua, Volume III, Number 23, 23 June 1916 — Moolelo Hoonaue Puuwai No ka Ui Kanamilohae [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Moolelo Hoonaue Puuwai No ka Ui Kanamilohae

Makaikiu Wahme Qp:c Kau!ana o ka Hema. | I OLE

Ka Hoku lohilohi o ke Komohana—-Kā Wāhine Opio Wiwo Ole Iwaena o na Ilikini a o ka Hanu Meheu Pololei. ■ MOKUNA X. Ka Makaikiu Wahine o ka Hema Mahope o ka Meheu o ona Mau' Makua a me Kona Kahuhanai a me Kana Mau Hana Aiwaiwa Imua o na IHkini Hihiu a Hiena o Pop:e. STaJc.vV.ia e īnikī T > -*jTr*rA.i O keia kauoha a ua Keikialii Ilikini Uriu nei ua hooko koke ia e kona mau kanaka iloko 0 na ieo hooho hiena/ a fca kakou Makaikiu Wa hine i ike iho ai e ike ia ana oia, nolaila, hoonee nee aku la oia iaia iho a piii me ua Keikialii nei. A ua Keikialii nei hoi e kilohi aku ana maluna o kona mau kanaka me ke akahele a hiki i ka wa a kona mau maka i kaulona pololei mai ai maluna o ka oiwi kino hiehie o ua Makaikiu nei me keia olelo kalakala a uaKeikialii Ilikini Uriu nel i luai mai ai me ka leo nu'" i pilia! 1 ka inalna: * ' ' f "Owai oe e keia laepaa?" %< E hoohewahewa mai ana anei oe ia'u." "He manaolana ko ? u aole au i ike ia oe mamua." ts O kou ike ' a me kou Ike ō!e no ? ;j } ' ua li'ke no ia me kou heohewahewa ana i 'k'ou mau kanaka ponoi." "Na'u ponoi no e alakai aku ia oe i kahi ou e ike mai ai ia'u." t; lna pel i e kaii i'ki' oe; a huli ae la ua Uriu nei a kauoha aku la i kona mau kanaka e noho iialo, aole mea walaau, a oia ka kona poe kaiiāka i hooko mai ai a noho hamau iho la na oiea a pau, a ua Keikialii Uriu nei hoi i ukaii aku ai mahope o ua Makaikiu Wahine nei. iia" laua e hele ana no ka puka o 'ke ā-nā 'i' hoopaaia ai o Walena ms. a me ke Alii Ilikini. Mawaho o ka puka o ke a-na I kuhikuh: aku ai' ua Wahh:; i ke akhele o Buruke me niau elelo: - •• i i kau kaueha i hooneaoea Bx.rake a lilol a kanaka oie. pela no i hoea ae ! la ka h; \ ke Alli Kawsta i kona home a kou maina i Imu aku a 5 ka home kuahiwi a ua kaikamahine Pelekane nei i alohaloa ai, ā o ka home hookahi no hoi a ua kaikemahine nei i holoholo ai niai kona mau la opio māi, a ma'kona mau kualapa hoi i hoohala mau ai oia i kona mau la, maluna o ke kua o kona Iio. ?? <k Ua huli hoi io m'ai'nei ā'nei ua hine ala? ?? u Heaha la ko'u waiwai e hoike aku ai ia oe ia mea, ina aele au i ike iaia." "Pehea oe i hoike mua ole mai ai ia'u? il O ka manawa hea anei ia. oiai, i la iho la no au i hoei mai ia." "Ina pela e wehe ae i kou palemaka 1 ike[ akn ai au i kou helehelena." ;

Oia no ka wa oua Ui Kanamiīohae 'nei i wehe ae ai 1 kona uhimaka, aka, no ka paa o ke pena i penaia ai maluna o ua Makaikiu Wahine nei, aoJe i ike koke'mai ua Unu nei/ a hikl i kona wa i hoomaopopo mai ai he Ilikini malihinī keia, oia kona wa i kahea ae ai i kona mau kanaka no ka hopu ana i keia aeahaukae, aka, mamua o ka puka ana ae o ka leo o ua Eeikialii uriu nei, huli ana ke alo iluna mamuli o ka faou ia ana aku o na wawae o ua Keikialii TJriu nei e na wawae oua Makaikiu Wahine nei, a ua aiwaiwa nei hoi o Buruke i emi aku ai iloko o ka pouli a nalowale. A ka leo hoōho ahiu hoi o ua Keikialii nei e hpopuka ana i na oleloino no keia Ilikini malihini naoa i hoolilo iaia i mea ole, a ua nokeia hoi na wahi a pau oua mau pali hooku'i nei o Popie ika huli aole i loaa aku *ua eueu nei o Buruke. , Aua Keikialii Uriu ilei hoi i ike iho ai eia kekahi ona kokua o kana mau pio ke hoao nei e hoopakele ia lakou, no ia mea, ua neho koke iho la kekahi ahakuka mawaena oōa a me kona poe kanaka no ka noonoo ana, a ua hooholo iho ia oia a me kona matf kanaka e puhi ola i kana mau pio i kekahi mau po mai me ke kali ole, ao ka mea, 6 ko lakou houlolohi mau ana i kela a me keia la, he haawi ana aku no ia i kaawale loa no ka hoopakeleia ona pio mai a 1 lakou aku, aku hoi lakou ika hoka a me hoaa, aua holo keia mea iaia ame kona mau kanaka. MOKUNA XI. . ~ .. „ i . ~ „ - Kahi Taona ona Ilikini o Popie Iloko o ke Okooko oke Ahi a ka Ui Kanamilohae Ka Hookahe Koko Weliweli Loa Mawaena o na Ilikini Hihiu o Popie a me na Koa Kokua -I . a Ede i kii ai——Ka i Pakele Ana ōna i Nolaila, ma kekahi la ae, ua hanaia iho la ; na puuwahie nunui i wahi no Walena ma ame i ke Alii Hapauea Ilikini Kawata e puhik>ja ia n* ika a pau, ama ia' po iho i laweia mai ai na pio me ko lakou paa i kupeeia a hookomoia iho ia iloko o ua mau puui wahie nei, me ko ike koke ana iho ;e halawai ana lakou me ko lakou hopena weliweli me kahi manaolana ole no ko lakou lanakila, no ka mea, aohe mau hiohiona oia anp a lakou e ike ana, aka, he mau hiohiona pamālo wale no. Nolaila, e like me ka hana mau a na Ilikini hihiu o Popie ke hooko lakou i ka hoopai make maluna oko lakou mau enemi, he wa ia no lakou e, lealea ai ma ke ano hiena kohu leleiona me ka poaipuni ana hoi naawaho o na puuwahie ako lakou mau enemi e make aku ana, a pela no keia a lakou e lealea nei me he mao holoholona hihiu ala, a kakou Makaikiu Wahine hoi e ifce aku nei i keia poino o kona mau makua a me kona kahuhanai. Nolaila, i ka uhi ana mai ona eheu oka po, aia ka kakou Makai'iiu Wahine ke noke hele ala ike puhi hele ina kauhale o na Ilikini ma koha mau palena waho. I ka anane kani ka hora 9 oua po ala, ua Hke ua kulan*aicautiale nei o na Ilikini hihiu o Popie me he lusipele ala, mamulī o ka pca*ka o ka makani e pa ana ma ia po s nana hoi i hoopioo aku ina Ilikioi hihiu o Popie, oiai ko! lakou tnau leo hooho ahiu e haehae ana i ka! lewa me na olelo haillili, a lakou hoi i holo aku 1 ai e hoopio i ua ahi nei e hamu mai nei i ko la-! kou niau holne a meko lakou mau wahi pono aka, dkm |nau hoao ana a lakou ua H!o i men hle, np ka tf!ea, ua oi Rku kn holopapa ana mai

0 keahi mamua o ko lakou ikaika Hoopio, iXseko lakpu. na::a hoi no ka lakeu mau pio, \wse : oo u a rzi au pu uw ah ie □ei 1 ke ahi a uā Makaikiū Wajhine nei, a ma ia aivj I:-\kou i iho ai i kihi o ka lakou 1 niau pio 20 ka ahai , ana no ko lakou mau ola me ko !a krv; |macao o!e ae hoi aia 'aku he i tcau no ka Makaikiu , Wahine a komo mai iloke oko ;lakou kulanakauhale nana e luku a e hoauhee ia lakou. ( No ka mea, i kela wa-a lakeu .e holo nei, oia pu no ka wa a lakou e lohe aku nei i ke poha» " ! poha oka leo oka pu ? no ka mea, oia pu no ka wa 1 hoea, mai ai o Ede a me AziuXo:ame na koa kpkua iloko 'o ua kulanakauhale taona nei o Popie, a nb ka malama!fima i naalelo mana'mana oke ahi i heahu wale 1 aku ia lakon imua ona Ilikini hihiu, a hoomaka mai la lakou e lele kaua maluna ona koa kokua o ua Eeie nei a me k» Nunui Aziuxo ? a he nu' ka Weliweli i ikeia ma keia hoouka kaua ana mawaena o na koa. kokua a me.na Ilikini- hihiu o Popie, a o ka mea nui wale no ia Ede, ke kanaka opio, oia no ka Makaikiu Wahlne, aia la oia ihea. Aka, aole e h:ki iaia ke ike aku, ua hui aku a hui mai, a oiai oia e wehewehe ana ina kaula i kupeeia ai o , kona mau makua a iaae kona kahuhanai iwaena o na puuwahie, a mamu« oka hoea ana mai oke ahi ma kahi oua mau puuwahie nef aia lakou nei a pau ma ke kapg oka Muliwai Kana kahi i hoo~ mal£Tai. Aole no hoi lakou nei i ho~ ulolohi wale iho no malaila, aka, ua naku hele aku la lakou nei ma ke kapa muliwai a hiki i kahi aua ui nei i waiho ai i kona lio, a malaila frfkou nei i huli hoi pololei akū" ai no Buruke i hooliloia i puulehu, muli o ka inaina i loaa I ke Keikialii Uriu, mamuii o ka hooko ole in o kona makemake.