Ka Puuhonua, Volume III, Number 14, 21 April 1916 — Ka Niuau Pil i na Koa Hawaii. [ARTICLE]

Ka Niuau Pil i na Koa Hawaii.

| Ma ka hoike a ke i : kaoohaia e noii i ke kulana o na koa o Hawaii nei, ua ikeia he rivau olelo kekahi e hoike ana i ke kupono o!e ka o n.* Kanaka i Uawaii eJilo i mau aliik;oa, ; Uanuimaoli na olelo hai'iilij maloko o keia hoikeia," a inn ka Lahui Hawaii he Uhui okoaJ ina la i keia ia ua pau loa na? •Kanaka Hawaii i k'a baa!eleij ka Oihana Ko\; ak«, e like no m- kuUna o keia lahui mai' k'P' hi mai, peU no a hiki i keia' l:ū oin hoi, aole Kikou i lawe' u|: .-i i mau olelo boino u niala-

lama, a lilo Ia hoi ia i mea t hoomauhala aku ai. . Ma ka nana aku komo aku ka Elele Aiii e i:;:!: pono i keia hoike, a m'\ ka ir..v kou naaa iho iloke? e na ii.upep?' namu,'ua ku I ke ku;: i-:• kii ke kubna o kt ; -Kiaama & ka Luna 'Nui v H?,na Hoi^ 0 Poleprf, Ua h'.v...!t: K"aaii'^? lOr- k:i ci'd ) n■; 03. • ke : u oo'-ke o koii- h{vt? ia yna 1 v, o ka niea . p;ki nae Look aua oaa c\a ke i... Oibapa Koa 0 -roi s « 0 '"or/rJ» kuleana ka ike niua i ke 032 hoike niamn-a- o k?„ h';LLi> aku iwaho. Ma kekahi maa hoike a kaea Kakai-olelo ( mua, e Kalaka, ua hoike aa keia Kakauolelo, uananano ke Kiaaiaa i keia hoike a ma kona keana no i kakauia ai. Ika noii pono ana aku a ke Aiii Kalanianaole, ua maopopo ka hoopunipuoi o keia boike. Oia hoi, ke oleio nei kela hoike 0 na kalaiaina ka na tnea nui o na pualikua a ■"■& 1 keia Gcnerala hou ka i kohoia iho nei e ke Kiaaina, ua pau ka na hana kalaiaina. 0 ka mea apiki uae, o ka zns nawa nui loa m«i nsi keia o nz Lunamakaainana a me na Senetoa, he poe loea ma na hana kalaiaiaa i komo aku iloko o na puali like ole mai Hawaii a Kauai, O kekahi no hoi, o keia Generala i kohoia iho nei, oia

kekahi ona haole (Rukini) i komo nui lioka y na h-ins aina ina la.l ha'a aku, oiai oia he £*un3 AUnui no I'lenolulu nei, A ua'nui n? h?.kaka uis n§ koho like ole b. rne n?. heopp. no kana aiau hana apuLi i konE manawa e hoohana aira i 112 kanaka ma na alanuL Ke ninau nei makou, no ke-. aha la keia fcao!e (Ruk:nī) : kohoia ai i no na hana kalaiaiua o keia mua aku? Ma ka makou hakilo ana ke ikeia aku nel aa hooui * aiiu a makou e hoohewahewa ole 4 al isi»i iio na qioaiona 0 d«s hānui kalaiaina, ke omar:?,ka mai h

eae ka maopopo iea. loa, Ma ka makou koho aku, aole kakou i ike i ka hopena o keia a i k«;ja Ahaolelo hou aku paha kakou e ike ai ina noi dala like oie no keia qihaaa. Ina kakou e naaa aku ana ihope i iia la o ke Aupuai Moi e ike aua uo kakou i oa nupepa namu a Kakiua ma e haiiuku ana i ka Moi no ka nui e na jhoolilo ma o ka malaaa aea i j na pualikoa. O ka mea nae i j ikeia, t ka neie ana o ka Moi j ina koa, ua hoomaka ke kiy: a j Kakina mā, a ae ka. atie e ka i Moiwahine ina koa ua LoL\\;kela kipi me k:. heokahe k;-kc ole. A i keia inau !r h.-; 4 i maklo v ka hv-cxa'.a s«u -

Amerika, kekahi kumu nui hoi o ka hoohui ana o lilo hoi i ka haoia e na Aupiini e, ke k'oi hou mai nei i mau pualikoa, a o ke kiikuiu ka hoi ia mai Kawaii a Kauai, a i keia mau ia ua aneane aku hiki i ka 5,000 ka nui o na koa Hawaii. Ina i hoohui hoi me Amerika i loaa ka'mea r.; e kiai, aiaila i m«iu koH aha >cia? ?ehea hoi na kea ii Ci\v: Ka e noho mai nei? He ;i .n iāu ano e-ui keia a n'..ako.j , v/iiho «ku nei. A o ka ir<akou e l'oi aku nei ina Kar-Ak". Ilawaii, r.iakaala, a

r/ui pMpiU'-hulu ika apo ana i na e wuihoia aku ana imua o oukou. Aoie -nakou mau kue i na kanaka e kono ana iLoko ū ,' v na pu&iikoa. He mau hanā hooulu kino a hooikaika kino r?ka, e h&n* no me ka makaala, jy4ai poina, aole koho o n* koa kumau. A ina e ukuia mai ana nakoa Hawaii, e makaah, o kou hoolilo pu ia ana no paha ia i koa kumau., .... Kuhikuhipuuone.