O ka Hae Katolika, Volume I, Number 15, 1 July 1869 — wahi Moolelo o Madegaska. [ARTICLE]

wahi Moolelo o Madegaska.

IM 1111 V M.\l N V Aunules (h' la Pro]>aga(ton dc la ioi. . 1111:: ei 1 S(>U.

SMn§soo mile huin īhalike kona aken ana. 4jBd,00() ka nui o n;t kmaka ni;i2aila. Aia kela pae inoku ma ka f 1 ikina o Afcikd : lioko o ke kaei \\ <>la kona hapa nai f a nia ke kaei olu kekahi hapa ona. 1 kā hapa lua o ke keneluria 15, oia hoim makahiki inamua aku, hoornaoka mokupuni ntn o Made£aska ( k kd IHikiki. I ke keneiupia I<> , hooinoka na lahui o l'jn-«)pa i ke kalepa ana mp / ko >la<h- ;tska, >lahojM' mai , 2(M) inainua aku, hoouua ka I]li|||)l Homa i inau Misionari Kalolik;* la wa h'hulehu na'Ui ma ia pa<>WP; ole ka aina ; punikaua na akanaka kekalu uie kekalu. ISolaila, "'llw hua nui ka noikaika ana o na Ka'lMm^'KaleiUka. loaa ina Ma(h 4 uaska ka iihm i ikeia aii nei , a i ka wa hke no. Ja. l, e nai atia i ua mokupurafkeia pa»' ama i aupun, li n.k iln , i.< v oBm*a no e hoikaika aua <> Pommauihoo|uo i tta anaiua kauaka a pau o nialalo n koua maiia. Ao]r w|Tpau ka inokupuni ihii i ka hoo'ūoe o pMHiiuh'i u;;< i ka i ~<i h. *BiQ. Alaila lilo ka han.i ana i h m iakaS ia liatlama i , kana k»mkī a me 'kona *|fl|^hakahaka. Me ke kokua an i o k" jfcrfjptini lauV i i t , i;a laii.ikila h»a o Uaka inak. » , ar- ; <ku 'i Ha<!ama I % /tlta aoao puie Metomsfe { Hooiepope ) 6erit ;im 1 mai e kukulu i k'> Likou I ''weiia her<'tiko UW' koKuaia P (m ' 0 Aupuni , e like nie na miwKWbri ka'awma ina Hav.au nn. ] ka mak. mak*' o i\adama 1, 'Lilo ke Karauna j ka Moi-Wahine , ia 8yalon ( ;. He ano koa ko kela wahie oolea hoi. I'a aupuni oia i kona me ka lima hao , a loihi uo kona

I ka wa hoounaia v. ALcvi Ilakelo im llawaii nei , hoounaia lioi e ke Kumiikauoha \\ 1 , ka Misionari I)ahiiO!it ka iiioa ma Ma<le<jaska. Ikaika loa ia i ke ka ipuni i na mokuaina o ia Aupuni, a i ke ao ana i na kanak;t. Kahea oia i na Misionari Jesuila e kokua ia ia. Mamuli o kona luhi , a me ke kue uui ia 111ai e ka poe hoolepope r inake <> Ke >. i)alfnont i ka iiiak. 1817. Kohoia ka I»ev. Monnet i Hope nona me ka matia o na I y refeto Aka elua wale no makalnki ana i noho Luna no ka I>kalesia ma M<■ hI• i, Make oia i ka la 1 o l)ek. 1849. Lilo o 1;< \. Lt .loui'n i panihakahaka nona i ka m ik. 1850 , a oia no ka Pi eleto Aposto!iko o īa mokupuni a hiki i keia \va e noho nei. Al<>haia kela ma Mala ia hoi mai lanakila loa ka Eka!t'siā ma ia pae aina i ke au ia Kaiiama H, mak. 18fil. Aka, i ka mak. 1803 pepelii ino ia ua Moi inaikai la iloko o kona hah 1 alii e ka ])oe kue. Alaila , lilo hou kr Karauna i ka Moiwahine , ia l*asoherina ia wa. la oluolu no ia Moiwahine i ka a<-ao 1 Kalolika ma na makaliiki elima o L<.na aj upuni ana. Aole no ka poe h(H)lepope k«ma aloha a iiie k'»na mnhiīlo. () ka a.»i ao Lanoh tno nae la ma Ma.h^a^ka. I m ka niea e akaka'i. I ka la o 15(,7 u i h-ma k i jroe h')(»lrpup»' i ke komohale o ko lakou iuakiui nui ma ke Kulana- ! kauhale Alii ma Tau;<f< i,v<\ Koi ikaik i lakou i ka MokvamiK\ i i Kasoliehna e hele 1 ko lakou koniohale. l a ho<Je m;i:i ; "i,i , aoie ia ē hele ni il-ula , no ka inea , i * hi an i, he pono ia ia e aloha iike i kr | Aupuni l\o ani , a me ke Aupuni Berita- | nia , aoie e hookiekie kekahi wi imua o kekahi. A eia hoi kahi k'unu o k<uia aua aua , kona makau o lanak»ta na mi>ionaii nui īna na mea o keia ao. Aole ia i makau pela i na Masionari Katohka , ka poe manao wale no ma. na inea o ke Akua , a me na uhane o kanaka. Meia iio ia i olelo pinepine ai. | l'a haav. i hoi o Uasotierina i kona ke iki hanai , Hapae'le- Hatahiri i na Kahuna Kato!ika e aoia'i, aole i na hoolepope. V pela no i haawiia'i kona kaikamahine Ha

soayerom;ma i ke kula Kaiolika ona Virigine. Aole nae i aa ka Moiwahine l(asoherina e lilo i Kato!ika a \n\t\ i ka la 27 o Mar. 1868, oha la mamua o.kona make ana. .\a Mr. Laborde, hope kanikela i arani ; i hapatema ia ia , menei : No kona akamai ina ka oihana lapaau, iia hiki ia ia ke hookokoke i ka 3foiwahine i kona \va mai. I a kainaaina kahiko oia ia Hasoherina no ia ike ana ; kona hoahele no ia. Kapa pinepine kela Aliiuahine ia ia rna ka inoa makaa. He Riristiano haipule maoli hoi o Mr. Lahorde. I ka wa ike oia uuku na la koe ia Rasoherina e ola ai hoonui kela i kona mau hele ana e lapaau ia ia. Kekahi la , hai aku o Mr. Lahorde ia ia me ka leo uuku e hoomakaukau no ke ola pau ole iloko o ka lani , a ninau hoi la ia, me kela leo uuku , no kona makemake 1 ka Bapatama. Hoomaopopo ka Moiwahine i kona ae ana,me ka lohe ole nae o ka lehulehu 0 na inea koikoi e nana ana ia laua. Alaila , hoo Mr. Lahoiale i kona mau lima elua iloko o kalii ipu wai, a holoi oia 1 ka 'ae o Hasoherina me ka hawanawana ana i na olelo laa o ka Bapatema. Ua kuhi na'Lii he lapaau maoli keia i kona Kino. Pela i haj>atemaia i ka Moiwahine 0 Madegaska. I a ike kaliiko o Hasohenna i na in a e pni ana i ka manaoio, no ka. mea he inau hoahanau Kaiolika ma kona heile Aln , mawaen.i o na mea hoolawelawe ia ia , a ua Ijhe pinepine oia ia lakou e hai ana i na kumu o ko lakou huh 'iii i nii ke hatohka. Lkehi la ma- « niake pomaikai o ka Moiwahme o lia>olnnna. « > - I <i lilo ke Aup'mi i , ia Kamoma me konamoa h4fi o Hanowalona 11, Mai liooneleia nae oia i kona Karauna , no ka mea , mahope o ka mak« aua o Ka>oherma , ala mai he anainii Hpi 1 ke Kuliina nui, ia Ham#airivoni ia ia ee koho ana i ka Moi hou. Aka , like kela Kuhma nui me Kekuanaoa ma Hawaii nei no ka wiwo ole , a nie ka ikaika. I aa īa ua I*ainilaiarivQni la na luna Q ka poe kipi ; alaila pio ke kipi ana, A kuM kala koke ia ka ka Moi kou o Ra«< moma , ka inea e kapaia na o Rana"V4* lona 11.