Ka Loea Kalaiaina, Volume III, Number 50, 30 December 1899 — Poha ka leo o ka Elele a ka lahui ma Amerika Huipuia [ARTICLE]
Poha ka leo o ka Elele a ka lahui ma Amerika Huipuia
I!. ff, WIIOOI 3 Ke Koa Nana e Hooiw V ' : . ” * * ! naueue ala me lia Wiwo Ole Iuro - Iuro - iuro! Hapa Nuia I U(i ike ia ka Malamalania o ka JVcini o Haioaii,
| hoopa’i 1 hoike ia ae ia, ua ae «ai ke aupuni e hoopau walo ia, ko ao aku o Wilikoki e kakau aku i kona pulima e kakoo aku i ke aapuni ana i • * H • *% V • J • • • , kaua aku ai, aka, ua hoole no o Wilikoki, Ma ka )a 16 • * m ,* •••• •%**,»• Jan, 1896, ua kala ia a hoo- ■ • kuu loa ia mai oia, mai la wa mai a hiki i keia manawa kona kali hoomanawanui ana %*? * » a eia hou, ua hiki hou mai he manawa nona e ala hou ai a kue i ka poe nana i hana ino 1 kona aina ame kona koko. I He kanaka koko Hawaii Oiaio o R. W. Wilikoki. Ua Hoonaauao ia hoi ma Ualia. oia me Kobert Boyd, oiai, o laua kekahi o na Hawaii i hoouna ia ai e ko laua aupu* ni no ka hoonaauao ana ma na Aina E, ma ka ike kaoa a me ka ike Ana-aina. Ho hiki iaia ke kamailio ma ka olelo Beritania, Pārani a me ka olelo Italia, a he waipahe a oluolu ma na launa kamailio ana. 0 ke kulana oluolu, heahea a lokomaikai o kona lahui kanaka aole ia he mea hiki i keia kanaka ke huna iho, a na kona kuiana naau a alakai i hooi loa aku i kona kuiana hoohialaai ma ke kamailio ana. Ua mare ia oia me Kamaaliiwahino Kaohelelani, a oia wale no me kekahi mea ku kaawale »ai iaia ae kal Puaalii pololei o na lalani alii a Kamehameha mai, a he ** • • 11 hooilina hoi no na Aina Leialii o Hawaii nei, nona ka nui he mau miliona eka, Ma ka wa i ninau ia aku ai oia e ka mea Kakau Nupepa o ko Thnes nona mea e pili ana no kāna huakai, ua pane mai la oia, i hiki mai oia ma ke ano pili Kalaiaina. E hala loa aku ana oia no Wasinetona D. C. kab’ hoi o na ninau pili Kanawai no Hawaii a me na ninau no Hawaii Ponoi. E hooponopono ia mai ai ma keia Kau Aha* lololo. I holo pololei mai noi oia ma Settle nei e huipu 1 ai mo Edqar CnypIoBB kn * Loio o ka Lahui Hawaii, a j oia mo Wilikoki uu komiainaL pololeiiu i mau Elele no uaL
.Robert W. ka Ha- 1 waii Hookahuli Aupuni ma Seattlo ma ko alahelo no Washington, D. C. Ua hiki mai ma ke kulanakauhale (Seattle) ma ke kaaahi o ke ahiahi nei mai Kapalakiko mai o K, W, Wilikoki, kekahi o na kanaka kaulana ma ka moolelo pili kalaiaina o Hawaii; a oia oia ma ka Occdental Hotol e noho nei. He Hoialiki kupaa oia, ahe kakoo hoi no ka Moiwahine a me ka Lahui kanaka Ilawaii, a na koia mau kulana ■ ... i ikaika aku iaia e mauna wale i kona waiwai, a me kona ikaika no ke kue ana aku i na hana i lawolawe ia ai i wahi e hookahuli ia ai ko aupuni o ka Moiwahine Liliuokalani. 1 Ola ka mea nana i hoo1 kumu a alakai i ko kaua ’ kuloko o ka A. D. 1895. t i aneane ai e hoihoi hou ia ka Moiwahine Liliuokalani maluna o ka Nohoalii o XIawaii, aka/ua haule, mamuli o ka moeuhane mua ole ia > ana o hookuiia ana me kekahi mau kuia, a o kekahi no hoi, mamuli o ka akena wale no a kona mau hoa paahana, oia na haole, me ka i hoike mua ole ana mai i ko . lakou manaoio hana i ka manawa i makomako ia ai, Me ka maopopo mua ole i na enemi (ke Aupuni) aia hoi ua paa aku la o Daimana Hila, Puuohia, a me Puowaiwa ia Wilikoki me kekahi heluna kanaka nui; a me Amerika pu, a no kekahi manawa mai ua hoomalu ia o Honolulu e ko lakou mana, [Amerika] a na ka uele ai a me ka nole i na mea hana, oia ka mea nana i kono aku ia Wilikoki a me kona mau hoa o haawi pio mai. * « A ua hookau ia ko Wilikoki hoopa’i ho make, o ke* ■■ kahi Aka i kapaia “Ka Aha , Komiaina Kaua o Hawaii," , Mahopo hooioliia o Poroai- , dona Dolo i 35 makahiki ] hoopaa hao me $ 10,000 hoo • < pui. 0 ka hapa hope o koia j
IipWWa paio ana «ou pon#, a mo ka i una »ku imua o ka » in« Palapala Hoopii a Jkiemorriala|A ka a Wil&koki. “Na ka£aw»iL Ponoi? Aolo i lakou h» Elelo kui Waainetona; laole 'ii i kuka ia aku no o ke|aupuni,ia ke a Amerika © manao okau aka maluna o mea oiaio nae, ua =r . ... •.• V..•;•.. ...’•■' ... • nan mai ka Aha Kuco|Aupuni o Aawaii i io iho a me ko lakou ti ponoi|iho, i?kapaia hoi no ka ka lehoiehi, a o ka i a keia poe Elele e ia mai nei i Amerika, le ka mea hiki ia ma* hoomaopopo, oia no hoomau ia ko lakou na oihana o e like me ka mea e li i keia manaw, ka i hoowahawaha loa • t w mea apau, mai na na A m erika. k poe Elele i olelo ia > uku ia nei ko lakou > apau mailoko ae o loua o ka lehulehu, i ?ale ia ae ai e ka Aha me ka ae ole ia mai ieta. Ona nawaii Pohe manao iini ko ma- ) kaulike iloko o Jahauaia mai ka pono maluna o na mea a pana hookahi nei ko muwai no ia hopena, hoi i hoohua ole ia ka puuwai oka poe >leloia ae la, na eno- ► ko lakou Moiwahine |hol e hoomaikeike |ia lakou iho imua o >lelo, o lakou na Elele maka Hawaih Aka, ka mea kupanaha, eou i kono aku ina e hoike mai Iko lalao ma keia hana. e makoa ka hilinai Lahui Amerika; eia ou kalhilinai no ko auiike ame ka hooiia pu me makou ka na, aole lakou ehaana i ka mea ino; A ?pena o keia manaoio )lana a makou e auei/ike koikoi o ka hahi no ka Ahaolelo o i ame ka Lahui Ameookoa e ike pono loa ke kulana o ko mao ana ma ko makou laiwL « «o»Iele Iho ana o Wiliko ki amo Cayp!ees ia Wakinekona ma keia mau la aku, a he.mea maopopo loa, e plhoi hoi a hikilele loa ana kekahi poe malaila ma ko laua wa o hiki ai ma ia wahi, ka poe hoi o kiai nei me ka makaala i ka hopena o ka Ninau Poiuhihi o Hawaii,