Ka Loea Kalaiaina, Volume II, Number 10, 7 March 1898 — E AKAHELE MAI KAKOU. [ARTICLE]

E AKAHELE MAI KAKOU.

Vi\ lioopuku mii:i aku au i keia ■ Poomaruio i kela pule akn nei i l holii. aka no ku p'iii olo o ha mai mio kupouo e hiki ai ia’u ke hoi- ) ko aku i ko’u poe hoahaiiau iloko o i kn mannoio. ; Xo|ni!a, ow.iu o J. Knuui, keka1 hi o nft Leimkahiko o ka Kkaloaia o 1 Ie.su KnnKioo Kit Poo Hoano o na ' La Hopo noi, u ho moa lioiko i ka 1 oiaio uo kom Kuanoiio, uo ko’» ! mannopaa n luli ole, ua nolo mnu n« mn ka uoao «> ka pono, uo ko ao ' nku i kn poo howa o luili mai, a o haaleio i na h<>\va, a <> ulakiu’ aim j kft pno o h«?lo imwana anu. t Mai kuu wa opiopio a hiKi i kt iv wn, nia nuui no au ma ka noao o ka , Ekaleaia e knkoo mnu ann, uo kuu ikopono i ka oiulo n'me ka pololei. t uu lili ku hnwa n ko kamika i hann ni i euomi no ke Akua i , n "iv. kana poe knuwn ko olo lakou o mihi mui. , I ka niaknlūki 1850, pno mai l.i . na Lunakahiko o ka Eknlosia o lei su Karis(o o nn Pou Houuo o na La j i Hopo nei i Hnwaii noi, ho mau l mnkuhiki kupilikia m o un Lunakni lūko, no ka nui «» na enemi. I . Ua houinaki.ii ka Imi ana i ka > i I Eimnelio i ka poe {lcm-ti!o, oia nu! hiuūo, i kuhko ni m« kn wuuanaa; na kaula o Imi mun in k« Kuaiielio i i p I l ka poo ( leuulile. u mnhope aku ko 1 » [ koeim no kn imle o Tsornehi. Mai ka: . mukahiki 1S50ahiki i ka nmkulū-| i ki 1852, aknhi uo a hni in k* Ku-i-' • nelio i ko koona no ka hnle no , nu'la, oia na kiuukn Huwoii nmoli, | ■ n me ka puonwihwili u ke koko hu-! i oa o Mnu«S!». He elua mahelo o ka ! % > luhui llawnii e m*lio uoi i koia wa, • ■ 1—oia no na uawaii i uwiliwili oh>| i ia ino ke koko o ka poe Oeneiih'. • i oin na Iseraeln oiaio. n oia ka kei ! Akua nmu uoiki ponoi o likeme; ‘ Kavis.;o. A o u:i uawaii i komoiaoi ' ua haolu a hanau ma», he poe hnp.i i lakou uo Mima.ie a mo Kpenu’ma, lu» poo kaliwa hikou no na keiki pono' ‘ n ko Akun, aolo nne i keia wa. aia i i ka wm o huopiui ai ke Akua i kn poe 1 ikiūka a me l;a poe waiwai, a e lilo 1 nuanei k«' uupuni i ka poe iiihune ij 1 laiio i ka mnun io. Mal ka nmknhiki 1 1852 u lūki i ka 1855-«, he emoole, ua !alu\ hikiwawo ae la ka Kuanelio j a puui ka pnonina. Uu hooliloia ke- ‘ kahi poe uawaii i poe Lnnakahiko, i j kuhuna Aaionn, Kmnu, l>iakon:i, uo! ( ke kukulupau «na i Koua Euanollo| , ma keia pueahm; a pela nku ka neoi nua imua u lūki i ka 1804-5 humua , hu knimwni o hoohaiki aua i ka pono ’ o ka Kuauelio, oia, hoi k* hoopauiui v uua o ka oih uia m:uo u ua kahuna | Moi'emoua, u me ke kanawiu o kau- j [ palo aim i nu kamika Hawaii aolo «• , hualelo wale i keiu piuuiua. Aka uuo . omi ua m:\kenmke nui kekahi poei . j hoano o hele i ka Mauua o *S:onn uo [I ka houluuhi, i kuliko iū mo ka waua . 1 iia n nn kaulu i hoikoia mu ka Bai- > balu, o‘m mio U« mea pnakiki ko l alaiuū ke lu»lej uiu nap ua heio no

kokahi poo ine ka nui o ka luina, imimuli o ke kuu nua o na bona i aupimi iu (īOO dala o ka mea hoo-j I k:*Li, 110 ka nianawi ho elua maka- • hiki, iim c hnla ka inanawn i hoI oprt;iia ma na hona aupuni, aUila j e uku ana na hop» i ka huina o (»00 «laln. j Mai ka makahiki 1865 a hiki i kn 1882, ua hoopii m Lunakahiko a mo na lioahunuu i ka AhaoUlo e hoopau i kela kanawai e kaupale ana i na kannk.a Hawaii, a e hokuu akea Jac i ka hole auu i ko ua aina e, e| like me ko iakou mnkemake. Ua nui ka hoopnapaa ana o ka hale Ahao- , lelo, a nw ka niuau ia ana i ka Aha Kiokio, ua lonn niai la kana pane. I O ke kanawai e kaupaleua aua i na kiinaka Hawaii aole e haalele wale i : keia Paoaina, ho kunawai kue ia i I ko Kauawai Lahui a mc ua kuikahi. A pola iho la i pau ai kela knnawai. Ak .hi no a loaa ke alauui hele o ua kanaka Hawaii e liko rae na lahui e ae, ua loaa ma koia kanawai ka maua Kuokoa uo ke kanaka *e j ko lapi.'ipili ole ao aia a hoohuiia o Ilawail nei abiU hiki ke hole i ka ' Mi’.una i ka Hale o lakoho. O na i jolc|o:ma aia a hoohmia o Hawaii mu Amenka, alaila hele; m hamama imi:i ka puka, uo ke aha ke kumu e liiki olo ai ke hele? oia nae pahn, ke olelo uoi kekahi poe na ke i Akui keia hoohui ia Rawnu nei, > pola pahn. Ua makemako au o pane, ia o lioakaka aku i ko’u poo maknmai 4 ki iloko o ka manaoio; aole loa jicla no ka men. aole ke Akua i makemake e kokuA i ka pee hann hewa. Ua ulu mni uo nae ho niimu raai kekalii poo mni e i aun, neiha ka hana hewa i haunia ina e hoohuiia o Hawaii uei mo .\merika? ac, he uii uau ia. Ua hana mua ia kn liewa e j koia poe e paa raai nei i ke Aupuni, loia ka howa pepehi kunaka i ka a. u. 1880, mnke 7 kanaka nawaii ma ka ; i»a Haioalii, ke hea mai noi ko la1 : fcou koko mo ka i mai ua make mal i kou uo ko aloha i ko makou Moi a i I me ko umkou aina. O na hana kipi ' i ka Moi Kalakaua i ka a. d, 1887, a 1 me iiii Uaua kipi hilahila ole i ktkalu I ' ' j Moiwahine, o ua hana iuo no a pnu | i hanaia no e koia poo o paa mai uei I » I I l;c anpuni ao ka aihuo kiekio loa I o koia luipuni, oia uo ka haawl a i hooiilo loa ana aku i un Aina Loia* . i lii uo Amoiika i ka moa i kw olo ia > lakou e haiia pola, malalo o ko ka- | imw.ii oka «inn. Ama keia mau kumu, ua iko no lakou i ka hewa o k:i lukku hana. A uolaila, i mea e nalo ni ko hikou hilahila a mo ko | lak.m makau i ka lahui ka iioe uo • hikou ko kuloana a lakou o uhaai , noi, Nohiila, ke Iiooli!o *>*'J * ka paeaina o Hnwaii nei no Ameiika i opu 0 malumahiai na hewa a lakou i haim ilio noi nmluna o ka Moiwahine ame koim Lahui hewa ole. Ko lu nei i n:i miliona dala no ka ukukipo 1 moa eko fti ko lakou mau kuko ino; nka, ua hala Ka nmmwa, na ( kaupnona mat ko Akua i ko aua kaI upnouA no ka noe howa i keia wa. i I‘ohea la k:i poe hoano o nn la ; hopo uoi, makemako auei lakou e i hnipn t\ o kakoo pu i im hana hewa : a ka poe Clenotilc, a e haalelo anei 1 lukou i ko lakou kahua .o ku nei o jki poiio a ine ka oiaio? E hlo anei i lakou i noe alakai no ka poo pepehi j kaimlen, aihuo, powa, kipi? a e hiki jam*l ia lakou ko olelo mai na ko ; Akua keia Imna? No'u ih«, aole ; pelu. A‘*k> makemake ko Akn . ia j miui lmiia> ano ka moa hoi, ho lili j 0»a i ka poo hana howa, ako nana ;m:\i nei Oia me ka ohiolu ika poo j Ikhia pono. ; Hu oiaio ka ka Baibala o kauoha ! nei »> hole na kiumka a paw i ka ma» mm o Sioua i ka lialo o ko Akua o lakoho, oke kumu hoohalike o Mo« : si> a ino Lih . Kauoha mai ke Akua ii 3Mose e lawe a o liuihoi 1 ka IseraoU i ko lakou aina hooihna, koe uo ka :ū«a o .Vignpit& no ka lahui Ai•pipil.u pela uo ia LaIii, kauoha no ke Akuaiun o haalele ia Icru«*alc«I ... : v.'.:V...;5 a koe uo ka aina o na luūaio. \ i A pela no ke kaula Iosepa e kahea i | m i e hele im kauaka a pau i ka ho- ! uluulu o liko mo ka’u i olelo ae nei, ua l.eiuo ka p'ika i ka j>oo Hawaii e hole lakou ma ko auo kuokoa o liko 1me koua manaoio, no ka moa, aolo I ho mau kauawoi e koakoa aua i kela I a nu> keia o nmkomake aua e helo. Noliiilii.o noowoo uio ko akuhole, a ! o hoomaopopo i ka wauuua a Mika ūkoKaula. K heluhelu pono i» ka 1 1 molauiii 1 mai ka [>auku 1 a hiki 1 i kn 5 me (*, Ponoi ku pauku 5; No ■ ka mea, o helo na kanaka a pau o i kelu kiumki keia .kauaka ma ka > iuo;i o komi Akna. Ama ka pauku

! G boi. A e hele hoi iakou mn ka Inoa I o Iehov ko kakou Akun. ia ao aku i ia ao aku. Owai kc Akua o koia poe ao!e euei o I«hova? E hele aua lakou ihea? E hōle ana lakou i ka mauna o ika halo o ko Akua o lakoho. E like me ka'u i olelo ao nei mai hma, ua hemo ka puka «ou e ke kaI naka nawaii o holo kuokoa nou iho, | i.ole ma ka hoohui aku ia \a'vaii uei me Ameiika alailahelo, he lalau loa! amauaoīo. I A owai hoi ko akua o keia pe.e Geuotiio, a e hele ana hoi lakou ihea? i E hele ana anei lakou i ka aiua o na powa, o ua aihuo rao ka hao walc> ka pepehikauaka, a o ko iakou Akua ia e hoomaua mau loa ai. O ka puni dal» ka mole o na hewa a pau. E komo huikau auei ka poo hoauo mo ke Akua o keia poe? No’u iho, ua hiki no ia’n a me kekahi poe ke ho;e e like me ko iakou manaoio. i J. Kani i. | i