Ka Wai Ola - Office of Hawaiian Affairs, Volume 40, Number 8, 1 August 2023 — Kū Mai ka Po'e Hula o ka Hālau Hula o Maiki [ARTICLE+ILLUSTRATION]

Help Learn more about this Article Text

Kū Mai ka Po'e Hula o ka Hālau Hula o Maiki

V KA NA'AUAO O NA KUPUNA V ^ THE WISDOM OFTHE KŪPUNA *

Na Kalani Akana, Ph.ū. Aloha e nā makamaka o kēia kolamu nūpepa. Ma nā makahiki o nā 1990, ua pa'i 'ia 'ekolu puke inoa : Kū Mai Ka Po'e Hula (1993), Ola Nā Iwi (1995), a me Nā Lima

Mikioi (1997). I kēia makahiki, e ho'opuka hou 'ia ana nā puke ma www.papakilodatabase. eom/. E hiki ana nā kānaka ke e'e ma kēlā wahi punaewele e huli a loa'a i ka 'ike e pili ana i nā kānaka e ho'omau ana i ka mo'omeheu Hawai'i. Kū Mai Ka Po'e Hula (1993). Ma na makahiki 1990, ua hō'ulu'ulu 'o Kumu Hula Manu Boyd, he limahana o OHA i kēlā manawa, i nā inoa o nā po'e hula no kēia puke inoa. 'A'ole loa'a nā kumu hula wale nō. Ua hō'ike 'ia nā inoa o nā ho'okūkū me nā hō'ike hula a me nā inoa o nā po'e kōkua hālau hula e like me nā kanaka kālai pahu me nā kanaka hana mea ho'okani hula like 'ole e like me ka 'ulīulī, ka pu ili 'oe, ke kā'eke'eke 'oe, ka ipu heke, a pēlā aku nō. 'O Ooline Kaualoku Aiu kekahi kumu hula i loko o Kū Mai ka Po'e Hula I me kāna hoa papa 'o Ulalia Berman, Uluwehi Cazimero, Mae Klein, me Kaha'i Topolinski. Ua ho'omana'o 'o Coline ia'u, 'o ka lā 27 o Aukake 2023 ka piha makahiki he 50 o ka uniki o kāna papa o ka Papa Lehua o Hālau Hula O Maiki.

He mea nui kēia uniki no ka mea ua lilo nā kānaka i puka i alaka'i o ka 'Aukahi Ho'āla Mo'omeheu Hawai'i. I kēlā manawa, ua kāka'ikahi nā kānaka e a'o ana i ka hula olapa, ka hula ala'apapa, ka hula pahu a me nā hula like 'ole o ka po'e kahiko. Eia kekahi, 'o ka

Papa Lehua ka papa mua ā Maiki Aiu i uniki ai me ka 'ailolo, ka loina kūhelu hanohano o nā kūpuna hula. Ma 1973, ua pau 25 mau makahiki iā Maiki ma ke a'o hula 'ana a ua no'ono'o 'o ia e ho'omaha. Akā, ua koi 'ia ia e ho'omau. 'O Lōkālia Montgomery, ka mea nāna i ho'opuka iā ia ma 1948, Kawena Puku'i, Aliee Nāmakelua, Vicky 'Iī Rodrigues, Ka'upena Wong a me kekahi a'e nā po'e i paipai iā ia a he mau loiloi

lākou no ka lā uniki mua ma He'eia ma 1972. 'O Manuel Silva ke kupuna kauleo ma 1973. Ma hope o ka Papa Lehua, ua kaukoe 'o Maiki me ka mālama 'ana i uniki kumu hula no ka Papa īlima (1975), Papa Kukui (1979) a me ka Papa Laua'e (1983). 'O Māpuana de Silva lāua 'o Vicky īakamine nā kumu hula o ka Papa īlima i uniki 'ia e Maiki a aia lāua i loko o Kū Mai ka Po'e Hula I. Na kēia mau kumu hula e 'auamo nei i nā loina a me nā 'ike hula a Maiki i a'o mai, mai kona mau mākua hula mai. Ua olelo 'ia e Coline Aiu i loko o Hula is Life (na Rita Ariyoshi), 'o ka Papa Lehua nā keiki hula a kona makuahine. No laila, 'o nā kānaka i uniki 'ia e nā kumu hula o ka Papa Lehua a i loko o Kū Mai ka Po'e Hula e like me ua Manu Boyd ia lāua 'o Brad Cooper (na Uluwehi Cazimero) me a'u nei (na Kaha'i Topolinski), 'o mākou nō nā mo'opuna hula a Maiki. 'O Patrick Choy, Kamaka Kukona, Pili Pang, me Pōhai Souza (na Mae Klein), a me Holoua Stender (na Keli'i Tau'ā), 'o lākou kekahi mau mo'opuna hula e a'e i ka puke inoa. Ma muli 0 ka ho'omau 'ana a Maiki i ka hula, ua hele a kani mo'opuna nā pua hula āna. 'O kēia ka piha makahiki he 75 o ka Hālau Hula O Maiki. No laila, ke huli nei 'o Coline 1 nā mo'opuna hula me nā mo'opuna kuakahi hula a Maiki. Ua mana'olana 'o ia e ho'opuka hou iā Hula is Life II a pa'i hou i ka mo'oku auhau hula hou e like me kā kona makuahine i pa'i ai ma ka nūpepa ma nā makahiki 1980. No laila, inā he mo'opuna hula 'oe na Maiki a ua uniki 'ia e kekahi kumu hula i uniki 'ia e Maiki, e leka uila ia'u ma kalania@oha.org a na'u 'oe e ho'ouna i palapala ho'opiha no Kū Mai ka Po'e Hula II. Eia ho'i, he kōkua kēia kekahi no Coline Aiu no Hula is Life II. Na Maiki Aiu i ho'okumu i ka olelo kaulana, "Hula is life." Nani maika'i kona ola 'ana a hau'oli 'i'o 'o ia e 'ike i kāna mau pua hula e ola nei i ka hula. Ola ka hula! Ola ka Hālau Hula o Maiki ma kona piha makahiki he 75! ■ 'Ua puka 'o Ho'oululāhui Richards ma 1972 a me Mae Klein lāua 'o Leina'ala Kalama Heine ma ka makahiki 1974. Kalani Akana, Ph.D., is a kumu ofhula, oli and 'ōlelo Hawai'i, and a research analyst at the Office ofHawaiian Affairs. He has authored numerous articles on Indigenous ways ofknowing and doing.

To read an English translation ofthe article, go to kawaiola.news

Kumu Hulu Coline Aiu o HūIūu Hulo 0 Moiki me ka puke, Hulū is Life. - C ourtesy Photo