Ka Wai Ola - Office of Hawaiian Affairs, Volume 38, Number 2, 1 Pepeluali 2021 — 'O ka Ho'olako Kālā no ka 'Ōnaepuni, 'A'ole ia he Koho, he Pono [ARTICLE+ILLUSTRATION]
'O ka Ho'olako Kālā no ka 'Ōnaepuni, 'A'ole ia he Koho, he Pono
/ 'O KA NŪHOU 'ĀINA V s HO'OPULAPULA '
Na Cedric Duarte Unuhi 'ia e Tyler lokepa Gomes lāua 'o Ha'alilio Solomon Ika mahina 'o Iulai o kēia makahiki, e piha ana i ke Kānāwai o ka 'Āina Ho'opulapula he ho'okahi haneli mau makahiki. Mai ka wā i 'ae 'ia ai he koina e pono ai ke kūlana o Hawai'i he moku'āina, he 'u'uku ke kālā e ho'olako 'ia ana no ko ka Moku'āina 'o Hawai'i kuleana 'o ka ho'iho'i 'ana i nā kānaka 'ōiwi e noho ma ka 'āina, he 'u'uku nō i loa'a ai he mau ho'ā'o 'ana e ho'oponopono i nā hemahema o ko ka DHHL mo'ohelu kālā, pēlā pū me ka waiho 'ia mai he mau palapala ho'opi'i e nā mea kuleana. Nele na'e nēia 'āina i ka hā'awi kālā 'u'uku i ka hapa nui o nā makahiki haneli mua. Holomua ke Ke'ena o ka 'Āina Ho'opulapula, 'o ia ho'i 'o DHHL, i ka ho'onui kālā ma nā 'ano hana like 'ole, a ho'opi'i nā kānaka 'ōiwi i ka Moku'āina e ho'oponopono ai i ka hā'awi kālā minamina. He wiwo 'ole ka 'imi 'ana mai o ka DHHL i ala e ho'olako maoli 'ia ai ke kālā, 'o ia ho'i ko lākou haku 'ana i palapala noi 'aha'ōlelo e 'ae 'ia ai ka piliwaiwai 'ana ma ka hōkele nui ho'okahi ma ka 'āina ho'opulapula. Ma lalo o ka ho'okolokolo 'ia 'ana o ka hihia 'o Nelson e Luna Kānāwai Jeannette Castagnetti i ka makahiki 2015, waiho ka DHHL i ka mo'ohelu kālāho'olawa e hō'ike mai ana i ke kālā pono e pono ai ka ho'omāhuahua 'ana i ka 'āina ho'opulapula. Mai ka makahiki 2015 a i kēia makahiki, ua noi aku 'o DHHL i $240 miliona kālā i kēlā me kēia makahiki. 'Oi a'e ka nui o ka hā'awi kālā a ke Kia'aina 'o David Ige a me ka 'aha'ōlelo i kēia mau makahiki 'elima ma mua o n' makahiki o mua aku. Akā, lawa 'ole na'e ia kālā e kūkulu ai i ka 'ōnaepuni no nā kānaka 'ōiwi e ho'omanawanui nei i māhele 'āina ho'opulapula me ka 'ōnaepuni pono. Na kēia pila piliwaiwai e ho'omaka ai i ke kālā e ho'omau aku ai no DHHL e kūkulu ai i nā alahele, nā paipu lawe 'ino, a me nā māno wai no ka ho'olilo 'ana i nā 'āina waiho wale i mau 'eka noho, 'āina mahi 'ai, a 'āina hānai holoholona ho'i. 'O kēia ka manawa e kūkākūkā ai e pili ana i ka ho'olako 'ana i ka DHHL i nā mea e pono ai ka holomua o ke Kanawai o ka 'Āina Ho'opulapula ma ke ka'a 'ana o nā makahiki he ho'okahi haneli a'e. ■