Ka Wai Ola - Office of Hawaiian Affairs, Volume 35, Number 2, 1 Pepeluali 2018 — Ua Mau ke Ea o ka 'Āina i ka Pono [ARTICLE+ILLUSTRATION]

Ua Mau ke Ea o ka 'Āina i ka Pono

// I I a lawe ae o I I Kauikeaouli, ka I ekolu o na Moi 1 I ma ka inoa o na ^-i i Kamehameha i keia huaolelo pono , i makia no kona au noho aupuni ana, a ua hoopaaia ia huaolelo pono , me kekahi mau huaolelo e ae a hookomo pu ia iloko o ka hoailona o ke Kalaunu o Hawaii nei, a oia ka kakou e ike mau nei me na hua palapala moakaka loa, e olelo ana: " 'Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka' " ("O ka Pono," Ke AlohaAina, lā 1 o Iune, 1895). Ua lilo a'ela ia i mākia lāhui e ō mau ana ma nā welelau a pau o ko kākou 'āina aloha a hiki i kēia lā. Lawe pōwā akula na'e ka moku'āina

kolohe 'o Hawai'i i kēia mākia a ka Mō'ī me ka Lāhui i mākia na lākou i kamakahiki 1959, makaho'okumu hewa 'ia o ua moku'āina lā. Ma ko ka moku'āina 'ano ma'amau 'o ka hakuhia 'ole, ho'okomo 'ia ihola i loko o ka hō'ailona o lākou, e like me ka hana i hana mua 'ia e ko kākou Mō'ī. Ke nānā akula na'e i ka hō'ailona o ka moku'āina, aia nō kēia mau hua'ōlelo e ho'omaopopo ana iā kākou no ko kākou kuleana e kua mau ai. Ua kūkala aku ka Mō'ī Kauikeaouli i ka 'ōlelo kuahaua kaulana o luna a'e i ka Lā Ho'iho'i Ea, ka lā 31 o Iulai, 1843, no ka hana pono i lawelawe 'ia mai e ka 'Akimalala Richard Thomas, kekahi kumu i ho'iho'i 'ia mai ai ke ea o ka 'āina maiā Beritania Nui mai, ma hope o ko lākou noho mana hewa 'ana ma luna o kēia pae 'āina o kākou no 'elima mahina. Ua mōakāka le'a kēia māmala'ōlelo kaulana a ka Mō'ī Kauikeaouli i kona po'e maka'āinana, a ua kānalua 'ole lākou i ka ho'olaulaha

aku i ko lākou mau mana'o ma nā ha'i'ōlelo a ma ke kākau nūpepa ho'i kekahi. Eia wau e ho'ā'o ana e pi'i aku i ka mo'o ho'okahi i pi'i aku ai ko kākou po'e kūpuna.

I kēia au e holo nei, he ho'okahi haneli kanahikukūmāhā makahiki ma hope mai o ka Lā Ho'iho'i

Ea, he aha ka waiwai o ua māmala'ōlelo lā? He aha ke ea o ka 'āina, a he aha lā ho'i ia pono e mau ai ke ea o ka 'āina? '0 ke ea o ka 'āina, 'o ia ka noho mana kū'oko'a 'ana o Hawai 'i Lāhui ma luna o kona māhele 'āina pono'ī, me ka noho ku'ikahi lōkahi 'ana me nā aupuni nui 'ē a'e o kēia ao, e like loa me ko kākou noho kū'oko'a 'ana ma mua o kēlā lā 'ino mai 'o ka lā 17 o Ianuali, 1893. 'O ke ea o ka 'āina ke kumu i paio mau ai nā mamo a Hāloa no nā makahiki he nui wale, a 'o ia pū nō ho'i ke kumu e ho'oikaika mau nei kekahi hapa o ka Lāhui a hiki i kēia lā ma loko o "keia nohona luhi, inea, hune, popilikia a make no hoi" ("O ka Pono").

'0 ka pono e mau ai ke ea o ka 'āina, 'o kākou nō kā ho'i ia! 'A'ole 'o ka moku'āina, 'a'ole loa 'o 'Amelika! E ala, e nā Hawai'i, a e mau aku ke ea o ka 'āina iā kākou, iā Hawai'i Lāhui!

He aha lā ho'i ka mea e lāhui ai 'o Hawai'i Lāhui? Kākau kekahi i ka nūpepa 'o Ka Puuhonua o na Hawaii, lā 26 o Ianuali, 1917, "I ikeia no ke kanaka no kekahi lahui ma kana olelo. Ina e nalowale ana ka olelo makuahine o kekahi lahui, e nalo hia aku ana no ia lahui." '0 ka 'ōlelo kumu o kēia 'āina, ka 'ōlelo aloha, ko kākou 'ōlelo makuahine ho'i, 'o ia ka mea e lāhui ai kākou, ka Lāhui Hawai'i. Inā e mau ke ea o ka 'āina iā kākou, a ua lāhui ka Lāhui i ko kākou 'ōlelo makuahine, he pono wale ka ho'omau loa 'ana aku i ka 'ōlelo kumu o ka 'āina. 'A'ole na'e kākou e hā'ule i ka no'ono'o, e like me ka no'ono'o 'ana o kekahi po'e, he 'umeke 'ike ka'awale ka 'ōlelo Hawai'i. 'O ka 'ōlelo nō ka lima e hemo loa ai ke po'i o nā 'umeke 'ike huna a pau a ko kākou po'e kūpuna, a pēlā me kā kākou po'e mo'opuna. 'O ka 'ōlelo ke ka'ā o ko kākou na'auao a pau a me ko kākou mo'olelo. 'O ia ke ka'ā o kā kākou hana kālai'āina me ko kākou kū'ē 'ana. 'O ke ka'ā nō ia o ko kākou ola hou 'ana mai he Lāhui nui, he Lāhui Hawai'i. '0 ia nō ka pono e mau ai ka Lāhui i mau ai ke ea o ka 'āina. ■

Kū 'o Kaho'okahi me nō kia'i ma Nō Lama Kukui i ka mahina o 'Apelila i ka makahiki 201 5. - Ki'i: KWO

Na Kaho'okahi Kanuha