Ka Wai Ola - Office of Hawaiian Affairs, Volume 18, Number 4, 1 April 2001 — Hoʻoulu ʻia ka noʻonoʻo i ka Hōʻikeʻike Akeakamai ma ke Kula Kaiapuni Hawaiʻi ʻo Ānuenue [ARTICLE+ILLUSTRATION]

Hoʻoulu ʻia ka noʻonoʻo i ka Hōʻikeʻike Akeakamai ma ke Kula Kaiapuni Hawaiʻi ʻo Ānuenue

Na Manu Boyd £ ~W"ke 'ia ke akamai o kamali'i I ma ka Hō'ike'ike Akeakamai Xmua o ke Kula Kaiapuni Hawai'i 'o Ānuenue ma ke awāwa 'o Pālolo ma O'ahu nei. Ma ia hanana i 'ike 'ia ai ka hopena o ke a'o maika'i 'ana ma ka Hawai'i a me ka mākaukau pū i ka 'ōlelo haole. Ua 'ākoakoa mai nā haumāna, nā kumu, nā 'ohana a me nā hoaaloha ma ia kikowaena, he laukanaka maoli nō me nā hō'ike ma kahi o kanahiku ka heluna, a ua ho'okani 'ia nā pila a me nā leo meie e nā haumāna. Wahi a Kahaulahilahi Vegas o ka papa 'eono, 'ano lō'ihi ka ho'omākaukau 'ana i kāna e pili ana ka waiwai lapa'au o ka hua noni. "Mai ka pule a ka hopena, he 'elua mahina ka lō'ihi o ka'u," i 'ī maila ia kaikamahine no Waipahu mai. "Ma muli o ka'u noi'i, he 'ekolu mea a ka noni e hana 'ia ai. 'O ka mua, he wai noni nāna e lapa'au i ka

ma'i koko. Eia ka hana 'elua: Inā he pilikia kou me nā pu'u ma ka 'ili, e ho'ohana i ka hua noni a hamohamo ma ka 'ili, ho'okahi manawa o ka lā no 'elua pule, a laila, e maika'i ana ka 'ili ma kou maka. 'O ka hana 'ekolu, no ka haki iwi. E kuke 'oe i

nā lau nui ma iuna o ke ahi a palupalu ka lau, a kau ma luna o ka iwi haki," wahi a Kahauiahilahi. Kiuke maoli nō kekahi o nā ho'ohakuhia o nā 'ōpiopio o ka papa 'ekahi. Ua ho'ohana 'o Ku'ulei Dante i mikini kamu; na Punahele Grube-Hose ke kalipa e nalo 'ole 'ia ana (ua naki'i 'ia nā kalipa 'elua me ke kaula). Na Kealoha Smith i ho'ohana i kekahi mea kūpaianaha, 'o ia ka "mikini akamai loa," i hiki ke ho'ololi i ka mea'ai maka i mea'ai mo'a; ka 'ōpala i kālā; a hiki ia mikini ke ho'opau i kāu ha'awina home. Aia kekahi hō'ike i ho'ohoihoi ia'u no ka papa 'ekolu mai, 'o ka loli 'ana o nā kinolau 'ekolu: ke kinowai, ke kinoea a me ke kinopa'a. 'O ka hehe'e, 'o ia ka lilo 'ana o ke kinopa'a (e like me ka hau) i kinowai. Hā'awi 'ia e nā luna loiloi he mau llpine polū i nā hō'ike maika'i loa, a 'o ke keu i lilo ai ka lanakila iā ia, 'o ia 'o Kahaleali'i Muhlstein o ka papa 7 me kāna e pili i ka pale

hawewe lekiō. (He ki'i li'ili'i ma ka 'ao'ao 1 o kēia nūpepa). 'A'ole ia he hana ma'alahi ka loiloi 'ana o ia mau hō'ike'ike ma muli o ka po'okela, ka maiau a me ka hoihoi o ka hapanui. Mahalo iā Po'o Kumu Nāumu, nā kumu kula, nā kōkua a me nā mākua a pau no ke kāko'o 'ana i ka ho'onui 'ike. Pēlā e lanakila ai kākou ka lāhui. " 'O ka 'ike Hawai'i ke kahua i kipapa 'ia ai ke ala e pono ai nā Hawai'i." ■

I

Koi aml j yQi fl o Maki jahinf 1* V ) I \/ l/ \f I I I I I II \ 1 I /\ I \/ K I I Kf f i I Lr\ I IX Wl ¥ r [ \\J! Ll V y r i ī V 1 1 1 r L.

0

Mino'aka mai 'o Kahaulahilahi Vegas ma kōna hō'ike'ike pili i ka hana 'ia 'ana o ka noni i lō'au lapa'au.

He mau hoa papa o ka papa 3: Pōmaikalani Grube-Hose, Kūpono Duncan, Waiiani Wong a me 'Ekolu Klm.