Ka Oiaio, Volume VIII, Number 15, 12 June 1896 Edition 03 — Page 3

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

 

@

 

            K@ paio nei @ haipule @ aua e keia mea he wai@ wahi e a@ ak@ n@ ikaika no @ e inu ia.  Pela @ Hawaii @ hoomaopopoia ma ka hooholo ana @ ka Al@Kaukahawai.  Ua lawe ia @ kekahi bila kanawai e ho@noa ia ka @ maluna o ka uwaina maoli i hana ia mai ka @ mai o ka laau uwaina.  Na ke au@ nui keia @ila kanawai.  He uuku loa ka leo o ka hoopono i loheia ae iloko o ka Hale Ahaolelo e kue ana i ka hooakea @ o ke @ ana mai o ka uwaina mai na aina e @.  He @ kahunapule a me na keiki a na misionari maloko o ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii, aka ua hamau ko lakou leo, ua hewa ko lakou waha, a na hoopiliwale lakou mahope o ka mana o ka noonoo pono imi loaa.  Ua oi aku ke dala ma ka lakou hookuku ana mamua o ka pono, ka mea make mamua o ka mea e ola ai.

            Ua ao ia na haipule he mea make ka waiona.  O ka uwaina hou wale no ka mea i olelo ia he kupono e ai a e i@ ia wahi a ka Baibala, ke ana o ka haipule ma na mea a pau o keia noho ana.  Ua akaka ke kulana o ka aia, aka, o ka ae ana o na keiki o ka malamalama e kuu akea ia ke alanui no kekahi o na @ ikaika loa a Satana e komo mai @ ke keakea ole ia aku, he hooike ana mai ia @ ko lakou kulana kiai pono, a @ oi @ ko ke ao mau hana maluna o lakou mamua o ka @ Akua.  O @a hana keia i lawe ia ae @ hoahewa i ke au noho moi, a he kumu e hoopauia ai ka noho ana o na kanaka Hawaii, mana wahi kiekie o ko lakou aina @ a hoonele ia lakou i keia @ no kakou a pau, o ka poe i @ waiona, @a hoaie, a me na i ka wa o keia ke aupuni moi, o @ e hana kanawai nei, kakau inoa nei @ ia mai ka uwaina, kekahi o na me@ ulu hana hewa.  Oia maoli ka mea oiaio @ mea minamina ko makou hoahewa @ hoonoa ia ana o ka uwaina, oiai, o ka hoo@ka ana keia a o ka hopena aku o ka hookomo ia ana mai o na waiona i oi aku ka ikaika, malalo o na olelo hookaman@ a maalea i hookomoia mai iloko o ka naau o kanake e kona enemi, i makaukau e hookomo mai i kanamau apu i kumu e ko ai kona makemake, he hoomake.

 

KA LA 11 O IUNE.

            Ua hiki mai a ua hala aku ka la 11 o Iune, ka la kulaia nui i na la i hala, e hoomanao ana i ka la hanau o ka Nai Aupuni, nana i hoohanohano a hookaulana o Hawaii nei.  Ua piha ae ke kahua h@ih@i i na lahui hou o na aina e mai a me na wahi e ae; aole nae he ike ia aku ke ohohie mai o ka lahui Hawaii ponoi nona maoli ke kuleana.  He mea oiaio, he mea kamahao io no paha ia mea ke ike ia, ka huli ana o ka lahui e hoohiehie i na la kulaia o ke aupuni houj: ua kupono no ia hana i na Hawaii haupo lewa, i oi aku ke aloha i ko lakou io iho mamua o ko lakou uhane.  Na ka hanauna hou paha e komo aku iloko o na hana kuikahi ma ka noho ana me ka poe o na aina e i hao ae i ka noho’na aupuni a me ka aina, me ka lima ikaika; na ke kahua o na hana i ku ai keia noho ana, i hoo@ahoa i ka naau o ka Hawaii e ola ana no na mea e ae mawaho o na anoai o ka maka a me @ hiala ai o ka opu.

 

HE HOOHALAHALA

            Ua lohe ia, e waiho ia aku ana he palapala hoopii, imua o ka Aha Senete, no ka hooloii ana i ke kanawai kani manamanalima, oiai hoi, he nui ke kue loa ia o keia kanawai @ hooh@ moli no hoi i ke kulana o ke kanaka, a he p@’a maiki no hooponopono ia.

 

KELA A ME KEIA

O ka Kosaja ko Rusia moku kana @ i keia mau la.  He 12 tausani tona @ 24 mile holo @.  Mauauli o ke kapu @ ole ke ike ia @¸ kona mau lak@ @ no no mea e e pili ana nona.  Ke olelo ia nei @ ke alii ma ka moana.

I ke ahiahi la kapule, @a mahuka kekahi poe aela @ ma ka au ana no ka uwapo.  A he elua ua ike i ka a-u, a he elua aole ike i ka a-u, aka, ua hookuu laua i kekahi alapii o ka moku a lele aku i iloko o ke kai, aka, i ka lelo anaaku o kekahi o laua a haule iloko o ke kai, ua piholo aku oia a make.

He umikumamakahi poe Pake i hopuia no ka noho hoo@ a ana haukae.  He hana kupono keia, aole nae @ pono pooha@ ia maluna o na @ lahui @.

@ mai o na @ o hana ia nei, no ka Hui Hana Painaapala (Hale Kahiki) o Ewa.  He @ liilii keia e ola ai na Hawaii ina he lahui keia e nee ana ma ke au o ka holomua, aka, aole.  @ ka waha, o Hawa@i no ka oi, ma ka hana a me ke ala ana o na kanaka o kahiki ke ikea nei i ka holomua.  Aloha no paha kakou.

Ua hiki mai ma ke Coptic na moo wai, i kapaia he frog.  He moo ai keia i na makika a me na mea e ae e loko @ ka wai.

@ mai ka paani puhi ohe a ka hana o ke Kula Sana @, a me ka mea nana lakou i ae, ma ka lakou paani ana i ka Poaono i hala, la 6 o Iune.

            Ua hui aku o Kuhina Cooper me na lala o ka Bana Aupuni, a ua hooponopono aku oia i ka pilikia o na keiki no ka paani ana i ka la Kapule, ma ka hooilo ana aku i ka la o ka Hepedoma i m@lia ia ai ka Haku, oia ko lakou la Kapule.  O keia mau la hoomaha ua kohu no i na paahana a me na haku oia he la keia mau la hoo@ha na ke kanaka.

            I ka la 8 o Iune nei i piha ai ke 64 o na makahiki o ke Kumuao o ke Kula Kahunapule ma Honolulu nei.  Oia mau ka maikai o ke ola kino o Mr. Hyde, @ hoomauia aku hoi ka moe ana o kona mau @ @loko o ka malu a me ka lokomaikai o ke Akua ana e hoike nei.

            I ka la 19 o Iune, Poaha, e hoomaha ai ke Kula Nui Punahou a me ke Kula Hoomakaukau.

            E malama ana na Keiki Misiona i ka lakou halawai makahiki ma ka Hale Y. M. C. A. i keia Poaono la 13 o Iune.

            Ua emi iho i ka elua dala me kanakolu keneta o ka pahu aila mahu o @ahi o Kakela me Kuke ma.

            Ua piha kuineki a@ ka hale keaka ma Manamana @ i ka po Poaono ae nei.

            Ma ka la 6 iho nei, ua kii mai la ka anola o ka make a kaili aku la i ke keikikane opio a Mr. me Mrs. E. H. Woodhouse, i ka ewalu mahina o kona @anu @ i na @ ana.  Ua hoolewa ia aku no kona kino @ ia auina la.

            Ma keia huakai mai nei a ka Warimoo, ua piha pono oia i na @ like ole, e haalele aku no he mau @.

            E haalele iho ana @ o ka puali hoola ia Honolulu nei, no @ ma ka la 25 o keia mahina.  Ua @ ae oia i ka poe kalepa e kokua mai i kona wahi @e oia hoi he ekolu haneri me kanalima dala, no ke kukulu ia ana o ka hale halawai ma Hilo.

            Ua hookui aku la ka lio o kekahi kanaka me ke kaa o kona hoa kanaka, me ka ikaika nui, ma ke kihi o alanui Puoina me Ema, ma ka po Poaono nei.  I ka wa i hookui ai, ua komo pu aku la ke kolo o ke kaa iloko o ka lio, a hina aku la a make loa, a o ke kanaka hoi ua maule aku ia no hapa hoea a pohala mai la, a hoouna ia aku la oia no kona home.  Aole no he maikai o ka holo pupule ana o ka poe puni hololio ma na alanui, a oi loa aku no hoi ma na hookee ana.

            Ua hoolimalima iho la kekahi haole i ka waapa o kekahi kanaka, a holo aku la no luna o ka moku kalepa Thomas, e kii ai i kona puolo lole.  Ua pii malu aku la oia ma ka aoao o ka moku a loaa kona lole a kau hou aku oia no ka waapa a hookikina aku la oia i ke kanaka e h@ me kona ikaika a pau, a no ka hikiwawe ole, @a kaili mai la oia i ka hoe a hoe aku la me ka pua@ nui me ka olelo ana aku e pepehi iaia a make loa no ka palupalu.  Ua pae aku laua @ e kali mai ana o makai ma ma ka uwapo a ua hului ia aku la @ haole no ka halewai.

            Ia Rev. S. L. Desha, ka haiolelo ma ka luakini o Kawaiahao i ke kakahiaka la pule nei.  Ua nui no ke anaina i noho aku e @ mau wehewehe baibala ana.

            Ua lohe ia, e nonoi mai ana ka poe o Kapalama i ke aupuni e ae ia aku kahi e hoopiha ia nei ma ka muliwai o Nuuanu ae nei i Paka no ka lehulehu.

            Ua nui na buke o ka rumi heluhelu o ka Y. M. C. A. i aihue ia a ua pau pu no hoi me na nupepa i okioki ia e ka poe hau kolohe.  He mau hana kupono keia e kiai ia, a e hook@ ia aku no hoi he hoopai maluna o ua poe hana kolohe @.

            @a holo ka bila haawina a me ka bila kanawai ai@ lahui.

            Kakahiaka nui ka hoea ana mai o ka Malulani ka Poalua nei.

            Ua hooholo iho ka Ahahui Euanelio Hawaii e ka@ i ka Rev. Lukela mai ka noho Kahunapule ana no ia hoomana malalo o kekahi mau kumu.

            He la nui ka la 11 o Iune, keia Poaha, ma Kapiolani Paka a ma kekahi mau wahi e @e.  Ua hookumu @ keia la e Kamehameha V he la hoomanao i ka la @ hanau ia ai kona kupunakane nai aupuni.  I keia manawa hoi ua lilo aku nei ka la hoomanao o ka °aua o Hawaii Paeaina @ moopuna haole ana.

            E holo ana na keiki kula la Kapule o ka hoomana Karistiano no Ewa i ka la 11 o Iune.

            I ka la 11 o Iune e ho-a ia ai o ka ihoiho kukui ma ka hale kuai o Wall, Nichols & Co., alanui Moi.

            E hookohuia aku ana kekahi Kauka ma Iapana he agena no ka Papa Ola, e kiai i ka holo ana mai @ ohua @eia mai na awa mai o Kina a me Iapana.

            Mai @ i ka Hale Ku@i oi L. B. Kerr.  He oia mau na mea emi a makamaka hou hoi o na mea kuai ma kona halekuai.

            Ua hiki mai o Kauka Kellog o ka Hoomana La Ehiku me elua mau kokua malama Hale Lapaau o na ma’i, me ka manao e kukulu i hale ma’i oia Hawaii nei.  Ua haalele aku oia i ka hana ma Battle Creek Sanitarium no ka hele mai ma Hawaii nei mamuli o ka manao kokua i ka poe i ma’i ia; a i wahi  hoi e malama aku ai i na mai ma na Halema’i a lakou e ku nei ma America, ke ike ia he pono e hoololi i ke kulana o ka noho ana a me ke ano o ke ea e hanu ai.

            He 3 manawa o kekahi kanaka ona i kipaku ia ai mai ka pa heihei mai, a no ka hoomano loa, ua hopu ia.

            I ka Poaono ae nei la 13, e komo ai ka hale hou o ka hui @ Pakipika, ma ke kuea pa’ili ae nei, mai ka 4 a ka @ p. m.

            Aole he piha o ke keaka i ka po noi e like hoi me ka mea maa mau.

            Ea ku mai ka mokuahi Iapana Toyo-Maru, mai Iapana mai me ka piha ukana no kekahi mau hale kalepa ma Honolulu nei.  Ua hiki pu mai no hoi o H. Hamanaka, ka ona hoi o keia mokuahi.  Ke oni ae nei keia lahui imua, a ane like me na ilikea.  He @anako ko lakou, he mau halekuai, a he mau mokuahi hoi nana e lawe mai ka lakou mau mea kuai i Hawaii nei.

            Nui na lealea i malama ia ma ka la 11 nei, he ahaaina malalo ae nei o Ewa na na haumana kula sabati o ka hoomana Karistiano, a he mau lealea ma ke kula ae nei o Kapunahou oia hoi la mau heihei o @ ano like ole.

            I ka la 12 nei, ua holo aku la Lunakula Nui @ Waianae, no ka nana ana i ko laila mau halekula a me na haumana.

            I ka po Poaono ae, la 13 e hoikeike piha ma @ na haumana o Sana Lui i ko lakou aka@ lakou mau hoikeike hana lealea, oia @ mau himeni me na hana hoomakeaka e ae he nui wale.

            Ua ho’a ia kela i@oilio ma ka puka aniani o Nichols, i nehinei la 11.  @ ua piha he @ minute ka loihi o kona a ana.

            No ka poe pona a pia i ka helehelena o loa a@ ka pia aala Roma ma kahi o Hobron ma.

 

KUAI HOOPAU NUI

Ma na Mahele a pau o na ano mea kuai ma ka Halekuai o L. B. Kerr

ALANUI MOIWAHINE

 

He 30 i-a Kalakoa no $1

Papale Ie Laiki 25 keneta pakahi

12 la Lole Huluhulu Palupalu no $1

Na Lipine 18 ia no 25 keneta

Na Lole Makalena Keokeo kikokiko a me pohaka, 15 ia no $1

 

E hele a e makaala mai, a e lawe a @ @a kuai holopono ana.

 

L. B. KERR

ALANUI MOIWAHINE

 

[Kii]

 

E hiki no iloko o ke Ahiu o ka Waonahele,

E ike ia ana no e komoia mai ana na Kamaa o kahi o

MAKANI.

 

Ua Loaa Kekahi Paa Kamaa o na mea a pau mai Hawaii a Niihau.

Halekua Kamaa o Makanani.

HUI KUAI LAKO NOO HALE O KE KULANAKAUHALE

 

Telepono 846 KEENA HANA.

@

 

H. H. WILLIAMS, Lunahooponopono.

 

KIHI O ALANUI BERITANIA A ME PAPU.

E hookomo mau mai ana mai na aina e mai, a e hana maoli ana na lako h@ o na ano a p@ me ka hana ana i na noho nolunolu.

 

I kua ana na P@a o na au a p@

            E kipa mai ka poe a pau e makemake ana i @ lak@ lumi hookipa na Lak@ Lumi @ o @

Na Noho maoli a me noho painai

Na Noho K@

Na Pakaukau nunui a me

Na Pakaukau Liilii

Na Aniani Kilohi Maka

Na @ Na @ Kau puka

Na Uhi Ipuka

Na Paku @

Na Uhipakaukau

Na Lako Hale Ohe a me @

Na Lako Hale Laau Oka @ Loa

Na Noho Laau a me @¸no na hale halawai a me na hale na Ahahui

Pola Uwea a me uluna a me pela moe m@

He hoolimalima ia noka Piano ma ka manawa, pela no hoi @a noho

 

Na @ko H@ wa makaukumua

Na Holowaa Kino make @ m@ ke aniani

Na pahu no na K@

Ua makaukau a Mr. Uilama @ i na kino a e @ i ike ai na @ kahi manao, a @ makaukau @ i na mea a pau pili ana i na @ ana, a me ka @ ana i ke kino kupapau.

K@ @ me na makamaka o na Kauoha i pa a e kauoha mai ia @