Ka Oiaio, Volume I, Number 107, 28 May 1896 — Page 2
This text was transcribed by: | Brianna Matsuura |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/
Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.
KA OIAIO PUKA LA.
JOHN E BUSH, Luna Hooponopono a me Puuku
HONOLULU. Mei 28,1896
KE KULANA O AMERIKA
I keia mana wa ke hooko nei keia aupuni i kona kulana i oleloia nona i keia wa. E like me ka olelo o ka Hoikeana 13:11. e i ana, "a ike aku la an i kekahi holoholona hou e hoea mai ana, mailoko mai o ka honua, elua on a pepeiahao e like me ke keiki hipa, a olelo ae la ia e like me ke deregona." Mahope o na holoholona eha, o ka wanana a Daniela, o keia ka lima o na holoholona ma o ka wanana a ke hauoha hou e like me na hua olelo mua, "a ike aku la au i kekahi holoholona hou e hoea mai an." Ua olelo na imiano o na olelo Baibala, aole he pili o keia hoailona i kekahi aupuni e aku mawaho o Amerika Huipuia. Ua kukuluia oia iluna o ka pono, ua ike ia kana mau hana i na la mua he pono wale no , a ma keia ano, he oiaio ua like oia me ka hapamua o ka hailona ano nona, o kona ikaika ua like me ke keikiihipa; o ka mana o ke keikihipa, ua hana ia maluna o ka pono wale no, aole ia he holoholona huhu, pela no hoi i hooliloia ai oia he hoailona no ke Keiki Hipa, a ke Akua, Aka, e nana kakou ia ia i keia wa, ke hana nei oia i na hana e hoike mai ana i ka leo kakauha o ka dergona. Ua p?i ka loli ano ma ka hoailona oke kii, e i ana, "olelo aela oia e like me ke deragona." He hipa ka nua, a he deragona, ka lua. O ke ano o Karisto a me ko Aue-Karisto o keia ka mea i hookoia, a e hookoia nei e keia aupuni, a pela oia e hana ai i na hana dergona, a hiki i ka loaa ana o ka hopena i oleloia no ke dergaona. ke hooko piha nei o America i kona kii a me ka hana i kahoaka ia ma ia hoailona i keia la. Ke okomo nei oia iaia iloko on a hana kue i ka pono. Ke kokua nei oia i ka poe hookahuli aupuni, aole malalo o na hana a me ke ikaika o ka pono e like me kona kulana hipa, a kaulana ai oia, aka, ke hoao nei oia e hookahuli a e kokua e hookahuli in a aupuni liilii a me na lahui o na aupuni e aku e kipi, i hooko ia ai ka pono no ia poe, ma ke alanui nae o ke deragona. Ke kukulu nei oia i ka mana o ke dergona, a he lilo aku koe on a he aupuni haua hoomaewaewa ma keia hope aku, no ka manawa pokole wale uo nae.
No ka põe pena a pia i ka helehelena e loaa no ka pia aala "Ramona" ma kahi o Hobron ma.
NA KEIKI AEA WALE.
Ola ka aina ke maikai ke ao ana a na makua ika lakou mau keiki, a oluolu hoi ko lakou mau la hope. O keia hana he malama a he ao ana i na keiki keahi o na hana nui o keia au. No ka hoohemahema a hookaolu kumu ole o na makua, na lilo na keiki o keia wa i poe, hookuli, hookiekie, hookano a pakike, i na makua a i ka poe kanaka makua. Eia ke ulu ae nei kekahi hapa nui o na keiki o opio i loko o na hana lapuwale, e ke palaualelo ana; a e puhi a e nau paka ana, me ka hoopuka ana i na olelo pelapela mai ko lakou waha mai. O ka oi loa aku Pukiko. He meaminamina keia, a he mea kupono i ke aupuni ma o ka pono o ka lehulehu ke hopu i na keiki o keia ano, a lawe aku ia lakou a hoomakua iho. O keia poe ka lahui kanaka na keia hope aku, a e like me ko lakou hoonnaanao ia a ao hoopololei ia e poino a e pomaikai ai ke aupuni.
Ua hopu ia kekalii keiki Pukiki i kela la aku nei, no ka aea. He kupono e imi ia aku na keiki a pau o ia ano o na lahui a pau ae hookomo ia malalo o ka mana o ke aupuni i pono ai.
KELA A ME KEIA.
E haawi ana o Comepene A he hula ma ka'a 4 o Iune.
E paa ana na hale oihana aupuni ma ka la 11 o Iune/
Ua kipa aku kekahi poe malihini o ka mokuahi Kina, ma ka hale Ahaolelo inehinei.
I ka Poaono ae, e pau ai ke kuai hoemi o ka halekuai o Walakahauki.
Ua hoohala ia ae na olelo hoopuuipuni a kekahi haole pena kii, i holo mai ai no Hawaii nei mamua aku nei. Ua olelo ae oia he haunaele nui e hana ia ana ma Hawaii nei, a e kapa ana hoi i keia lahui he aihue, a e hoino ana i ka Moiwahine.
Ua hopu ia iho la kekahi keiki Pukiki no ka aea haukae. He nui ia ano e ikea nei i keia mau la, a eia kekahi ma alanui Paipalapala, e kalewa hele nei.
Ua holo ia e ka mokuahi Kina, ma keia huakai mai nei ana, he eono la 1 hora me 20 minute.
Pakele kekahi lede mai pii ia e ke kaa ukana ma ka uwapo inehinei, ma o ka kalaiwa ino o ka mea nona ke kaa.
Ua ku mai ka Alameda i keia kakahiaka nui, mai ka hema mai.
Piha pono ka aha hulahula ma ka Puka Kuokoa i ka po nei.
Oiai kekahi makai e hoomaka aku ana e kau iluna o ke kaa hapaumi, ua hooku koke ia mai la oia e kekahi na bage, a hina aku la ilalo me ka pii ia ana aku e ka huila o ua kaa la. Ua lawe koke ia aku oia i ke keena o Kauka Cooper, e ka mea nona ke kaa bage.
E ku aku ana he hale pule hou no ka lah i Pukiki, maanei iho o Haukipila.
Ua haiolelo ae o Rev. Dillie ma kona hale pule ma Kapalakiko, ua launa oia me na poo aupuni o Hawaii nei a o Hawaii nei ke aupuni maikai hookahi o ka honua nei.
NO NA AINA KAHIKO
NA KULANAKAUHALE I NALOWALE A LOAA HOU AKU.
--OOOO--
MA?ELE, II
---
MOKUNA. III
---
HUAKAI MAKAIKAI IA ZIONA.
---
E like no hoi me key pela e oleloia ae ai ua oiaio kahi i hanau ia ai o Karisto ma Betelehema, ke ana lua i waiho ia ai ke kino o Karisto, e uhi ia nei i keia wa e ka Luakini o o ka Ilina Hemolele, a me na wahi leulehu e aku i laahia i ko Karisto ike'a maoli ia ana ma ia mau wahi. Ua like loa ko lakou ana a pau me ia i kakou mooleloia ai e na apokolo a aole he ninau mahope o ka makaikai akahele ia ana, i ka oiaio o keia mau wahi e likeime ia oleloia ma ka noolelo Baibala.
Ma keia e ike ia ai ua pili like loa na wahi i imi ia a i makaikai a me ka olelo ma ka moolelo hemolele; a he kulike loa no hoi na olelo hoopili, naue, a pela aku, o ka baibala me ke ano o ka noho a me na kiena o ka aina. Na ano no o ka palau, kanu, a oki, ana o na hua o ka wa kahiko; ke mau la no ka moona o ka aina; oia piha no o na kahawai me ka ?a; ke on a mau la no na lilia o keawawa oia mau no o na manu iluna o pa lala o ke kumu laau makeke; a o na mea a pau i kamailio ia maloko o ka huke nui ua kulike loa no me ke ano o ka aina i keia wa/ Aole hoi he wahi paewa iki mawaena o ka helehelena a moe ana o ka aina i oleloia ma ka baibala me ia i keia manawa. Aole wale e hoomohala pono a e hooiaio ana hoi na mea i imi ia a loaa aku i ka palapala hemolele, aka e hoike ana no hoi i ka oiaio o na mea i hoike ia mai e ke Akua.
Aole no hoi he kanalua ana, e loa aku ana no na hooia no na wahi e ae, a hiki i ka hoopau ia ana o na manao kanalua i ka pololei o na mea a pau maka Palapala Hemolele, a e hoopaa mau loa ia ai ka oiaio o ka ke Akua olelo.