Ka Oiaio, Volume I, Number 102, 22 Mei 1896 — Page 1

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

 

PUKA LA OIAIO

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 50 keneta o ka mahina.

BUKE I.

HONOLULU , MEI 22, 1896.

HELU 102

 

OIAIO PUKA LA

HOIKE MUA KE AKUA I NA MEA E

HIKI MAI ANA.

  "No ka mea, aole e hana mai o Iehova ka Haku i kekahi mea, ke hoike ole mai oia i kana mea huna i kona mau kauwa, i na kaula."  Amosa 3:7.

  Mamua o ko ke Akua lawe ana mai ia hoopai maluna o ka honua, e ao mau e ana oia ia lakou a me ko ke ao mamua, i mea no ka poe i oluolu e hoolohe ia ia, a ma ia mea e pakele ai mai ka hoopai i ku no ka hewa.  I ka manawa o ke kulanakauhale o Ninevah i manao ia e hoohulihia ia, ua hoouna aku ke Akua ia Iona e hele aku e haawi i ke ao e mihi mai ka hewa a no kona lukuia aku; o ka hopena o keia, ua mihi ka lehulehu, a ua hoopau wale ia ka lukuia ana i manaoia a ke Akua i hooholo ai.  (Nana i ka buke a Iona).  Mamua o ka hoopai i hiki iho maluna o Ierusalema, mai ke Akua mai, mamuli o kona haalele ana iaia, ua hoouna ia mai na elele e ao aku i ka lehulehu no ka inaina e hoohanini ia mai ana maluna o lakou, (2 Na Lii 36:14-21); aka, aole nae ka lehulehu i hoolohe i ka leo ao, nolaila na lawe pio ia lakou i Babulona, a ua puhiia ko lakou kulanakauhale me ke ahi.

  I ka wa o ke Keiki a ke Akua e aneane ana e hele mai i keia ao ma ke kino kanaka, a hoohanauia mai ma ia ano, ua hoouna mai ke Akua i kekahi elele, o Ioane Bapetizo, e hoomakaukau i ke ala no ka Haku.  (Mat. 3:1-3).  O kekahi hoi o na hoailona kamahao e pili ana i kona hiki ana mai, oia no ka hoea ana mai o kekahi hoku malamalama iloko o na lani, ka mea nana i alakai na kanaka naauao o ka hikina e hele e ike i ka Hoola opio.  Mat. 2:2.  Ua wanana mua ia keia hoku e ke kaula he mau keneturia mamua loa aku. (Na helu 24:17).

  I ko kakou wa e hoomanao ai i ko ke Akua hoopololei loa e hoike mua ana i mea e ao ai i kanaka i na wa i hala, he mea noonoo maikai ole ka manao ana aku aole hoi oia e hoike mua mai ana ma na hoailona a ma na olelo-ao no kekahi mea koikoi e like me ka hiki hou ana mai o Karisto iloko o ka nani.  O kona hiki hou ana mai ka mea nui loa e ike ia ana ma keia honua nei, no ka mea e hele hou mai ana oia iloko o ka nani o kona Makua, me na anela hemolele a pau o ka lani, (Mat. 16:27), e auhee aku ana hoi ka lewa lani me he la he mea i owiliia a kahi hookahi, e hoauhee ia aku ma mokupuni mai ko lakou mau wahi aku, e hoonaue ia na kuahiwi mai ko lakou wahi aku (Hoike. 6:13-17), ala mai ana ka poe i make iloko o Karisto i ke ola, a o ka poe e ola ana hoi e apo pu ia aku ana e hui pu me ka Haku ma ka lewa.  (1 Tesa. 4:16,17.  Iwaena o na mea e pili ana i kona hiki hou ana mai, ua olelo mai o Karisto, aia a kekahi manawa i hoomaopopo ia (e hoike ana hoi aneane i ka helu ponoi oka makahiki) e pouli ana ka La a me ka Mahina, a oia wanana ua hooko piha ia.  Ua olelo pu mai no hoi oia e helelei mai ana na hoku, a ua ike ia no hoi ia mea i ka M.H. 1833 a he lehulehu ka poe e ola nei i ike ia mea kamahao.  He mau hoailona e ae kekahi e pili ana i keia mea eehia i oleloia mai, e kamailio ia aku ana no hoi ma keia mea iho--

E. H. G.

 

KA HAAWINA HELUHELU BAIBALA.

NA HOAILONA O KA HIKI AMA MAI O KARISTO.

  1  Heaha na mea hoopunipuni e hoolahaia ana mahope koke mai o ia wa popilikia?  Mat. 24:23,24.

  "Ina e olelo mai kekahi ia oukou ia manawa.  E, eia maanei ka Mesia, a aia mao, mai manao oukou he oiaio; no ka mea, e ku ae no na Mesia wahahee, a me na kaula wahahee, a e hoike aku lakou i na hoailona he nui a me na mea kupanaha, a ina he mea hiki, e hoopunipuni no lakou i ka poe i waeia."

  E hoao ana ma Mesia wahahee e hoopunipuni i kanaka no ke ano o ko Karista hiki ana mai, e i ana.  "E, eia maanei ka Mesia," a "aia la ma ka waonahele," (pauku 26) "aia hoi ma ke keena mehameha," aia hoi, ma ka make ana a i ka wa malalo o ka noho ana a ka uhane.

 

  2  Pehea ke ano o ko Karisto hiki hou ana mai?  Mat. 24:27.

  "No ka mea, e like me ka uwila i anapu mai ai, mai ka hikina mai, a hoomalamalama aku i ke komohana, pela no hoi ka hiki ana mai a ke Keiki a ke kanaka."

 

  3  Heaha ka mea kamahao e ike ia ana mahope koke o ka popilikia?  Mat. 24:29.

  "Mahope aku oia mau la popilikia, e poeleele ana ka la, aole hoi e malamalama mai ka mahina, e haule iho hoi na hoku mai ka lani, mai, a e hoonaue ia ne mea mana ma ka lani."

 

  4  Pehea keia mea i hoike ia mai ai e Mareko?  Mar. 13:24.

  "A pau ka pilikia ana oia mau la alaila, e pouli loa no ka la, aole hoi e haawi mai ka mahina i kona malamalama."

  Oia hoi, i na la o ka mana pope, aka, mahope o ka popilikia e ike ia ai ka hoailona.  Ua pau hoi ka mana o ka pope o 1260 makahiki i ka M. H. 1798, aka ua pau aku aku ka hoopilikia ana he iwakalua kumamalima makahiki mamua aku.  Nolaila, e like me ka Karisto ololo, aia mawaena o ka 1773 a me 1798 e pouli ai ka mahina

 

  5  He pouli ana anei kekahi o ka mahina e like me ia i ike ia, a i ka wa hea?

  He pouli no, i ka la 19 o Mei, 1879.

  He la pouli kamahao ka la 18 o Mei, 1870  Ua ho'a ia na ihoiho kukui iloko o na hale lehuhelu wale.  Ua meha na manu, a ua nalowale aku.  O ka mea i manao nui ia ua hiki mai ka la hoopai. - Presidena Dwight.

  Ua hoike mai ka Buke Wehewehe Ano Huaolelo o Weba, penei.  "Ua pahoia aku ka pouli o ka la pouli o Mei 19, 1780, i kapaia me ia no ka pouli ano e loa ma ia la, a ua puni o Nu Enelani. ***  O ke kumu oiaio o keia pouli ana, aole i ike ia a keia la."

 

  6  I ka wa hea i pouli ai ka mahina?

  No ka pouli panopano o ka la pouli mahope koke iho, aole he ae o na lio e haalele i ko lakou mau rumi.

 

  7  I ka wa hea i haule mai ai na hoku, e like me ka Karisto i olelo ai? - Nov 13, 1833.

  Ma ka Palapala Kii o na Lani, ua hoike ia penei:  O kekahi helelei o na hokulele i ike ia me ka nani kelakela eehia i hoike ia ma ka moolelo o ke ao nei, oia kai ikeia ma Amerika Huipuia, Nov. 13, 1833.  O ka palena piha o kahi i ikeia ai o keia hoikeike kamahao, aole hoi i ike maopopo pono ia: aka, ua uhi ia no kekahi hapa mahuahua o ka ilihonua.  Me he la e hooni ia ana ka lani holookoa.

  Wahi a ke Christaian Advocate a me Journal Dec. 13, 1883.  "Me he la ua hoakoakoa ae na hoku a pau o ka leoa a waenapiko lani, a mailaila aku e lele ana me he la he ahi o e lele ana i ka manawa hookahi, me ka holo o ka uwila no na wahi a pau o ka poai o ka lewa.  (Heluhelu ia Hoik. 6.12.13.)