Ka Oiaio, Volume I, Number 95, 13 Mei 1896 — Page 1
This text was transcribed by: | Jon Yasuda |
This work is dedicated to: | Hawai'inuiākea School of Hawaiian Knowledge |
Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/
Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.
BUKE 1 HONOLULU, MEI 13, 1896 HELU 95
OIAIO PUKA LA NO NA AINA KAHIKO
NA KULANAKAUHALE I NALOWALE A LOAA HOU AKU
Mahele II
Mokuna 1
Ke Awa Kahiko loa o ka honua nei - Pilikia o ka pae ana aku - Ke ano o ka noho ana o ke au kahiko ma na Aina Hikina - Ke Kula o Sarona - Ke Kulanakauhale o ke 'lii Nui - Na manao mua o ka ike ana aku i ka aina - Kahi e kumakena ai na Iudaio - Kuanea a anoano ke nana aku - Na Manao aloha no ka Aina Hemolele.
Ua helu iho o Rikeke, ka Puuwai Liona, o Enelani, i kona pomaikai nui i ka ike ana aku i keia kulanakauhale nani mai ka piko poo aku o ka mauna o Scopus. Ua kukulu iho hoi na koa o ka Puali Kaua Kuruseda, mahope o ko lakou kaua hele ana a hiki i na ipuka a me na paiapa, a uhi iho la hoi ia lakou me na palekaua, a ua uwe iho la hoi me he poe keiki hanau hou la, me ko lakou hoomanao ana i ko lakou kupono ole hoi e ike i ka nani a me ka laahia o keia kulanakauhale Hemolele; a he mau tausani hoi o na naita i hele i keia kaua i hauoli e molia i ko lakou ola no ke ku ana o ko lakou mau kapuai wawae ma na alanui o loko o keia kulanakauhale. A ke mau nei no ka eehia ia o keia wahi a hiki i keia la. Ke kapa ia nei no oia ke kulanakauhale Moiwahine e ka poe Iudaio, Musulmana, a me ka poe Karistiano, ka poe e hele aku ana malaila mai na aina a pau malalo o la. He lehulehu o lakou i hele aku e make, me ko lakou hilinai he hanohano nui ke kanu ia ana o ko lakou kino iloko o ka lepo o keia wahi, ka honua hoi i hoolaahia ia e na lehu kino o ka poe Makua Kahiko a me ke koko hoi o ko ke ao Hoola!
He mau manao hoihoi ole hoi ko ke kamahele i kona wa e komo mua ai iloko o ke kulanakauhale. Aole he wahi mea ano hoohoihoi o keia wahi; he mau hale kahiko o ke ano o na Tureke, aole he pukaaniani, aole he wahi pa, a aole hoi he wahi mala pua; oololi na alanui; aole he alahele aoao, aole ha kahena-wai, aole he kukui, he oki loa no. Maluna o Mauna Moria, e ike ia aku ana hoi e welo mai ana ka hae mahina-hapa o ka Mahometa maluna iho o ka hae kea o ke Karistiano.
Aia hoi ka hapanui o Mauna Ziona mawaho o ke kulanakauhale, kahi o ke kulanakauhale o Davida i kukuluia ai a he ilina kupapau i keia wa O Ophela, kahi oi aku o ka nani o ke kulanakauhale, ua lilo hoi he mea ole i keia wa: e "palauia ana he mahinaai" i kekahi wa, a i ole ua ulupaa ia e na nahelehele a me na pa pipi. O ke awawa hoi keia o ka muliwai palanehe o Kedrona, ua piha ae hoi i na pohaku a me na aa hiki paha i ke kanalima kapuai ka hohonu, a ua maloo loa hoi i keia wa, a pela no ke ano nui o ke kulanakauhale e ku la i keia wa. "Ua hehi ia hoi e na Genekili," a he wahi noho na na ilio a me na mai lepera.
Aole i pau.
HAAWINA HELUHELU BAIBALA
KA LOIHI O KA MANA AUPUNI POPE
1 Pehea ka loihi o ka manawa e haawiia ai i na haipule o ke Akua, a me ke kanawai iloko o ka lima o ka mana pope, ka mea i hoike ia ma ke ano o ka pepeiaohao liilii? Dan. 7:25, hapa hope.
"A e haawi ia ua mau mea la iloko o kona mau lima, a hiki i ka manawa, na manawa, a me ka mahele o ka manawa."
2 Mahea kahi i hoike ia ai o keia mea ma ke Kauoha hou? Hoik. 12:14. (Hoik. 13:5).
"Haawiia mai la i ka wahine elua eheu o ka aeto nui, i lele aku ai oia i ka waonahele, i kona wahi, ua hanaiia oia i ka makahiki, a me na makahiki, a me ka hapa o ka makahiki, mai ke alo aku o ua moo la."
3 Ma na huaolelo hea hoi ka hoike ia ana o keia manawa? Hoik. 12:6. (Hoik. 13@).
"Holo aku la ua wahine la (Ka Ekalesia) i ka waonahele ma kahi a ke Akua i hoomakaukau ai nona, i hanai lakou ia ia malaila i na la hookahi tausani elua haneri a me kanaono," e like me ia i oleloia ma mokuna 13:5 he 42 malama - he 30 la helu o ka malama Iudaio ia wa, ua like me 1260 la, a mau makahiki hoi ma ka wanana.
4 Heaha ka rula ma ka Baibala no ka helu ana i na la hoailona ma na wanana? Ezc. 4:3, hapa hope; Nahelu 14:34.
"He hoailona ia no ka ohana a Iseraela."
"E like me na helu ana o na la a oukou i makaikai ai i ka aina, hookahi kanaha la; o kekahi la no ka makahiki hookahi, pela oukou e lawe ai i ko oukou hewa, he hookahi kanaha makahiki."
Nolaila; o na la wanana he 1260 he mau makahiki ia ma ka helu ana, a o na makahiki ia e mana ai ke aupuni-pope, maluna o na haipule o ke Akua.
@ hea i hoomaka mai ai keia au o ka manawa?
Ua hoomaka mai hoi i ka makahiki o ka Haku 538, ka makahiki i pio ai o ke kolu o ke aupuni hoomana Ariana, oia ka Ostrogotha, a oia ka M.H. i hooliloia ia ai o ka pope i poo no na ekalesia. (E nana i ka hapa hope o kela manao mua i puka aku, "Ane-Karisto."
6 Ina i hoomaka aku keia au i ka M.H. 538, i ka wa hea la e piha ai? Haina-1798.
7 Heaha ka mea i hana ia i ka pau ana o na makahiki 1260 o ka wanana?
"Ua hoohioloia ke aupuni mana kanaka o ka pope e na koa Farani malalo o Generala Berthier. Ma ka buke moolelo o na Pohai o ke Au, ka Cyclopedia America, me ka moolelo no Generala Berthier:" "I ka malama Ianuari 1798, ua loaa iaia ka oihana alihikaua nui'o ka puali koa Farani ma Italia, a ua kauoha ia oia e ke Komite Nui o Farani e hele aku e kaua i ke aupuni o ka Pope. I na la mua o ka malama o Feberuari, ua komo aku hoi oia iloko o Roma, a ua hoopau aku hoi i ke aupuni pope, a ua hoomaka aku ke aupuni luna kanikela o Roma."
E hoomauia E.H.G.