Ka Oiaio, Volume I, Number 74, 14 April 1896 — NO NA AINA KAHIKO NA KULANAKAUHALE I NALOWALE A LOAA HOU AKU. [ARTICLE]
NO NA AINA KAHIKO
NA KULANAKAUHALE I NALOWALE A LOAA HOU AKU.
MOKUNA VI Assotiana-—Na luakalai pohakn o Sjene—Ko huo o ka liooneenee ana i na Pohaku nunui--Na o ka Nile - Aitiopa Kahiko— Mokppuni o Philae—Kahi hope loa o ka hoomana Kii—Na Kii pohaku -kalai anoe— Abu Sunebe!a— Ke ko ana o ka wanana. Ua hooiaha mua aku makoui keia oiaio e pili ana ina aina kahik(j i oleloin ma k!i Bait)a!a, ma ka kakou mau nupepa Oiaio" a me "Ka Leo/* a no ke koi mai e ii? niakamaka lawe nupepa e hoopn ka hou aku ' na kaao a rae na moolelo, nolaila, ua manacv makou e hooko aku i ke l l nonoi aole ma na kaao liaku wale, aka ma na moolelo kaiīiahao oka honua nei o nala kinohi ame na lahui kanaka.o 'ke au hookumu honu;i, e like me ia 1 hoopuka ia akn ai, a hiki i ka Mokuna Y. & pili auano Thebe a me No-—Amona o ka Baibala. Ua o: aku ka waiwai o keia mau moolelo no ka hoonaauao ana, a ē lawa ai no hoi na auoai hoouanea o lea poppoe heluhelu, mamua o j)aKaao hoopunipuni. Me keia mau pokole e huli ae kakou a e heluhelu i na mea pahaohao i hoike maka ia mai i keia wa e pili ana i na mea a kakou i loLcv ai ma ka mooleio liaihala, na mea hoi i hooia ia mai e ka mea uana i haku keia buke moolelo o kana hnakai i i na mea kahiko. O Asouana, ke kulanakauhale ma ka lihi aku o Aigupika, eku ana ma ka welau o ka Wailele Amio mua o ka Nile, he ewain haneri mile mai Alekanedero aku, kahi hope a makou e kakau ai, e hoopau- ana i ka moolelo o na mpa e pili ana i ka aina kahiko o na Parao. He wahi mahnahna keia o ke kalepa amr me na wahi kuloko o ka a**r>r alie nui hoi na hna niu ooiapoi.i, na iwipaiaoa, nahnlumaiiu ostarita, a mea na me;i e aku, i lawe ia mai na kuaaiaa iuai a keia kulanaipinhnle, a mai iiei aku ma ka mnliwai.Nile no Cairo a mau wa-hi e akn malalo nku. Ke kukulu nei hoi ke Khedive i kekaln alanui kaahao mai keia wahi aku a Khartoon, ma 'ka Soinl uia, nsa ka h'oi ann o ka Nile Wainli a tne ka Nile Waikea, kekahi mea liana e hooaiu nui hou iki t ?u i ke l;alepa ma As<>uaua. Ua p;ui hoi ka laina alahao mai Cairo mai e komo ana iloko o ka aina,ae moe like ana me ka muliwai, ua hele mai keia paa ahe anenn<Vekoju haneri mile hiki loa mai i Asouanrt. Me he la, he mau makahiki wale no k«»e ua hiki k<* kaaliele in na ki'ko waena o Afei ika I
Ma kekahi aoao ponoi mai o keia kulanaka|ihale e ku la ka mokupani nani o Elepliaotine, i hele a piha pouo ina hale a iue na kia hoomanao e kn'h.olelei la, a iwaena hoi o ]akou ka Nilometer 1 olelo ia e Strabo. PCa ke kua akuO As>ouana, he aneane hookahi mile aku,:ua. hiki aku ka mea maikaikai i ka| lua kalai pohaku garnnita o Sjene, nona na pohaku 1 ku.kul.uia ai na kii, na kia, a 3ne ua obeliska o Aia no kek ihi po-haku uui ke moe ln, i kalai ia, lie kanaiwa kumamalima kapuai ka loihi ahe umikumamakahi kapuai o na aoao pakahi, i kalai ia a e maikai, he hoike hoi no na hana iqui kanlana o na au kahiko. iNo ka lawaia ana aku o keia mau pohaku nunui 110 ke kukulu ana i na hale alii, na luaa itte na hale a me na kia pohaku kaulana, ua hana ia hoi kekahi alanui akea, a paa e hee ole ai, mai ka laapohaku aku a ka mu|liwai, aneane hookahi mite, a maluna *ku o keia alanui e kauo ia aku ai na pohaku nunul o -k€fia auo, i kau ia hoi maiuna o kekahi ma u moemoe me na laau poepoe malalo ae i hiki aii ke kaahele, a me ia iho la i panee hele ia ai| lakou ine ka ikaika kin»> kanaka» e hiki ana i ka helu tausaui o na kauwa no ka hapai V lnk>nee hele aha i ka pohaku hookahi: Ua hiki no ke ike ia kekahi mau mahele o kfiia alahele i kip ipa ia i keia wa, a ua ike ia no hoi kn iike o na mea i hanaia me ka hoike ana kii i kalaiia me na kauwa ame ka haku e jhookeleu£na i ka iakou hana. jMa keia wahi o ka aina, he mea kamahao kinani o ua hoku o ka lani e kau ana o na p > molaelae kau wahi opua ole iho. Ua like hoi hoku Venns, hoea mai i ke kakahiaka mje he wain la uuku ta ka malamalama, e haawf ana i kona m?in kukuna laaiamalama i ane hiki hoi ke heiuheiu ia m huaoielo; a o ke Klea o Ka Hema,i ka poe i ike nma ole ia poWika malanialama iloko o ka lewa lani he ke Hkela <> ka nani. i0 na waimimilo oke kahe na wai papau o ka Nile, he hiki ke oleh.ia, he wahi papau 110 U o ka muliwai, nolaila, i amlo a i paila ai k|i wai e kahe kololio ana mawaena hoi o ua kbwa pohaka a me na ahaa mokapuni liilii, e k(ihe ana hoi ka wai mai kekaui wahi kieliie a 1 iki akn i ka hai », ann mai o' na wjti kupi-ipi-kjo, a kaa aku i kahi iliwai like, :i ka Wai e kahe ana ma kahi hoohonu. he eono n k ekalu kapuai kamoe o ka iho ana a ka wai illoko o kel i a me keta eiua ■iiāne.i'i ia nioe aiia. lja manao wale ia ma keta waln, a i ole Biksiiis, he kanaha mile malalo akn, he iei'm wlai maoli uo !iiaa;u-i, a i ka naha ana o ka pāle ua ai ia aku ka aina ma ke poo aku oke wakeia kamoe ano maikai <> ka waiho n i o ka luuli waim** ka Nile Loko. Aole i iuiii.