Ka Oiaio, Volume I, Number 61, 26 March 1896 — Page 2

KA OIAIO PUKA LA.

 

JOHN E. BUSH, Luna Hooponopono a me Puuku

 

HONOLULU. MARAKI 26, 1896

 

HE HUAKAI HOOPII

 

            Ua kai aku na Pukiki, he 700 a 1000 paha, me na alakai, e hoike aku i ko lakou manao e pili ana i ka hoopaeia ana mai o na lahui paahana o Asia, a me kekahi mau kumu pilikia e ae. He helu kanaka mahuahua keia, he huina hoi e ku ai kekahi hana nui no lakou iho, e hiki ai ke hapai ia lakou iho e lilo i poe haku no ka lakou hana ponoi, e waiwai ai lakou me ke kuokoa o ka noho hana ana. O keia alai ana i ka pono a me ka pomaikai o kekahi lahui e aku, e noho ana malalo o na pono a me na kuleana pilipaa i hanau puia mai me ke kanaka, oia kekahi o na akeakea kumu ole mawaena o na lahui i keia wa. Malalo o na rula hookumu honua, ua kuleana kela a me keia kanaka maluna o ka ilihonua e imi aku i ola nona iho, a me kona ohana, a ina na lahui a pau e noho nei ma keia honua nei i keia wa e malama ana i ko lakou mau pono pilipaa a pau a e hoopono i ko lakou noho ana, e malama i kona loaa, a e hookele pono i ko lakou ikaika, he mea maopopo aole na kanaka e hoaa ana, e nele ana, a e hoopii ana no ko lakou pono mamuli o ka hooikaika pakiko a me ka hoomanawanui ana o kekahi lahui e aku.

            Ina ka poe Pukiki e akoakoa a hoopii aku i ke aupuni e kue aku i kekahi lahui e aku, e hoohui ana ia lakou i hookahi hui, a e hana lokahi lakou, aole e hala he mau makahiki he umi, e ike aku ana no kakou i ko lakou kuonoono; a o ka hope aku, o ko lakou lilo he poe e ake ana e hoopaeia mai na limahana malalo o lakou. O ke ano keia o ke kanaka, a o keia ano, aole hoi e pau ana, a hiki wale i ka noho ana mai o ka mea nona, ka mea nana e hoihoi hou i ka noho ana o na mea a pau  malalo o ka rula o kona pono a me ke kaulike, a nana hoi e hoopau i ua nohou kuee e akeakea kuhalahala ana o ke kanaka i ke kanaka, a o kekahi lahui i kekahi lahui. I keia wa, a malalo o ka rula o ke kanaka, ua lilo ka i'a ike he luaahi na ka i'a nui. Pela ke kanaka. Ua moe ka pono a me ke kaulike. O ka manao pono pilikino o kanaka ka rula e ike nei, a o ka mea hope loa wahi a ka olelo, na Setana ia.

 

            He kanalima kumamawalu ka nui o na pake i huli hoi aku ma ka auina la o nehinei ma ka moku Orient a ua manao waleia e huli hoi aku ana kekahi poe maluna o ka mokuahi Belgie.

 

NA MAI FIVA.

 

            O ka makaala i ka noho ana, a me ka malama i ka ai ana i na ai kupono a me ka noho pono i ka ai ana i na ai kupono a me ka noho pono hoomaemae ana i ke kino, wale no ka laau lapaau i na wa a pau. O ka mea e malama ana i ka rula o ke ola kino, a e hoohemolele ana i kona kino, aole oia e hopo ana no na ma'i fiva a me na ma'i ahulau hoeha kino e ae e hiki mai ana maluna o kanaka. No ka hoohemahema o ko kanaka noho ana, ke pii mau nei na anoano ma'i i ike oleia mamua. Mai ke kanaka ae no keia ma'i mamuli o kona ai laukua, noho haumia, a malama ole i ka rula i anaia mai ai e ka Makua nana i hana i ke kanaka. O ka mea hoole i keia he hoole Akua oia. Aka, aole nae ko kakou hemahema ma ke kino, i loohia mai mai na kupuna a ke kuaha, he mea ia e hiki ole ai ia kakou ke alo ae i na hopena ulia onawaliwali o ke kino mamuli o ka lakou hana. He mihi laau o na poino kino a me ka poino uhane; ina e hoololi ko ke kanaka noho ana, he mihi ia, ina e mihi i ka noho ana, alaila, e hoi hou ana kakou e ai a e inu e like me ia i aoia mai i kinohi. O keia i ao mua ia, oia maoli no ka rula o ke ola e ola loihi ai ke kanaka, a e alo ai oia i na ano o na ma'i; a malalo oia ai ana a noho ana, ua hiki loa i ka avarika o na kanaka ke ola a piha ke kanahiku o na makahiki a oi aku, ma kahi o ka avarika he 33 wale no. O ka hoolohe ke ola, o ka hookuli ka make.

 

KELA ME KEIA.

 

            E paani ana ka Bana P. G. ma Kamaki kuea i keia ahiahi.

            He halawai ka ka Papa Ola e malama ana i keia kakahiaka.

            Ua koho ae la ke Compene B he elua mau lala hou ma ka po nei.

            Ua hoopaiia o Kepekaio he $100 no ke kuai bia me ka laikini ole.

            Ua huli hoi mai o Philip Peck mai kana huakai aku nei no Olaa.

            Ma ke ahiahi o ka la apopo e malamaia ai ka ninau e pili ana no na Iapana ma ka hui a ka League.

            Ua hala aku la o Vida Thrum ma ka auina la o nehinei no ka Kapalakiko, ma ka
Archer.

            Maluna o ko Iakoba ano ka Romig kumuhana e haiolelo ai i keia po ma ka hale pule Karistiano.

            Ua holo makaikai aku no Hawaii o Miss Kate Field, a e hala ana paha iaia elua a ekolu paha pule.

            He kanakolu ka nui o na limahana Iapana a ka moku H. Hackfield i lawe aku ai mai o kakou aku no ka mokupuni o Laysan.

            E kuai kudala aku ana o Jas. F. Mogan i na pono lako hale o A. E. Murphy ma kona home noho ma ka hora umi o ka la apopo.

            Ua manaoia o ke ahiahi Poakolu ke ahiahi e hookahakaha ai ka puali koa p. g., ma ke kuea ae nei, aka nae, ua hoopaneeia aku no kahi wa.

 

L. B. KERR,

 

ma

 

NAE O KA HALEKUAI O MOGAN.

 

Alanui Moiwahine.     Honoululu H., I.

 

KE KALEPA POLOLEI MAI NA HALE HANA MAI.

 

            E kuai ana i kekahi mea okoa a e kuai ai ma ka ma a ke kumu-kuai kukaa.

 

            He kupono i na lede e hele mai e nana mua maanei i ko makou puu waiwai nui mamua o ke kua

 

            O KA HOOKAHI DALA I KUAI IA MA KAHI O L. B. KERR UA LIKE IA ME ELUA MA NA HALEKUAI E AE

 

OIA HOI, UA LOAA IA OE NA LOLE

 

nona ke kumukuai Elua Dala HOOKAHI DALA WALE NO.

NA PAPALE,

Na Lipine

Na Pua Papale

Na Hulu

Na Lihilihi

Na Mikinilima

Na Lole

Na Paku

Na Keokeo Uhi-moe

Na Kihei Huluhulu

 

ECT. ECT.

 

            L. B. Kerr,

 

Waikiki iho o ka Hale Kudala o Mogan