Ka Oiaio, Volume I, Number 10, 15 Ianuali 1896 — Page 2

ʻaoʻao PDF (887.66 KB)

This text was transcribed by:  Kathy Lum
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

 

JNO E. BUSH, - - LUNAHOOPONOPONO.

HONOLULU, JANUARI 15, 1896.

 

KE EMI NEI ANEI KE KULANA O KA

LAHUIKANAKA?

 

            He ninau laula keia, a he ninau i nui na ano o ka manao o ka poe manao o kanaka uaauao o ke ao nei.  A ka aole ma ka manao o ke kanaka kakou e kukulu ai i ka kakou pane, oiai he kanaka no ia elike me kekahi kanaka e aw, a, he paewa no, he lalau hoi kona noonoo i kekahi manawa.  O ke kumu o ka hiki ole ke laweia ke ana o ko ke kanaka manao a naanao paha i ana e kukuluia ai na lawena manao a me na hoike-ano paha, e pili ana i kahi mea no kakou. o ia no ka lawa ole o ko ke kanaka KULANA NAAUAO.  Ua kahina ka ike o ke pookela o na loea a me na kilokilo, ha akeakamai a me na kakaolelo, na kalaiaina a me na lunakanawai.  Nolaila, aole ma ke ana o ke kanaka-kakou, o hapa no auanei na wehewehe ana, elike me ka haule ana o ko ke kanaka ano mai ke ana piha mai.  I na kakou e lawe mai i ka moolelo oiaio o ke kanaka mai kinohi mai a hookuku me ka ke kanaka mau hoike manao e pili ana i na ninau kumu.  He maa maopoopo e hele lalau ana no ko kakou manao.  Aka, aole makou e lawe ana ia ana ia ana hapakue, a hoolilo o ia ka rula e kaana ai na mea i hiki mai maluna o ko ke AO NEI, mai na mea hanu a na mea ola e ae o ka HONUA.  Mahope o ka haule ana o ke poo o ka lahuikanaka iloko o ka hewa a malalo o ka mana o ka make.  Ua palua ke ano maa-mau maluna iho o na mea i hanaia e ka Akua mai kinohi mai.  He ola ka rula paa o na mea a pau i hanaia'i.  aka i ke komo pakaha ana mai a ka hewa iwaena o ke ola i hanaia no ke ao a pau, a lilo iho la he elua ano ma keia AO, he OLA ka mua a he MAKE ka lua.

            O ke kulaua maoli i hanaia ai ke kanaka, na hanaia no ke ola-mauloa, a o ia maoli kona hopena.  I ua e komo ole ia mai kona noho nanea hewa ole ana ma kahi a ke Akua i hoonoho ai iaia e noho, e ola, e hoolau kanaka i keia poepoe-honua, elike me ia a kakou e koho aku ai ma ka olelo a ke Keiki no ka olelo nane no ka hipa  nalowale.

            Oia hoi ua hoolaukanaka ia hoi ma na poepoe honua e aku e kaahele nei ma ke lakou pohai ala ma ke aouli.

            Ma ka haule ana o ke kanaka - i ka hewa, pela i hiki ole ai ia kakou ke hilinai, he ana pololei kana olelo, a me kana mau hana ponoi no kanaka.  Hookahi wale no ana hemolele a makou i ike ai, oia ana piha, aole i loaa mai loko mai - o ke aka- mai o kekalii kanaka ma on a iho, aka oia no ke ana mai ka olelo mai a ke Akua.  O keia olelo ka mole o na ike a pau, e pili ana i na @ a pau o keia honua a me na mea a paa maluna iho, aole he mea i koe.  O keia ka makou rula i manao ai e hooaiai aku ai i ke kulana o ka lahui kanaka e ku nei i keia la, a me kona alahele e kai nei.

 

AOLE E HIKI MAI

 

            Ma ka lono hope loa i hiki mai, ua lohe ia mai e noho ana no ka mokukaua Royal Arthur ma Victoria, a hala ka hooilo, alaila huli hoi aku no ka Hikina.  Aole e kala i li'a ia ai keia moku a me na manaolana kuhi.  hewa o kekahi poe mai @ mai o kona kamailio ia ana e holo mai ana e hoola i ka mai ahulau o ka poa i hookaumahaia.  Ke hoomanao nei makou i ka wa e paa ana ua pio aloha aina i ka hoohoihoi ia o ka naau ke lohe ia eia ae ka Royal Arthur a ku mai  E like me ia mau la pela no ke kuko hoomau hilinai kumu ole o kekahi poe e noho nei  Ua haalele mai ka nani wahi a na kahuna e ike ana i ka hookoia o ka lukuin ana o Ieerusalema a me ka luakini nani i kukuluia ai no ke Akua, no ka hoowahawaha a hoino ana o ka lahui i hoopunahele ia i ka leo ao o ke Kahu Hipa Maikai.  E like me ka hoowahawahaia o ka pono pela no i hoopuehuia ai na lahui ikaika i haalele i ke Akua, a oia mau ka popena e ikea nei a hiki loa mai i keia lahui e noho u nei nona iho.  Ua hala ka pono a ke kanaka, o ke ala nui wale no a ka poe o Nineva i malama ai e like me ke ao a ke kaula, ka mea i koe.

 

Na Itamu Kuloko

 

            I ka po nei i oili hou mai ai ka moiwahine o ka po.

            Ua ku mai ka mokuahi coptic i ka la onehinei he hookahi la mamua o kona wa ku mau, a ua holo ia e ia he eiwa la me ua hora keu mai Iokohama mai.  Ua manao ia e eo ana ia ia ka manawa holo mai Iokohama a Kapalakiko.

            E kuai kudala ia aku ana kekahi o na lako kaua liilii o ka oihana kaua.

            Ma ka Alinatona hotele i ka po Poakahi nei, ua pa uaho mai la i keia ola ana ke keiki kamakaki a Mr.F Halstead.  I ka auina la onehinei i hoolewa ia aku ai kona kino wailua.

            Ma ka home o Mrs. Waila ma Alanui Judd ua haawi ae ia i paina hoomanao i ka la hanau o kana keiki SG Waila.  Ua akoakoa ae na hoaloha o ka opio malaila a ua ai i na ano i hoomakaukau ia.

            @ cabina, he 317 Pake a ma 270 Iapana, hiki mai ma ka mokumahu Coptic i nehunei.  He nui na ukana i hiki mai ma keia moku no na Pake, i kauoha ia aku hoi na la bapenuia o na keiki o ka aina pua.

            Ua hoopu aku o John McLain ia Arthur Fitzgerald no ka hoao ana o ka mea hope e lawe i kona ola @ kekahi mea e make ai.  I keia la i hoolohe @ keia @ a ma ka Aha Hoomalu.

            No ka loaa ana o kekahi mau tiki@ iloko o ka poli o Loo Fat, nolaila na hoopaiia iho la oia he $50 me na koina.  He hana kupono keia e kinai ia.

            No ka aie ua hoopaa ia iho la ka hale kuai Dai Nipon, ma ke alanui Hotele.

            Nui na manna hulu like ole i hiki mai maluua o ke Coptic, a ua kuai ia no ke kumukuai oluolu.

            Aolee hele ana ko @ i lako mua ia aka e haawi hou ana i @ e holo loa aku la ma Iapana.

            E haiolelo ana o Dr. C. Clifford ma ka @ i ke ahiahi Poaono ae nei.

            I ke ahiahi nei i awaiaulu ia ae @ kekahi mau opio iloko o ka berita @ Katolika.  He maikai ka mare no na mea a pau.

            E holo aku ana kekahi poe no Waianae i ka @ 17 ae nei malaila e hoohala ai i ko lakou hoo@ i ka kulaila o Ianuari 17.

            Ua hooholoia i na e ua a ua ole paha, e @ ana no ma Kapiolani Paka, aole @ ana e like me ka heihei o ka makahihi hou iho nei.

            Ua hoau mua ae kela haole @ hana @ kupaianaha ma ka hale o na Iapana o hana keaka mau nei.

            Ua hoopukaia he ekolu haneri palapala kono e Kanikela Italia Schafer, me kana wahine, no ka laua anaina ike me ka aha hulahula Europa, o haawi ana ma ko laua home, i ka po @ ae nei.  Eia na kahiko o kekahi poe ke humuhumu mai nei a ke lawe nei no hoi i ka poe ike i ka humuhumu lele.

            I keia auina i haulela iho ai ka mokuahi Coptic no k@ gula o Kaleponi.

 

MAKANANI

 

i keia KAMAA no $2.50

Ua hiki ia makou ke kuai

 

Eia ma keia kii kamaa aulii

e ike ia ai ke ano @ na kamaa

nani ma ko makou Hale, o na

kane, na wahine, na keiki, a me na

pepe.  A o ke kumukuai o keia kamaa

he $2.50 wale noa peia iho la ka emi

o na kamaa a pau.  No laila e hoomanao oukou

e na makamaka mai Hawaii a Niihau o

kahi e loaa ai na Kamaa nani o na ano a pau e

ni ai kulana hele ana aia no ia ma kahi o.

Ka Hale Kuai Ka@ o MAKANANI