Ka Oiaio, Volume VII, Number 41, 20 December 1895 — Page 2

Page PDF (1.10 MB)

This text was transcribed by:  Kailianu V. Michaels
This work is dedicated to:  In loving memory of my father, Mervin Apana Lee Kwai

Nupepa Ka Oiaio.

J. E. BUSH, Lunahooponopono.

 

O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA.

POALIMA : : : DEC. 20, 1895.

 

UA HOI MAI KA MOKU KAUA ELEU.

Ma ka Poalima aku nei i hala, ua huli hoi mai ka moku kana Eleu, mai kana huakai hoopau koalaala ma na pali o Kauai ma kahi i olelo ia o Kalalau puna a ka lawakua.

 

Aole he manu i loaa, aole no hoi he uhane opiuma, a aole no hoi he filibuster, he ole loa no, a o ka mea i loaa he nele, a o ke dala o ka lehulehu kai pau i ka lu ia iluna o na ale o ka moana.  Kupanaha na hana hoonui lilo o keia an hoehaa, ka mea i hana ole ia i ke au o ke aupuni Moi e ku ana, akahi wale no i ke au o na mamo o ka poe anela, i iho mai ai i ka honua ne.

 

He au eepa la hoi keia o ke ano iho la ia o ke kulana o ke aupuni repubalika, elike me na mea i ike ia ma na moolelo o ke ao nei.

----------

 

HE KUMU ANO NUI, KA MEA I LAWE AI I KE OLA.

Mamuli o na ouli o ka manawa e nee nei, ua loaa aku la ia maku kekahi kumu ano nui i lawe ai o Kapena Henry Kaia i kona ola, me ka poka o ka pu raifera.

 

O ua kumu ala he kumu ano nui loa e hiki hoi iaia ke hooko, oiai na maka e nana mai ana no, a o kana bana pono wale no o kona lawe ae i kona ola ponoi iho.

 

A o na kumu e ue e pili ana i ke dala o ka puali, ua manao makou aole ia he kumu nui e hiki ai iaia e mohai i kona ola ponoi iho, aka, ei aku ma o aku o laila ka mea oi aku, a o ke poo kela hoi ia o kana hana aloha i hana ai no kona lahui ponoi.

 

O keia kumu a makou e olelo nei, he kumu hiki ole ia makou ke hoike aku i ke akea, oiai ua nele o hope nei, aole he hoike ana i waiho iho ai, ua hele pu oia me na mea a pau.

 

Malia paha, he wa e hiki mai ana, e ike ai na mea a pau i ua kumu ala, a oia ka wa e kanikau iho ai na mea a pau nona no kana mau hana oi kelakela o ke aloha nou e Hawaii Lahui, Hawaii Aina, a me Hawaii Aupuni Alii.

---------

 

PAKELE KE OLA MAI PU IA HIO.

Ma ka la Sabati nei, ua kakele ae la kekahi waapa, o ka hui Healani, me ke awa lai o Kou nei, no ka hoomaamaa ana i kekahi mau haole i ike ole i ka hoe ana o ke ano noho pahee, me ka hoe puna, mamuli o ke ao ana a ka poe i lehia ma ia ano waapa.   Ia lakou e hookelakela ana me ka haaheo nui, ua o-upe iho la ka waapa, a ku-ho ana iloko o ke kai, he elua o ua poe ala, hookahi o laua i maamaa lea i ka au, a hookahi hoi i like me ka piha-a, a e ano iho aku ana i ka papa ku olalo, a e ole na lima kokua pakele ai, i na ua poino ke ola.

 

Ma keia, he mea pono e ao nui na haole i ka au, i ole e poino, he mea ole ke ike i na mea o ka Lani, a me ka Honua, a ike ole oe i ka hoopakele ana no iho, alaila aole waiwai.

----------

 

NA LOAA NO KA PO LEA O HALALII.

O na loa o ka po lealea o Halalii Kaumakapili, he $200, a o ka poe no lakou keia mau dala, oia no kela poe Lepera e noho mai la i ka aina o ka ehaeha.

 

Ua ku no i ka nani a me ka maikai na mele i houhene ia mai, e na Kahuli leo lea o ka ua Kukalahale nei, a ua like pu me ka Iiwimakapolena o kauka i Olaa.

 

Maemae wale ke kai i kapu o ka hala, ua maewa wale i ke oho o ka Hipa.

 

A o makou e olelo nei, i na io e hiki pono aku ana keia makana imua o @ela-poe, a lilo ana ia i mea nui loa ia lakou, a he kia hoomanao hoi ia na lakou e hoomanao mau ai, oiai ko lakou mau la e hanu ana i na ea huihui o keia ao mauleule.

----------

 

KA MOKU KAUA HOU O FARANI.

O ka moku kaua hou loa o Farani oia o Charlemagne, he moku keia i olelo ia he moku kaua i like me ka Pilikua o ka moana, nona na tona he 11,232.

 

E lawe ana oia he eha pu nunui o 11  81-100 iniba ke ana waena, a ua like hoi ia me kekahi pu o Enelani, a eono pu, o 5  5-100 iniha, ke ana waena o ka waha, he ewalu pu kani alapine o 5  5-100 iniha ke ana waena o ka waha, a ewalu pu o 3  3-100 iniha ke ana waena o keia mau pu, ua olelo ia no ka papa ekahi lakou a pau, a pela no hoi keia moku.

 

A elua pu o 10  29-100 ke ana waena, a elua pu o 6 iniha ke ana waena, he mau pu kani alapine keia, o keia moku Charlemagne o ka ikaika o kona energinia, a nona ka holo o ka wa kaua ole he 18 mile i ka hora, aoha no he moku he akua huluhulu.

----------

 

UA HALA AKU LA.

Me ka luuluu makou e hoike aku nei ua hala ka wahine a Mr. Nalopi, ma kela aoao mau o ko ke kanaka ola ana, a haalele iho la i kona hoapili he kane, a niau aku la ka uhane, i ka aina moe uhane o Kanehunamoku.

 

He mau la liu wale i hala ae nei, o ka hoomailo ana o ka maʻi i kona kino, a hiki wale i kona moe ana aku la, i ka moe kapu o Niolopua, a hiki i ka wa e kaai ai ka pu a Gaberiela ka Anela oia ka wa e ala mai ai ka poe make a hoomalule ia hoi ka poe ola.

 

Me ke kane, na keki, a me ka ohana a pau o ka mea i moe aku la, ko makou aloha nui, o ka Haku ka mea nana e hoomama mai ia kakou a pau.

----------

 

UA HIKI MAI ANEI KA WA?

He ninaukeia na makou e u-i aku nei imuao ko makou mau makamaka heluhelu, oiai hoi na lono olelo hauwawa ana mao a maanei o ka aina, me ka olelo ana, ua kokoke loa mai ka ipuka o ka lani e kikeke iho maluna o ka poe nana kakou i kumakaia mai ko kakou noho ana maluhia, a ina, oia ka lokomaikai o ke Akua iloko o ka puuwai hamama o ka Peresidena o Amerika, alaila, ua kanalua ole makou i ka olelo ae, ua kokoke loa mai ka wa e hooko ia ai ka ka lahui mau koi ana, mai kinohi mai, a hiki i ka wa e hooko ia ai.

 

No makou iho, na ikemaka makou i ka helelei ana o ka poe Hawaii kuonoono iloko o ka upena kuu a ke aupuni repubalika e hana nei, oia hoi ka lawe ana a hoohiki pau Pele pau mano mahope o keia aupuni e ku nei, ka poe hoi a makou i hilinai ai, o lakou na Panela iloko o ka aina, nana e hookupaa mau i na mana o ko lakou mau hoa kanaka no ka ninau o Hawaii e ku nei a hiki i keia la, me ka maopopo ole o ka aoao nana e lei ka lanakila o na hana hookele aupuni maluna o ka aina holookoa.

 

I keia la, ua hiki ia makou ke kaena ae, o na Hawaii ilihune, nele, a piha i ka hoomanawanui, o lakou ka mea nana e hoomau nei i ke kupaa ana, mahope o kela ninau a Amerika a milikaa nei no na makahiki ekolu, a ina, o ka manao kuokoa a me ka hoopono, oia ke alahele a Pereside Kalivalana e hana mai ai iloko o keia mau la, alaila, ua hiki ia makou ke pane aku i ka haina o ka ninau, ma ka hooia ana aku, me ka manao hoi hope ole, ua hiki mai ka wa a ka lahui e hauoli ai, no ka hooko ia ana o lakou mau manao malalo hoi o ka lakou mau nei kumu ana mai kinohi mai, ma o na lono nupepa la mai na aina e mai.  e hooia mai ana, ma ka hapanui o ka poe koho ma ka pahu balota, e hai mai i ka mea nana ka eo ma keia hana.

 

Hookahi wale no a makou wahi i mau kanalua, oia hoi, ina e waiho hou mai ana o Amerika e nanamaka mai ia kakou me ke koho ana, me ka hoouna ole mai i kekahi kanaka kuokoa a hoopono nana e malama ke ano o ka hana ia ana o na pahu balota a puni ka aina, alaila, e apuepue ana no ko kakou lanakila, no ka mea, e komo holookoa mai ana na kipe ana, na onoonou balota ana, a me kekahi mau hana e ae e hoohaule ai i ko kakou koho lanakila ana, i kumu e mau ai ka laha ana o na hana ino iloko o ka aina, aka, aole loa makou e hopo ana, i ka hoike akea ana aku imua o ko makou mau makamaka heluhelu, ke kanana ia la, ka lakou mau hana ino iloko o ke kiaha o ko ke Akua inaina, a kona wa e ike ai, ua piha a ua lawa kona inaina e hoopau ai i ka lakou mau hana ino, a oia auanei kona wa e anai aku ai ia lakou mailuna aku o ka hanohano a lakou i pulale ai.  E manaolana, ke hookokoke mai nei ko na lani ahonui e kokua ia kakou.

----------

 

KA HIHIA OHUMU KIPI.

Mai ka Poakahi mai ka noho ana o ka hihia ohumu kipi o W. J. Sheridan a me Dr. Frank Underwood a hiki i ka la iho la inehinei.

 

O.A.G.M. Robertson ka loio o na mea i hoopii ia o ka Hope Loio Kuhina A. W. Carter ma ka aoao  o ke Aupuni, na nui na noii ana o ke Aupuni i kahi e hiki ai na mea i hoopii ia ke ku i ka ahewa ia a pela no hoi ka aoao pale e hoole ana i ko laua ka i ka hewa malalo o ke kumu hoohuoia a ke aupuni i hopu ai ia laua.  E hoike piha aku ana makou i na mea e hana ia ana maluna o na aoao a elua owai ana la o laua ka mea pono o na lawehala paha a i ole o ke aupuni no paha.

----------

 

NA MIKINI KINAI AHI NUI

Aohe he wahi haaheo e ae ma ke ao holookoa, no ke kukulu ia ana o kekahi mau enegine kinai ahi nui loa ma ka honua, elike ma na enegine a ka Hui Mersers Merriweather & Sons, i hana ia maloko o ke kulanakauhale o Ladana, a no lana hoi ka ikaika hoolele o ko laua mau wai.  mai ka 1400, a o kekahi mai 1800 - 2000 galani wai iloko o ka minute, no laua ke kaumaha pakahi o ekolu tona me ka hapa pakahi o ka mea hookahi, a e huki ia ana e na lio kauo kaa me ka maalahi loa.  Nani no ke kupanaha o na nana a ka naauao.

----------

 

KE KOHO PANI HAKAHAKA.

Mamuli o ka waiho ana aku o Notley, kekahi o ua Senate o ka mokupuni o Hawaii, no ke aupuni repubalika e ku nei, a malalo hoi o ke kuahaua a Peresidena Dole, ua hookaawale ae oia i la e koho ai i paui no ka mea i haalele aku ia kulana.  He elua mau inoa i hoikeike ia ae maloko o na nupepa haole, oia o Alex. Young, o ka Hale Hana Hao o Ulakolieo, a me H. L. Holstein o ka makani Apaapaa o Kohala.  He loio a he kamaaina ka inoa hope no ka mokupuni o Hawaii, a o ka inoa mau hoi, he ona mahiko no ia mokupuni hookahi no, a he mea hooheheehao no Ulakoheo.   Ke upu ia nei, ua komo hou mai nei paha kekahi moa, makemake no ia e noho ma ke Kinau o ke ahiahi nei, aole nae i maopopo loa ia makou, na ke au o ka manawa e hoike ae.

----------

 

NU HOU KULOKO

He elua hora ka lana ana o ka mokuahi Austarlia mawaho ae o Waikiki o ke kumu o keia.  ua hihia ia he kaula i ka hiula a oia ka mea i lohi loa ai.

 

Manawai ko ka la apopo.

 

Ua komo mai ke Kinau i ke ahiahi nei.

 

Eia mai ka Leo me na mea hou o kela me keia.

 

Ua lawe aku ka Australia ia 8100 ahui maia.  Nui kela.

 

He ahiahi keaka lio keia, aoha keaka o ka ponei.

 

Ua hopu ia o Noanoa no ka lawe malu ana i kekahi mau i a mai ka Makete mai.

 

Nana iho oe i ka huhu o mea ma hele ia la a kuku ka hulu o ka a-i.

 

He halawai ka ka Papa Hoonaauao i ka auina la onehinei.

 

Ua hoopaiia o Kaluanui he $7.00 no ka pepa piliwaiwai, ma ka Poakahi nei.

 

Ua hoopaiia o Duck Yin, no ke kuai puaa a hiki i ka hora 9 o kakahiaka la Sabat nei.

 

E mare ia aku ana kekahi mau paa mare opio o keia kulanakauhale, i kekahi mau la paha o keia pule.

 

Eia i Honolulu nei na Hona kahi i luakaha ai, ma ke Claudine o ka la pule nei laua i hiki mai ai.

 

I ka wanaao Poalua nei i ku hou mai ai ka moku alualu kohola (hohono opiuma), oia hoi o Eleu.

 

Me ke Claudine o ke ahiahi nei i huli hoi aku ai ke Czar o Maui.

 

Ua huli hoi mai ka Maheleolelo Kepani mai Kauai mai, maluna o ka mokuahi e o ala no ia inoa ma ka la Sabati nei.

 

He elua mau Pake i hopu ia no ka hoomainoino holoholona ma ke kakahiaka Poakahi nei, a noho ana iloko o ka Halewai, i wahi e ao pono ia ai na poe hoomainoino holoholona a pau.

 

Ma ka hora 9 o ka Poalima nei, i kuu mai ai ke aho hope loa o Kahula w. ma kona wahi noho ma Koula ae nei.  He hoapili oia no kana kane, Kaahuwalu, a eia oia ke hakoko nei me na kulu wai maka o ka ehaeha.  Aloha ka wahine, ka hoa noho pu o ka hale, ka hoa ohumuhumu pu hoi o kahi mehameha.  He maʻi kahiko kona, a mawaena o ke 40 a 50 paha ka nui o kona mau makahiki.  Aloha no oia.

 

Oiai, ua kapu iho nei na kai o-hee o Kohalaloa i keia mau mahina aku nei, a akahi no a hoonoa ia no ka poe hoolimalima, ua hele ka hee a muimuia, he ike maoli aku no kou i ka aweawe o ka hee i ka manana ae mawaho o ka lua.  Nolaila, he wa kupono keia i ka poe e ake ana e ohi wahi kenikeni e makaala ae me dala hookahi no ka o-hee ana i ke kakahiaka Poakolu, hora 7; oia hoi keia la.

 

Eia ka Luna Makai o Maui i ke Kaona nei.  Malia paha, he hana no ke kumu o kona hiki ana mai la.

 

Eia ka Lunahooponopono o ka Hawaiian ke waiho nei i ka maʻi, aka, e oluolu iki aku ana no.

 

I ke kakahiaka Sabati nei, ua ulu ae he hoopaapaahahana mawaena o ka hope o Keliipio Luna o ka Makeke, me Kemalia Kahia, kekahi meakuai iʻa o ka Makeke, a aneane e hoolale na ai a kaui.  o ke kumu o keia mamuli no ia o ka uahoa loa o na hana a ka hope o ka Luna kiai Makeke, aole hoi i like me kona mua, ka mea i hookohu ponoia ina ia kulana.

 

Kuai hooemi, kuai manuahi, a i ole he haawi wale aku no me ka nana ole ia o na lilo iloko o keia wa hune, a nele hoi o ka aina, eia ma ka halekuai KALAHIKI, penei na kuai ana, na Alapia huluhulu pela palua o 39 iniha ka laula, he .35 keneta wale no o ka I-a, 30 iniha laula, 25 keneta o ka I-a, 26 iniha laula .10 keneta o ka I-a, na papale kaleponi eleele o na ano a pau $3.00 mamua a i keia wa $1.00, na papale malino $1.00.  E kipa, e komo, e wae nou iho, i ike pono i ka nani uluwehiwehi o KALAHIKI, he ole hoi ka lohe pepeiao.  E ike ia kakou hoa kanaka, mai kipa hewa ke aloha i ka manu Kolaka, ua like ia me ka manu Kolea, uliuli ka umauma, o ka hoi no ia i Kahiki, e ia ono ai.

 

Ua malama ae ka Puali haipule o na alanui he halawai hoike lilo a me na loaa ma ka Y.M.C.A. i ka po Poalua nei,

 

He 15 la hoopaahao o Noonoa ma Kawa, oia ka olelo hooholo a Lunakanawai Pere i kau ai maluna ona, no ka hewa ana i hana ai.

 

Ua hoopanee hou ia aku la ka noonoo ana no ka hihia o na haole ohumu kipi a ka Poakahi o keia pule ae, Dekemaba 23.

 

Eia o Mrs. Renner iloko o ka maʻi kulipolipo i keia mau la.

 

He ekolu no ohua o ka moku Keauhou a elima hoi a Iwalani no Kauai o Mano.

 

He 560 ka nui o na manu polahu a ke Kinau i lawe mai ai no ke Karikamaka ae nei.

 

I kakahiaka Poakolu nei ke ku ana mai o ka mokuahi Chin mai Kina a me Iapana mai.

 

Apopo hora 10, e puehuaku ai ke Kinau no kona mau awa maa mau no Maui a me Hawaii.

 

He 200 tona ukana a ka mokuahi Kauai, i lawe aku ai no ka mahiko o Makaweli Kauai.

 

He 135 ka huina nui o na ohua a ke Kinau i lawe mai ai no ke Kapikala nei nui kela.

 

O Manowai ka mokuahi o keia la, mai Kapalakiko mai, me na nuhou makamaka hou loa o ka Hikina mai.

 

Ua nui loa ka puiwa o na poe o ke kulanakauhale nei no ka ike ia ana o ke kuna Robert W. Logan.  Ua hele a kau ke aho i ke kani-puu, ua manao he filibuster.

 

Ua hoopai ia na Pake i hopu ia ai no ka hoomamoino holoholona he $20.00 pakahi, me na koina o ka Aha.  He mea kela e ao aku ai i na kalaiwa kaa a pau, mai hana ino i ka holoholona.

 

Ua uhi paa iho ka noe ma na kulanakauhale o Nu Ioka a me Bosetona ma ka la 20 aku nei o Nov.  Pehea la ko kakou mau keiki Puhiohe e alo ala i ke anu iniki ili o ua mau aina malihini la.  Anu aku la paha.

 

He eha poe ona rama i hookupu aku no ka waihona o ka Lunakanawai Apana Pere ma ka Poakahi nei.  Ahea no hoi kakou noonoo kanaka mai, ua hele ko kakou hune a manoanoa, hoomau no nae kakou i ka lu i ka makani.  E akahele mai no hoi paha.

 

E loaa ana he Eono HAINAKA MANUAHI, i ka mea e piha ai o kela a me keia 10 poe i komo a kuai maloko o ka HALEKUAI HEIAU o na Paikini, e ku nei ma ALANUI PAPU, Helu 519; ma ka POAONO apau o ka malama o Sepatemaba.  No ka manawa KUAI HOOPOHO wale no keia.

 

E hoololi hou ia aku ana na manawa ku mai, a me na mai nawa holo aku, o na mokuahi o ka Hui Hooholo mokuahi o Poka i keia pule ae, a ma ia papa kuhikuhi manawa e ike ai na ohua i na wa holo a me na wa ku mai oia mau mokuahi mai ko lakou mau awa pakahi mai.  Nolaila, e lawe nui i Ka Leo, i ike i na wa e holo ai o ko lakou mau moku.

 

I ke ahiahi nei, i kuai kudala aku ai o Mokana i na waiwai like ole o na ano a pau.

 

Aia he wahi apana aina e pili koke ala me ka Hale Luina, ma ke Alanui Alakea, no Seaborn Luce, e kuai ia aku ana i ka mea a-la nui.

 

I ka auina la onehinei i kukulu ia ai ke Kia Hoomanao o Bihopa ma ka halekula o Kamehameha, a oia no hoi ka piha ana o ka 9 makahiki o ke ku ana o ke kula.

 

O ke kahunapule nona ka inoa o Iosepa Kuke, nana ka haiolelo hookano i ka la eha o Iulai, mawaho o ka Paka Kuokoa, he opulepule ka maʻi i kau iho maluna ona, o ka mokuahi Kina i hoihoi aku la no Amerika.  Lolo!

 

A keia Poalua ae e hoomaka aku ai o Silva o ka HEIAU o na PAIKINI HOU, ma ka aoao Ewa o ke Aalanui Papu, e kuai hooemi ai i na lole a me na kahiko kino a pau o ka oiwi kanaka, nani, maikai, me ke kaulua ole.  Nolaila, o ka wa kupono loa keia o na makamaka e hele ae ai i kona hale kuai, i loaa na anoai nani, a me na lole paa, na huluhulu, na marino, a pela aku, i like ke kuai ana me ka haawi wale.  He hookahi mahina o keia mau hana kohu manawaica maoli no, a i hooloihi ia i lawa ai ka lono i na kuaaina, a me ka manawa hoi e hele mai ai e ike maka i keia lokomaikai palena ole o ko oukou hoaloha.

            M. G. Silva.

----------

 

WILLIAM C. ACHI.

HE MEA LAWELAWE MA KE KANAWAI.

BOROKA O NA WAIWAI PAA

A he Boroka o na Waiwai Lewa

E kuai mai a kuai aku ue hoi na aina a me na waiwai o na ano o ona ma na wahi a pau o ka PaeAna.

            mar 14d  mar 15w.

----------

 

Aina no ke Kuai.

O na poe a pau e makamake ana e kuai i aina no lakou, e ninau.

            S. K.KILA.

            Leleo, Honolulu, Augate 27, 1895

            aug28  3mnsd.

----------

 

BUKE LAPAAU HAWAII.

No ka manawa mua loa ma ka olelo Lahui Hawaii, e hoopuka ia aku ana i ka pule hope o keia mahina, ka

BUKE OIHANA LAPAAU HAWAII A ME NA APU LAAU

hoomakaukauia e kekahi hoaloha kiekie o Hawaii nei, a e hoike pau ana Loi i na hana kaulana o ka hoola me ka hoolaupai ana i ka aina, nona ka huina helu kanaka i aneane haneri tausani kino ola iloko o ke au kahiko i hala.

 

Ua lawe piha ia mai ka papahana a na Kahuna Hawaii oiaio.  oia o Hewahewa ma, Holo, Kuaʻuaʻu, Lonomakaihonua, Keliiaumoana, Wailuakii, Kahopukauna, Kahikimua, Keohohina, Keo, Mokuhiwa, Nawahine, Kaoaka, Keliiikaluapuaa, na houluulu lapaau a D. Malo a me S. M. Kamakau.

 

E hoike pu ia aku ana na Apu Laau me ka hana ana, mai na ano maʻi i kaulana nui ai na Kahuna Hawaii i ka Hoola, mai na maʻi mama a hiki aku i na maʻi kaumaha e pili ai ka hanu o ke kahuna.

 

Aole keia @@ Buke e ao aku ana ka Lahui Hawaii e hoi hou iloko o na hana hupo o ke au kahiko, aka, i kumu e hiki ai ke pale ia na ano lapaau wahahee a kekahi poe e hana nei malalo o ka mana hoonohonoho uhane o ke diabolo; nolaila, eia ka papahana o ka lapaau oiaio a na Kahuna Hawaii pololei i hala aku i ka make, a kakou e loaa nei ka pomaikai o ka hanauna hou i ka ikemaka i ke ano o ka lakou mau lapaau ana i ka maʻi maluna o ke kino kanaka.

----------

Ua pakui pu ia aku ma keia Buke ka Moolelo Kuauhau o na Lalani Alii o Hawaii nei a me ke Kuhikuhi Manawa o na Hana Kaulana.  e hoomaka ana mai a Papa ka Nui hanau mai na Mokupuni a hiki i keia makahiki o ka Maʻi Kolela e pahola nei.

 

O na Buke Moolelo Hawaii namu haole i hoopuka mua ia e pili ana ia kakou, he hapa nuku wale no ia mau hoakaka, a he ono ole kona waiu ke moni aku.  Maloko o keia Buke Lapaau mua loa e ike ai ke kanaka Hawaii i kona moolelo ponoi, a me na hana kaulana i kukulu mua ia e ko kakou mau kupuna.

 

He $1.00 no ka buke hookahi.  O na kauoha e hoouna pololei wai i ka Lunahooponopono me ka uku pu mai, a e hoouna koke ia aku no ka Buke me ka eleu.

            THOMAS P. SPENCER,

            Lunahooponopono

            Honolulu, Okatoba 9, 1895.

cet22 tfd.

----------

 

C. E. Williams & Son

Helu 611 : : : Al. Mo

Mauka mai o ka pa Kuai Papa o Lui me Kuke.

Na mea kuai ma na Lako Hale a me na Moe.  O na ano a pau ma na Kumukuai Haahaa Loa.

 

Na Mea @@@@ Pahu Kupapau a me Ialoa.

 

Na Pahu Kupapau hookomo ia mai iloko nei o ka aina, i oi ae ka nani mamua o na pahu kupapau hanaia maanai o ka $3.00 a pii aku iluna.

 

Kaa Kupapau no ka hoolimalima a o ka oi aku o ka nani ma keia kuni ma keia kulanakauhale no ka $5.

Na Ke Kupapau a me na Kia Hoomanao.

            Telepone 179.

            ja@12 tfl.