Ka Oiaio, Volume VII, Number 33, 25 October 1895 — Page 4

Ka Oiaio.

NUPEPA KA OIAIO.

J. E. BUSH, Lunahooponopono.

O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA.

POALIMA: OCT. 25, 1895

NA KULA HAWAII.

  He mea luuluu a kaumaha no ka naau, i ko makou-wa i kaalo iho ai ma ke alo o ka Halekula olelo Enelani i keia wa, mahope aku o ka halepule o Kawaiahao, oiai oia kekahi o na puana ma ka olelo Hawaii i ke au o na Alii Aimoku i hiamoe aku la i ka moe kapu oni ole mai a pela no hoi, a hiki mai i ke au o Liliulaniikekapu, e kamau iki ana no na kula Hawaii ia wa, me ke akenuiia no nae e na poo alakai, e kinai a hoonalowale loa aku i ke ku ana oia mau kula, a e hoolilo holookoa i ka olelo Enelani ma na wahi a pau o ka aina.

  He mea oiaio, ua ko ia mau iiui i keia la, ua nalo aku la na kula Hawaii ma na wahi a pau, a ua oili mai la kula olelo malihini, e hoomaamaa ana i ka kakou mau keiki e hoonalowale loa i ke kamailio ana a kona lehelehe mai ka olelo ponoi ae o kona aia makuahine, ka mea nona ke kuleana mamua e hiki ai ke hana ia, mainua o ka hoonou poo ana aku ia kakou e komo kuhohonu loa aku ma ke kamailio ana ma ka olelo e, a koe iho la hoi ka olelo maoli o kou aina hanau.

  O ke kumu o ko makou kamailio ana maluna o keia kumuhana, oia no ko makou ike ana, ua kinai holookoaia ko kakou mau kula la Hawaii ma na wahi a pau mai na kula keikei a hiki aku i na kula haahaa loa. E nana ia Lahainaluna ka mea i oleloia i na la mamua, “ka ipukukui pio ole i ka Makani Kauaula,” a o ka home hoonui ike hoi nana i hoomalamalama i ka naau pouli o na kanaka mai Hawaii a Kauai, malalo o ke au holomua o ka naauao a me ka ike.

  Pela no hoi me na kula hanai o Hilo, a me Kohala, ke mau nei anei ko lakou ao ia ana e like me lio na lai i hala? Ma ko makou ike a me ka lohe pu koi, ua anai loa ia ka olelo Hawaii ma ia mau kula, a ua hoopau loa ia hoi ke kamailio ana ma ia olelo.

  Nolaila, no ka pono a me ke aloha i ka aina hanau, ke koi nei makou i ka oluolu o ka Papa Hoonaauao, e wae hou is i mau kula e hoomau ai i ke ku ana o ka olelo makuahine o ka aina, a i ole, e hookomo puia iloko o na kula haole e ku nei i keia la ma ke auo oia kekahi ike e ao ia ai na haumana Hawaii a pau ma ia mau kulo.

HAUNAELE MA KA OLYMPIA

  Ua liolo ae na lono a puui ke kulanakauhale nei ma ke ano laulanahea ma ka Poaha nei, no ka haunaele mawaena o na sela a me na liimoku aluna o ka mokukana America Olympia, e mo-ku mai nei iwaho o ka nuku o Mamala, he papaleo ikaika ana mawaena o lakou, no na mea e pili ana i na mea ni a mahope o na kuee ana, na lana malie hou na manao, a na hoi hou a elike me ka man. Oia ka pono e na hoa hanau o ke kai, aole hoi o ka hooni ia na manao uahoa e ku ai ka halelo o lalo. O ko makou lohe keia, malia paha he oiaio no, no ka mea, ke hohono mai nei ma ke kai mai.

UA HOPU IA.

  He mau minute i hala ae o ka hor 1 o ka auma la Poakahi nei, ua hopu ia iho la o Wale Davis me elima mau keiki hoehoe waapa, i ko lakou wa i haalele aku ai i ka pili ana ma ka aoao o ka mokukaua Olympia, no ka hewa he hoopae a malama i ka opiuma malalo o kona malu, e na kaiko o ka Papa Ola e malama nei i ke kai kapu a ke konohiki, (Papa Ola) ma ka aoao ma Waikiki iho o ka hale puhi kukui o ke awa nei. He 28 tini i loaa aku iluna o ka waapa, a he poe tini opiuma helu ekahi wale no lakou a pau, nona na kumukuai kiekie ke piepiele ia aku iwaena o poe i maa i ka ha’uha’u ana ia apu hoomalule kino.

  Ua hopu ia o Wale no ka malama ana i ka opiuma. Ua hookuu ia mai no oia malalo o ka hela.

KA HIHIA KOI POHO A CRANSTOUN.

  E like me lea makou i hoike aku ai ma ka pepa o kela pule aku nei, pela no i hooko ia ai na hana imua o ke pakaukau o ke Komisina ninaninau no keia hihia ano nui nana e hooaueue nei i ke ku ana o ke aupuni Repubalika o Hawaii, a ina e pau pono ana na hana ninaninau a pau, alaila e hoouua koke ia aku ana na pane i ka Aha Hookolokolo ma Victoria, kahi nana e noonoonei keia hihia ano nui. A owai la o keia mau aoao elua ke lei ana i ka lanakila imua o ka Aha Hookolokolo, o na ona paha o ka laina mokuahi nana i hookuewa aku i ka mea hoopii, a i ole, na ka mea paha i hookuewa ia. E kali aku no kakou a mahope e hoea mai ai ka mea oiaio mawaena o na aoao elua.

PELA 10 ANEI?

  Heaha keia e puapuai mau mai nei na lohe, me he mea la, he hulu no ka puaa ke ku e ka hohono i na moku, a ina he mea oiaio ia mau lohe, alaila, ma ko makou ano he wahaolelo no ka lehulehu, ke koi nei makou i ka Papa Ola, e huli ponoia ka oiaio oia mau olelo, oia hoi:

  Ua laulaha ae na lono e pili ana i ka make ana o kekahi keiki a kekahi kanaka kuonoono o keia kulanakauhale, ua loaa ia oia i ka luai, a me ka hi, a mamuli oia kumu, ua ako kokeia ae la kona mau ohaha o ka ulu maikai ana, a h@moe aku la oia ma ka moe kapu o ka make.

  Ina pela io iho la i loaa ai kela haawina o ka popilikaa maluna o kla opio a ka mea waiwai, heaha ka mea i hoomalu oleia ai o kona wahi i noho ai, i ole ai e laulaha hou ae ka elele a ka make iwaena o kakou e like me na la i hala aku la?

  Aole anei hoi o na haawina like no ia i ili aku maluna o kekahi iliulaula i pau aku la ko lakou heluia ana ma keia ao, ma ke ano i kapa ano nui ia, he Korela Asia ua luai la me ka hi i nalo iho nei me ka pee mai mahope o ko kakou mau kua a ka wa e hoea mai ai?

  No ka makau anei o ka Papa Ola i ka poe waiwai, ina e hoao ana lakou e hoomalu e like me @ la i hala ae nei, alaila, e hoao mai aua hoi ka poe waiwai: e paniku i ko lakou mau hale hana, e laa na halekuai mea ai, na hale hana o na ano a pau, na laina mokumahu holo piliaina, ku malie lakou iloko nei o ke awa nei e mo-ku ai.

   Nolaila, mai na kuhikuhi ana, a me na hoola@ ana, malalo o ka ike o na Kauka, aole keia he Koreia Asia. aka, he ma’i fiva keia, a he korela hoi ma ke ano mama loa, e hiki ole ai ke hoomalu ia ko ka lehulehu mau pono ma na ano a pau.

  I ko makou manao, pela io no pahaia e haua malu mai nei e kekahi poe, ma ke ano huna a makee hoi i ko lakou kulana keikie i ole ai e hapukuia kahi opeope i kai o Kahakaaulana a me Kakaako e hoomaluia ai, a o ka panina o Kapukaki, ka ilina a ke korela i hoahu ai i na hoaloha me ka manaonao.

  Ina o keia luai, o keia hi, a no na kanaka maoli, aia na kiai hoomalu ma ke alo o ua ipuka hale kahi i holoholo ai, ke welo la na hae melemele i ka makani, me ke aoa ana he Korela ! He Korela !! Aka kupono iho la nae i ke a@o Kauiki, hamau na leo a palanehe na kapuai, me ka nihi malie ana ma ka puapua o ka manu, aka, aole nae ia he mea no lakou e nele ai ka walaau ia, no ka mea, na hoaka a hoomaaloalo i kona aka iloko o ka wai, nolaila, puiwa na i’a, a naholo e mamua o ko lakou komo ana iloko o ka upena kuu a ka lawaia a malia paha, pela no hoi kaia.

E UKUIA ANA NO ANEI?

  Hemea mau, a he mea hoi ua kuluma mai kinohi mai, mai ka wa e nohe ana kakou malalo o na hooponopono ana a @ Alii Aimoku, a pela no hoi a hiki loa mai i ke au o ka noho moi makaainana ana malalo o ka Peresidena o Hawaii, ka puliee o @ Luna Aupuni i aina E, e lalau ai mamuli o ko lakou mau lealea ponoi iho, malalo hoi o na lilo o ka waihona o the lehulehu, me ka im@ pu ana i na kumu pale e hoomalani a hoolaumani ai i ko ka lehulehu nini ana no keia mau hana uhauha dala.

  Aia he mau hoomanao ana iloko o makou i ka wa @ ke @ i moi, na ala mai la na @koa mawaho ae o ke aupuni mau alakai aka, mai na haole a na kanaka, a kue like mai la i ko ke aupuni mau lima lawelawe mamuli o keia holohele ana io a ia anei, me ka olelo ana, “he hoonui lilo, he hookaumaha,” a he hoopilikia hoi i ka lehulehu, mamuli o keia mau holo hoomaha ana no ka imi ana i ko lakou mau ola kino, mamuli o ka nui loa o ka lakou mau haua, e paa mau ana i ka po a me ke ao, a i na wa no hoi a pau loa.

  Ua poina oleia makou kekahi mau huina lehulehu o na Luna Aupuni, i holo aku i na i na aina e, no ka manawa, he mau mahina a he aneane e piha ka makahiki i kekahi manawa o ko lakou hele ana, me ka waiho haahaa ana o ko lakou mau makalua, aohe mea nana e lawelawe a hiki i kona huli hoi ana mai, a o lakou no a pau, e ohi ana no lakou e like me ka piha o ko lakou uku mahina a makahiki paha, a pela aku ana no paha keia Luna Aupuni e holo aku no na aina e, e loaa ana no paha kona uku piha, i kona wa e huli hoi mai ai.

  No makou iho, he kue loa makou i na haua uhauha a hoonui lilo, oiai ka lahui e uwe ana i na ehaeha o ka hune a me ka nele oia iho nae ka wa e ulu mai ai na manao uhaai o ka hoonuililo, ma ka imi hoonalonalo ana i na kumuhana e nalo ai ka nanehuna o kana, a o ka lakou paha mau mea i uku kahiko loa ai malalo o ka iini pale ana, i’kumu e pakele ai ko lakou ikeia ana aku e ka lehulehu, he mea nae hoi e hookuihe ai ko kakou mau manao maikai.

  Na keia maa kahiko loa no o ua mau Luna Aupuni nei ia ano hana, ua hoomahele loa ia mai la no a i ke au hooponopono aupuni o ka repubalika e ku nei, no ka mea o ka hapanui no o lakou, he poe wale no na ai a lihaliha i momona malalo o na ‘lii, a no ia momona no, ua ake mau lakou e hoopiha pono mau i ka manawa, me ka hooneleia nae o ko ka lehulehu mau iini.

  E nana pono iho kakou, ina pela io iho la ke ano o ka hookele ia ana a ka waihoua o ka lehulehu, alaila, aole no i loli ae ke ano maa kahiko mai kona kulana mua ae, ka mea hoi a lakou i hoahewa mau ai no ka uku pihaia o ko lakou manawa i haule ai mai ka lakou mau oihana aku.

  Nolaila, oia ke kumu o ko makou ninau ana i keia, e uku pilia ia ana no anei ka Loio Kuhina o ke aupuni, oiai, oia ma ke alahele no Nu Kilani a me Kikane? A i’ole, e haawiia ana paha kona uku hana no kona pani ana no ka manawa, kaawale i ka mea a ka Peresidena i hookohu ai nona e hana no ka pono o kana oihaua oiai oia e kaawale ana.

  A oiai nae hoi, o ka mea i hookohuia ai, eia no ke Kuhina o ko na Aina E, a-e ohi palua paha auanei oia i kona pakeke ponoi iho, e hahao ana ka akau a me ka hema, aia ka pono o ka puipui aku, me ka loaa piha no i ka mea e auwana ana o kona uku mahina.

  Nolaila, ke ninau nei makou ma ko ka lahui aoao, e loaa no anei ka uku piha i ka Loia Kuhina oiai oia e holo aku ana no Nu Kilani e hoolanalana ai i kona ola kino, mamuli o kona makemake ponoi iho. (koe na hana a ke aupuni i hoounauna ai iaia,) a i ole, e hooneleia ana no paha oia ia uku ona, a e kaa aku ana paha ma o kona pani hakahaka hi ia uju, olai no nae oia e noho ana i Kuhina uo na Aina E.

  O ko makou manao maoli no, e hooneleia laua a i elua ia uku hana no ka manawa a ka mua e holo paani ana maluna o na ohuku ale o ka moana e hiki aku ai i ka aina malihini, a e ukuia no kekahi hana e ae e pomaikai ai ka lahui, a ina aole pela, alaila, ke mau nei no ka popopo  o na keana oihana o ke aupuni e like me ko ka wa kahiko.

HOI HOU KA PAAKAI I WAIMEA.

  E like me kekahi lono a makou i hoikeike aku ai ma ka la inehinei, (Poakahi) no na mea e pili ana i ke Kuhina Noho ma Wasinetona, pela no e pii mahuahua mau mai nei na lono a hiki i keia la, e kahea hou ia aku ana oia e huli hoi hou mai i Hawaii nei, me kona hoau ole i kona keena hana i hoounaia aku ai, a o ka hoi e iho la no ka ia i ka aina hookama.

  He huakai pakalaki maopopo maoli kela a kekahi Luna Aupuni i hookokuia aku ai, a hiki i kona hoi hou ana mai la me ka waiwai ole, a pela aku ana no paha auanei kona pani, me he mea la, e uhai ia aku ana no oia e ka makapaa a kohi e hoi hou mai, pela wale no ko makou manao, no ka mea, ua kuluma aku la i na hikimua, a pela aku la no ka ukali, a oia hoi ka makou i hooheno ae la. “Hoi hou ka paakai Waimea.

OLELO HOOHOLO HOALOHALOHA.

A KA

HOME HANAU KAPIOLANI NO KA MEA KIEKIE VIRGINIA POOMAIKELANI.

  I ka Moiwahine Kane make Kapiolani, a me na Keikialii David Kawananakoa, a me Jonah Kalanianaole.

  No ka mea: Ua oluolu i ke Akua Mana Loa, ka lawe ana aku ia ka Mea Kiekie ke Kama’liiwahine

VIRGINIA POOMAIKELANI

  Kou pokii i aloha nui ia ma ke ahiahi Poakolu Okatoba 2, 1895, a ua haalele iho oia e hoonele ana ia oe, e noho mehameha loa, a me na Keikialii i ka makua ole.

  A ua kau ihona haawe o ke kaumaha luuluu a me ka ehaeha piha o ke aloha kuhohonu nona maluna iho o kakou a pau.

Nolaila: Ke waiho aku nei makou i keia Olelo Hooholo Hoalohaloha malalo iho penei:

E Hooholoia: Ke komo pu aku nei makou a pau na Lala a me Hoa o ka Papa Kahu Waiwai o ka Home Hauau Kapiolani, a me na Keikialii, no kou pokii aloha no Virginia Poomaikelani i hala e aku.

A, ke pule nei makou i ke Akua Mana Iloa e hoomama mai i kou kaumaha, a na ka Haku kakou e @kiaia e malama iloko o kona lima aloha a me kona lokoma@ai piha.

E hookoloia: I hookahi kope o keia Olelo Hooholo i ka Moiwahine Kanemake Kapiolani, a me na Keikialii, a i hookahi kope e hoolaha ia ma na Nupepa o Honolulu nei.

Me ka mahalo, o makou iho no o na Lala o ke Komite.

MARY C. BECKLEY

A.A. HAALELEA

ELISE NEUMANN

C.R. SUVERS

EMILIE MACFARLANE

MARY A LEMON.

Hanaia ma Honolulu nei, Okatoba 15, ’95.

OLELO HOOHOEO HOALOHALOHA A KA AHAHUI HOOULU A HOOLA LAHUI O HONOLULU:

--NO KA—

MEA KIEKIE KE KAMALIIWAHINE VIRGINIA POOMAIKELANI.

I ka Moiwahine Kanemake Kapiolani, ka Peresidena Nui, o na Ahahui @oulu @a Lahui o na Apana a pau a paui ka Paeaina, a me na Kamaliikane na Mea Kiekie, na Keikialii David Kawananakoa a me Johah Kuhio Kalanianaole.

Welina oukou a nau.

  No kea mea; Ua oluolu i ke Akua Mana Loa ke kipa ana mai iloko o ka Ohana Alii, a lawe aku la ia ka Mea Kiekie ke Kama@ wahine VIRGINIA POOMAIKELANI no keia ao pau ole, ma ke ahiahi o ka Poakolu, la 2 o Okatoba nei, 1895. A ua ili iho ke kaumaha kuhohonu a me ka paumako @ lohia o ka ehaeha, a me ka l@ luu malu@a iho Ou, i hoonele ia i ka pokii ole, e noho mehameha a nie na Keikialii i ka makua ole.

  A no ka mea hoi: O ka Mea Kiekie ke Kamaliiwahine Virginia Poomaikelani, ua noho Peeresidena oia i kekahi mau makahiki no ka Ahahui Hooulu a Hoola Lahui o Honolulu nei; a he hoa paahana kahiko e pulama pu ana no ka hooholo ana i na hana o ka Ahahui imua.

  Nolaila, ke waiho haahaa aku nei makou i keia Olelo Hooholo Hoalohaloha malalo iho penei:

E Hookoloia: Ke komo pu aku nei makou a pau na Lala o ka Ahahui Hooulu a Hoola Lahui o Honolulu nei me Oe, a me na Keikialii, e kumakena a e kanikau pu me ke kaumaha luuluu no kou pokii alii i hala e aku. A na ka Haku ke Akua e hoomama mai iloko o kona aloha a me kona lokomaikai piha ia kakou a pau.

E Hooholaia: E hoopaaia ma ka Buke Moolelo o ka Ahahui ke kope o keia Olelo Hooholo, a i hookahi kope na ka Moiwahine Kanemake Kapiolani, a me na Keikialii, a i hookahi kope e hoolahaia maloko o no Nupepa o keia kulanakauhale. Me ka mahalo. Ma o ko makou Komite ‘la.

MRS. EMMA NAKUINA

MRS. E.M. REIS

MRS. W.L. WILCOX

MRS. AMILE K. ULUKOU

MRS. HANNAH LILIKALANI

MRS. MAKANOE KAAEPA

Hanaia ma Honuakaha, Honolu lu, i keia la 16 o Okatoba, M. H. 1895.

NU HOU KULOKO.

  I keia la e ku mai ai ka Auseralia.

  Ua ku mai ke Kinau ma ka auina la Poalima nei. me 51 ohua Kapena, a me 48 ohua oneki.

  Ua hoolilo ia ae nei o J.L. Osmer, ka Wiliki nana e malama nei ka Halewai, i mea kiai po no Aliiolani Hale.

  Ma keia hope aku, e haawi mau aku ana ka Bana P.G. he puhi ohe manawalea i na auina la Poaha a pau.

  Ma ka auina la onehinei, i manele ia aku ai ke kino wailua o Sam Louison, mai ka Hale mu mai o ka Hui Masonic Temple.

  E holo aku ana na kaa ahi malalo o na papa kuhikuhi manawa hou, a ku Luna Nui i hoana okoa ai. a e hoomaka ana i keia la.

  E haalele iho ana o Chas. K. Spencer ma ke Kinau o keia ahiahi me na lako hua keau, no ka hoau ana i ka nupepa hou loa i lohea mua kona hoopuka ia ma ke Kaona o Hilo, ma ka inoa “Hilo Tribune.”

  I keia ahiahi e kukini mama aku ai o Kinau no ka. Ua Kanilehua o Hilo, a me kona mau awa kamaama mau i ke kipa aku. He huakai awawi keia ana e kukini nei, a e hoea hou mai ana oia ia nei ma ke kakahiaka nui poniponi o keia pule ae. Pu-a ka uahi o ka Lakaheke i ke Kinau.

  Ua hoihoi na luina o na mokeahi holo pili aina ma ka Poaono nei, mamuli o ko lakou hookua akea ia ana mai e hoi aku i ka poli o ka lakou mau wahine. Hana io paha o papa sia ma.

  Ua hala ma ke ala mau o ka honua, o Sam Kamaka, kekahi o na keiki kupa o keia kulanakauhale, ma ka hora 4 o ka wanaao Poalima nei. Oia kekahi o na kiure kepa kanaka kihiko loa, a no kona mi@ hana ua hoolilo ia oia Lua kepa kanaka no ka Hui o Waila ma, a ma ia hana oia i noho ai no kekahi mau makahiki loihi, a me he mea la, he hookahi ae nei paha makahiki kona kaawale mai ka wa i pau mai ai mai ka hana mai, a moe aku la, i ka hiamoe kapu o Niolopua. Aloha no ia makamaka o ke kulanakauhale nei.

  He lono kai loaa mai ia makou. e hoolilo ia aku ana o F.M. Hatch, ke Kuhina o ko na Aina E, o ke aupuni Repubalika Hawaii, i Kuhina Noho ma Wasinetona, ma kahi o kona mau mua elua i ha’i ke a’u, oia hoi o ka mua ua papaana iki ia o lakou, no na makahiki elua a oi aku paha. O ka lu@, aia no @ Amerika kahi i walaau ai, me ke komo ole o kona poo i ka hale oihana ona i hoouna ia aku ai, a pehea ana la ke kolu. e papapau like ana no paha ma iam eheu hookahi.

  Ke hoike ia aku nei ka lohe i na makamaka a pau. he mau kuleana koi ko lakou i ka Papa Ola, eia ka manawa kupono loa e koi aku ai no ko lakou mau poho. no ke puhi wale ia ana o ko lakou mau ukana i ke ahi, a me kekahi mau mea e ae a ka Papa Ola i hana ai. I keia la, a i keia kakahiaka e hoea kino aku a oukou imua o ka Papa Ola, aole i kahi wa okoa aku.

  He pauahi ko Hawi. Kohala ma ka la Sabati aku nei, Oct. 13, a he malako ka inai a ke ani i ai ai no hookahi eka a oi ka nui o kahi i pau i ka hoomaewaewa ia. aohe i akaka na mea nana ke ahi, me he mea la nae paka la na Hamebira me Mareneare, a i ke kiowai kapu o Ehakamanao kahi i puhi ia ai. Kolohe no ka hoi o Hamebire ma.

  Ke hoomalino hou ia neika Bee Hive, a e ka paa pono ae, e alohi hou ana kela.

  Piha pono ka halekala o Kamehameha i keia kikina hou o ke komo ana, oia paha ka pono.

  Aole i hiki lea aku nei o Mikahala i Niahau. ma kana huakai aku nei i kela pule no ke kii huluhipa ana, no ka nui o ka ino.

  Oiai kekahi limahana o Ulakoheo e ku ana mawaho o ka palekai o ke kaa Alahao o ke alanui Beritania no waho o Punahou, oiai hoi ke kaa ua hele a piha pono i na ohua. a i ka hiki ana ma alanuia Puowaina u@ hookui ia mai la oia e kekehi kaa huila lua. a haule aku la oia mailuna aku o ke kaa hapaumi, a loaa i na palapu o ka ehaeha, mamuli o ka ikaika o kona hookui ia ana mai, a ua moku kukonukonu ma ke poo a hiki i keia kakahiaka, mai ke ahiahi Poaono mai, ua loaa iki iaia ka maha.

  Ua loaa mai ia makou he leta mai kekahi pio kalaiama mai, e noho la me. Kohalii Hilo, e hoike mai ana. he elua wale no laua pio i koe, aole i hookuu ia, a ua mehameha hoi ko laua noho ana mai ka huikau mai a lakou i luakaha pu ai. Aloha no laua.

  E hoao ana makou e hoopuka hou aku i kekahi moolelo Hawaii i mili lima ia e ka makapeni a Mose Manu, a e puka koke aku ana i keia mau la, no ka pomaikai o ko makou mau makamaka heluhelu. E lawe nui i KA LEO. ke kolopa uneune o Hawaii.

  Ke l@kini mama mau nei makou @ laia pau. no ka ike koke o @o makou mau makamaka heluhelu i na mea hou. a pela hoi oukou e awi wi mai ai. Aohe ulolohi ma na ano a pau. o ka uila ko ka lewa, a o KA LEO O LA LAHUI ko ka honua. Nani kela.

  Ua hopu ia ae a hoopaa ia ma ka Halewai o Kaulunoku, no ka l@akoko maluna o kona makuahine. E ka makamaka, mai hoao e hoomainoino i ka ili e ko kakou mau makua. ka poe @ ike i na ehaeha o ko kakou malama ia ana. Ua oki ia mau hana, a e ao kanaka mai.

 

WAIU MAIKAI

  Ina oukou i makemake i ka waiu maemae, waia momona, waiu hou, a waiu ono, a i waiu i oi aku i ko ka niu hao@. e lawe oukou i ka waiu @ kaa waiu o

“KIPAHULU DAIRY”

o ka apana o Waikiki. E hooiawa ana hoi keia wahi Uwi-Waiu ia Honolulu a me Waikiki me ka waiu oi aku o ka maikai a me ka pa’ipa’i ole ia me ka wai elike me kekahi poe lawe waiu e aku.

  Ua hanai ia na kumulau hio@ laha ole, uwi waiu ia, iloko o ka hale me na mea ai kuhikuhinia a ono hoi, elike me ka mauu SORGHUM a me HUA-PALAOA a e inu ana hoi i ka wai maemae lua ole o ka punawaiwai aniani. Ma keia ua aio ia na kumu a pau o ka ma’i e ino ai ka waiu mai na ai hamu o ke kula a me na wai iuu olepolepo kumau. Aole he pilikia e hopohopo ia ai ma o Kipahulu Dairy, o ke Korela a ma’i e ae paha.

  Eia ke hanaia nei ka WAIU BATA, ke hanaia nei ka moa, ka palehu, ka hua moa, a o keia mau mea a pau e loaa ana me ka maemae a me ka hou loa. A he wa pokole e loaa aku no he puaa hilii o na ano maikai loa.

  Na na opio Hawaii Ponoi e hookele a e malama nei keia wahi hanai holohelena i kapala ke “Kipahulu Farm,” a ke nonoi aku nei lakou i na kuai ana e ko lakou mau hoakanaka o ke one oiwi hookahi, e kuai mai me la@ou, o “Kipa hewa anei ke aloha i ka ilio.”

  Na Joe Richards e kalaiwa nei ke kaa lawe-waiu, e kiai oukou iaia a e kiai i kana waiu, a e lilo ana no ia he mea e ola maikai ai o na opio, a e ikaika ai hoi ke oukou mau kine, me ka hele pono o ko lakou, mau noonoo ana.

HENRY F. POOR.

W.M. BUSH;

  Kipahuiu @ @m. Sept. 30, 1895. sept. 30. 6@ @y.