Ka Oiaio, Volume VII, Number 32, 11 October 1895 — E LAWEIA ANA NA OLELO IKE [ARTICLE]

E LAWEIA ANA NA OLELO IKE

Imua o ka Aha iīookolokolo ma Victoria, B. C. ua noho kaAha e nooaoo no 11« koi poho a Cranstoun a me Mn)\er, kae i k« Laina Mokuuhi "Caaadian Aa«tralian" no.ua poho a m« I*l mea lioopii i koi ai, nolaiīa, ma ka oia Aha, «a hookohula aai la o Hoiiry Bmith, ke Kakauole)o Xui o ka Aha Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Paaaipa, i Komi«ioa nana e lmli na olelo ike a paii e pili ana i keia hihia i hoopii ia. O ke koi poho a na mea hoopii i ka laina mokuahi, ma o kona mau Ona la, he |50.000 pakahi ao ka hooko ana i na kauoha a ke aupuni Hawaii, i ko laua wa i, kipakuia aku ai mai na kaiaulu aku o keia mau mokupuni, u»!a--lo •> na manao ana o ke aupuni ri. puhalika Hawaii o laua kekahi maa mea i komo iloko o kft ohu- ; | mu kipi, a x»e ke kipi pu i ke aupuni, e hookahuli i kona kuj ana ma kc ano he aupuni maua, oleia ma ko ke kaaaka noonoo' ,na. '' Ua lioounaia mai kekahi loio mai Victoria mai, maluna o kehahi mokuahi oia laina, aka, no ka l&ha ana o ka mai korela ma ka aina nei, nolaila, ua hala loa , :.u la oia no ka Patalaau o ka Hema. O Cranstoun Muller, o lauakekiihi mau lawehala i hopuia no ka hookahuli aupunl r«pubalika o Hawan, a mamuli 0 ir kauoha a k' aupuni e haalele kc ke iho i keia aina, ua nana ole ia ka laua mau noi no ko laua pone, malalo @ ke kuilialii noho maluhia a no ia kumu, ua hoopaaia ke aupuni Hawaii malalo o kekahi palapala bona koikoi loa, mamua o ko ka laina mokuahi ae ana e lawe i keia mau pio a heopae aku Ia ma kahi a laua i hoehu mua loa ai i ka laua koi poho. Eia keia hihia imua o ka Aha Ilookolokolo o Beritania kahi i eowelo ai. e imi ana no ka pono o kona mau makaainana i hoopilikia waleia maaueī, kekahi mau mea hoi nana e uku na auhau aupuni, uie ka hookananuha cl«. Ua hoomaopopoia 110 hoi e hiki hou mai ana o Cranatoun, a me kona mau hoa elua i kipaku puia ai, no ka waiho ana mai i ka lakou mau oielo pale e pili ana i ka lak ou olelo ike no keia hihia ma kekahi inok*ahi ma keia īnua aku no Honolulu nei, a iuaehoo-, koia ana na koi poho a Durreil, ma koua hihia » kue ana i kal lUmuku i haalele i kona kulaua. me ka makaukau ole o na olelo I pale e nili aua i koua hopu walo! aua i ke kiuo 0 ka m«a aua i hoo-j piMhao hewaia, alaila, ua uiauao | ia, oia meheu hookahi uo ke loaa! arai ua mea uauakahoopii, * iai

•wa ananei kakou e auamo ai i na eiueha mamuli o ko keia aupuni j hana hemahema aha i ko kakou j mau pono. Na ke au oka mana-; va e hoike mai na hookoia ana o | keia hana nui koikoi, e like rrf*e i na lono mua a kakou i lohe āi, a! ei\ ke liookokoke mai nei kona hopena awahia ma ko kakou rran ipuka hale, ina e hookoia ana k» lakou mau koi a pau, alaila, o kakou no ke auano aua ī na eliao keia mau hana hoonui hlo a ke anpuni.