Ka Oiaio, Volume VI, Number 48, 30 November 1894 — Page 4
This text was transcribed by: | Arnold Hori |
This work is dedicated to: | Bishop Museum Pauahi Building Workers |
Nupepa Ka Oiaio.
"O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA"
NUPEPA KA OIAIO.
J. E. BUSH, Lunahooponopono.
J. K. Penikalaka, Puuku.
O KA PONO KA AIALII E
OLA AI KA AINA.
POALIMA NOVEMBA 30, 1894.
He Moolelo Kaulana
----NO----
OPERIA.
Ka Eueu o Aitiopia.
--A ME--
APERODITE
Ka Mahina Piha o Iopa--Ka Oiwi nona ka Ui a ma ka Nani, i io aku i ko
ALIOPE
Ka Moiwahine o na I'a
o ke Kai.
Alaila, lawe niai la o Operia i kana newa a me ke kapa hulu hea.
A haalele iho la i kona kino ma ke na na manu o ka lewa, a me na holoholona hihiu.
A hoomau aku la oia i ka hele ana ma kana huakai, a hiki i kona kau pono ana iluna o ka puu.
Nana iho la oia ilalo o na oawawa me na kualapa.
Iho aku la oia ilalo a hiki i kona hoea ana aku kekahi oawawa nui uliuli.
Ma ia wahi ike aku la oia i na pua hipa a me na kahu e momoe ana malalo o ka malumalu o na laau.
A ma ka aoao o kekahi waipuna nani.l malalo o ka umalu o na nohaku a me na kumulaau, malaia na wahine ui a me na kahuhipa e hulakui Europa ana.
Aka, aole hookahi mea e puhi pila ana no Iakou, oiai lakou e
Naue ana Kalalau
Poniu ka Lawakua@
A i ko lakou ike ana mai ia Operia, e hele aku ana i o lakou la, ua uwe leo nui a@la lakou.
O na kahuhipa keia, pau aku la i ka holo me ke kipaku ana i ka lakou mau pu-a hipa.
Oiai hoi na wahine ui i luu aku ai iloko o ke kiowai waipuna.
A elike me ka imo ana o ka maka, nalowale aku la ua poe kaikamahine kupua nei.
Ua hoopiha loa ia o Operia me ke pahaohao no keia m@a hana, a oia kana i akaaka iho ai:
Kupanaha maoli na kanaka o keia wahi.
He holo ka ke ike mai i ka malihini, a hoi iho no hoi aole a iakou mau mea kani ina lakon e hula.
Aka, ua maluhiluhi ia oia, makewai a me ka lepo.
No ia mea, aohe ona noonoo hou no lakou.
Aka, inu iho la oia me ka a@a@ ana iloko o ke kiowai nona na huna wai moakaka.
Alaila moe iho la oia ilalo malalo o ka malu o kekahi laau nui, i ka wa a ka leo o ka wai e mele ana iaia e hiamoe ana.
Oiai ka wai e haule iho ana mai kekahi pohaku a kekahi.
Mahope iho o kona hiamoe ana a hoi hou mai la ka ikaika i kona nui kino.
A iaia i ala ae ai, lohe ae la ia i keia mau leo hamumu liilii aole i mamao loa mai iaia aku.
A ike pu aku la no hoi oia i na wahine ui e nana mai a@a iaia mai ke kiowai waipuni mai, oia ka waha o kekahi ana, kahi a lakou e noho ana maluna o kekahi pela nolunolu o na limu wai uliuli.
Wahi a kekahi o lakou i puana ae ai:
He oiaio, aole keia o ka nunui Peraipete.
A o ka kekahi hoi, aohe he mau hiona powa maluna ona.
Aka, he opio ui oia me ke ano oluolu.
A mawaho ae hoi o na mea a pau ua kupono oia ke aloha ia.
No keia mau olelo minoaka iho la o Operia, iaia i ala ae ai a noho iluna a kamaiho aku la ia lakou.
E na kaikamahine ui, ua pololei ka oukou koho ana no'u, no ka mea, ke holu nei mino ka ili o ka laau.
O ka nunui Peraipete, aia ma ke waiho la i ka moe kau o ka hooilo mawaena o na manu Korata a me na holoholona hihiu.
Aka nae, ua lawe mai nei au i kona kapa hulu bea a me kana newa kepau,
Alaila, lele liike mai la ua poe kaikamahine nei iloko o ka wai a mo@o pololei mai la no kahi a Operia e noho ana.
Me ke kahea pu ana hoi i ka poe kahuhipa e hoi hou mai.
I lohe i ka moolelo e pili ana. i ka make ana o ka nunui Peraipete, ka mea hoi a lakou i weliweli nui ai me he akua lapu la.
Mahope iho o ko lakou akoakoa like ana mai, hahai aku la o Operia ia lakou i ka moolelo o ko laua hakaka ana, me ka mea nana ua newa kepau nei.
A me kona pepehi ana iaia a make.
A oia ka wa o na kahahipa i hee pakahi mai e honi i kona wawae, me ka himeni ana.
I keia wa, ua hiki ia kakou ke hanai i ka kakou mau pu-a hipa me ka mialuhia.
A aole hoi e maka'u i ka hookana ia o na makani i ko kakou wa e hola ai.
No ka mea, ua halawai kela Peraipete Iapuwale me kona hopena kupono.
A aole e hiki hon iaia ke hoolohe i ka kakou mau ohe no ka manawa pau ole.
Alaila, lawe mai la lakou imua ona he io hou o ke kao keiki a me ka kipa opiopio.
A he wa,na hoi kekahi, a o ka na kaikamahine ui i lawe mai ai nana he meli mailoko mai o na oawawa pali pohaku.
A ai iho la ia, a inu hoi, a hiki i kona hiamoe hou ana. i ka wa a na kaikamahine ui oioko o ka wai a me na kahuhipa e hula ana me ka himeni ana.
A iaia i ala ae, ai, aua ikaika mai la lakou iaia e noho.
Aka, hoole aku la oia aole e hiki iaia ke noho.
No ka mea, he ahan nui kekahi a'u e hana aku ai, wahi ana.
He mea pono ia'u ka hele ana aku no ka Anemoku, i hiki ai ia'u ke hele no Atene.
Aka, olelo mai la na kahuhipa:
O oe hookahi wale no ke hele no Atene?
Aka, olelo mai la na kahuhipa, penei:
O oe hookahi wale no ke hele i Atene?
He malihini oe, a aole hoi i maopopo i ka nui o na poino e waiho mai ana mamua ou.
Aole he mea e aa e hele hookahi ma ia alanui i keia wa.
Koe wale no ma ka hele huakai nui ana me ka lako pono i na mea kaua.
No na mea kaua, @ lawa wau, elike me ka oukou e ike mai la.
A no ka hele aluka ana, na manao au o ke kanaka hoopoao ua lawa no ia ke hele oia hookahi.
No ke aha hoi e hele hookahi ole ai au no Atene?
Ina ee e paakiki ana pela, he mea pono ia @oe ke makaala loa ia oe iho ke hiki aku oe ma ka Anemoku.
Mamua o kou halawai ana me Serino ka powa.
Ka mea hoi a na kanaka i kapa ai o ka mea hoopio laau paina.
No ka mea hoopio iho la oia ilalo i kekahi mau kumu paina elua, a hoopaa aku la i na kamahele a pau na lima a me na wawae mawaena o laua.
A iaia e hookuu hou ai i ua man laau nei.
O ko lakou mau pauku kino ua nahae pu iloko o na apana elua.
A mohope o kela wahi a kekahi. e pono oe e hele maloko o ka aina, aole hoi e aa e hele maluna o na lae kahakai o Secirona.
No ka mea ma kou lima hema e pale mai ana na mauna, a ma kou akau hoi ke kai.
Nolaila aohe ou wahi e pakele ai mai iaia aku.
Aka, ina oe e halawai ana me Secirona ka powa e koi mai ana oia ia oe e holoi i kona mau wawae.
A oiai oe e holoi ana ia laua e pe ku mai no auanei oia ia oe me kekahi peku hoki Pelekane e kiola ana hoi ia oe mai ka pali kahakai mai.
I na mano e poalo mau ana malalo, a e ola ana hoi mai na kino mai o ka poe make.
Mamua ae nae o ko Operia pane ana mai, kama@io hou mkai la kekahi kahuhipa:
Mahone aku la o kela, aia no he poino nui oi aku ke waiho mai la imua ou.
Aia wale no a hoomamao mau oe iloko o ka aina i na manawa a pau, me ka waiho kaawale ana ia Elusia ma kou akau.
No ka mea, aia ma Elusia e nono alii ana o Kekuone ka moi Iokoino.
Ka mea weliweli loa a na kanaka a pau, a o ka moi hoi i pepehi a make i kana kaikamahine ponoi iloko o ka halepaahao.
Aka, no kona hewa ole na hooliloia oia e na akua i punawai waipuni nani; a o kana keiki i kiola ia e ua Kekuone nei ma na mauna aka ua haawi mai ke dia ahiu iaia i kona waiu.
A @ keia wa he mau koi kana i na poe a pau e hiki aku ana no ka hele ana aku e hakoko me ia ma na ano a pau.
No ka mea, oia ka helu ekahi ma ka mokomoko ma ka aina a pau o Atica, a e hoohina ana hoi oia i na mea a pau e hele aku ana imua ona.
O ka poe a pau ana i hoohina ai pepehi aku la oia ia lakou a make loa.
A o ka pa o kona halealii, ua piha me ko lakou mau iwi.
Ma keia wahi, hoomakue iho la na maka o ua Operia nei, iaia i olelo mai ai.
Mamuli o ka'u mau mea i lohe iho nei, he mea maopopo ioa na ka poe hana i na hana ino e noho hoomalu nei ka aina a pau.
Nolaila ua lawa loa ka hanohano maluna o ka mea nana e anai aku ia lakou mai keia ola ana.
Ina owau ka hooilina oia aina, e hooponopono no au iaia me ka pololei, a o keia nei hoi ko'u kookoo alii.
Alaila, unuhi ae la oia i kana pahikaua me ka lulu ana.
I ka wa a na kaikamahine ua i me na kahuhipa e pohai ana a puni oia, me ke kaohi ana iaia aole e hele o make auanei.
Aka, no ke koena i koe o kana huakai oia i hoomau aku ai, me ka hoolohe ole i ka lakou mau uwalo ana.
A no kekahi manawa loihi, ike pu aku la oia i ke kai a me ka papu o Korineto me ho towera la ke kiekie maluna o na wahi e ae o ka aina a pau.
HOOKAHI HANERI
KANALIMA.
Hookahi haneri a me kanalima Iapana hana o ka mahiko o Kahuku i haalele aku i ka hana a moho mai ke ala hele no ke Kulanakauhale nei no ka makemake ana eiko i ko lakou Kanikela Fujii.
O ke kumu o keia haalele ana o keia poe i ka hana mamuli noia o ka hana pono ole a ka luna haole oia hoi kona ae ana aku e hakaka ke Pukiki me ka Iapana a mamuli oia hana ana i ulu mai ai keia haunaele.
I ka wa i loaa aku ai ka lohe i ka Luna Nui o ka mahiko ua hele koke mai oia e ao-aku i kela haole hana kalohe a maia ano na hoopau ia aku oia.
Ua hoea mai lakou i ke kaona nei a hele aela i mua o Mr Okotts ka luna nui o ka papa hoopaelima hana ma Hawaii nei.
Ua hoea mai kekahi poe i ke kaona nei i ka Poakolu o kekahi poe i ka hora 10 o kapo ka hoea ana mai a o ka panina i ka wanaao he mau nanaina ko lakou o ka moa piha inaina. Mr. Narita oia kekahi mea nana. hooponopono i na nae aole o Mr. Okotts aka, iaia maanei ua lilo neia mau hana a pau i mea ole wale no.
Ma ka hoike ana o C. Bolte o ka Hui Mahiko o Kahuku no na hana i hana ia ua ahewa ia he ehiku o keia poe ma ka $5.00 me ke kauoha ia e hoi i ka hana a e hana pololei ea, he eu paha ananei koe o Iapana a kueaku i na ona mahiko oiai o ka hoopena keia o ka manawa e nee nei, nuinui pilikia mah ope ia oukou,.
HE WAHI HOOLEINA O
HAWAII.
Ma keia mokuahi Alameda i hiki mai nei kekahi luna Aupuni o ke kulanakauhale o Kapalakiko oia hoi ke poo o ka oihana makai oia kulanakauhale. Ua holo mai nei oia wahi a ka nupepa choronicle e hooponopono me ke aupuni Hawaii no ka hoopae ana mai i na mai Lepera o Kaleponi ma ka luakupapau o Molokai kahi o na mai e hoopaa ia nei he mea hou loa keia e hoike ana i ka hopena lapuwale e loohia ana ia Hawaii nei, ke mau ka hookele ana a ka poe e noho oihana nei oiai ua kamaiho mua ia no keia mea mamua aku nei ma kekahi leta mawaena o Mr. Dole a me ka Meys o Kapalakiko. Ua lawa kakou i ka malama ana i ko kakou poe poino a he kupono no hoi ko Amerika poe ka poe e akena nei ma Hawaii i ko lakou lako waiwai a pela aku e malama aku no i ko lakou poe mai Lepera. E nana maka ana anei kakou i keia mau hana ke hana ia mai, aole anei? He ninau keia na ka lahui no ia mea e noonoo eia ko kakou aina ke hoolilo ia nei he puuhoona no na powa aea-haukae a me na pepehi kanaka a na misionari, a ke aneane aku nei o Hawaii nani i waokaahele no na ino a pau o ke ao e hooluana ai. Ikaboda Hawaii mamuli o keia poe hookamani.
AOHE AWA E KU AKU AI.
Ma na lono ilohe ia mai ma ke Kinau aole i ku Malulani ke Kinau aole i ku Malulani i Maalaea o ke kumu o keia ua kuehu ia mai ka waa e holo-e, e ka olohea o ke kula o ka Maomao.
A noia kumu ua hoihoi hou ia mai ka Loio Kuhina Kamika a hiki i Lahaiua a ilaila oia kahi i noho ai @ hiki i ka hoea ana mai o Kinau mai Hilo mai aa kau mai oia a hoi mai no Honolulu nei.
Ua kau oia malaila a huli hoi maila no Honolulu nei me ke ko ole o kona makemake, a ke Dute o Waikapu ma Makena kona lele ana a o ke Kuhina Kalaiaina King hoi ua hoolalau loa aku oia no Kona wahi ana lono i hele akula ka e nana i na ala nui.
I na he oiai keia lono a makou i lohe ai aohe mea makuhinia aku olike ai e-a o@hu ka moku o Kama la.
E PAU LOA AKU ANA
E pau loa aku ana na uapo o Honolulu nei i ke kukulu ia i mau hale maluna iho. Oiai i keia wa ke kapili ia nei kaupo helu ekahi i ka hale oia kauapo ma ka eheu hema o Hale Dute kahiko.
A ke paa kona alaila o kauapo aku ma ka eheu Akau e pili ana me ka makeke kuai ia o Ulakoheo.
He nana maikai no keia a ka nae he hana ume alu nae i keia wa hune o ka aina oiai aole loa iike ia he hana hooholo mua kekahi a na alakai o ke Aupuni Pikake iike ia i keia wa aka o ka mea iike ia oia no ka hiolo mau aku o ka waihona o ka lehulehu a hiki i ka nele loa ana.
HE MOKUAHI HOU.
I ke kakahiaka Poano nei i hoea mai ai i o kakou nei mokuahi hou mai Hilo mai, nona kainoa Dais Kimball aole no i nui loa keia mokuahi oiai o kona loa ho 131 me 5 iniha kona laula 31 kapuai a o kona hohonu 10 kapuai 2 iniha a he 202 tona me 91 hapa haneri a o ka nui o na e ke kapaa ana e lawe ai he 5,000.
Ua ano like keia mokuahi hou me ko ka mokuahi Hawaii a mehe mea ala noia halau hookahi no laua.
Ua lilo keia mokuahi i ka hui o waila ma nona $150,000 a malalo o keia kumukuai hookahi moku Kalepa a me ekolu heleuma nunui.
HE ALOHA ANAI?
I uhea oukou e ka poe e elelo ana he aloha aina. he aloha lahui he aloha moi O ka hua@oia mau manao oia no ka olelo oiaio, ka hana oiaio a me ka manao kupaa. He mea ole na huaolelo lulu i ka maknni ohi no i ka puahiohio; he mea oie no ke kaukai na hai e hana mai e hana io a hooko io no ka pono pela e kokua mai ai ke Akua ia kakou. He aloha anei kou i ka aina, i ka lahui a me ke alii? O ka leo pane, na'u iho no ia. O ka ike aku ma ka olelo a ma ka haha ana, e hooko ia ana iloko o ka manawa kupono, e like me ka lokahi ana o kalahui no kahana i makemake ia.
He mea hilahila i kekahi lahui naauao ke lilo pio wale aku no me ka hana ole i kekahi oihana akeaka mai, oiai e ola ana kela mau hoailona aloha aina, aloha alii a aloha lahui; o ka mea e hiki ai o ka waa nui--o ke kap@@o, o ka o-i-a, ai-ku-uma-uma, ho-eu a. Pela no na hana ko'iko'i a pau.
HE MAU MOKU HOLO LEALEA
Nu Ioka, Nov. 8. O kekahi kanaka Beritania i maa i ke kapili ana i na moku holo lealea, na hoike ae oia, i ka makahiki e hiki mai ana, ua makaukau oia e hoolana iloko o ke kai he 20 moku holo lealea o ke ano like ole.
O Howard Gould, ua kauoha aku oia ia Horesofa, ua makemake oia i kekahi moku oia papa, i moku holo lealea nona O keia poe moku e lawe ana lakou he mau pu kumahi a i ka malailia a@ nei o Aperila 1895 e hoau mua loa ia ai ua mau moku aia ma na kai o Beritania no ke kakele ana.
Ua uhola hou mai na eheu o ka malie.
He Olelo Paipai.
He oiolo pai ai mua keia i ka poe lawe nupepa oiki ke aneane aku nei o pau ka makaahiki o ka nupepa puka pule oia hoi. Ua makemake nui ia ka poe e lawe nei i ka nupepa Ka Oiai e hookaa pono ae i ko la kou aie i na Luna nupepa no ka buke e pau ana i ka la 30 o Dekemaba 1894.
O ka poe a nau e hookaa ana i ko lakou aie i ka nupepa e hoomau ia aku no ka lakou nupepa a o ka poe e hooikaika ole ana e hookaa e nele ana no hoi lakou.
He minamina makou i ka hoonele ana aku i ka poe heluhelu e a ke ana e ike i na mea hou a e lohe hoi i na mea e pili ana i ko lakou one hanau. a pela aku aka he mau luhi a he mau lilo no ko keia hana a aole hoi e ku a e hiki ke hoomau ia aku ke ole e hoopono mai ka lehulehu heluhelu nupepa.
He mea hoonaauao ka nupepa, he hoonamea he hoomalamalama a he alakai hoi no ka lahui Malalo oia mau kumu na kupono no i ka poe heluhelu o noonoo a e hana i ka mea kupono. He ku i ka hilahila ka hana aka poe e lawe ana i ka nupepa a pau ka makahiki, alaila, pakeke mai i na luna ke noi aku i ka uku o ka nupepa, e hoomanao ka mea heluheu he dala uku pule no na lima hana e hoopaa mau ia ana i kela a me keia hebedoma he uku kuike ko ka pepa ko ka inika ko ka hua kepau a pela aku a o keia mau mea a pau me ka nui o ka lilo e hiki ai Ma ka aoao hoi o ka mea heluhelu he eha wale no keneta o ke kope o ka nupepa a malalo iki iho. No eha keneta o ka hebedoma wale no e loaa ai na mea hou na mea heluhelu o kela a me keia ano im@ ia a i haku ia a i kalai ia aku me ka nui o kaluhi o ka mea kakau a iloko iho la no ia eha keneta ua kaa ole iho la no ka uku nupepa.
Mai mua mai a keia manawa, oia hoi mai ka makahika 1888 mai aole i loaa mai he ekolu-hapaha o ka uku nupepa ma ke keena nei mai ka poe lawe pepa a pela mau iho la na nupepa e hana ia nei a o makou hoi no ehiku makahiki a oi aku. O keia iho ia ka hana ma ka aoao o ka Lahui Hawaii ka poe e liki ana i ko lakou aloha aina aloha @ahui ka poe no na ka pono a ka wahaolelo e ku ana ma ko@a-aoao e paio ana no kona po@ ku ana imua o ka makaihe o ka hooino ia no kona lahui. Aole nae-pela ka aoao e hoino mai ana i ka lahui.
E hanai pono ia ana na lima hana oia aoao a me na lilo a pau o ka nupepa. He mea hoohilahila a hoe haeha loa keia a he hoike ana @o hoi i ka hoowahawaha o ka lahui kulaiwi i ko lakou pono iho.
Aole keia he nuku aka lie hoike a he ao pono ana i ike ai a noonoo pono iho ka lahui.
J. E. Bush, Luna Hooponopono
NO KAUAI
I ka Poalua e hiki mai ana e holo aku ana no Kauai kekahi hapa o ka Bana Lahui no ka mare a ke kaikamahine a Mr. Cora, ke ona nai o ka mahiko o Lihue me ka luna nui oia mahiko i keia wa.
I na aole na kuia alaila e holo io ana no ua mau keiki ai pohaku ala no ka aina kaili la lealea iho.
UA HALA AKU NO LAPANA
I ka Poalima holo ana o ka moku kaua Yorktown no kona ala moana e hooa aku ai i lapana.
A ma na kono @ lohe ia ua kaua ia aku oia e noho mai a ka ua hoole mai ke Kapena a wlii a ka lohe ua pane mai oia nolo noonei kau huakai a ka no Iapana oia ke kauoha a ke Keena kana iau.
A haule pu ka manaolana o ka poe i kaua ak a heo akula kela.
Ka Makai Nui o Maui
I ka lapule nei i hiki hoa mai i keia Luna Aupuni. He mea hou eia. Hia@ paha ka no moe ole hoi ke ao, oia iho la nu ka uku o ka hewa!
Ke Haohao ia Nei.
Ua hoopahaohao ia ka ka noonoo o na Luna Aupuni P G. no ka lohea wale la ke mau nei no na manao pio ole iloko o ka Lahui Hawaii. ua kuhi loa no na misionari ua kapi ia ka hueio o na ilio a ua moe oni ole ne i ka lui aka ke ike lihi nae na mamo aole ka a pane iho la, kunanaha.
He Mau La Hakali.
Eia ke ku malie nei na mea a pau ma Hawaii nei Ke kakali aku nei hoi kakou i ka pa-e mai o ka lono mai na aupuni nui mai o ke ao nei. I keia mua aku nei ua hiki mai kekahi mau leta i ka ohana o ka Elele i holo aku ma ko kakou aoao no na aupuni e. Ma na wahi hunehune i hiki mai, ua pono no kana huakai. Ano pehea aku la kana hana e hele ala e hooikaika. A pela iho ia kakou e kali ai, a hiki i ka lohe ia ana mai o ka hopena o kana huakai. He manaolana no ko kekahi poe e noho nei, eia ae ka la molaelae a hiki mai. O ka mea nui no nae ma ka aoao o ka lahui Hawaii oia no ko lakou lokahi a me ko lakou kupaa.
KE KAUA MA KA HIKINA.
Ma ka hoike a Ioane, kekahi kanaka e kokua ana ma ka hoopono pono ana i na hale hooloi lole o na Pake ma kahi mamao mai ke kahua kaua aku. Ua hoike ae oia ma ka hooili kaua hope ana mai nei o Kina me Iapana, ua ike ia ua nui loa na Pake i luku la e na Iapana.
O keia Ioane, ua hoouna aku oia he leta pokole ia Maybee, me ka hoike pu aku iaia e haalele ana oia ia wahi a holo aku he wahi okoa. Ua like na Iapana me he ahi pele ala ka ai i ka honua o Kina.
KA MIOWERA.
I ka Poaono Novemaba 24, e ku mai ai ka mokuahi Miowera i o kakou nei, a e loaa hou mai ana ia kakou ka nuhou ma ona ala.
Oiai, ua haalele aku oia ia Kapalakiko i ka la 17 o Novemaba nei, a loaa hou ne ia kakou ka nuhou; nolaila, e hoolana i ka manao. oiai, eia no makou ke kiai nei no ko kakou mau pono. na nuhou kuwaho a me na nuhou kuloko. Aole o makou wa e hoomaha ai. e hana mau ana me ke kiai makaala i na wa a pau.
UA PUEHU AKU NEI.
Ua puehu a palahemo aku nei o Alapaki Kauka, aia la i Hawaii; ua hoona aku oia e kipa i Maui, aka, ua palea ia mai oia e ka ua Ukiukiu o Makawao, a no ia kumu ua pahee loa aku la no Hawaii ka pahu hopu. Ma keia huakai a Alapaki ua maopopo ia makou ka manao; i holo aku nei e kuu i kana palu koalaala me ka ike ole e--eia o Dole ke huaipau nei i ka no'a huna a lakou. Auwe na mamo aihue aina e; oia la na maloo na iwi i ka la: hilahila maoli.
Ua Hoomalu ia.
Ma ka Poaha nei, Novemaba 22, ua komo aku ka Ilamuku o ke aupuni Repubalika o Hawaii e hoomalu i na pono hale o Bila H. Kamaki, Lana Alanui o ke aupuni, e like me ka mana a ke kauawai i haawi ai iaia.
O ke kumu o koia hoomalu ana, oia no ka uku ole ana o Bila Kamaki i na kala he $500 ia Mrs. Niau Laukea. e like me ka hooholo ana o ka aha jure, i ke kau i hala. Oia nae ka mea e ike pono ai o ua Bila Kamaki nei, i kau a mea he lima koko i ka aoao palupalu; he hewa ka oe i ka noho malie, e lapaku aku ana oe i ka lapa mauu ol@ alaa ko poino la e ua hoa nei.