Ka Oiaio, Volume VI, Number 48, 30 November 1894 — Page 3

Nupepa Ka Oiaio.

"O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA"

 

KE KUOKOA O HAWAII.

Apopo oia ka la Kuokoa o Hawaii nei Nov 28 he la hoi ia na na puuwai Hawaii oiaio a pau e pulama nui ai a oia hookahi ka la iike mai ai ko keoa nei a pau he Aupuni Kuokoa o Hawaii nei.

 

Oia ka la a Adimarala Kamaki i huki mua ae ai i ka Hae Hawaii ma kahi i kapaia i keia wa o Kamaki Kuea, mahope iho o ke hana ka lohe ana o Lo Keoki Paulete.

 

Nolaila e hoea mai ana ia la me ka anoano eehia, aka, aole ka hie o ke kulana Aupuni Moi.

----------

 

Ka Poino ulia

Ma ka la 22 o Aper. 1889 e noho ana kekahi huina kanaka nui o 10,000 ma kekahi Taritore o na moku aina hui ia ma ke komohana o ka muliwai o Misisipi iloko o na moku aina hui ala.

 

I kekahi la ka lae a malie hoi, aole he hoailona iike ia no ka ino mai ke ana paromedamai.  a ka, ua hiki maila kekahi makani nui ikaika a ulu pa ihola i na kau hale o ua poe ala, a lilo i mea pilikia, aole hoi oia wale, a ka, o ka wai kahe po kekahi aua nui na ola i poino.

 

A he elima makahiki mai a hope mai nei, ua hiki aku na kanaka oua Taritore ala i ka 2225,000 a he mau hale kula nui ilaila i keia wa.

----------

 

VANABILA

He kanaka opio oia aua mare me kekahi wahine opio a nui ko laua hauoli i na la mua a ka i ka lua ana iho o ke kai i ke aloha ua ka pae ia akula kana aloha makulakula a hiu akula kela no waahila ka pahu hopu.

 

O keia Vanabila oia kekahi ona kanaka waiwai loa o ke ao nei aia oia maluna o kekahi huina dala nui aia pu he mau moku holo lealea na mokuahi na moku kaua na moku kalepa na hale Hotele nui a me na waiwai e ae o kela ano a me keia ano.

 

Aua koho ia aku oia ka oi o na kanaka waiwai loa o ke ao nei a ka iloko oia nui dala e lilo ana no ke ola aole mea e pakele ai i ka la o ka Haku.

----------

 

OWAI KELA DAIMONIO INO?

Mamuli o na lono i loaa mai ia makou a oia ka makou e ninau nei o wai la kela Daimonio ino e apoo hele ae nei i Wasinetona me kana palu hoopau ko alaala.

 

E Kalani-e mai puni mai oe i ka poe o keia ano oiai he Daimonio ino mai kena a mai ae iaia a ia lakou paha o kipa aku iloko o kou malu hale e ke alii oiai he poe kipi kena ia oe a na lakou no oe i hana ino a huli ai ka noho alii.

 

Eia ka pono e kauoha ia i na kiai o kou alo alii o na poe a pau oia ano e kipaku mai, aole o ka pulama mai ia kupu ino he make mai ia e hele akula.

----------

Mamuli o ka nui o ka ino ma Kauai ua lilo aku la ka lio o ka Lawe Leta ma ka muliwai o Molo waa ma Kealia i kela pule aku nei; ua pakele mai no nae na eke leta.

 

MAKE HIKIWAWE.

Mawaena o ka hora 9 me ka hora 10 o keia kakahiaka Nov 27 ua make emoole ihola o Jeoseph Kela, luna hoohana o ka Hui hana hao o Ulakoheo mamuli o kona loaa ana i ke kahi eha ma ka aoao hema o kona umauma e pili ana me ka puuwai.

 

Ua hoomaka ke kauka e lawelawe i kana hana a ka aole i pakele kona ola ua hala akula oia ma kela aoao mau o ka honua.

 

Ua waiho iho oia he hoapili he wahine e paiauma aku nona ma keia kao o ka lua kupapau a me ka nui o na hoaloha.  Aloha wale oia i niau akula i ke ala hoi ole mai.

----------

 

Na Aumoku Ma Kahikina.

Hoike a Kina ia Enelani.

Ua hoike ae kekahi mau aliikoa kiekie e noho ana ma Tien-Tsin in o ke kulana o na alii koa o ke aupuni o Kina i keia kakahiaka, he kulana maopopo ole; a ua manao ia e noi aku i kou aupuni no ke kakoo ana mai.

 

Oiai o na alii koa o kou aupuni i lawe ia mai ai maluna o ka mokuahi Chaing King iloko o ka malama o Augate, ua haawi ae ia moku i ke aloha i ke Kuhina Pelekane e noho ana ma Taku, a o ka hope loa ia a nalo aku la lakou a pau i keia wa

 

LUKU IA NA POE A PAU O KA AINA.

Ma ka hoike a ka nupepa Manawa o Ladana, e olelo ana, he hookahi tausani koa Pake mai Kin Chow mai, a ua halawai kuhihewa iho la lakou me kekahi poe no oia huelo hookahi ma Hundreds, ua hoomaka lakou e kaua ua luku aku a luku mai; a ua nui na ola i poino mamuli o keia kuhihewa, o kekahi noe he Iapana keia.

 

LANAKILA HOU IAPANA.

Ma ka hoike a ke Kuhina o Iapana, e noho ana ma Wasinetona, Mr. Turino, i loaa mai iaia mai Tokio Iapana mai penei:

 

O ko kakou puali kaua, ma Talienwan, ma ke awakea o ka la 8 iho nei, ua komo aku la lakou a hoopahu i na koa Pake e noho ana malaila me na waapa lawe topido, a hoolilo ae la ia kaikuono i mea ole wale.

 

Aia maluna o keia mau waapa topido he mau pou e kau ana ka uwe telegarapa a komo aku iloko o ke keena oihana hana topido.  he 8 a hiki i ka umi laina telepona, a ua lilo ia wahi i na puali koa o ko kakou aupuni.

 

KO AMERIKA MANAO UWAO.

O ko Amerika manao ma keia hana ana, he mea pono e noho koke kekahi aha uwao, no ka hoopau ana i ke kaua mawaena o Iapana a me Kina, ma o ka hana ana i kekahi kuikahi; oiai ma ka nana ana i ko Kina kulana i keia wa, ua nawaliwali loa, aole e hiki ke ku a paio aku ia Iapana.

 

Aole no hoi i manao ia, he mea hoopilikia keia, aka i kumu e pakele ai o Kina mai ka luku ia ana e Iapana.  A oiai hoi eia no he Kuhina noho ko ke aupuni emepera o Iapana, ma Wasinetona nei, a he hiki no ke noi ia aku oia e ae ma e hana i kuikahi hoopau kaua. 

 

A oiai hoi, o ke kulana kaua a Iapana e hele nei, he kulana hiki ole ia Kina ke kue mai, oiai, ua lanakila oia ma na wahi a pau ana e hele ai; me he mea ala, i na elua aupuni e like me Kina, alaila hiki ke ku a paio aku ia Iapana hookahi ma kela aoao.

 

Oiai hoi, i na wa a pau e hooili ia ai ke kaua mawaena o Kina me Iapana, e lanakila mau ana o Iapana i na wa a pau, ua like na mea make a na Iapana e lu ana me na kulu paka ua.  A aia hoi kekahi mau kokua ana a kekahi mau mana nui o ke ao nei.  mahope o Iapana, e kue aku ana i na enemi.  O Kelemania a me Farani ke haawi nei i ke dala nona ka huina hookahi biliona.

 

Ko Europa Kuleana Ole.

Eia hou kekahi hoike a na mokuaina hui, o ke komo kuleana ole ana aku o Europa me kona ikaika ua kokoke aku ia i ka Hikina; a ke hoole mai nei oia i ka Amerika hana e manao nei.

 

A o kekahi mau alii koa mai Rusia mai no ia, aole lakou i nana ae i kaua ia aku a ua hoea loa aku lakou i Corea i keia wa.

 

O Corea i keia wa, aia no ia ma lalo o ka mana o Iapana, a ua pani ku aku na puali koa Iapana i na alahao.

 

O ka hoike a ke aupuni o Farani ua hoike aku oia i kana kauoha i Tomasa, a me Beritania a hoea loa aku i ka mokupuni o Chusan.

 

Ka olelo a ke ʻLii Ito.

Ma ka hoike a ka nupepa York Herald; ua hoike aku o Ito ia Iapana penei:  Heaha ka mea e houlolehi ia nei keʻa kaua ana.  oiai, kokoke mai ka wa e hiolo ai o Kina a aole hoi e hiki iaia ke ku hou nona iho.

 

O makou o na Iapana ua aa makou e paio he alo a he alo a hiki i ka napoo ana o ko makou kuli iloko o na loko wai koko.  E kauoha ia na puali koa e hele imua, na koa kaua lio, na pukaa o na lako kaua a pau o Iapana e hele mua, no ka lanakila o Iapana.

 

O ka wa pono keia o Iapana e lu ai i kona dala.  oiai aole loa e hiki ke kanalua ia ka lanakila o Iapana maluna o Kina holookoa; me keia kaua ana.

 

Ua hoike hou ae oia.  ua hiki loa iaia ke lu i kona waiwai a pau no ka hoolako ana i na koa he 100,000 a ina e makemake ia i 60,000 hou, na hiki no iaia ke hoolawa.

 

Oiai hoi, wahi no ana o ka huina lahui o Farani no ka wa kaua, he 38,000,000 aia iwaena o kela huina he poe kekahi i komo iloko o na kaua nui no elua a eono manawa, a he poe makau ole lakou.

 

Makemake i Kuikahi.

O Li Hung Chang, ua hoike ae oia o na lilo a pau a Ilamuku Yamagata ko Iapana alii koa kiekie ma koʻu kauoha.  ua hiki iaʻu ke uku aku.

 

O ka hoike a Yamagata ka Ilamuku o ke kahua kaua, mai Kiewlienching ma ka la 10 o Nov. e hoike ana ua hiki loa ke hoolilo ia aku o Kina i mea ole.  a ua like lakou me na hua hekili e hiolo ana  Aia ka moku kaua Amerika Balatimaa i Che Eoo Kina i keia wa.

 

Kupaa o Amerika.

O Robata Macale, he haole Amerika e noho ana ma Tien Tsin.  Ua hoike aku oia i kona hoahanau ma Nu Ioka ia ka la 4 o Oct. penei:

 

Aia o Europe a me Amerika ma Pekina no ke kokua ana i ka hoomana katolika.  Oiaia ua kipaku ia lakou mai Tien Tsin aku, aole e hiki ia lakou ke kukulu hou i ka lakou hana malaila, a o ka mamao mai@aila aku he 1,000 mile, a o na puali koa Pake ua emi hope mai lakou mai Tien Tsin mai, o ka nui o na koa ilaila, he 40,000 a hiki i ke 50,000.  aka aole loa ia i lawa no ka paio ana aku me na puali koa o Iapana.  Oiai ua like loa ka Iapana hana ana me ka Napoliona i hana ai ia Rusia.

 

Holo Na Pake.

O Generala Yamagatas me kona puali koa nona ka huina o 20,000, ua haalele aku lakou ia Iapana i ka la 20 o Oct. no Manacuria.   hiki ilaila ika la 25 e kokoke ana i Ialu, a ua hoou@o loa aku lakou a kokoke a Chin-lien ma ka la 26 o Oct.  aia malaila he 10,000 a hiki i ka 16,000 koa Pake i pau i ka holo:  me ka hoao ana e kue mai.  A ua make he 20 a he 80 i hoeha ia o na Iapana; a o ko na Pake hoi, he 200 i make.  a ma keia auhee ana o na puali koa Pake, oia ke hiki mua loa o ko Kina poino.

 

KE PUAHI NEI.

A no i hoike ia mai la ka lohe, e hoouna ia ana he 50 poe koa e ke aupuni Repubalika no Maui, maluna o ka mokuahi Kalaukina, a o ka Makai Nui Anaru kekahi, e holo ana e hakaka, a luku aku i na poe aloha aina a pau o Maui.

 

O ko makou lohe keia, aka na ka hora 5 e hoike mai.  E-a, pinaea la.

 

Pehea o Maui o Kama?

Ma na kilo ana a ka makai kiu Lau Omaomao ua ike ia aku na koa a kapena Anaru i lawe aku nei no Maui he poe aeahaukae wale no kahapanui i like ka mama me ka umoki huewai.

 

I waena o ke la poe i lawe ia akula he 15 poe i kamaina i ko ke kulanakauhale nei oia hoi ekolu pukiki a he umikumamalua haole a he 35 poe aeahaukae huina he 50 poe pani umoki huewai, o ka lilo no keia huakai paoa i ka la hookahi he $750 no ka pule he $5,250 a no ka malama he $22,500 i na o keia io ka mea oiaio e like me ka makou i lohe ai alaila aohe pai nui aku akoe o Koolau e auamo ai aka e nana aku hoi kakou ia Malulani o ka hoea mai a mao na la kakou e lohe ai i na ai o Hinakahua e-a eo no ia Maui.

 

Kupanaha hoi ka Avalataisa.

Ma ka Avalataisa o ke kakahiaka Poakolu nei like iho ai makou i kekahi itamu e pahenehene ana ia Kapena Anaru a Makai Nui hoi o Maui a eia na olelo.

 

Hookahi wale no hana hiwahiwa a maikai a Kapena Anaru i lawe pu aku nei meia no ka mokupuni o Maui ma ka la i nehinei Poalua Nov 27 oia no ka poe i hoolele loa i ko lakou aina hanau a noho loa ma ka aina e, poe aea haukae oia hoi ka poe wahine i hoohalike ia me na pani umoki Lady Bugs ka mama a me ke ano ole o loko o keia mokupuni a o kekahi ano o keia hopuna olelo he holoholona liilii keia no Auseteralia mai i lawe ia mai i Hawaii e ka Comisina o na ululaau i mea ai eleao a oia ano holoholona oia ka ka nupepa Avalataisa e olelo nei ua lawe ia akula i Maui e Kapena Anaru e ai ai i na eleao o ke kula o Kamaomao.

 

I ko makou ike ana i keia hoomanao aela makou i kela huakai a Lutanela Kini o ka puakoa P. G., i hoouna ia ai e lawe i ka Lady Bugs a hookuu aku i ka pali o Kalalau ma Kauai e ai ai i ka eleao a ka o ka mea kupaaaha nae o kekahi oua poe Lady Bugs nei, ka i hookomo ia iloko o na pahu huina-ha a hoihoi ia mai i Honolulu nei ua hele aku ka maea.

 

A me he mea ala pela mai ana no hoi paha kela poe Lady Bugs i lawe ia aku la i Maui o Kapena Anaru.

 

O ke ano maoli o keia e olelo ia nei he holoholona ai eleao he poe koa io no ka Anaru Makai Nui Maui i lawe ai aole nae no ka poe koa kumau a ka no puali pualu paha a i ole he poo pae hou mai paha me na aahu like ole e hiki ole ai i ka poe o ka aina nei ke ike aku a hala akula lakou no Maui.

 

Ke kumai ka mokuahi Malulani i ka la apopo o ka lohe noia a kakou i na mea hou alaila ike pono ia ke ano o kela holoholona ai eleao.

 

HE MEA MAKE ILOKO O KA IPUHAO.

E ka nupepa Ka Leo a me kou Luna Hooponopono Aloha.

 

E oluolu oe e hookomo iho makahi kaawale o kou kino lahi lahi i kela mau hopuna olelo o kau aela maluna.

 

He hopuna olelo kela na na haumana a ka poe kaula i mua o Elisai ke kaula ma Gilegala iloko o ke Aupuni o ka Isaraela oiai he wi ma ka aina aua hoiliili na haumana i kekahi ano ipu o ka na helehele he Gepena kainoa a hoomoa ia mea iloko o ka Ipuhao  a i ko lakou ai ana i a mau ipu i ka wa i moa ai ua mai lakou aua nawaliwali hoi na kino a olelo lakou ia Elisai, he mea make iloko o ka Ipuhao.

 

Nolaila e na makamaka a me na hoaloha ua loaa ia kakou kahi ipuka mai ai o kela mau hopuna olelo maluna ae he mea pono e imi kakou i ke kaona o ka olelo.

 

Ma ka la 22 iho nei o Nov. 1894, Helu 1073 Buke II ua hoike mai ka Nupepa Ka Leo i ka manao kua hana o Peresidena S. B. Dole o ke aupuni Repubalika o Hawaii nei e kauoha ana i ka Lahui ma ka la 28 o keia malama oia ka Poakolu e hoalohaloha aku i ke Akua ma kona malama ana mai i ke aupuni Repubalika ona a me kona pohai a kono mai ana i na hui o na ano a pau e hoike ia lakou iho e hooko i kaua kauoha o ke ano apuhi i ka Lahui Hawaii.  akeia wahi he mea pono no i kou mea kakau e wehewehe aku i ka manao nui o keia mau hopuna olelo hou.  O keia manao kuakaua a Mr. Dole me he mea ala e kono mai ana i ka Lahui holo o koa e hoolohe i kona leo ma ke ano mana nui i lokahi like lakou a i na e hoolohe, a i ole.  hana ka lahui e like me keia kuahaua alaila, e pai ana oia a me kona poai, me keia mau huaolelo o ka hapai memeue, o ke ano hookelakela.

 

"Ua hoolohe mai ka lahui i ka leo kuahaua o ko makou peresidena, a ua pau ke ku-ee ana o na kanaka Hawaii.  a ua ae like lakou e hoolohe i kona leo; a pela aku.

 

Aka, elua mahele o na makaainana iloko nei o ke aupuni i keia mau la, o ka mua ka aoao kokua i ke aupuni Repubalika a me ka hoohui aina.

 

O ka lua, o ka poe aloha aina aloha i ko lakou moiwahine a me ka lahui.  Alaila o na kanaka Hawaii kakaikahi, na haole aeahaukae a me na pukiki lalau a lahui e ae i kakoo i keia aupuni.  ia lakou o Mr. Dole e kauoha ai e pule a e hoalohaloha aku i ke Akua no ka mea o lakou kai kokua iaia ma ke ano lawe a kaili i ke aupuni mai ka moiwahine mai, a me kona mau makaainana ponoi, aka aole nae pela keia kuahaua oiai e koi mai ana i ka lahui holookoa e hoolohe i kona leo alakai.   alaila ke ninau nei au a na oukou e pane mai:

 

Pehea la ka aoao aloha aina:  e hoolohe anei lakou i keia leo kuahaua o Dole?  elua no haina, ae; a aole.  Ina e ae aku ka aoao aloha aina alaila ua pau ka hana a ina hoele aku alaila ke mau ala no ka manao kue a koi hoi o ka hapa nui o na makaainana Hawaii ponoi, me he mea aia elua aupuni; ke aupuni moi a me ke aupuni hoehaa repubalika; a he waiho aku nei au na ka lahui e koho no lakou iho.

 

A noʻu iho oia kaʻu e hoike nei.  he mea make iloko o keia kuahaua a Dole e like me kela mau huaolelo maluna "he mea make iloko o ka ipuhao" a e @@@ me na mea hoakaka ia.

 

A ua hoike ia hoi ma i kuahaua e kono mai ana i na hui o kela a me keia ano e hoolohe aku i kona leo.  aia no ia i na manao o kela a me keia hui a na lakou no e koho no lakou iho.

 

Ua hoakaka hou ia ua kuahaua ka mea nana i hana ka hewa Sivini Kuhina noho o Amerika a me ke kokua ana o ka pohai o na mikanele; a me ke kapa ia ana aku he daimonio a pela aku.

 

Ke hoike nei o Dole i kona manao kue io maoli i ka Stivini hana apuhi kaili ku i ke aupuni moi; ma keia hoike me he mea la ua komo ole oia ma ia hana a ua ku kaawale oia mai ka hewa ana i ohumu pu ai me kona pohai.  a me he mea ala no hoi ua maemae oia ma na ano a pau a ua koho pono ia aku la hoi o ka lahui.

 

E nana i ka hoike a Baraunu ma ka aoao 126, aia malaila ka leta ponoi a Dole i hoike aku ai ia Kiwini, aole e hiki ia lakou ke ku loihi, oiai aole i lawa ka ikaika o ko lakou kulana, a ma ia ano i hoolele ia mai ai na koa o ka mokukaua Bosetona ma ka auina la o ka la 17 o Ianuari 1893; oiai wahi ana, aole he ae o ka Ilamuku e hookuu mai i ka Halewai.

 

Ma ia leta e ike ia ai o Dole kekahi i komo pono iloko o ka hewa hookahuli aupuni, aka he palaina nei nae keia ma kana kuahaua, aka ke palaina nei nae i na hewa a pau maluna o ke kuhina Amerika, a me na mikanele, a aole hoi o na hoike pololei mai e like me ke kanana manao karistiano oiaio maoli.  a olelo mai Ia hoi o makou o Kiwini ma ka hookahuli i ke aupuni o ka Moiwahine Liliuokalani, a ua makemake makou e hoohui me Ameirka a ua haule makou ma ia hana ana.

 

A no ia haule ana i hoolilo ae nei makou i ko kakou aina i repubalika; a oia keia e ku nei; a ua ike au ua hewa loa makou ma keia ao; nolaila ke noi nei au i ka lahui mai Hawaii a Kauai e hookaawale ia ka la 28 Novemaba 1 la haipule i ke Akua; ina pela ka olelo o loko o ke kuahaua i na ua kokua pu aku au a pela no ka lahui; aka aole loa pela keia a kakou o ike nei; o ka wai o ka Papola e uhiuhi lau mamane; a oia kaʻu e puana ae nei "he mea make iloko o ka ipuhao."

 

E oʻu mau hoa makaainana mai Hawaii a Kauai, na oukou e koho i ka oukou mea e manao ai no keia kuahaua.

 

Noʻu iho, e hoomanao ana no au ia la, oiai oia ka la i loaa mai ai ke kuokoa ia kakou mai na mana nui mai o ke ao nei; a oia ka kakou e hahai ai.

 

A ke hoike hou nei keia kuahaua o ka hookaa ole ia o na auhau oia kekahi kumu hoonawaliwali i ke aupuni e ku nei.  a oia no hoi kekahi kumu e koi mai nei ia kakou e hui pu aku.

 

E ka lahui, ua ake o Mr. Dole e hoomaemae ae i ka hewa a lakou i hana ai aka eole e hiki oiai ua aai ka hewa a lakou i hana ai maluna o lakou.  Na ke Akua e alakai ia kakou iloko o ka maluhia.

            Owau no         ELISAI           Aloha Aina.

            Honolulu Nov. 24, 1894.

----------

 

UA HOLO MALU I KA PO

I ka po Poakahi nei ua holo malu aku ka mokuahi Kilauea Hou no Maui a me Hawaii me ka lohe ole ia.

 

Ua hoike ia mai ka lohe ia makou o ke kumu o kela holo malu ano o keia mokuahi i lawe aku nei ka i na pu no Maui a me Hawaii, na ka poe ai Eleao i hele pu aku nei me Kapena Anaru.  I ko makou lohe ana i keia oia ka mea nana i hooia mai ua pololei ka makou i hoike aku ai mamua aku nei a ia o Maui la ke oehu maila i ua ai o Hinakahua.

 

O ka lakou nei i ka po ka hana malu ana e lawe ai i na pu a o ka makou hoi i ke ao e hoike ia aku nei e like ana keia hana ole ko kalalau ke hana io nae, o ko makou lohe keia-

----------

 

Ua lohe mai makou eia ka ke manao nei na wahine o ka papikaua (Kawaiahae) e haawi i aha aina tea ma Manamana ae nei ke hiki i na la 14 a me 15 o Dekemaba ae nei, no ka pomaikai o na hale hoolulu ala o na po@a.

----------

 

Dr. S. Kobayashi.

(Kauka Iapana)

Piha loea lawe mikioi. -

 

I ou mau kini a pau mai ka hikina a ka la ma Kumukahi aka welona a ka la o Lehua.

 

O wau o ko oukou hoa kanaka o ka ili hookahi Mrs. Lilia Kaholua ma o koʻu loaa ana i keia maʻi he puu koko paakiki e holo ana iluna a i lalo i o a ianei ka maʻi hoi i kapaia e ko kakou mau kupuna he puu hele.  Ua loaa keia maʻi iau mai ka M. H. 1887 mai a hiki i keia M. H. 1894.

 

Nolaila ua piha iau na makahiki he 11 a oi.   O ka hana mao ole aka eha i kana hana maluna a kou wahi kino a ua lilo hoi ke ola maikai o ke kino i mea ole i ka nui aka eha.  Ua noho paa ka eha ina mahina a pau a puni ka makahiki nolaila ua hooikaika au i ka imi ana imua ona kauka Haole no ka lapaau ana a me ke oki ana e like me ka hiki ke loaa mai kahi oluolu.

 

Oiai nae ka eha e pii mahuahua mau ana ma kona ala hele nolaila na hooholo iho au i kou manao e hoi no ka HALE MAI MOIWAHINE no kou lohe ana ua loaa ke kauka kamai loa ma ka lapaau ana ina ana ma a pau a me na mea @a i ike oki nolaila ua hoonee awiwi aku au i koʻu alahele imua no koʻu akenui no hoi e loaa na haawina palekana o ke ola a me kahi oluolu.  Ua kali hoomanawanui au ma ka inu laau ana iloko o na mahina ekolu, aole i leaa mai iaʻu ke kauwahi oluolu, ua pii mahuahua mai ka ikaika o a eha a ua hiki pu no hoi iaʻu ke hoomaopopo iho ua haule ia manaolana ana no ka loaa mai o kahi oluolu.

 

Oiai ke au o kou manawa e nee awiwi aku ana i ka nawaliwali loa noloaila ua ku ae au a haalele iho i ua HALE MAʻI MOIWAHINE nei, ua noho au ma ke Taona nei me ka manao hou ole no ka palekana ae mailoko mai o keia pilikia a ka ma ka lokomaikai o ke Akua manaloa ua loaa ihola iau he kauka Iapana e hiki ai ke hoopauia keia pilikia nui nona kela inoa e kau aela maluna, ua ai au i kana laau no na mahina ehiku me kona hoike pu ana mai e oki ano oia i kela puu a lawe ae mai ko,u kino aku ke hiki ka wa kupono i ka hiki ana mai nei i Nov, 8 1894 na hooko ia oia i kana mea i olelo ai, ua oki oia iau i kela la hoikeia aela maluna me ka mikioi o kana mau lawelawe ana a pau loa.

 

Ua awe ae oia i ua puu ala mai kona wahi i waiho ai ka mai hiki ole hoi i kekahi mau ike kauka he uhuki mai, mai kona wahi e moe lolii ana no na makahiki he 11, i ka la i hanaia ai keia hana e ke kauka Iapana S. KOBAYASHI ua nui na poe i akoakoa ae no ke ake e ike maka i keia kupuino o ke aupuni poʻopu i ka hema aua o kela puu ua hoikeike mai ke kauka Iapana imun o ke lehulehu i keia mea hou a he mea hou ano nui loa keia i ko ka lehulehu ike ana ika loaa aka he loea i oi ae maluna o keia maʻi a ua pomaikai me kou nou iho Mrs Lilia Kaholua ka mea i okiia ua ola au a ua maikai i keia manawa a no oukou kau e hoike aku nei e on mau kaikuaana a me ou mau kaikaina i loaa i keia ano maʻi hookahi e hele mai oukou a pau imua o keia kauka mamua o ka he e ana i kekahi poe e ae a nana no e hoomaha aku i ko oukou manao kaumaha me ka hakalia ole ina wa a pau ua makaukau mau oia no ka hana ana aku ina poe i hoohia ina pilikia a pau ka poe hoi i manao nui no ke ola.

HALE KAUKA ALANUI BERETANIA KOKOKE I KE HUINA O ALANUI NUUANU

            Kon Oiaio Ikemaka Lilia Kaholua

            Honolulu Kepohoni Nov. 231894.

            1.md.

----------

 

UA LOAA KA POMAIKAI.

Mamuli o ka nui o ka poe nana i hoolaha o Kauka Akina no kona akamai loa ma ka Lapaau ana i na Wahine i loaa i na ano mai like ole a ua loaa ia lakou ke ola kino maikai,  a i oi loa aku hoi i ko lakou hanai ana a hanau.  a eia na keiki ke ola nei me ka maikai.  Ua kono ia e keia mau hoolaha e hele aku i mua o keia loea no ka imi ana i ke ola, oiai he nui no ka huli ana i ke ola i waena o na kauka haole a me kekahi poe eae i ike ia he akamai aka, aole nae i loaa mai ke ola a ua pau ka manaolana a noho iho la he luahi na ka mai no elima makahiki a ua mailo ke kino me ka emi pu ana o ka ikaika o ke kino.

 

Ua hele aku imua o kauka Akina a ua nana mai la oia a hoike mai ia i ke kumu nui o ka pilikia oia no ka maikai ole o ke koko a ua loaa mai keia mamuli o ka hanau ana i kekahi mau keiki ua haawi mai la oia i ka laau a ua hoomaka ka inu ana a na pii koke mai la ka maikai o kou ola kino a ua hapai pu hoi ia manawa hookahi ua mau ka pii ana o kou ola kino a hiki i ka manawa au i ke ai ua likeia me kou mau la e noho mai ole ana mamua.  Ua hapai au a ua hanau mai me ka maikai a eia ke ola nei ka maua keiki me ka maikai aole hoi elike me na keiki i hanau mua ai ka make wale.

 

No keia loaa ana inu o ke ola kino maikai a me ka loaa ana ia maua he keiki ka waiwai makamae loa o keia ola ana ua manao mau he haku kupono ka hoike ana aku @@@@ o ke akea ma ke kono ana aku i ka poe i loaa i na haawina ehaeha a ka mai e hele koke ae imua o KAUKA AKINA, ma kona Keena Kauka ma ke Alanui Hotele 317, o kokoke ala ma ke kihi o ke Alanui Kamika no ka hoike ana aku i kou mau pilikia a nana no e haawi mai i na laau e hoopau ia ai ia mau kauwaha.

            Elena Kamala Hiona

            Honolulu Nov 1 1894  @ @@@@