Ka Oiaio, Volume VI, Number 45, 9 November 1894 — Page 2

Page PDF (1.11 MB)

This text was transcribed by:  Kalei Kawaa
This work is dedicated to:  Peter Kau Kawaa

Nupepa Ka Oiaio.

"O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA"

 

KE KAUA O Kina me Iapana

-----

Liuliu na puali koa MIDATO e poipu i na wahi HOOMOANA o na KOA O KINA

-----

            Ladana Ocatoba, 27. He lono telagarapa kai hoouna ia mai i ka nupepa Manawa mai Tienasina, e olelo ana: Ua ike ia he 37 moku lawe ai ma ka Poakolu e holo ana no Takuna Kao, kokoke makahi o ka hooili kaua, hope loa ana aumokukaua. Wahi a ka mea kakau o ka nupepa Manawa ma Iokahama, ua manao ka poe oia Kulanakauhale o ka pualikaua elua o Iapana, no lakou ka huina o 22,000 e hooleleia ana ma Sana Cini, ma ka Akau o ke kuono o Taliena, ma ka Poalua. He lono telegarapa ka i loaa mai i keia Kualanakauhale e hoike ana, o ke keena o ua Aina E o na Lake ma Nanakina, ua hoihoiia i Sanahai ma o ke kauoha a ka Emepera.

Cimulepo Ocatoba la 26. O na lono uwea mai Wi Ju mai, i ka waena konu po, ua haawi hou ia mai he mau hoike paku’i no ka hooilikaua i hooukaia mawaena o na Pake a me na Iapana ma ka muliwai Ialu. O Generala Nodagu, ko Iapana poo o na ukali, ua hoike ia ae. ua holopono oia ma ka hookomo ana i ke kino nui o ka puali koa Iapana ma ka muliwai Ialu me ka halawai ole me ke kahi kula mamua o ka wa naao Poaha, alaila, hoouna aku o Colonela Sato, ma ke poo o kekahi Kolamu ma kekahi huakai hoohalua a loaa aku la iaia ka enemi e pouluulu ana ma ke kulana aho papu, e kokoke ana i kahi kauhale o Fusana ma ke kapa Akau o ka muliwai Ialu. A oiai aole he puali pukaa i ke la manawa ma lalo o kona malu, aka, me kekali ole ua hoomaka koke no o Conela Sato e lele kaua aku maluna o na puali koa pake, a ua ma lama ia he hakaka weliweli ana. Oiai na koa Pake e e hakaka ana me ka maka’u ole ua hoomaka keia kaua ana mai ka hora 10 aku o ke kakahiaka ahiki i ke kupono ana o ka La i ka Lolo. oia ka manawa iike ia akuai ka puali koa o na Pake ua emi hope aku, ahoomaka hoi e na haha a kau liilii me ke auhee ana ma o a maanei ma na kulana like ole e kuemi hope ana hoi no Kiulienecina. O na pualikoa malalo o Colonela Sato mahope iho o ke auheeana o na pualikoa Pake, ua hoomaka koke a ku la na pualikoa Iapana e kuekaa i na papu o Fusana. Iloko o ia mau papu ua loaa aku la ia lakou he 200 Pake nunui ua pau i ka make. Ua hopupio pu ia no hoi e na puali koa Iapana he heluna nui o na paahao, a mawaena o lakou he aliikoa Pake ke kahi, ka mea hoi nana i hoike mai he 18 bataliona koa pake ma loko oia wahi, ua paapio lakou apau. O na puali koa Iapana ua lawe ae lakou i kalakou mau pio a maki a kula lakou no kahi ehui aku ai me Generala Nodaga me kona puali koa nui iloko o ka ulumahiehie ka hui pu ana aku meia puali. O ka nui o na Pake i eha aole i maopopo o ka poino hoi ma ka aoao o na koa Iapana, he 5 aliikoa, a me 90 kanaka i make a hoehaia. O na lono teregalapa hope loa, ua hoike ia mai ua emi hope aku na puali koa pake no Kiulienecina, kahi hoi e upu ia la oia hookahi kahi kulana ano nui o na Pake ma Manacuria. Ua hoomaopopo ia, o ka Ilamuku o ke Kahuakaua Iamagata mau papa hoonohonoho e holopono mau ana ma na ano apau, o kana mea e manao ai e hoohana aku, e lilo ana ia he puupuu ikaika loa maluna o na pake.

            He lehulehu wale na Kolamu o na puali koa Iapana i lau lima pu ae ma kekahi kuka pu ana, e like me ka mea i aponoia e ke alakai o na Iapana ma Pina Iana, a ua manao wale ia e haawi ana lakou i kaua lele like i ka wa hookahi maluna o ke kulana o na Pake.

            Ina e laweia ana ka papa hoonohonoho a ka Ilamuku o kek ahua kaua o na Iapana; e like meia i hoi keia mai ma na waea olelo, alaila me he mea la e hoholaia ana ka u ena a ka poe komo kaua ma na aoao apau o ke kulana pale o na pake ma ka wanaao Poaon; alaila, o ka manawa o na Iapana elele kaua akuai maluna o na puali koa Pake ma ka wanao Sabati, aka, i na e hooko pono na Kolamu koa Iapana ma ka lawe ana i ke kulana ihaawi mua ia ialakou; alaila; he mea ka na lua ole ke olelo ae; ua hoouka ia ke kaua ma ka po Poaono me ka hoopanee hou ole aku.

Aia nohoi he mau kumu ono kanalua mawaena o na alakai o Iapana; no ka mea epili ana i ka ikaika o ke kulana o na Pake me Leinecina Ua hoikeia o na papu kaua o na Iapana ma ua wahi ala he 3; a ua hoonui hou ia ae ahiki i ka 11, aka ma kekahi lima, ua kanalua ia ka lawa pono o keia mau papu a pau me na lako kaua.

-------------

KA LA HANAU O KA EMEPERA O IAPANA.

            Ma ke kakahiaka Poaono nei, ua malama ae na makaainana Iapana i ka la hanau o ko lakou Emepera. Ua pani ae na Kepani i ko lakou mau hale oihana no ka hanohano o ka mea nona ka la.

            Ma ke alanui Maunakea, malaila kahi i hoakoakoa ai na Iapana, no lakou ka huina o 70, he aahu piha ko lakou o ke kulana koa, a ua kaa ke alakai ia ana o keia huakai i ka puali puhi ohe Lahui Hawaii Ponoi a ua kai aku lakou no ke keena o ke Komisina Iapana Fujii, a ua haawi ae lakou he ekolu mau huro hauoli; ua kai hou ae lakou ma na alanui o ke kaona nei, a i ko lakou hiki ana ma ke alo iho o ka hale hooko, ua haawi hou ae la lakou he mau huro ana; a mai laila aku a ka pa alii o Wasinetona, ua haawi hou ae la lakou he ekoulu mau leo huro hou. I ke ahiahi ana iho, ua kai aku lakou no ka hale hooikaika kino ma Manamana, a mai laila mai a hiki i ko lakou wahi i hoomaka mai ai.

------------

KA MOKU KAUA FARANI DUGUAY-TROUIN.

-------

            O ka moku kaua Farani Duguay Trouniu, he 27 la holo mai Calio, Peru mai, ua kipa mai oia i o kakou nei no ka hooili nauahu ana, a he elima paha ona la maanei a hiu hou aku no oia no Iokohame, no ke kiai ana i ke kaua mawaena o Kina me Iapana.

            O keia moku kaua, he moku oia i hana ia me ka paa, a ma kona mau aoao, ua hana ia me na hookuina lewa wale no. Aia mamua kekahi puka malalo iho o ka laau ihu, aia malaila e kau ana hookahi pu kuniahi. Elua ona pukauuahi a o ke aliimoku kiekie loa o luna o keia moku, he Komedoa, a he 20 ka nui o na alii moku, a he 315 ka nui o na sela, he umi pu kuniahi, a he 9 pu emi iho, ua lawa nae no ka hoohana ana ma ke kahua kaua, a he ihu oki ko keia moku aia iloko o ke kai kahi i lohi ai.

----------

HE LETA MAI KINA MAI.

            Ua hoouna leta mai o Kapena Rosehillia W.L. Poka, o keia kulanakauhale, ma ka moku Velocity. O ka leta i hoouna ia mai ai, mai Taku mai, kekahi awa o Honokaona kekahi mahele aina o Kina; e hoike mai ana penei:

            Ua hoopiha ia na moku kaua Pake i ka nanahu a me na lako ai, a ua manao ia aole paha e loihi loa ka wa i koe e kaua ai o Kina me Iapana, a o ka pau no ia; oiai hoi ke hooikaika nei na puali koa o Iapana e komo aku iloko o Pekina. He mau la pokole kai hala ae nei, ua ike ia ke komo nui ana mai o na moku Iapana ma Taku a hookahua iho la. O ke kiekie o ka uku o na alii koa he $168, oiai hou he wa pokole wale no ko keia kaua ana, ua loaa kela uku ina ‘lii koa a pau.

-----------

HE PALAPALA ANO NUI.

------

            He lono kai hoike ia mai ia makou a oua lono ala oia keia malalo iho, a makou e hoike aku nei, e pili ana no kela Palapala, e paa ia nei e kekahi Luna Aupuni Kiekie o ko na Aina E mai, e noho nei i Hawaii nei.

            Wahi aua Luna Aupuni ala i hoike aku i kona makamaka kiekie e noho pu nei i ke aloalii o Hawaii nei a he iwi koko hoi wahi a ka kakou olelo ana.

            E ka hoaloha o na Aupuni Mana nui o ke ao nei, eia iau i keia wa kekahi Palapala i Sila ia i ke Sila oihana o kou Aupuni a ma kau hoomaopopa ana mehe mea la o keia Palapala iau oia ke ki e pau koke ai ka pilikia o ka Lahui Hawaii ka Aina, a me ka iwi koko i like me kou.

            Nolaila ke hoike aku nei au ia oe i ka wa e wehe ia ai keia Leta oia koke no ka wa e hiolo ai keia mana Aupuni e ku nei aole he wa hou e hoopanee hou ia aku ai oia na hooia oiaio loa mai kou Aupuni mai a noia kumu kou hele ana mai nei e ike ia oe.

            Nolaila aole he hopohopo ana i koe aole hoi he kani uhu ana oiai ua hiki hou mai ka wa o ke Aupuni Moi e ku hou ai iluna me ka lanakila oi kelakela, a me ka nui hoi o ka mana.

            O keia aela na olelo ana Luna Kiekie ala ko na Aina E, i pane aku ai imua o kona hoa kuka a mai iaia mai hoi oia keia a oili aku nei.

            I ko makou lohe ana i keia mea hou, mawaho ae o na mea a kakou i manao ai e hiki mai ua piha loa makou i ka hauoli me ka manaolana mau e hiki io mai ana no ka La hou e Hawaii e hauoliai ona la ala nae aole kakou iike a ka o ka mea iaia ia kuleana oia wale no kai ike.

            Nolaila e na hoa makaainana o ka Moiwahine Liliuokalani ia loha nui ia e hoolana i ko oukou manao oiai eia no makou ke kiai nei i ko kakou mau pono aua makaukau makou e ku e aku me ka mana o ka maka o ka peni i na wa a pau a makou e ike ai e hana ia ana ai ole e hoao ia ana paha e hana mai maluna o kakou.

            Na ke Akua no e kokua mai ia kakou, e ola o Hawaii i ke Akua Kiekie Loa.

-----------

POPOPO KA HOIHOI MOI.

-----

            O keia maluna ae na olelo hoonaikola e lawe hele ia nei e ka poe ma ka aoao kue mai i ka lahui Hawaii, ma na home a me na pipa alanui, e hoole maopopo ana hoi me ka hoopuukahua ana, aohe he wahi manaolano i koe ma ko kakou manao hooko e paa nei mai kela la poina ole mai, ua popopo loa, no laila e pono kakou e kakoo pu aku i ka @akou kumuhana, “a i hookahi ke kaunu ana i Waialoha.” ma ke ano hoopoina loa i na mea i hala--ua hala ia. Ina he oiaio, ua ike piha mai nei ke poo o ke aupuni o Amerika Huipuia i keia aupuni, ka mea hoi i pii ae me ka nawaliwali a ku mamuli o ke kakoo ia ana e na hana apuka a lima ikaika ma ka aoao o kekahi o na luna aupuni o Amerika Huipuia e like me ka lakou, e liki paupaka mai nei, alaila aohe io he pono i koe e loaa ma ana mai a Amerika mai no ka poe ma ka aoao e paio nei no ke kuokoa mau o Hawaii nei a me ka hoihoi hou ia mai o kona aupuni kumu, koe wale iho no ka wehe maoli ana ae oia aoao i haunaele kipi kuloko iloko nei o ka aina e kue ana i ke aupuni e ku nei ka puka hanu hoi i haawi ia mai ia lakou no ka hooko ana i ko lakou manao hooko.

            Aka, eia KaLeo ma ka aoao hoole mau aku i ka oiaio o ia mau olelo aole i ike piha ia mai keia aupuni e na poo o Amerika Huipuia ma ke ano oia, ke aupuni mau a paa loa no keia mau pae moku. O ko makou makemake, a o ko kakou makemake pu no paha ia ma o a o, i aupuni paa, maikai a maluhia i ku like me ka makemake o ka hapanui o ka lahui Hawaii, nolaila mai ae iki kakou e hookomo ia kakou iloko o ke pahele a ko kakou mau enemi, aole no ka nui o ka lakou mau olelo hoopunipuni, aka e hoomau aku kakou i ka hana i ka mea pono, i keia la, kala apopo a mau loa aku; a na ke Akua hoopono e kokua mai ia Hawaii aloha. kona lahui kanaka makee maluhia a me ko lakou aliiaimoku ahonui.

--------

HAKAKA A HIKI I KA HOPENA

----

            Ua hoole loa ae na luna aupuni Pake ma ke keena oihana Pake ma Wasinetona i ka oiaio o na mea e pili ana i na hoike e hooholo like ana o Kina a me Iapana no ka hoopau ana i ke kaua, a i ole o kona makemake ana paha i keia manawa no ka mea e pili ana i ka maluhia, koe wale iho no, e hakaka ana o Kina a hiki i ka hopena.

--------

E OKIIA ANA KE POO.

-------

            O ka palapala kuikawa i Nu Ioka mai Sanahai mai malalo o ka la 24 o Ocatoba, e hoike ana penei: O na Generala Ia Ci Cao a me Wei Im Wei, he mau Pake haawi kauoha me ka mana piha ma Korea, ua haawi ia aku iloko o na lima o kekahi papa kupono no ka hoopai koke ana me ke kali ole. Ua hoahewa ia o Wei, no ka maka’u a hohe wale, a ke hopohopo nui ia la e apahuia ana ko laua mau poo mai ko laua mau pauku kino ae.

-----------

E LAWE IA ANA KE AWA ATA.

-------

            Malalo o ka la 24 o Ocatoba, ua hoike ae kekahi palapala mai Iokohama mai, o ka pualikoa helu elua o na Iapana ke hoomakaukau nei i na mea a pau no ka hopu pio ana i ke awa Ata ma ka la mamua iho. Ua hoike pu ia ae no hoi, ua hoouna ae ka emepera o Iapana i kekahi elele kiekie no ka haawi ana i kona mahalo piha i ka pualikoa ma Pini Iana. Aia he 16 mokukaua Iapana e ku ana ma ka nuku o ka muliwai Ta Tona, e kakali ana a hiki i ka wa a kekahi pualikaua kaawale e makaukau ai no ka holo pololei ana no na ae kai Pake no ke kaua ana i ke awa Ata. Mawaho ae o keia, ua loaa ia makou malalo o ka la 23 o Ocatoba, he manao kakau ia mai i pa’i ia a hoolaha ia maloko o ka nupepa Manawa o Ladana, e hoike ana ua haalle aku na aumoku kaua Pake ia Wei Hei Wei ma ka la 22, oia hoi ka la mamua iho, me ke kauoha no ka lele kaua ana maluna o na aumoku kaua Iapana.

-------

KA OLELO WANANA

--

            Ia makou i kilohi kaholoholo iho ai ma na pepa o na aina e ike iho la makou mailoko ae o 73 poe lawe leta i kohoia mai nei ma Basetona, he 59 he poe Katolika Roma, a he 14 wale no he poe Hoole Pope.

            O ke akamai maoli o ka noonoo o ka Repubalika Amerika ua maalo aku mai iaia aku a o keia me ke ulolohi a oiaio ua hookoia na olelo wanana o ka luahine o ka aahu kai ina a me ka ulaula eia ke hoohana hou nei i kona mana maluna o kekahi Repubalika nui a lanakila mamua. Me ke kukulu hou ia ana o ke mana o ka pope ma Amerika i keia wa ka mea hoi i ike maopopo ia no ka hoopio ana e ike ana kakou i ka hooko piha ia ana o ka mea hope loa i hoikeia e ka aposetoro nui o ka mana ekalesia, ka mea hoi no kekahi wa pokole hou e lilo ai ka honua nei a me ka poe e noho ana maloko o na i poe hoomana aku iaia ma o ka mana la o Amerika Huipuia ka mea hoi ma ka hoomaopopo aku ua hookahua paaia ma ia aina. He nui ka poe e like me na kanaka Amerika oiaio e ake nei e pale aku i ka hopena maopopo loa i kuniia no ko lakou aina iloko o ka holomua o na hana nui o ka oiaio i ike ia he mea paakiki a hiki ole ke hoohuliia oiai oia i keia la e noho rulaia e na poe koho balota Katolika Roma maloko o kona mau palena a nolaila lakou ma o ke la kanaka o ka hewa ka mea hoi e noho ana iloko o ka luakini o ke Akua e kapa ana iaia iho he akua a e like me ka Pauolo olelo e hoikeia mai ana imua o kakou ma na la hope. Me Satali e noho ana ma Wasinetona maloko o kekahi Vaticana ma keia mua koke iho oia auanei ka hopena o ka moolelo i hoopaaia e ka makua nui o na mea a pau ka mea hoi i ike i ka hopena mai ka hookumuia ana mai.

--------

He Manawa Popilikia.

------

(Hoomauia.)

            Wahi a ke Akua i olelo mai ai ma o ke Kaula, e i ana, **** a e hiki mai no ka manawa popilikia, ka mea like ole me ia mai ka wa o ka lahui kanaka a hiki wale mai ia manawa. He elua tauasani eha haneri a me iwakalua kumamawalu makahiki i kaa hope aku nei mai ka wa i hoopuka ia ai keia mau huaolelo e Daniela, a o keia no ka manawa e kokoke mai ana ko Karisto, oia hoi o Mikaele, ke Lii o na Anela, ka wa e hele hou mai ai i ke ao nei, e like me ka mea i kauoha paa ia. Nolaila ua lilo keia he olelo koikoi loa i keia wa, oiai ua ike ia eia na hoailona popilikia a ke Kaula e olelo nei ke ikea nei ma na wahi a pau o ka honua, na ouli o ka popilikia kaua weliweli iwaena o na aupuni ikaika o ke ao nei, e noho hoomakaukau ana ia lakou iho me na lako kaua kamahao weliweli e luku ai kekahi i kekahi, me na pu mikini wili e ki ana i na poka ma na tausani iloko o ka minute, me na pu kuniahi nona na tona koikoi i oi aku mamua o ka hookahi haneri, a me na mokukaua he iwakalua a oi ko lakou mau tona ka nui, i palehao a palekila ia, me ka laau oka, i oi aku ka manoanoa mamua o umi a oi aku na kapuai, a ke nee mai nei iloko o ke kai, ua kohu papu i ka hoomaopopo aku, na baluna kaua me na poka pahu maluna iho, ka uwila i hoohaua ia e ke kanaka, i mea e luku ai, a me na mea make e ae, a me na wai akika i pa’ipa’i ia e weluwelu ai na wahi paa a me na ola kino e poino ana ma ke tausani i na oneki malalo iho o umi.

            He oi loa aku na mea e ae, a he nui aku no hoi, a hiki ole ke helu ia iloko o kekahi manao pepa e like me keia, aka, ike ia ma na bukea me na nupepa haole e hiki mau nei io kakou nei.

            A heaha koe? Ae, he ninau nui keia, a he ui kupono no hoi e loaa ka pane ia me ka maopopo. Owai la ke kanaka naauao, e hiki ai ke pane me ka maopopo a me ka pololei i keia ninau. Ma o ko ke kanaka ike ponoi iho, ua hiki no ia makou ke hoole, aole ia kanaka i hanau ia, koe aku ka Logou. O keia hookahi ka mea i ike a i hiki ke hoike mai oiai oia ka mea nana i hana na mea a pau, a i ike i na mea a pau e hiki mai ana mai ke kumu mai a i ka hopena, a o keia mea hookahi, oia no ke keiki a ke Akua, oia no ka Logou, oia no o Mikaele, ke ‘lii o na puali o ka Lani. Ua ao mai hoi oia i ko ke ao nei aole e luku ia lakou, ke ole oia e hoouna mua mai i kekahi olelo paipai i ko ke ao ma o kona mau elele, e ao mai no kekahi hana nui e hiki mai ana maluna o na lahui wa, a laila oia ko kaou wa e hoomaopopo ai, maloko o kana olelo i ka kakou mea e hana ai. E like me kona hoopai ana i ka lahui kanaka me ka wai,,pela oia i hana ai ia lakou. Uahoouna oia ia Noa, he kumu ae hoopono, e ao aku e hiki mai ana ka hoopai i ko ke ao holookoa, a e huli hoi lakou e mihi a e pule me ka makaala, o hiki mai anei ua la ala me he aihue la. Pela oia i ao ai, a i hana ai i kekahi hana kamahao, oia kek ukulu ana i ka Hale Lana. He hookahi haneri me iwakalua makahiki o kona haiolelo mau ana ma keia kumu, e like me ka ke Akua i olelo ai, ma Kinohi 6:3. A no ka hookuli o ka lahui kanaka pela no i luku ia ai lakou e ke kai a ka hinalii.

            E like me ia a makou i olelo ae nei mamua ae nei, aole ke Akua e luku i ko ke ao nei, a e hana paha i kekahi mea ano nui maluna o kanaka, ke ole oia e hoike mua mai i ka mea e hiki mai ana, a oia olelo ua oiaio a hiki i keia la. Ua wanana mua mai no ke Akua i na popilikia e ilihia ana maluna o ka honua, a me na hoopai e loohia ana maluna o na lahui kanaka a me na kanaka a ohana paha, ma ke ana o kona kanawai. Aole no haule keia mea. Ua hooko mau ia ka hoopai maluna o na lahui i haalele i ka ke Akua mau kauoha a malama ole i kona kanawai. E like me ke kaahele ana o keia poepoe honua a me na honua lehulehu e ae e kau nei i ka lewa lani ma ka mana o ka ke Akua olelo; e like me ka ike ia ana o ka la a me ka mahina, a me na hoku, e like me ia i olelo ia ai mai kinohi mai, pela no e hookoia ai na mea a pau e ilihia ana i ko ke ao i wanana ia ai e na Kaula a me na kanaka hemolele o ka wa kahiko. Aole e hala ka’u olelo wahi a ke keiki a ke Akua, e hana ana i ka makemake o kona makua Lani, o ka lani a me ka honua ke lilo e aku i mea ole, aka, aole e lilo kana i mea ole a pau i ka hookoia, aole hookahi kiko, aole hookahi hunahuna e nalo aku.

            Ua hoike mua ia mai na hewa popilikia nui ehiki mai ana i ko ke ao nei, he la e ai ana i ka honua a me na mea a pau me ka enaena o ka imu, a e opiopi ia ai ka lewa lani e hoopuni ana i keia poepoe honua, a e lilo ana na mea a pau i mea ole, o ka lewa, o ka honua a me ko ke kai. Mamua nae o ka loohia ana o ka honua i keia hauna hope o ko ke Akua inaina maluna o na lahui kanaka a pau, e hoonee mua mai ana oia i na hoailona no ke kokoke ana mai oia manawa, i mea no kanaka e hoomaopopo ai i ke kokoke io ana mai o kona la e hooki ai i ka hoomanawanui ana i na hana hewa a kanaka, a e like me ia i ko Aigupita hoopaakiki mahope o na hana pouli, a me Sodoma, a me Komora, a me ko na la ia Noa la, pela no oia e hooki ai i kona hoomanawanui, wahi ana “aole loa e noho ana kuu uhane me kanaka, oiai he kino wale no oia.” Eia ke ike ia nei ka oiaio o keia olelo, ua like na hana hewa e ikea nei e ka poe hoomaopopo me ko na la ia Noa, io Aigupita, Sodoma a me Kamora, a pomaikai no hoi ka poe i malama i ka ike, oiai, o ka uhane no ia e alakai ana i ke kanaka, e hoomakaukau iaia a e ao aku i kona mau hoa kanaka, e like me keia leo e ake aku nei e maliu ia mai, no ka mea, aole i mamao loa aku la, a e lawe aku no ke Akua i kona Uhane Hemolele, ka mea a kana ke@ i olelo ai, e hoi ae a e hoouna mai no au i ka Uhane Hemolele i kokua no oukou, mamuli o ka hoowahawaha o kanaka, e like me ka hoowahawaha ia ana o kana keiki hiapo, o Iesu Karisto e ka lahui e ola ana iaia i hiki kino mai ai iwaena o lakou.

            A ke olelo aku nei makou, he mea oiaio no hoi, i ka wa a ke Akua e unuhi aku ai i kona Uhane Hemolele mai ke kanaka aku, ia wa koke no e komo ai ka uhane hau@ae o Satana, ke keiki o ka hewa a he mea maopopo loa, e lilo ana ia kanaka i mea hana oi loa i ka hewa nahiku i kona wa mamua aku. A ina e kuu wale ia mai ka lahui kanaka holookoa o ke ao e hana e like me ke alakai ana a ka mea e alakai hewa ana i kumu e lehulehu ai kona moe puu, he mea maopopo e pau ana ka noho maluhia ana o kanaka, alaila he mokuahana, he kue aku kue mai, he luku aku a luku mai, a o ka panina hoi o keia mau hana, he kaua nui weliweli e like me ka ke Akua i hoike mai ai ma o ka waha o kona kanaka, Dan 12:1, aole hoi he kaua e like ana me ia mai ke kumu mai o ke ao.

(Aole i pau.)

---------

UA LOAA KA POMAIKAI,

-----

            Mamuli o ka nui o ka poe nana i hoolaha o Kauka Akina, no kona akamai loa ma ka Lapaau ana i na wahine i loaa i na ano mai like ole a ua loaa ia lakou ke ola kino maikai, a i oi loa aku hoi i ko lakou hanai ana a hanau, a eia na keiki ke ola nei me ka maikai. Ua kono ia e keia mau hoolaha e hele aku i mua o keia loea no ka imi ana i ke ola, oiai he nui no ka huli ana i ke ola i waena o na kauka haole a me kekahi poe eae i ike ia he akamai, aka, aole nae i loaa mai ke ola a ua pau ka manaolana a noho iho la he luahi na ka mai no elima makahiki a ua mailo ke kino me ka emi pu ana o ka ikaika o ke kino.

            Ua hele aku imua o kauka Akina a ua nana mai la oia a hoike mai ia i ke kumu nui o ka pilikia oia ao ka maikai ole o ke koko a ua loaa mai keia mamuli o ka hanau ana i kekahi mau keiki ua haawi mai la oia i ka laau a ua hoomaka ka inu ana a ua pii koke mai la ka maikai o kou ola kino a ua hapai pu hoi ia manawa hookahi ua mau ka pii ana o kou ola kino a hiki i ka manawa au i ike ai ua likeia me kou mau la e noho mai ole ana mamua. Uahapai au a ua hanau mai me ka maikai a eia ke ola nei ka maua keiki me ka maikai aole hoi elike me na keiki i hanau mua ai ka make wale.

            No keia loaa ana iau o ke ola kino maikai a me ka loaa ana ia maua he keiki ka waiwai makamae loa o keia ola ana, ua manao mau he haka kupono ka hoike ana aku imua o ke akea ma ke kono ana aku i ka poe i loaa i na haawina ehaeha a ka mai e hele koke ae imua o KAUKA AKINA, ma kona Keena Kauka ma ke Alanui Hotele 317, e kokoke ala ma ke kihi o ke Alanui Kamika no ka hoike ana aku i kou mau pilikia a nana no e haawi mai i na laau e hoopau ia ai ia mau kaumaha.

            Elena Kamala Hiona

            Honolulu Nov 1 1894 3mdly.

------------------

Umeke! Umeke!!

Umeke!!!

--------

            O ka poe a pau e makemake ana mau UMEKE POHUE, mai ka mea nunui a ka mea liilii, a me na UMEKE LIILII loa i kupono no ka ahaaina, mai ka hookahi kakini a pii aku, e loaa ma ke kumukuai haahaa loa, ke hele mai @ kuai mea a’u ma ka Makeke o Ulakoheo. Ke kono aku nei au i ka poe a pau e makemake ana e ike pono i na kumukuai, e hele e ninau, a e hoike ia aku no, me ka hauoli nui.

            Ua loaa mai ia’u he mau pahu Kamano hou loa, he nunui ka ia me ka momona pu, a i oi loa aku hoi i ke oki ole ia ana o ke poo o ke Kamano.

            E naue mai e na makamaka, i ike pono i ka olu waipahe o na kumukuai.

                        D.W. KUALAKU,

            Honolulu, Sept. 24 ’94. 1m dly

----

Haule! Haule!!

            Ke hoike ia aku nei ka lohe i na mea a pau, ua hoopaa ia ka uku ia ana o kekahi BILA BANAKO, nona ka waiwai i’o o $15, Helu $21. ma ka inoa o MRS NAOMI; e kikoo ana ma ka Banako o Bihopa ma. O ka mea e loaa ai, e hoihoi ae ma ke keena loio o Mr. S.K. Ka-ne, a e loaa no ka uku makana kupono. Iloko o na la he 15 mai keia la aku.     Kou Oiaio,

            MRS. NAOMI.

Honolulu, Oct 25, 1894.         1wd.

--------

OLELO HOOLAHA!

------

            Ua lawe ia me ka manaoino, a me ke kolohe, ma ke ahiahi o ka la 22 o keia malama, mawaena o ka hora 7 a me 8, ua lawe ia ka ipu kukui hele po o ku’u kaa a me ke kaula i hoopaa ia ai ka Lio mauka o Leleo, ma ka pahu telepona e ku ana mawaho o ka halekuai o ka Pake, makai o ke Alanui Moi nolaila, i na ua ike kekahi mea a mau mea paha i ka mea nana i hana keia hana ino, e hai ae ma ke Keena o Ka Leo, i na hoi ua loaa ka Ipukukui, e hoihoi ae no ma ke Keena o Ka Leo, e uku aku ana no ka ona nona ia waiwai i ka mea nana e hoihoi mai ka Ipukukui.

            Me ka mahalo,

            J.K. KEKIN.

Kawaiahao, Oct. 23, 1894