Ka Oiaio, Volume VI, Number 20, 18 Mei 1894 — HE MOOLELO HOONANEA NO Don M. Maseka. Ka Opio Iloko o na wiliau ana a ka Pahikaua, Ka Omole Laau Hamo Kupaianaha. A O NA MAKANA HIWAHIWA EKOLU. Ke Kavalia Maluna o ka Lio PUAKEA me na hao kila Mageneti ME NA KIAI PUKAUA EOLU. [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONANEA NO Don M. Maseka.

Ka Opio Iloko o na wiliau ana a ka Pahikaua,

Ka Omole Laau Hamo Kupaianaha.

A O NA MAKANA HIWAHIWA EKOLU.

Ke Kavalia Maluna o ka Lio PUAKEA me na hao kila Mageneti ME NA KIAI PUKAUA EOLU.

MOKUNW V. A (<i?i ae la, e lioiUeliiaī lioi lm r.c j owai kmi inoa e ke'a I)labolo? wahi a Don Maseka i p;mf <ik u «i. j Didong B«'gi»doiga iloko o ka ho-; oko aku i kou makAU'ake, j Ae, e k;iJi «na au iā oe ma ka ii»u 0 keia pa r Didong Bugadoiga. ! E hele aku mamua a na'ii no c hahai aku m 00. r He ifl*a-oiaio ia, a he makehewa hoi ko kaua hele pu ana ii'oke o ka ■ puahi nni. oiai ka lielun» nni o'na] kaoo kanaka e hahai mai ana ia | kaim. ■ ; Ae. »a pelolei oe ma ia mea, wa- j hi a ua kanēka nei i pane inai ai i j ka kakou iloko hoi o koha li.kilēle nui niamuli. 6 It>»na hoomaopopo' iho i ka naakau ole o keia opio iloko o kona wa 1 hoike aku ai iaia i kona ina, ā mamuh hoi o ka, loaa ] ana iaia o ha ¥ai.wlna o k« koa a , ole e aa niai iiiia e lm-1 fcifl|rfyß k» -oi: o" ka pahikana oiai: wēli niii ia a i kamaa-' ioa WĪwapna o na īuen a pau iuumuii o ka ike noeau f ka owili ana 1 ka pahikann. He mea oiaio e na makamaka he lnhelu o kela ninea, he mea uono paha i ka mea kakaa e ho ! iai iki aku ia oukou i keia koa o Ke Kadi ] nala e ake nei e halawai me ka ka- j fcou opio na ka oi o ka pahikau» e' hooholo ka hopena n nn oMo a ka waha i hoopuka ai.: oiai, o ka waha o kefeahi kanaka, he luahi \a no kona kīno; a prla kakou e ike hou aku ai i kajkakou opio no i «a itan iwa elua f; paio ana nie keia kanaka o ke Kndinala. He inoa ko i pulama hui; ia e ke K«dinala, » oa kau ia kona weli a puni e ka e ake ana ei hakaka me-ka oi o;ka pahikaua, a aole loa lie helnnapuieu o na kanaka i ik« a i kunaaina ole me ' keia Bugidoiga. aka, he heiurva nui, uie k(pa nana ia akn ! ma ke ano. aoha ivp. :n v k-.\ ike ma na mea kaka pah»; Aka, iloko o ■ kona kulana a mekona ike ia e na j mea a pau, aole loi ia»he kumu nui ■ nana hooKaulua-iio i ka uuuwai; opio o ka kakou kia i lalapa īa ei na momokuahi o e koa a me ka wiwo ole, a peia i|o lu oia i aa aku ai iaia e halawai ia laua nn ka oi 0 ka pahikau i kui hookahi. i kuuiu « loaa ai ka >Iclo hooholo nu l keia uiau olelo '»s<liili a keia kana-: ka o ke Kadiuala| ka kr kou opio. Ae, i a puka aV| ka kakou opio me ka h*K>h\kj aii aku hoi o kona alahele no ka inka na e kakali mai a' i kona hoapaio, oiaio, o Paresa a me Arauiis e hoomau ana no i ka panni ani|ine At >sa l:o» e 'nana hoomau ia luu u a pela iho lalakoa a.pailekolu i iko oleai i ka puk:\ 4na:«ku o ka kakou opio m'iihu *no: kafli(»le ana aku e hakoko me keia linaka o ke K;uii nala. ; lloko o keia īau sokoua o ko kali ana a ka' kiou opio i kona hoa paio, ua hooiaopopo iho la oia aole loa lie manala e hiki iaia ko hoomaunaunai wf ? i ka makaua, v laaa hoi ke kokol; loa i lakou wa i niakomako i ai imug. o ko alo' alii o ka moi v ka >ora 12 pouoi oi ua la ala, a oii kt a i huli ino ae ai a naua nia b a a i koua' ī niaopapo ai, Ikino kaiul ka okoa ae o (| laua elun, : u\ pane koke aki « k| kakou opio 1 kona hoa paio i a t4ma aku pe~ :nei; ; | , : Bona aAluts|! w :i u Doti >faso- | k* i kona h«>a pa mea oiaio, o oo io no paha o Mdorijj l>ugadoi : pa, &ka. e hoifce «|l\ au ia iv v keia | mauawa, ua lj>aa oe ka hanoha- ' no o ke pakaihki ui o ka halawai Sua he ato a l|o s e paio ka oi o ka m mea au i ka- ; pa mai'al he koā » ke kwlana ao [hou a »ole h«t ula A ma-

; iuiKi. ne o na ui a a pnu.. n.-.ai hro- | haluhalii o« ī'kulami opui o k< u : ht a nain. 110 ka 1116:"«, <? iio:;n miin :ui īnn na ;u)o a });in ehnnlilna hp i i nwpuu iia Jiii'u pali;ltaur. Nol i- : i!:t, e laML' k'ike-ae ue i k© kalana o ka makaukau i ke::i wa mio; a i j ole m, e moku koke no kou inau ia'u. . MiU'» ia in3 i kaiualho mn J;t : akn. ko ruuia ae au i keLi wnhi a f hauīi o hakak'o aku ai, ao!c loa pa- ] ha 1 kunooo, a ao!e anei oei manao 0 kt-1 i lnili kua o Sana (Jere- ! maniu oia knhi k'-.pono no kd h»r— : 'io.ana .akii i Ra ka.ua mea i niake- : tivake ai? He oiaio no lioi pnha i.n, aka. oiai t ko'o maoawa ua like me ka opuu monii. a aole hoi e hiki ke unauna wale ia. nolaila, aolie wa 1 koe aku o ke kanmilio a iue ba ■' hoololoialnh, noiaiia. e hukl k<>ke ae i kau p <hikaua i'kei» maiiaua. E nukiauo. i i A no, e ka mea hehiheiu, ua iiiki i i-nai kakou i kahi o lialakau ai o na palnkaua a ka kakou ppio no. ka a elua, tno keia Kna o ke Kadiual«, v a oiai hoi. he kulana ike ko keia kahaka ī like ako no iise ko i Peoikalaka kulana. ua ike koke i aku la ka kakou upio i ka huki ana ] a k'ona haa pāio ī kaiia pnhikauā a | huiali ana i k-on» iima. mo ka mai kaukau ana e hooko mni i keia ai- ! r.au o ka hoopaaoaa inawaeha o j laua iloko o na kihe ihea o ke koko joja kpke no ka wa a kakon onio i j ku iho ai ma ke knlana like o ka Imnkaukan me ka hnka pono ana | lioi o konn mau niaka me ka huli.li i nui i koua hoivpaio. j Iloko o keia; wa, ua lele mai la ikeia I)idong "Bug..doiga: iim;a me ka onou pu ana hoi ī kana pahikaua o ka hou poloiei niai i ka opu o ka kaKou op:o. aka, ina;mua nae o ke ko ana o kana moeuhane palaualelo, ua loaa aku la kana pahikau& i kokahi pale ana o !ka ikaika kona-hao mai ka pahikiHia aku a ka kaknu opio, a pahi'a aku la ln.i ka main o kaha pahi a huiaa vu j ana ina kela noao <> ke kipoohiwi o ki-ia I)i<L>ng Hngai.lo!g . U* ike koke iho Ja leeia Didong '.! Ht)g;uloiga_i_ka eiia nui i lo.ria inia ' m imuii o koia ittaka i ; hulā pu aku ma kela af ao o ko ia l-kipoohiwi. na ia n ea i hoopii aku'i ke kai o ua kanana nei nei. a me ! ka huhn noi o ka uiaka ;i like uie ,| kekahi iiona oia ī lele utoi &i iauia ' me ka me kn ik-aika me kona roa- : nao nae o kana hauna palii .iā', nau ka hanu nna o Ka kīikr>u;l>on Ma'l i \\.\ ea oluolu o koia ao. Aka. oiai nia i lele mai ai ihe ka ikaika nui. ua ku malie iiio la no ka kakou opio me ka neeu ole me ; kn hoopololei ana aku hoi i ka oi o kana pahinaua inna,' a ka ! ikaika hoonee no o keia kan.ika ' oiai oia 1 lele mai ai iiuiia me ku i iinnlii o ka pupu'.e nui, na ia mea 1 no i oneu mai i koi a kmo e hooku'i * me ku pahikaua a k;\ Don iM;'seka. O'ai ke.ia kannka i lele pv\pv.le hnai ai maiuna o ka kakōu opio ' aia hoi, ua loaa akh la oiu i kekahi 'haeua pahi umi ka opio aku a liula * t»u ia ma kela no:»o o ke;ia Didong ' Bugadoigi ro ka wa elua. Oiai keia eha lmu i loaa aku i ua ! kanaka i.ei, ua liuli ino ae ia oui a haalele iho la i ke kahua|paio iloko : 3 na kiheahea o ke koko, a liolo j aku la i ka liolele M dc l«i ; uile, oiai, aia iloko o keia heieln o noho ana kekahi piiikani o keii > ka;iaka. . Aole loa i l)oonKioLiuP>> ka kakou ; Dona MasL-ka i ne v o ; ka eha i loaa aku i kona hoa paio. ' iio ia uiea, i kona \va ī ik;e ai e liolo ,ana keia kauaka, ou\ kolf.e no kona : \va i alualK akn ai tuaho]:\e ona lue - ka man.iolana v> ka pep"hi &ku : iaia a make loa iloko o h wa, *ka. 1 i kona koke aua aku i keia hoiel-, ! ua hiki mua akiila na lono o keia hak .ko ī kahi o ka paa.ni, kinipopa s a oi;> koke ;o kona \va i;iko aku ai he ekoiu koa hou o ke K;jidii>Aiō. ho ! poe hoaloha hol no ka hoa o ka k"a i kou opio. o iioio nui ,uu\ |n!« ka pu ahi nui me ua i'ah'kaua i ka li- ; ma a hoomaka mai U iakeu o !o , <> i'poipu uui nuikma o ka kakon koa i j opio, j Ua ike koko iho la |ka kakou i kona kulana o ke k'a;-illkii ; iloko oi* wa, ak *. aole !oa oia i haa ,; wi pio aku he ho-okah; iujiha i keia _ p<h.\ a aoheuo f\o: l\o hookalii oho i heiuo aku niai konj\ poo uku, oia koko nokoua wa i aljo »i me ka palo aii.i ine ka iki'ika i i.a Uaun i pahik.ma a keia nuu lianaka» a lakou o' hou aku '; ;1 liou mai, a 1«U akn a, hih mau * he elua ma keui aoao iua!i, a he ho 1 ok hi aku hoi ka kakou oplo, ma ke knlo i'i:i o ke pale nona i!;o i na inaka pahi a keia niau kanaka- . Oiai no lakou o keia uiu ; A a o ka oula aua i ka H'kon uiau

piihīkaua. ua ike koke akn ln oia i Sa hanle ana iho o kona ln a paio ' mui Didimg Bug;»doign a-unhu il.i jna o ka. honua tiir ka om *<iia n e . h • ?i!00 ala. a i kona \va 1 alnwh a ;ai ma koua anao ak;iu, r.a halawai ki-ke nku la me lia ;kw kona uiau ; k īnohi o Paress. Jir;mjisa a i»e ; At?isa e holu* mai ao;» iue ka inania 'i nui n»> bajii o keia paio a k* weliweli nui o lu<okahi aku.is- mai | u ke K:idii)ala. TJa hiki iuai ia'o Paresa ma Uia | kahi o ka kakou opio e kupaa nei o Ika .h.aawi pio ole aku i kein niau | kanaka he hookahi iniha o kahi i ku ai o koua mau kapuai wawae, a j hoomaka iho la lakou e uiele i na ! a ka ui. |- No ka ike ana mai o keia mi-.u j koa o ke Kad:iiu]a, ua haule liope j ivo laua manaolana o ka pejiehi ana uiai a irake ka kakou opio mamuli 0 kona noeau a nie ka ikaika i ka pale ana i ka lau» mau luiuna p;ihī. a me ka hiki hou ana mai hoi ona ruau kokua hou 110 ko iaua enemi ua uwa ae la kēi:i mau koa use I k'i )eo luu nie kekahea ana ae. I E Kokua! E kokua eka Hotele | de la Teremomle. ! Ikawa a keia m&u leo vvaiv«lo ■ e u-wa-ia nei e keia m-au kanaka. | ua iko koke ia aku la ka poe ma'i ] o ua hptele nei e holo īnai ana me 'ka puahi nui a ie!e mai Ia ,me ke poipo mai ma'un t o na hoaloha elua. kn kakou opio hoi a. me kōna poe hoaloha. Na keia hoohiki aiva mai a nui hewahewa o na koa ma ko ke Ka(linala aoao, n;t ia mea i haawi aku 1 ka manao ia Atosa ma, e kahea i ko lakouman kokna e .. hiki koke mai ilokn o ia wa, e laa ko lakou nui hewaliewa e poipu nei o ke ano aln i na koa ō ke AHi ka Moi a me ka kakon opīo, uh puana ae la o"Atusa me na leo nui o ke kahea. E kokua e na kiai uaug olj o ke Alii ka Moi. I ka wa i puka aku ai o keia leo mai a Atnsa ma mai. ua ike ia aku la he el.ua o.ko la.kou mau hoalolia e h lo mai an« me ka mama n<ii, a he-ehia hoi e holo ana i k;y hiuc!<s r M. de Terevile m.e ke kahea ana me ka leo nūi. E kokua ena koa, e kokua. He me)Tt»aio t oko M de Terevile hoteU>, aole loa liē wa e ai ka piha mau is e ua koa, a i kol&S kou wa i lohe ai i keia mavj leo kahe:t o ke kokua, oia keke n.o ko la- | kou v?a i mai ai me ka uualu ■ nui »o kahi o kē.kahhā kaM. ! Ua hiki akn keia helm->a nui e |ha kn.i oM de Terev:ie ke ko ; kua ana i ko lakou m«y .hoaloha 'e alu ia.ana ka hilahila ole o na i koa o ke Kadinala. j Ika ike koke ®na mai o keia poi' | i ka biki unaaku o kei v heluna nui 0 iia koa o M de Terovile. oia koke i no ko lakou wa i holaai me ka mama niii a komo iloko o ka hotele M do !a Ttfrei»ouile me ka pani ana ! u»ai hoi i ka īpuka a paa i hiki ok ; ai ift lakou ke kouio aku iloko. Ua alunln &ku ka kakoii koa •f>pio me kona poe hoaloha i kf>ia ] poe koa hohe nui waleo ke Kadi(ju fla, a mamnli o:ko lakou komo ana I i!obo o ka hot?le me ka paa o ka lpuka i ke paui ia m&i, ua pu ine : ae la ka maina wela o keia poe kos I a hoemaka iho la lakou e hailuku i !ka puka o ka h tele ine ka polia- " ku. < Ih.ko o keia mau h.siluku ana i ka pohakn i ka ipuka o ka hotele, hooholo iho la lakou e puhi i un hotele nei i ke ahi, a e noho hoi e kiai ai no mi mei o I,\kou e puka mai an» iwaho, ua makaukau ka lakou m.;u p;ilukaua no ki» aki ana aku 1 ko laki. u ' posx l T a holopono keu mau hoilaii* :in;\ a lakou, s i;a hiv:nascsuk;r-i iho la lakou e pnhi i ua hotele nei i ;ke ahi, ak ; t, o<ai ka kakou op:-' 1 huli a* ai, ua iho !a oia o ka hora 11 īa o \u ; ula, a eia ksna i hoiki v A£u ai i !:o na mau h<\» no hoi ana aku «. hui pn me M vle lVr<>Y\hs uo ka hel« »na skn i k;hi o ke A?v! ks Moi no ka lakou hana mu o ka ike Alu. a pela iho la ipiikok ai ! hfetcle pau i ke ahi, a o kela 1-oe kanaka % o loko V,!o puu lehu. O knlonoo V?» uJ'\ nwiwa--en*,cv wa k*>a o K;\a ? r,Ata* auu !n* kiv< km o Wwlii, ua 1va!;!u f!i akn ia a h«.vlouo īa nn kv j M Tort viW n\;\u p*peiao t ao; < ! kovi;\ ws i k?katt mai ;vi me k?i i i hoihoi n\n no ko Kkou Su?li ho aku, <» H;\ ke koke >oa i ka V\ >r-» ' ia ai lakou i:\ui* o Aloalii. Na k*i* hoik? aua ak« * kA ' kou oiuo i ke kokok# loa o ka h-. r,. ; 12, na ia mea i hooholi &e i ko U- ; kau alahek oo k* hote\ M. d<? T<