Ka Oiaio, Volume VI, Number 19, 11 May 1894 — Page 2

Page PDF (1.18 MB)

This text was transcribed by:  Tiffany Edwards Hunt
This work is dedicated to:  To the keiki who should know Hawaiian history

Nupepa Ka Oiaio.

John E. Bush

LUNAHOOPONOPONO.

John K. Penikalaka

Puuku.

"O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA"

Poalima, Mei 11, 1894

KA NUHOU HOPELOA

 

Ua hiki mai na leta e olelo ana ua hooholo ka Aha Senate e hoihoi hou i ka Moiwahine Liliuokalani.  A no ka la we ana mai i na kauoha mai ke Aupuni Amerika no ia mea, ua aua ia iho ka mokukaua Amerika Ranger e holo mai me ka awiwi ma ia mau la koke iho.  O ka uku keia o kan noho hoomalu a me ka hoomanawanui ana.  E hoonani ia ke Akua.

Ua hiki p@ mai no hoi ka nu hou, e olelo ana ua pau ke kuleana o ka noho kupa ana o na Amerika i hoohiki ni ma@lo o ke an@uni P.G.

Ua ike ia o Alapaki e heluhel@ ana i kekahi leta, a iaia e nana ana i @ huaolelo, ua hoomaka mai oia e ano e a hooki maoli i ka nana ana i @a leta ala.

 

Mai Wasinetona Mai.

Ma kekahi leta i hoikeia mai ia makou, ua ikeia ua maikai loa ke kulana o ka aoao hoihoi i ka Moiwahine, a no ia ke puana @e nei makou: E hoomaikai ia ke Akua! Oiai keia leta mai kekahi luna aupuni kiekie, ma Wasinetona. ua ka oh la mai makou e ka mea nana ka leta, i ka hoola ha ana i kona inoa. O ko makou ike wale no i ka manao ka mea i ae ia mai, a oia ka makou e pai akea aku nei. Ma ua leta la no hoi, ua wai ho ia aku ka noonoo ana o ka ninau pili ia Puuloa ia Kuhina Herbert, o ka Oihana Aumokukaua o Amerika Huipuia.  Ua hooia makou i ka pololei o keia leta. oiai, he mau lohe e ae no kekahi o ia ano hookahi no ka hoihoi hou ia o ka Moiwahine

 

Ua Puka Hewa.

Ua puka ne ma ka nupepa S.F. Chronicle o ka la 3 o Mei, ma kekahi leta keia manolelo kuhihewa i ao hewa ia aku e na hana alakai hewa a ka poe nana i hoolala ka halawai makuainana, e hoike ana i ke ano o ka manao o ka Hui Have Eleele, penei: "Eia hoi kekahi mahae ano nui iwaena o ka poe 'royalist,' aloha alii, mamuli o ka hoae ana o kekahi o lakou e liklo he poe alakai no ia aoao. Ke hilinai nei lakou e loaa mai ana he mau nu hou mai ko lakou mau agena ma Amerika Hi puia ma ka mokumahu hope e pili ana i ka hoihoi hou ia o ka Moiwahine. Ina ka nu hou e hoole ana i ka hoihoi hon ia alaila, ua manao ia e komo aluka ana ka aoao alii iloko o na hana kalai aupuni a e hoao hoi e lilo ke koho ana o ua hou o ka Aha Elele Kumukanawai ia lakou, me kekahi hoololi ano nui ma ka olelo hoohiki."

Ma keia kakou e ike maopope ai, e like me kakou i hoomao@ opo ai, o ka make make o ka aoao P.G., oia ka makemake o ka Hui Hae Eleele, o ke komo aluka aku o na Hawaii mamau ai ka ihu i ka hoohiki e kue aku i ke aupuni moi a e kakoo i ke aupuni P.G. Na oukou no e ike mai i ka hooia ana o keia leta i ka makou i hopohopo ai, oia ka na haole o ka Have Eleele i heao ai e hoohana i ko nohia ai kakou i ka poino. Eia no kekahi, ma na aina e@e hoike ia ana keia poe he poe "royalist" lakou, oia hoi he aoao alii, ma ka olelo kahea halawai nae a lakou he "loyalist," he kakoo i kekahi mea akaka ole, koe wale no e like me ka mea i olelo ia, oia hoi, he "aupuni no ka lahui," a he hoke keia aole lakou he poe aloha alii, aka he aloha ia lakou iho, a he lole-lua.

 

KUPILIKII KAHI MANAO.

Ua mahui wale ae makou. ua noonoo iho ke aupuni P.G. no ka hoihoi hou ika Moiwahine Liliuokalani, ma kona kuleana paa, a i ka lahui Hawaii i ke lakou aupuni moi e like me ia ma@@@ o ka hookahuliia ana e ke aupuni Amerika. He ekolu Kuhina ma ka hoihoi ho@, a he hapa nui o ka Aha Kukakuka ma ke kue i ka hoihoi hou ana. He ano helehelena oiaio no ko keia olelo, oiai, ua maopopo loa, e hoihoi hou ia aku ana no ke aupuni moi, ma na leta i hiki mai i na hoa o na aoao a elna e paio nei no ka mana mai Amerika mai. Wahi a kekahi hoalauna pili loa i ka Peresidena a me kona Aha Kuhina, o ka noho wale no ko onkou, na Hawaii, me ka malama i ka maluhia, me ka hoomanawanui e like me ia i na la i hala, a e ko ana no ka oukou noi, me ke kanalua ole - aole he alanui mama @ae a ke aupuni Amerika e hana'i, oia hookahi wale no - HE HOIHOI HOU!!

Nolaila, e kakali malie kakou, a mai puni i ka poe e ho kai nei e hoololi i ke kulana kai nei e hoololi i ke kulana o ka ninau e moe la ma ka lima o ko kakou hoaloha oiaio, Peresidena Cleveland, - ke kea o ka pono a me ka pale kaua o ka poe i hoopoiuo wa le ia.

 

Mai ka Moku Bryant Mai.

Ma ka la 18 o Aperila, ua hoopuka ia ae la kekahi olelo e pili ana no ka Pae Aina Hawaii, i ka wa e kamailio ia ana ka itamu ma ka bila haawina no ka lilo o na Kanikela a me na Luna Aupuni Nui ma na aina e, ma ka Hale Luna Makaainaua o Amerika Huipuia. Ua hoao ae ka poe Repubalika e kamailio no ka mano hoihoi o Peresidena Clevaland i ka Moiwahine. Ua pane pokole ia mai e McCreary. me kona olelo pu ana mai, ua hooholo ka Hale e apono i ka manao hoihoi o ka Peresidena Cleveland, me ke kahi koho lanakila nui, o ane ane elua-hapakolu o na hoa e koho ana mahope o ka paio ana he elima la ma ia @inau. ma kekahi olelo hooholo. Ua ukali ia aku keia e Hooker, Demokarata, kekahi hoa o ke Komite o ko na Aina e, e ka koo ana i ka manao o ka Peresidena. Mahope iho o keia, na pipika wale iho no ka ao ao Repubalika. 

 

Alohe na ka Hapanui i koho

ke olelo mai nei ka Nupepa Advertiser, na ka hapanui o ka Lahui i koho na Elele hana Kumukanawai; a ua oho hia ia na poe Hawaii; no ka mea, ua loaa he mau poe Hawaii Elele hana Kumukanawai.

Ke hoike nei makou i ka Lahui Hawaii; aole loa he pololei.

O ka mea oiaio maoli, na ka hapanuku o ka lahui i koho i na Elele, a na na poe haole a me na poe Pukiki i koho i na poe Hawaii i kohoia iho nei i mau Elele.

Ina i hook@u akea ia ke koho ana. e like me ke kanawai koho o ka 1890, alaila, ke olelo nei makou @aole loa e puka keia poe i konoia iho la, o na moho a ka aoao aloha aina ke puka ana; no ka mea, @ia no ka hapa nui oa o ka Lahui.

E nana iho i ke koho ana ma keia mokupuni o Oahui nei; e ike a@anei kakou, aia he 1792 poe @ hoohiki e koho; aka, he @@56 wale no nae poe i koho aku, alaila, aia ihea ka 336 i koe? Ina hoi e unuhiia ae he 600 o na poe aea mai i Hio i poe koe, a poe makai iku; alaila, e koe ana no he @@92 @oe i hoohiki.  Hoola we ae i keia no loko mai o ka 3000 poe koho o ka 1892, alaila, ua koe aku 1808. O keia ka hapa nui maoli; aka, aole na keia hapanui keia poe Elele i koho iho nei.

Ua nui ko maklou haohao, no ka huna lea o ka nupepa waholelo o ke Aupuni P.G., ika hoika moakaka loa ana mai, i ka heluna koho balota o kela a me keia Apana koho. a me ka nui o na ano lahui i koho o kela a me keia Apana, a me na balota i huikau a ho ole ia a pela aku.

He mea kupono loa keia e hoikeia mai me ka moakaka loa i mea e kanalua ole ia ai ke kulana o ke koho ana maloko o ke aupuni, Aka e like me ka makou i hoike mua ai ua makau loa lakou i ka hoi ke ae, o ikeia ka nele loa o ka hapanui o na poe Hawaii. e kokua ana i keia koho Elele ana.

O na hana he @a a pau loa, he hilahila ke hoikeia ae i ka malamalama. O ka pouli a me ka hana hewa a pau loa, ua kokuaia no ia, e na poe i makemake i na hana hewa.

O ka oiaio no ke lanakila mau, o na hana kolohe ke helelei a make loa.

 

Ua Olalau.

Ua olelo ae ka "Makaainana" eia Ka Leo ke paipai nei e kahea ia kekahi halawai makaainana e kue aku i ka hana koho balota Elele Kumukanawai.  Ua olalau ka mea nana i kakau ka manao peopa, a ua hoopunipuni no hoi, no ka mea, aole he olelo oia ano maloko o Ka Leo o ka Lahui e paipai ana ia hana, aka, he oia mau kona hoole i ke kupono ole o@a mea, he halawai makaainana i keia wa, a me na la i kaa hope aku i hoao ia ai e kaualako ia aku ka lahui e hoolohe i na olelo a ka poe manao poolua e hana ia kekhai palapala kue i ke koho balota a me ka hoohiki ana, aole no ka hoole ana i ke kupono ole o ke koho balota Aha Elele Kumukanawai, aka, no ka ae ole ia e komo pu aku lakou e koho pu e like me ko lakou makemake, a ma ia ano e komo aku hoi ka lahui e lauwiliia e hana i ka mea a ka aoao P.G. i makemake ai, - e hoololi ae i ke kulana o ka ninau Hawaii e waiho la ma ka lima o ka Peresidena o Amerika Huipuia.

He mau manao lili ko ka "Makaainana" i ka hule ana o ka bebe a lakou i manao ai e onou na Hawaii Ponoi, oia hoi he aupuni lahui - he repubalika ma ka pololei maoli - ke aupuni a Akepoka ma i hooikaika ai i ke au kipi hoo hulihia aupuni o 1887, e like me ka olelo ma ka lakou palapala kahea, a e like me ke ano o kana leta ia J. Nawahi, a e like me kana mau olelo ao i ka Moiwahine, ua lilo ke aupuni, a hookahi wale no on a pono i koe o ka hooikaika aku e loaa on a uku hoomau nona a lilo ka loaa o na aina lei alii nona.

He hana no ka Ka Leo O Ka Lahui, a ua ike ia kona ano iloko o umikumamalima malama i hala. E puka mau ana kona kakoo i ka Hui Hawaii Aloha Aina, a hiki i keia la, malalo o keia mau mahele, e hoihoi ia ke aupuni moi me ka Moiwahine Liliuokalani kona poo aupuni, e like me ia mamua o ka hoao ana a Kivi ni e aihue a e kapae ae, me kona mau hoa kipi; aole e like me ka mea a kekahi o na kakoo o ka poe nana i paipai nui ka halawai makaainana, e hoihoi @a ke aupuni moi, a o Kaiulani ke @oho ma ka noho moi, a e like hoi me ka Akepoka, i aupuni repubalika. Aole o makou wha pala i ka hoike hoomau i keia mea, e hoihoi ia ke aupuni moi a me ka Moiwahine Liliuokalani, @ like me ka waha nuku-iki a leo wiwi, naau hoole ahi o ka poe e kakoo nei i ka "Makaainana" a me kekahi mau nu pepa e ue, ka poe e hoinoino malu ana, a e ohumu liilii nei no i keia wa i ka Moiwahine. He hoa ka mea nana ka nupepa "Makaainana" no ka "Hui Pono Civila," ka hui inoa i kupono maoli ia hui, he hui i onou ia mai na makou, a i hui i onou ia mai na makou, a i ho ole ia e makou, no ka mea, aole makoa e paio a e hoeikaika ana malalo o ka wele ana o na have ano e, inoa e, a pono e ae, mawaho o ka pono mua o ka aina, he aupuni m@i, ma lalo o kona alii aimoku ka mea nona ia whi, me ka ma opopo, aka malalo o ke aloha aina oiaio, aloha moi aiaio, aloha k@okoa oiaio, malalo o ka Have Hawaii oiaio, ka hui a na. Hawaii oiaio, KA HUI HAWAII ALOHA AINA, aole no ka "pono civila" @ like me na hua poo alakai ano ole o ka Hui Hae Eleele, nana e kakoo nei na nupepa o kue nei i Ka Leo, aka malalo o ka hua aloha aala i ka puuwai o ke Aloha Aina O@aio, ka Hui Hawaii Aloha Aina, malalo o ka Have Kalaunu o Hawaii, malalo o ka Moiwahine Hawaii, a malolo o ka noho'na aupuni moi e like me ia i aihue ia ai e na hoaloha o ka poe nana e kakoe nei na nupepa kue i KA LEO O KA LAHUI ka mahiole, ka pahikapa, a me ka paleumauma oiaio o ka lahui holookoa, mo ke k@e aku i na ano hana pono civila koloka eleele e ae a ka poe helehele na keokeo a pauwai eleele e noho mai nei me ka hookamani malalo o na inoa mawaho o ka pono "ka Hui Hawaii Aloha Aina!"

 

Ka Hui Aloha Aina.

Ua hiki mai kekahi o na Luna o ka Hui Hawaii Aloha Ama me ka lakou mau olelo hooholo e hoike ana i ko lalou maano kue i ke koho balota a me na manao hana kumukanawai o ke aupuni P.G. He mau hana kupono loa keia i keia wai na hui ma na apana kuaaina, mahope iho o ka hooko ana o ke aupuni P.G. i kekahi hana e hahaki ana i kona mana noho manawa a me na kuleana hooponopono hoomalu aupuni malalo oia mana, oiai, ua ae oia i ka waiho ana na ke aupuni malalo oia mana, oiai, ua ae oia i ka waiho ana na ke aupuni Amerika e hooponopono mai ka ninau a nana e waiho mai ka olelo hooholo e pili ana i ke aupuni Hawaii maoli, a oiai ia mana na hoike akea ia ae e ke aupuni Amerika aia ma ko lakou lima e waiho nei a e noonoo ia la ma Wasinetona.  He a'e ana aku keia mau hana a ke Aupuni Noho Manawa mal@na aku o ka mana i loaa ia ia, a ma ia kumu ua kupono no ka olelo hooholo hoopii kue, a aole ma kekahi kumu e aku kakou e laukua olelo aku ai, e like me na olelo no ke ano a me ke kuleana o ke kanaka i ke koho ana, - he okoa loa ia mau mea, a he wa okoa loa ko ia mau mea e pane @a ai e ka lahui ma o ka Hui Aloha Aina, a ma na halawai akea ana paha, e like me ka manao kuhihewa o kekahi poe i lele kikoola kumu ole iho nei mamua o ke koho balota maoli ana o kekahi poe mamuli o ka oleleo kuahaua a ke aupuni P.G.

 

O ke Kumu o ko makou Manaolana.

O ke kumu nui e ko makou manaolana, no ka hoihoi ia o ka Moiwahine maluna o ka Nohoalii o Hawaii, oia no ka pololei o ka moolelo no ka hana hookahuli Aupuni ana ma Hawaii nei, mamuli o ke kokua ana o ka Luna Aupuni Stevens o Amerika, e like me ka hoike a Komisina Blount.

O ko Peresidena kukaia ana ae i kona manao hoihoi ia Liliuokalani a puni na Aupuni o ke ao nei; he hana kaulana ia nona, e hiki ole ai ia@a ke hoi hope iho.

A i na e hoi hope oia i ka hooko ana i ka mea i puka aku mai kona waha aku; alaila e hilabila loa ana oia, a o kona nele no ia i ka hilinai ia, a o ka make ka hopena.

He mea ano nui kona hoopuka manao ana, a ua komo uku a ua paa a Sil@ia kana olelo. Iloko o na Aupuni i noho hoaloaha pa me Amerika. E like me Beritania, Farani, Geremnia, Italia, Austria, Denetnaka, a pela aku.

Ke nana mai nei, a ke kakali mai nei lakou, e ike i ka hooko ana o ke Aupuni o Amerika, i ka mea a kona Peresidena i hoopuka ne ai a i kakoo ia hoi e ka lahui ma o kona Ahaolela @akaainana la.

E @ooko mai ana na Senate @o - mo@arata me ka lokahi i ka @@ono ana i ka manao @ ko la@ou Poo, e like no me ka apono ana o ka Hale Makaainana o ka lahui Amerika.  Ke a a aku mei nuakou ia Alapa - ki Kauka, e hook@ a@ ka makou. olelo ike, e hoihoi hou @a ana no ka Moiwahine Liliuokalani! - Pehea mai kau pane? -

Ke kukala aku nei makou o ka makou ka pololei a e hookoia no ia @ea, mamua ae o ka hookuu ia ana o keia Kau Ahaoleleo o Amerika@ - Heaha kau pane mai e - Alapaki malaila? -

O @ia Aupuni a oukou i kukulu iho nei, me na lako mea kaui. me ua pualikoa; he mea ole loa ia, a he opala, i ka wa a Amerika e ku mai ai, a hooko aku i ko@ mana kaua e kakoo aku i ka manao @aa o kona Pereside@a.

Ia wa, mahea oe e Alapaki? - Mahea ke aupuni a oukou i kukulu ai? - Ihea e kau i kela have o ke Aupuni Repubalika a oukou i kuko uui ai? -

Ua ike makou i ke koko o kou puuwai, e holo wikiwiki loa a na, he 200 @ana ana i ka minute hookahi! Paina koke na kaula lopi i hoop@a ia ai i ka ipuolelo o ka noonoo, a haule p@o ka @kini uwila uana e hoolawa i ka malamalama o kou hale uhane! - Ninau makou ia la mahea o Alapaki? - He meha wa le no, aole mea pane mai n@@a: - Oia! Ua pololei ke kua@u o ko ma kou ma@aolan@!

 

CSL****

Ke Koho Balota.

Mamuli o ke ano koho balota hou loa, i @o@a mai na puniu mai o Haki @ me Kamika, he mau @oea ma ke kanawai ne ke Aupuni P.G. oia hoi ke koho ana o ka mea koho balota i kena mau balota eono no ka mea hookalu. i na e @@kemake ka mea koho pela; ma ke kau ana i ka huahela 6 @amua o ka inoa o ua moho ala; e hoike ana keia he @ balota oia moho, maloke oi@ balota, a i na he 4 @ me ka 2 ke kau ana, a'aila he 4 balota o kekahi a he 2 hoi o kekahi a pela no me na hua helu e ne.

Ma ka hoomaopopo ana i ka nui o na poe @ hele e koho o Honolulu nei, aia ma kahi o ka 1200 a oi aku, a he 200 a oi aku poe i hiki ole ae, oiai ua pau aku lakou i ka holo ma na moku kal@pa o lakou i kepaia a@, a o kekahi poe no hoi, ua nuha, a o kekahi p@e no hoi, ua nuha, a o kekahi p@e no h@i, ua nuha. a o kekahi ua holo no na mokupuni, e like me ka Rey. O.P. Emeko na, a me na hoahaunu o u@ pua@i hemolele ala.

O keia ano koho balota. o ke koho ana i kou mau balota a pau no ka moho hookahi a mahele ana paha i kona mau balota, e like me kana i makemake ai. be klobo balota ana ia i ike ole ia ma na aupuni naauao a puni ke ' ao nei, a na ke aupuni o na wela hoo puni puni o ka a@@ue a hao aina i hoau @na; a oia ke ku@u i @oan ai i na moho i puka he 1000 a oi aku balota o kekahi ma@ moho a he mau haneri hoi ko kekahi.  @@a ma ke koho ana e like me @amua. o hookahi balota no ka moho hookahi, alaila e @@a@ ana ka heluna balota kiekie loa o 600 a 700 @a kahi o 1500 o Robikana, a he 300 a ka 400 o ka poe malalo on a, a o Kunuiakea ma kahi o ka 100 a oi iki.

O keia ka makou i koho ai, ma @a hoohalikelike anai ke @ulana o na balota. i @oan i kela a me k@i@ mo@@,

@@@@@@@@@ ke a hookaulike ana e pololei, in a @a ke ano mu@ o ke koho ana.

 

Aohe Kamehameha i koe.

I ka manawa i pau loa ai na keiki a kinau alaila @a pau na Kamehameha; Aka, in a nae he Kamehameha i koe e ola nei; alaula, aia no oia ke noho mai la. A o Mrs. Cook (Ku@@kula o na Keiki Alii mamua) ka hoike i ke pono ia mamao a Kamehameha. 

Oka mea e olelo ana, he mamo @@ na Kamehameha, aka, ua ku ae oia, a w@@ahi@ ke @@@@ Aupuni Moi a na Kamehameha kukuluai; ke manaoio nei ma@o@, Aole oia he mamo na ka uhan# ma@ o na Kamehameha.

 

Ke Kulana a me na Ao Ana ma na Hano Kupono.

KO HAWAII NEI KULANA I KA WAI KAH@@@

 

I k@ au kahiko o Hawaii nei, ua mahelehele mua keia lahui i ke p@@ Akua a me ka@akou @oonohon@h@ana, a @enei no ia.

Kane@@alani — ua koho keia la hui, O@a ka mea nana i hana i ka Lani, ka Honua, ke kanaka mu@. na mea ulu, na holo@ona, a me na mea e piha ai.

A e lawe ae kakou a hooha@ke i ko @eia au. ika 1820, ua komo moi na @ka@ele i Hawaii nei, a ao mai la i kela lahui i ka olelo a ke Akua.

A @na ia ao ana, ua hoike ia. Iehova ke Akua Kiekie. @oa Nana i hana i ka Lani, ka Honua; a me na mea e phia ai.

A ma keia e ike ai kakou e ka Lahui Hawaii. aole keia ne lahuii pegana a @upo hoi, aka. he lahui keia ua ike i ka hooma@a ana i ke Akua.

Oiai hoi, @a hooia io no keia lahui, aia io no ke Akua i ka Lani. e like ma ka iakou i koho ai, a ua lawelawe lakou @ na mohai kuni e like me ko kela nu kal@ko loa i ha'a. a ua @awelawe @u lakou i ka hookeai ana @ na e ike l@kou @ na pilikia e hiki mai ana, ma o ka hoike ana ala a na Kaula oia ao, ola no ko lakou wa e hana koke ai i na na hana e @a a ia ai na pilikia o kela a nie keia a@o.

Aole lakou e noho wale, aka e kaumaha koke aku no lakou i ke Akua, ma o ko lakou komo ana a@ loko o ka Hale o ke Akua (Heiau) ka haie hoi i hoolaa ia no ia hana wale no.

A he kue hoi lakou i na hana lealea o kula a me keia ano, ao o e hana ia i ka wa pilikia, a ma ia apo e hiki ai ke hoomaopopo ia. @a paulele maoli no ke@a lahui malu@a o ke Akua.

A ma in kumu, ua hanau @@ ke ia Lahui, nui na '@@, a nui @ me na makaainana, aka, i keia an@aole pela ke au hoi i olelo ia he au o ku malamalama, a o ka mea hiki @@e @@ hoomaop@poia, o keia ke nu o na hana ekaeka loa. i oi aku ke i@@ mam@a o ka keau kahiko.

Oiai hoi, in a e man@o ana kekahi alii, a me kona mau makuainana e kaua aku i kekahi alii, alaila, ehoonna ni@a ia aku apa no kekala Eiele, a @au Elele paha, no ka hoike @na aku e ka@a ana, no kekuhi ku@u.

 

HE LETA HAULE.

 

Ua lohe mai makou ua hiki mai kekahi paiapala mai kekaki hoa@o ha o kekahi loi @a@ei @i, mai Amerika mei, e olelo ana, ua pomaikai loa ke Aupuni. Amerika i ka Persidena Cleveland, ma ke kulana ana i @awaeai ma ka @i@au pilia Hawaii, c@ai, wahi a keia mea, na houili iho ka Peresidena Har@sona a me kona Aha Kuhina @ kekahi hana h@ohaum a a hoobaukae loa ana i ka inoa maikai o Amerika Huipuia mal@@a o ka Peresidena Clevaland a me kona Aha Kuhina, a @a aole no ka houpo no a me a nnuao o ka Peresidena Cleveland a @ne kona @@@ Kuhina i hooholo ai e hana, in a ua iii iho maluna o Amerika Kekahi wahi ki ko h@@@loa maluna o ke inoa maikai o Amerika Huipuia. E li ke me ka mako@ e olelo @a@ nei aole he kuni@ e ae e hoihoi hou @ a@ k@@wahine a me ke aupuni Moi, hookahi wale no o ka hewa i hana maoli ia e ke aupuni Amerika, ma o @ar@s@@ a me kona A@a Kuhina i ne @i ia Kivini e ho@hana ma Hawaii nei,

 

UA HAI MUA IA NO

Ua hai @@@ ia aku no i na Aupuni o Europa e hoihoi ia ana ka Muiwahine, a e kakali wale in an@ no, a pau ka mahu ana a ka aoao Repuoalika a mimino loa iho ka Waihona Dala a ka poe kanu ko o Hawaii nei. Ua hoike ia aku keia a ua lohe mai makou ua ninau aku kekahi luna aupuni i ke Amerika Huipuia i ke kumu o keia lo@hi, a ua kaua ia ,ai a lohe ia mai ka whewhe ana o@ ma@ @nea mai loko mai.

 

AOLE KANALUA ANA.

 

Ma@ mua nu@i aole he kanalua iki o Ka Leo. i ka hoihoi hou ia mai o k @ kakou aupuni me ka Moiwahine, a aole he ae i ka manao o kekahi @@e o kahea koho, a e hala wai makaaina@a, a e koho Elele Kumukanawai, a e hoohui aku me ke Aupuni Noho Manawa ma ke kah@ a@@ hookahi, e like me ka Hui Have Eleele a me ka po@nana @ ae aku i na hana k@@i e hele me ka laelae no ka hookahuli ana i ke aupuni Moi o Hawaii. e noho ala Hoko o ua Hui ala, i kakoola hoi e na nupepa Holomua A me ka Makaainana. He ma@ ka no hana kalohe wale no keia, a he lapuwale na alakai a ka poe e kahea nei i na halawai makaainana.

@ Ke Kauoha ia nei na Luna a pau o paa ana he mau h@@ o ka @@ Papa ka O@alo ma ko @@kou ma@ lima, mai ka hela i mai a hiki i kela helu h@@@ l@@, e hoo@na k @@@@@@ keia Keena; oiai na mak@@@ke@@ Keena kekahi oia mau heiu. @@@@iua i keia e na maka maka.

 

KA HAULEHUA O LAKOU

@ keia la @ku aku ai ka moku mahu Alameda i Kapalakiko a e lone ai ko Amerika Huipuia i ka, lokahi o ka Lahui Hawaii, aole e @e e hoohiki, a aole hoi e hui pu aku me ke aupuni P.G.; ma kekahi ano hookahi e kakoo i kana mau hana mawaho o ka mana @ona iata ma kona kulana, he aupuni waie no no ka manawa.

 

Enelani a me Samoa.

KE HOOIKAIKA PAUAHO OLE NEI KA AGENA O NU ZILANI NO KA HOO. HOLOMUA ANA I KE KUMU HANA PANALAAU

Ladana, Aperila 24. - O ke kumuhana no ka lawe @na ae i ka ninau o Samoa i keia manawa @ia ia ke h@l@p@a @ei @a ma@ao kalai laulaha a pani ka aina. Ua hoike i@ ae aole loa e lomaloma ana o Beritania Noi ma ka lawe ana @a i ka Paeaina malalo o ka malu o Nu Zilani, in a no ia he mea e koi aku ana ia Amerika Huipuna a @@@ Geremania e ae mai. O W. B. Per@ivai, ka Agena o Nu Z@lani i Ladana nei. ua kipa ike aku o@. I ke Keena Panalaau i neinei, a ua koi ikaika aku eia no ka hooponopono hou ia ana o ke Kuikahi o 1889, i kulike ai me ka makemake o Nu Zilani.

Ua kamailio ae oia o ka mea pono wale no ia e hana ia ai, a he mea hoi e hooholomua aku ai i ka oi@ana kalepa. Ua hoike n@ ae oia ua manao o Nu Zilani, o keia mau uh@pu ana o ka philikia a me ka holopono oie i keia manawa he mea @upono loa e kahea hou ia ka Aha Uwao. Ua hiki no hoi ke hilimai ia e ne ana na poe kupa Geremania e noho ala ma Samoa no ka hooponopono hou ana i keia mau @inau e ku nei.

Ua pane aku o Sir Edward Grey iloko o ka Hale o na Lunamakaainana i ka @inau a Sir George Baden Powell i ninau aku ai in a paha na @oi mai o Nu Zilani e lawe ae i ka hooponopono ana ia Samoa, a in a paha ua kuka ia aku o Amerika Huipaia a @e Geremania no keia kumuhana, ua pane @ai oia penei: "Ua hoike ia mai iau malena mai nei he lono tegarama i ke Keena Panalaa@, aka, aole no mae i hoo@@a ia mai i ke Keena o ko na Aina — E. Aka @a@, ua manao au e hoike hou aku, o na mea a pau e p@l@ana i keia noi, he kumu paha ia e loaa ai na haawi@alawe waie i na Pauku o ke Kuikahi o Belina:

Sydney [N.S.W]. Aperila 24. - O na Kiaaina o na Panalaau o Victoria, Tasamania a me Auseteralia Hema, na hoouna mai lakou i na @ono telegarama i ko lakou maa @ona aupuni i Ladana me e @o@mai Ana me ke ao ana mai e apono a e kokua ia Nu Zilani ma kana koi e lawe i ka hooponopono ana o Samoa malolo o koma ma@@

 

KA HALE AHAOLELO A ME KA AHA SENATE.

Aia no ka Aha Senate a me ka Hale Ahaolelo Makaainana o Amerika ke noho ala no, a e hiki loa ana pana ko laua noho ana i ka malama o lune ae nei. He kau Ahaolelo loihi no keia no Amerika i na manawa a @au, o ke komo ana mai o ka Peresidena me kona aono kalai aupuni. e hooponopono i na mea a kekahi @o@o i hana ai iloko o eha makahiki o ka noho hookele ana i ke Aupuni.

 

            HAIOLELO AKEA.

 

Mahope iho o ke kani @@l@a ana o ke o a ka muk@ahi on a ia e na kanaka Mal@l@ni.

Ua pii ae la ke aikane a @a aneta J. Ke@loalii @a ka alapii a haiolelo mai - e na keonimana a me na hoaloha a pau loa i akoakoa mai nei.

O kau kumu elelo ota hoi keia e lokahi kakeu e hana i berita aloha e noho aloha @ukou e na kanaka a pau e pau ka nauakee ana ka ewaewa ana ka haika ana Alohakekahi i kekahi pela o l@@ i ao mai akahi no makou a lohe he hoaaiwa@ na haole no ua kanaka noi.

Nona ka waiuaimai@ A.F. @@@@ a me S. @. Dole. a me kakina ma S.S.F. malama kakou i ka maluhia o ka aina oia ka lea o ka lani Liliuokalani oia leo ka ikaika o ka lahui Hawaii o na lei lehua au e @ke aku nei maluna o na @@kiie o eukou e na Le@e oia no anei ke ka ola hikiilio nani no.

He @ui aku na mea hou mai iaia mai. @a hoaloha haole a me na P@kiki na Pake na Ke @a@i e n@ho kuikahi kakou e ielele @akou i ka elieli no ka Moi Wahine Liliuokalani.

Makaikai.