Ka Oiaio, Volume VI, Number 10, 9 Malaki 1894 — HE MOOLELO HOONAUE PUUWAI NO KA UI NOHEA KAMILIA O KE Kulanakauhale Alii O PARISA ME Kana Ipo Aloha Mon M. Duvala Iloko o na hoinainau hooi[Illegible] Ipo Ekolu, [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONAUE PUUWAI NO KA UI NOHEA KAMILIA O KE Kulanakauhale Alii O PARISA ME Kana Ipo Aloha

Mon M. Duvala

Iloko o na hoinainau hooi[Illegible] Ipo Ekolu,

MOKUNA IX. lwaenaknnu o. kein nimi, o ku ■ nna kekahi pakuukau » mahina' iho ouu p:tkauk;iu nei, e ku anu kekahi ii>u pua iwiiani i i>iha hup;i 0 loko me ka w.ii uie ke aweawea h«i o ke koko e lnna iuia ihma o ka r wni. a o ko'u manaonao 1 Kei;i tnp;i a'u e ikenei. :iole lou. paha e hiki ——ia'u ke kumilUio nH, ul.ii, ke lia c; mai nei noko'ii i!i'nie he iue<a ahi, eia no 'iniua o'u kah: i ku k«<ke mai ai iloko o keia mim;te a kaua e kaniailio m i Ua neenee .ikri la au a kokoke; me ka hopu ana aku i kona liaiu a hooiūli pu niai la nio ka ouili ana . ine ko'u. A ! o o« iiiai la' an>}i ia? w°hi ana i pane niai ai me ka min<iaka a«a. Nana pono mHĪ la oia ia'u a j>o ke ano haLumakuma 2>;ih;i o ko'n ' mau helehelena i ke kaumaha n<> na, ua t>ane hou r«ai la oia: One aoei kekahi i J.k>!i>» ia i kiv, naai? Aole. e ka Madiniosele, nahi a'u. j tīa makemake auei e jn p< lii ia oe iho? Ina wale no palia he 1,0-j aloha au nou. a i ole, o kekahi o| kou ohana, penei la, ua hoao au ; ma na ano a pau e kaolii mni ia ; oe. ' j Kal he n)ea niakehewa jiaha nou ka hoouluiiua wale iho no ou ia oe iho no keia wahi mea lnlii e iike oie keia. © na poe a pau r he]e mai nei ianei, aole o lak»u pihoihoi no keia mai o'u, oiai, ua ia lakou, aole loa he meīi e hik; ai ke hooluolu mai. Ua kti koke ae la ua ui Madimo-. eele Kaniili? nei iluna, a kauaku ; Ja i ka ihoih > knkui iluna o ka pa ' bu aniani/nana aku la hoi i kona . *a-ka iloko o ke aniam mo ka !i >oponopono ana ae lioi i knna !auoV>(; e kuuwelu ana īlalo a )>ihi ae !a hoi 1 kona lole i alualu, huli mai la ia'u a pane maī la. Ua hele ka hoi au a haike:i. hoi hou kakou i ka papaaina—(■ ku a6 a liele uiai e ua keonima'ia. Aole 1- a au i mo u īki aku i kona wa e kol mai ih;:, a lioomaopopo koke iho I;i palia ia i ko'u kali'i aha noha, ua haawi koke mai la īa i konalima ia'u a pane nuii !<>, lie'e uiai hoi. Aole'no au i neeu aku, uka, ua lalku aku la no au i kona Uuui a hooma-u iho l.i me keka' i hr-ni a'>a uie-ka helek-i-j»u ana hoi o ko'u mau waiuiaka. Mai houlilo paha oe ia oe i hel>e° waln ana me kona n> ho pu ana īho ma ko'u aoao. He.tha hoi kau euwenei? oiaio, ua lieheua io paha au. wahi a'u i pane aku ai i u:i ni n"i aka. o ka niea a'u i il;o m ika ilio nei, aole loa e hiki ke j>aa ia ko'u mau waimaka. Ae. hepilia lokoinaikai kou pu iwai aka. aoie nai> e hiki i,Tu k" lii ainoe, kcv wale ilio no pahn ko\i hoolaulea ia'u iho. Ueaha no au anei ka pilikiu i ke ano veahine e hke o\e ko'u kulana. niai lioi, r.;i hai mai ke kauka ia'u. o ke koko au e luai mau in i ms:i io«o mai no ia O ko'u puu. he ih a aku auanei ka'u e haua aku ai e !n\ iooln m,->i ai ia'u? Auheā oe e Kamiii.i. o iioolo'ie ily mai hoj oe ia'u, srahi a'u i pamaku ai.' 'He oiaio no paha. aole !>>a7>n e hiki ke olelo ae nirf ko kumu hea la e hiki ai ia oe ke nila mai ia u. ' aka, aole no hoi o liiki i kekalii mea ke olelo niai ia'u i na uo i i o

ko' 11 kaikuulnne ponoi, aole e luki ' •kc rula mai ia'u e like tnc ka hiki , i ia oei keia'po. -A tj ho'.ke aku ru ia oe. pela mau au i na wa a pau mai kr>'u ike inua ana ia oe a hiki wale i keia mana- j wa. Aole aaei e hiki ia oe ke ] ōloli aCi ke ano o kou noho ana. a j I ano eno hoi mai ko keia po ae? ! ! Ka! ina paha wau e malnma po J no ana ia'u iho, e niake koke anu; w aj, ("la', o.ka mea walē no pnnn j nana e paa'nei ke ola iloko o'u i ' keia liuiu la, oia no ko'u hoolanleu | i'nau ia u iho e iike nie keia «u-e' : ike neu I He oiiiio, o na wahine a pau loa j i lianau ia nrvi ine ua haaw na la oj ka noho pu ana m"e kona ohann, j aiaiia. aoh<Toielp ana no lakon. nka, "o nrt wahine o ko'u kulana; o| ka hana maikni wale akvi no i ka | poe e mikemak» mai ana e li'o i ! ipo. oia wiiie no ke kumu e hiki ai ) ke. ola ī keia ao. a i na aole o ka ' haalele in ihō-la no ia. 1 0 na po lo'oa a pau loa, aole no; ia e nele ka hahai ia e, na la loloa a ' pau o keia ola ann. e !aia k«>'vi moe | aua i ka mai no el'»a mahina ine : ka hiki ole an.i mai o kekalō hoa-' loha o'u e ike ia'u. j Ele mea oīaio ne heii'''paha, aole loa o'u wahi pili iu oe, wnhi a'u | iaia, nka i na oo e oluolu ;nai .j ana ia'u, ua hiki loa la ia'u ke kie.i a makaala i'a oo e like me kou kai- i kunane jionoi. i A e.lnwe aku h"i i ka'u maii ho <>i,i ar.a o ko'u kaaleli; ole )a oe a nik i i kou ola ana. A i na au e ike ana ua oluolu maikai oe, alaila, he hiki no ia oo :

ke nnho hou aku e liko me keia; au noliu nei. a!i;i, ll.i man.iO n;u- j lioi au, ua oi aku kou n> ho nialie j iina nia keia mua aku, a >Ie wale! o ka liooluoiu mai la ot, nka, he i i hooi loa nna aku ia i keu ui.ehikil ai i n i pna o ka honua ke mae waie niai no ke ike ia oe. i O kou manao ia i keia po, no kn | ;oQea, ua liuokaumaoa aku uei nu: : ia oe. aka, i ka la iuwpo, e loli anoj 'e ae aii;i no ia, a. a'>le lu.i e hiki i» j iie ke lioolioloniua i keia niea' -au e ! kaioailio mni nei ia'u. ! E hali'i mai hoi ko in.m penei io o Kamilio, he elua ou mn'hina 1 wa- i iho ai mii kalii iiki» me ka nia.i, aole anei owau ka i hele pine- | p:ne iiiiii o ni/i e ike ia aeV f I Ile oiaio ia. walii iina, aka ; heahii | ; ;io hoi kou mea i pii ole nvai ai ilu-1 I na nei ? I Aole hoi au i kamaaina loa oki ! iu oe. Healia ka ko'u kumu o ka m;.j ke niake aim e kamakamailio uie i a'u? j 0 ko'u ano mau no ia i n'a "lude| a pau a'u i iiui nui ia. ] Alaila, ua immaui oe e malama j mni ia'u? i Ae. | J na po a pau. I 1 na wa a j)au au e manao ai j aole au e hoouluhua ana ia oe, ' Peliea, a iieaha hoi kou make;Uiake? | 0 ke alolia. ] 1 ka wa iiea ia e hiki niai ai? j I ka wa o ke aloha hoon;anawa-j nui. i Aiaila, ua aloiia .inei oe ia'u ej hai koke n>;n oe an o. • 1 Ife oi hia aku ka pono. i nr. aole s oe i ninau ir>ai la ia'u ia niea. No lieahii hoi? - Xo ka niea, lie e!ua ano o ka ho- r »en.; oia ni:iau. Ileaha ua niau hopena ala? Ae, iiani lioi ia naii o<j i m.ike 'iiake e ik>). a nolaila, ke hoilie aku M'i au ia oe a oia keia: j O ke kamailio mau ia niau niea; he elua ai\o iloko o luila, oia hoi, o | ku :t'o aku, n iflt' p k» hnnle, i na ;■ wa i e hoole ak\attna. aoie anei e 1*1» :a i' mea uo»p kauniaha ui. a e ■paio ai hoi kou muu mauao maikai; me ka manao ino, a lilo ia i mea ' nt.n e ulnku ai, a o ka liopena aku ■ iie hehena. A ke noonoo iho hoi iim kekahi ano, e loaa ana no :::n j ;:ou aoao ke koikoi o ka auamo ana ! ko kaumaha o ka uku anu he ha-' i.!-ri tausmi daia Karani no k*'kahi ' wahine elike uie k>>'n ano. a o ka hopeua palia o keia. e haalele ia ; iiiia iui e ka'u mau ipo h liulehu a o ; u Aoie !oa au i |iane hou iki aku ia Kan.ilia iiako oiu uianawa, kee wa- ■ 1-.' iho no pan.'i, ko'u mau hoonian^o 1 ;.e 1 keia mau kamailio o ka 1 >vi |iin uiaop >po ona niaialo o k .'u malu. ae hene iki aua hoi ka'u uk», oiai keia ni iu kilihuno ua e hoopulupe nei i ko'u mau jiepeiao; a iiooiuauao ae ia au i kona «e ana m.ai e mawohewehe ;;e 1 ka uhi e ohi paapn ;'iia i ke ola o ka niom; sa hia Kuiu lia / e, ua »!ii inai ke:a ui noh»'ii niai i-ona noho niaikai ana, a eia o ; a ': oko o ko kahioluo a me ka uioo pouo<".le o ka po, me ka hoouluko ai\a hoi o keia mau uiea i Wu ,

I noonoo'ninikai, a ma ke kunm o ka , hiki pono o!e ia'u : ke hooholomua l aku i ko'n.mau noonoo niaikai ilo !ko oia wa. , , j Ona kamaKio T>al luhlelo. oia ka j.kaua e kamnilio nei me ka hoo.hala j niannwa wale il.lo no, wahi anii i , pane mai ai ia'u. i j Aole ;mei e hiki in oo ke liaawi I mai i kon limn in'n a p he'e ae: I kaua m'e lakou ia i ka papaaina,! 1 heaha la auarei ko laknu manao no j |.keia nalo loihi )o kaua ma keia wa-1 Sbi. "■■ . i ' j ] E hooknn mai ia'u e nolio no au j i'ma keia sV.o«c- iv«» o kaua (le ; ! hele aku. | j No ke aha hoi? • | i O kou mau liAiiali a nau, he hoo- j j kaiimaha wa!e mai no ia'u, oiai, i 1 |na e hoomaopono iho ka ui V, suli- ; : mosele i ko'u wa nuia loa i hala- j [ ivai ?ti a i ike ai ia oe, aole loa e iii-1 :ki iii'u ke oielo ae, pehea H 1 lilo' pio aku ni ko'u hiau nooiieo' a pau j | malalo ou, a o ko'n mau helehelr. i na hoi, ua kun-i'-paa ia no ia i'oko o \ ko'u puuwai. a ua hoa i au ma na jano a,pa - i e hoopoina, j»ka, aole loa | e hiki, nolaila. ua noha !iam:iu \ya-1 ■: le iho no au o ke ano>4iukule a hi:ki ilokoo keia wa a'n o kaniailiol j uei me oe. j i A i ko'u ike hou ana iho nei ia ■ •oe i keia Ja, nmhnpi' iho o ka hala ; lanao iia niak::Jiiki eiua, ua hooi j ; loa ia'-ae ka paila' an« o ke alo|i,a ! kulipolipo īioko o'n, a eia lioi iloko o ki'U liale 1 keia.inanawa, no-j laiia, ua. ma-«uopo lua loa ae la ia'u I ikekuniu. llft oiaio, aole loa au e i hiUi ke heh» ao ma kekahi wanii •■-okiM, ke ule X :,ii oīw.a m;ii m> u'■ I kou akaku invua o'u, a t na e liuliu j iki i.ku ana 'kaua, he niea kanalvia ji]e.~e hehena ana aii i kc aloha ja oe, i na no oe e aloha ole ana :a'u, | aole ia he kuniu nana e kāupale aku i ko'u aloha ana nou. ! Aka. e kun hoahiha, iie inea ■ pono palni ia'u ke hoike aku ia oe ]i ka niea oīaio aua u ; nohea nei i ' jiane t.uai ai ia'u !;oke ilt.j ! o ka pau 'ana o ka'u kymnilio ann, |a ōia ilio k«oa e ka ni'ikainaka he- ; llllu 111. ] 11«. oiaio e kuu Am.ma. aolo no 2)aha i,)(- iikm Inki ke ii'iole aku i i kou kulaua o ka poi'm.ikai a me ka | waiwai u keia ae, aj<a, aute loa paj ha oe i momhane 'iki o ka inea au e ! aloha aku ana m i keia mna aku,i he huina nui o eōno a ehiku taus »- ni dala Farani a'u e huohlo aī iloko 0 ka luahina liMokahi.'a o ua huma a!a, ho huina hoolilo piliieino ia i no'u, aho mea inki oin hoi ia r u ke | i pale ae. e laa ko'n puui i na. hoohi- i ! waniwa ipuu o I.e kino o keia ola ! ]aua, a o ka lioopomo ana aku ia oe : j īloko o ka manawa pokole, aole loa je loihpana na la a t: ike r.o oe. | j A aole no paha ou wain hooeaa- j nao iki ana no ka ae laelae ana mai j o kou ohana e noho oe ine keka- | ; lii wahine o ko'u kulana ? A oia | ; ka'u e k.aiweo aku nei ia oe, e alolia' j mai oe ia 7 u me he hoaluha ht. a e ; j hel6 uinepine inai lioi e ike ia'u oi-! !ai au owau liookahi waie no e like; j nie kou inekemake. ; j O kou puuwai, ua kanū ia no ia ! jme na luanao j ka lokomaikai he ; nni wa!>;. aka, o fea hooulu ana akvi ; nae i k: anoano^o]cc?alona, oia ka i niea nu , a he mea ilia-opopo, 1 ka i Wit e ulu ai, oia no ka wa e luki inai ai ona la kauikoo o keia ol.i ana 4 * He inanao wale no nae hoi ku'u, 1 o kou liulana opiopio loa aole paha ; e liiKi ke noho. pu me kekalu wahi-; ' ne o ko'u kulana, a nolaiia, ua nia- : ■ nao au, he oi aku koA pono e aioha : ; afet» oe i ksv wuhiiw i nuu« ia. A.ole ! afiei au ke hai n<*i ia «x> ; ka lueu j oiaio ? ' ; Pa hooki koke 4a iho la katia ? kanuiilio ana mai ia'u niamuli o ka oaiie ana niai o kekahi le >. me k<> maua nana ana aku hoi me ka pu ; ■ iwa o ka hikilele nui oiai ua !eo mi 1 pa-e inai ai penei; . Ka! e ah'a aiiti hoi ulua ? v\ oka uiea nona ua leo mi, ao!v; :>o ia no ka inea e, aka o lNrn»lena no V Heiilia kou ni;vkemakee l'emel*na? A«>le aiu i e inki ia oe ke waiho nialie nu.i i<i maua, a iia maua ; no ln«i ai o heio aku uie uukou? Ina pehi, e kala mai ia'u a>m? wahia lVrmleua ine kona huliana ; aku e hoi i ka runu aina oiai k;« ipuk; i kamumn aku t*i mahiipe ona Ahiila, va hoohoU» ia i k«>ia wa ai'le oe e aloha nou .ia'u no keia mna aku, walii u Kanulia "i pae.e sna i ai la'u. 1 na'i>ela Kon Uianao. o Inmkun mai h,«s ha o<.' 'k'u hoi ae :nu aole me ka nunao n», aka, me ka ma uao mai";ai Aole ;vnei ia o ke Kūlana n>a h no o na mea a pa*-:?