Ka Oiaio, Volume VI, Number 5, 2 Pepeluali 1894 — Page 2
| This text was transcribed by: | Paka Westin |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
NUPEPA KA OIAO
John E,. Bush.
LUNAHOOPONOPONO
John. K. Penikalaka
PUUKU
O KA ONO KA AIALII KE OLA AI KA AINA.
POALIMA, FEBUERUARI 2, 1894.
HE OIA MAUKA MANAOLANA.
_____
A puni ka aian , ua hiakaia ke oleloia, aole i emi iho ka manaolana o ka lahlui Mawaii, a o k eia manao ua hooia ia mai ma kekahi nu hou i puka ae ma ka nupepa Star hoohui aina, e pili ana i ke Komisina Farani-hou, Mons H. Verleys ma kekahi manaopepa o ke Star, penei: "Mahope o ke kakau ia ana o ka amea maluna ae, (oia hoi ka hapa mua o ka manao e pili ana i ke Komisina hou) ua alohe iho la ka Star (moakaka) ua kakali hoi o M. Verleys no kekahi manawa loihi ma Paris. * * * * a ua haalele oia no hOnolulu me ka hakalia ole i ka wa i loaa ai o kekahi telegarama aupuni k ke Keena o ko na Aina-E o Farani, mai Wasineetona aku e hai aku ana ua HOIHOI HOUIA KA MOIWAHINE LILIUOKALANI!!!
Aole makou e kala i lohe ai a i ike ai o keia, a o keia hookahi wale aku ana no ke alanu i hiki i ke Aupuni Amerika ke hana akau a maemae hou ai kona kulana imua o ke ao holookoa, mamuli o ka ekaeka i loaa iaia ma ka hana a na mamo misionari Amerika e lawelawe nei i ka hana laahia a ke Akua mawaena o na Hawaii!!!
_______________
Kapololei a me ka nauao o ka hana a ka Moiwahine.
_____
Ma ko makou hoomaopopo ana i na pane a ka Moiwahine Liliuokalani, imua o ke Kuhina Amerika Willis; ma na mea e ppili ana i ke koi ana mai, e kalaa piha aku i na poe kipi, nana i hookahuli ke Aupuni Moi o Hawaii nei: Ua ike makou i ko ka Moiwahine kupaa, mamuli o kona noonoo a me kona hoomaopopo maoli ana i ke kanawai o ka aina, e ili ana no ka hoopai o ka poe kipi, a me ka mana hoi nana e kala piha aku i na poe i lawelawe a i hoopaiia no ia hana karaima kiekie loa.
KE KANAWAI.
O ka Pauku 6 o ka mokuna 6 o ke kanawai Hoopai Karaima o Hawaii nei, oia kai kuhikuku ma i ka hoopai no ka poe kipi; penei:--
O ka mea kipi, e hoopaiia no oia i ka make; a ae lilo kona waiwai a pau no ke Aupuni.
KE LALA ANA I KA HALA.
Ma ka Pauku 27 o ke Kumukanawai o ka A.D. 1887, ua hoakaka maopopoia ka kpoe nona ka mana hui, e hiki ai ke kala aku i na hewa a pau loa o ka poe hana hewa, (koe hookahi laiwa) penei ka hoakaka ana:
Na ka Moi e kukakuka pu ana me Kona Aha Kuhina, a me ka ao pu ana ao ka Aha Kuhina, e hoopanee i ka hoopai, a e kala aku i ka hala mahope o ka hoahewaia ana no na hewa a ua, koe nae na hoopii Luna Nui.
KA MANA E PAA AI KA HANA A KA MOI.
ma ka hapa hope o ka Pukku 41 o ke Kumukanawai o 1887, ua hoakakaia kahi e paa ai ka hana a ka Moi e hana ai a hiki ole ke hoohioloia; a penei na olelo ana:
Aole e paa kekahi hana a Moi, ke ole e kakau inoa ia e kekahi hoa o ka Aha Kuhina: a ma ia kakau ana ua ili ka hinia maluna ona.
KA MANA OLE O NA KANAWAI MALUNA O KA MOI.
Ma ka Pauku 39 o ke Kumukanawai o 1887, ua maopopo loa o ka Moi hookahi wale no ka mea i hemo aku mawaho o na kanawai o ka aina, a i hiki ole hoi ke koia imua o na Aha Hookolokolo ponoi o ke Aupuni Haaii. Penei ka olelo o ia Pauku:
Aole no e hiki ke hoopiiia a hookolokoloia ka Moi iloko o kekah aha Hookookolo o keia Aupuni.
_______
Nolaila, ina no i hoihoiia ka Noiwahine ma ka Nohoalii o HAaii nei, a malolo iho o ke Kumukanawai o 1887 e noho ai; alaila, e hoole ana ka Pauku 27 o ua Kumukanawai la i ka hiki i ka Moiahine ke ae i ke kala ana i ka poe kipi, mamua ae o kona noho ana ma ka Nohoalii, ka wa i loaa ole iaia kona mana e hana ai, a like me ke koi ana aku a ke Kuhina Willis.
Ina no hoi, e kala akau ana ka Moiwahine i na poe kipi, alaila aoale no e mana ia kala ana, aohe Kuniha o ka Aha Kuhina i kakaou inoa ia hana ana a ka Moiahine, oiai, aole oia i hoihoiia ma ka Nohoalii o Hawaii. Nolaila o keia mau hoole ana a ko kakou Moiwahine, a me Kona hoakaka ana aku i ke Kuhina willis, na ao ana ma o na kanaai o kona aina, he hoike maopopo maioli ia no ko ka Moiwahine Liliuokalani naauao a me kona akahele, ma kanoonoo ana no ka pono o oKona Lahui a me Kona aina hanau
Ke pule nei makou, e hooloihi mai ke Akua Mana Loa i ko ka Moiwahine Liliuokalani ola ana, a e haawi mai hoi iaia i ka naauao no luna mai; a e hoopale ae hoi i Kona ola, mai na lima mai o na poe enemi.
HAWAII PONOI
______
Na ulia i hiki e mai.
_______
Ma ka Nupepa Hoku o ka la 30 nei ua hoomahui ae oia penei:--
Ua hiki ma nei o H. Verleys, mai Parisa mai ma ka mokuahi Australia, malalo o ona kauoha ana, e hoopiha i ka hakahaka o ke Komisina no Farani, ma Haaii nei i pau. Ua mamaoia, o ko H. Verleys palapala hookohu, ua hanaia ia no ke Aupuni Moi, aole i ke Aupuni Kuikawa.
He hoailona keia e hoakaka mai ana, eia aku a hoea mai ke hooiaio an a ka Ahaolelo o Amerika no ke Aupuni Moi o Hawaii nei, oiai eia ka hookohu o ke Komisina Farani na makaukau e.
______________
Ka Papa inoa a Willis i Hoino ai.
____
Eia malalo iho ka papa ioa o na haole a ke Kuhina illis i oleloia ma na nupepa, ua maikai ole a me ke kupono ole no ke kokua ana i ke aupuni ame na pono o na Ameika, oiai wahi ana he poe Pelekane ka nui o lakou:
AMERIKA BERITANIA
James Campbell T.R. Walker
W.G. Irwin R.T. Bickerton
Jos. O. Carter A.S. Cleghorn
C.T. Gulick H.E. McIntyre
Paul Numann C.W. Ashford
A.P. Peterson W.H. Rickard
Major Seward John Phillipo
W.A. Whiting Dan. Logan
Captain Ross F. Harrison
J.E. Guinn W.F. Love
T.B. Walker L.J. Levey
J.F. Howler G. Kenyon
C.J. McCarthy E.B. Thomas
T.R. Lucas J.W. Robertson
J.B. Peterson RA. More
W. Cunningham KEREMANIA
C. White F.A. Schaefer
PALANI M.H. Remmell
C.G. Trousseau H.A. Widemann
ITALIA C.O. Berger
A. Marques E. Norrie
F. Wundenberg.
Pehea la keia poe e hiki ai ke hoinoia he poe kupono ole, ma ke ano kanaka makua, ma ka noonoo a me ka maauao, ma ka aiwai a me ka noho pono ana, me ka poe e noho nei ma ke aupuni. Ina ma ka helu waiwai, ua hiki loa ia Campbell, W.G. Irwin, H.A. Widemann, F.A. Schaefer, T.R. Walder, Dr. G. Trousseau, W.H. Rickard me kekahi ma uhoa e iho i helu ia ma ka papa inoa ke pulumi i keia poe e noho nei iloko o ke Aupuni P.G., maloko o ko lakou pakeke a nalowale lakou.
PAPA HOOHALIKE
KA POE P.G. KA OE I HOINOIA
S.B. Dole J.O. Carter
C.H. Judd P.F. Bickerton
S.M. Damon W.G. Irwin
J.A. King C.T. Gulick
W.O. Smith Paul Newmann
T. Hatch C.W. Ashford
W.C. Wilder F.A. Schaefer
H.E. Cooper F.A. Whiting
C. Bolte H.E. McIntyre
J. Emmeluth J. Phillips
Cecil Brown A.P. Peterson
D. Tenny C.O. Berger
J. Nott E.B. Thomas
W.F. Allen H.A. Wademann
J. Ena W.H. Rickard
J.F. Morgan F. Wurdenberg
A. Young John Ross
E. Suhr A. Marques
J. Mendonca S.S. Cunha
___________ ___________
James Campbell
Henry Waterhouse T.R. Walker
Geo. Trousseau
Ma na ano a pau ua mama loa ka aoao P..G. i ka poe e hoole ia nei e ka Kuhina Willis, me kona ike ole ana ia lakou a hoio aku oia ma na olelo e oleloia nei nana. He ano like keia hana me ka Stivini mau hana.
______________
Pehea la keia?
______
Ua aolelo ae ka Nupepa Hoku o ka la 30 nei, he hoohui aina o John HOlt: Haohao loa makou i keia olelo ana. He mea pono nae ia John Holt ke hoakaka ae i keia mea imuao ka lehulehu, i pau hoi ke kuhihewaia.
He Mau Manao i oleloia na Willis.
______
Ma na nupepa o keia mau la mai Kapalakiko mai, ua hoike ia ka mea a ke Kuhina willis i kakau ai i kona aupuni, a ma ia palapala ua puka ae kekahi mau manao kupanaha loa e hoike ana i ka pololei ole o kona noonoo a me kana koho ana i ke ano o ka mea anna i lohe ai. Ma kana leta o Dec. 19, 1893, ua o lelo iho oia ua launna oia me C.B. Wilson, a ua waiho aku o Mr. Wilsona he palapala e hoakaka an i kana i manao ai, he papa hana kupono e hoohana ia ke hoihoi ia ae ka Moiwahine a me ke aupuni moi e like me kona kulana mua mamua o ka hookahulihia ia ana e Mr. Stivini, a me na Puali koa o ka Bosetana. Aia ma ka hapa hope o ka Mr. illis leta o Dec. 19, 1893, ua olelo iho oia penei:
"E ike ia iho no, oiai ua olelo oia (C.B. Wilson) nana keia palapala (he kuleana i kanalua ia) ua ae oia ua hoike ia aku keia palapala a na aponoia e ka moiwahine, e kona loio, a e na hoa a pau o kona aha kuhina mua, ka poe a pau i loaa aku ai hoi kekahi kokpe o ua palapala la."
"Ma ka wae ana i ke ano o ka papa inoa o ka ppoe ao i waeia, ina ke poe maoli a he poe haole paha, aole hoi he wahi hoohoi i manao ana i ka poe hoaloha o ke aupuni maikai, a i ko na Amerika mau kuleana. O na Amerika ka poe no hookahi hapa o kekahi keneturia, i noho ma na wahi kiekie o na aha o ke aupuni, ua kapae loa ia, a o na ano lahui e ae, o na Enelani ka oi aku hoi, ke hoonohoia na lakou e malama. he oiaio keia no na papa elua o ka poe mua i wae ia a me ka papa pakui. Ina keia mau papa ioa i wae ia e Wilson ponoi iho, aole la e lilo i mea ano nui e hoomaopopo ia iho ai laua, aka, me he la i ka nana iho ma na mea e olelooia nei, he papa inoa keia i aponoia maahope o ke kukaakuka ana me na alakai mua o kaaoao alii, a aneane maoli n paha me ka hoapono ana o ka moiwahine."
Ma keia mau pauku o ka leta a Willis i kona aupuni ua hiki ole ia makou ke ike i kahi o ke kupono o kona olelo ana e like me ia ana i koho iho ai, aole he manaolana no kekahi aupuni maikai aku, a aole hoi no na ono o na Amerika. A ma ka papa inoa a Mr. ilson i wae ai, ua kapae loa ia na Amerika, a o na Enelani kai oi ae mamua o na mea a pau. Ua hoolalau loa ia ka noonoo o ke Kuhina Willis ina io keia o kona manao, oiai, ina no he oiaio he poe Beritania ka poe nui i wae ia e Mr. Wilson, e malama i ke aupuni, na Mr. Wilson wale no ia, a aole o Mr. willis kuleana e olelo ai me ka ninau mua ole i na Kuhina mua a m e ka Moiwahine, na apono lakou, a aole paha. Me he la he manao okoa kona ma keia koho ana a kakaou aku nei i kona aupuni, no ka mea, ma kekahi wahi o kaku o kana hoike, ua olelo, ua ninau pono aku oia i ka Moiwahine i ka poe kupono ana i hilinai ai e kuka ma na ninau imua ona, a ya hoike mai ke 'lii, i ka inoa o Keo Kaaka, he Amerika ma kona mau makua, o E.C. Makapolena, he kupa Amerika a hiki i keia la, o Keoni Richardson, he koko Amerika kona, a he hookahi Hawaii ponoi. Me ka loke pono no o Mr. Willis i keia olelo a ka Moiwahine e hoike ana i ka poe ana i hilinai ai, a me ka hiki loa iaia ke ike maka ninau ana, aole he Beritania ilokolo keia poe, aka, he ekolu Amerika, a he hookahi Hawaii, pehea la oia i lilo aku ai i ka olelo a kekahi kanaka okoa, a alwe i kana oelo a me kana papa onoa o ka hapuku ana, a kuluku iho i kona manao kohokoho hoano e i ka mea i hoike pololei ia mai e ka Moiwahine iaiai. He mea kupanaha keia a he hoike ana mai he palupalu ka noonoo, he lalau, a he hoaui kanaka paha, ke ano o ka mea e manao ana pela. Me ka loaa ole ana o na hooiaio ia Mr. Willis ua hoopuka iho la oia i kona mau manao kohowale a koho lalau hoi, ma ke kapae ana i ka ka Moiwahine i hai ponoi aku ai iaia, i kona aupuni, me konna papa ana aku nei hoi, aole e hoike ia aku ka Palapala Hoike a Mr. Blount, aka, e ana iho. Kupanaha! Kupanaha loa!!
_________
He Mau Manao Hakuia.
______
Ma ka hoomaopopoo an iho i kekahi o na manao i hoopukaia ma ka nupepa Advertiser o ka la 30 iho nei o Ianuari, ua ike iho makou i na manao i hakuia ai, i loaa ai he mau kumu e hoinoinoia ai na Alakai o ka Lahui; Oia ke ano mau o ia Nupepa. Oiaia, aohe i hoopukaia ae ke kino o ka palapala, a lakou e olelo nei, he palapala ia na ke Kuhina Willis; nolailal, ke paa nei makou i ka Lunahooopouka o ka Adertiser, me ke kali ana i ka hoea mai o ka Willis ponoi palapala i kakauinoa ia e ia.
HE HOOKAE MAOLI NO.
Mamuli o ka hoike ana ae i na inoa, Jos. O. Carter, John E. Richardson, Joseph Naahi a me E.C. Macfarlane; a maahope , olelo hou iho; mailoko mai o ia poe , he elua ale no mea i hilinaiia oia o Carter a me Macfarlane?--ua akaka no he hookae hoi ke kumu, a ma ka ka ili ke ia kalele ikaika loa ana.
_____
I ka olelo ana iho; he iwakalua o Naahi mau makahiki ma ka Ahaolelo o ke Aupuni Haaii, a ua ike nuku oia no ke kahua a me ke kulana kilokilo Aupuni akea?
He kuhihewa loa ia mau manao o ka Lunahoopuka. Oiai ke hoomanao nei makou, ma ke Kau Ahaolelo 1876, e noho pu aa o Nawahi me Hon. G.W Pilipo, he mau Lunamakaainana kuookoa; a ua hoike ae laua i ko laua ike akea ia a, e olelo ana; O ka hooholo ia o keia Kuikahi Panailike, oia ke keehina mua o ka Hoohui-aina;--He aneane 18 mau makahiki mai ia a mai, aia hoi, ua ko ia mau olelo wanana a laua, a eia u ike maka kakou i keia wa, he paio ikaika ana no ka Kahui e kipaku ana i ke heehina mua o ka hoohui-aina! Ua make o Pilipo, ke ola nei hoi o Nawahi i hoike, ho ka hooko ia o ka laua olelo wanana. O keia ka hoike no ko Nawahi ike akea loa ma ke kalai Aupuni, aole hoi e like me ka ka Lunahoopuka o ka Advertiser he pokole loa kona noonoo, a he kapakahi kana mau kalaimanao ana, a he hoopunipuni kekahi.
_____
Olelo iho la hoi no Mr. Bush. he kanaka maauao no ia, aka aole ona ano maikai. Heaha la ko ka Lunahoopuka o ka Advertiser kulana a me kona ano? Ua hiki anei i lilo iaia ke kulana o ka anela hemolelo? Pehea ke kulana o na ohana nana mai keia poe keiki moopuna mikanele hoohaumia i na poe waihine opio o Hawaii nei? Oia anei kekahi i pilikana ilaila?
No keaha keia hoao ana e hoinoino i na Hawaii?
I mea anei e hoopua ia i ka hilinai o ka Kahui ia lakou? I mea anei e pauaho ai ka Lahui, a haalele ia lakou? O ka makou i ike ai, ua makemake ka Lunahoopuka o ka Advertiser, e kukulu koke ia ke Aupuni Repubalika hou; a e kukala mai i ke Kumukanawai e hoohaiki ai i na pono o na poe Hawaii ponoi o ka Aina. Aole anei pono oia makou he ku, a paio aku i ka oukou mau hana ino lapuwale loa, e na welo a ka poe mikanele kaili aina?__ Aole anei na hiki mai ka manawa a ka lahui Hawaii e kaakaa ai ko lakou mau maka, a e hoolohe, ai na pepeiao i ka olelo o ke, Ola mai ke Akua mai, aole i ka oukou?--Aole anei o kau hana, o ke ake e anai loa i ka Lahui Hawaii, a olelo ae oe ma kau Nupepa; aohe makemake na ka Moi ili ulaula e. Noho Aalii mai maluna o oukou?--Ua oi aku kou pono e hoi ilkokok o ka hale Kakela o Heneri VIII e noho ai, a mai noho a olelo hoino i na alakai o ka Kahui Hawaii.
________
Hooleia.
______
Ua hoole ae o Mr. Numana, Thomas Lucas, a me John Phillips, a he poe e aku kekahi i ka lae ia ana o ko lakou inao e Mr. Wwilson ma kekahi apana pepa i ke Kuhina Amerika. Nui ka huku o ka poe nona na inoa i kakau ia e ka Ilamuku ilson, mamuli o kona manao wale iho no me ke kaaikio e ole aku mamua me lakou a lae aku hoi i ko lakou inoa e pakaukau imua o na luna aupuni o na aiana e. Ua pololie ka hoole ana o ka poe i komo pu ole me Mr. wilson ma keia hana, a ua pono ho hoi ka inaina ia ona a me ka ahewa ia ana no kana i hana ai, oiai, maka aoao o ka lahui, aole oia i hilinai ia, mai kona noho ana ma ka oihana Ilamuku a hiki i ka hookahuli ia ana o ke aupuni mamuli o kana mau a'oa'o ana a e ka palahai a aluhee ana ona a me ka Aha Kuhina ana a me kona mau hoa like i hoonohonoho ai, i ke ku ana mai o ka nalu-ino mai kahiki mai, nana i poipu a i hookahuli i ko kakou waa aupuni.
_______
KE ANO O KE AUPUNI.
_____
(Hoomauia)
KA REPUBALIKA O AMERIKA.
Ua hoike aku nei makou i ke ano o ka poe nana i kukulu ke aupuni repubalika a me ke ano o ia aupuni. He oiaio no he maikai ke aupuni repubalika i na la mua o kona ku ana, a ae like me ka emi ana mai o ka hoopono oilkoko o ka lahui huikau o Amerika, pela i loki ai ka na@ni o keia aupuni, a ina no he aupuni moi o Amerika aole no e loli ae kona ano mai kona anao e ikea nei i keia la, malalo o ke ano o na kanaka o keia aina a me ke ano o ka lakou hookele ana i ke aupuni no ka pono pilikino o na luna aupuni a me ko lakou poe kokua.
He mea oiaio no hoi ma ke kumukanawai ua nani ke akhua e ku nei o keia aupuni, mai mua mai a keia la, aka, aole he waiwai oia mea ina ka alhui e kapae ana i na olelo o ke Kumukanawai a me na kanawai, e like me ka mea i kamaaina i keia mau la. O keia mau ano u aaai i ka hapanui o ka lahui Amerika, a me na kanaka i hookupa no ia aina. Ua ike kakou ia ano ma o ka poe Amerika ma Haaii nei. Me he la ua nele loa lakou ia mea he hana pono. Ina e hopou ia kekahi Amerika ilikea e hookuukuu ia ana ke kanawai a hiki i kona lanakila ana mai ka mana o ke kanawai. Nui ka poe i hopuia a i kakaa ka hea, aka, ina, he waiwai oia e hoololoiahili ia ana ka hoopii a hiki i ka pau wale ana o ka hoopii ina hoi ua ahewa ia, e huikala ia ana. Aka nae ina he kanaka ilihune ka nea i hana kewa, aole e nele ka h@olo ia ana o ke kauawai. Pela no hoi ina he paele ka alwehala. I na he negero e li ia ana lakou me ke akaka ole o ka hewa i mamaoia. Aole hoi he haawiia o ka mamanwa e hookolokoloia ai keia ano kanaka ma Aerika. He nana ia ke kanawai ma Amerika me ke kapulu loa. O ke dala ka mea mana maluna o ka ono. O ke dala ke akua o keia ao, ma Amerika mai na kahunaapule a ka aia.
Ma ke koho ana e ike ia ai ka makemake o ka lahui, aka, ma na hana ia ana o kekahi mau kanawai no na poe waiwai, ma ia ano, ua pau loa ka mana aupuni ame ka mana waiwai ma ka lia o ka poe uuku ma Amerika, a malalo o keia mau kuu, ua hiki ke hookikina ia ka lahui e koho e like me ka makemake o kekahi hapa uuku loa o ka heluna kanaka. Ma keia ano no hoi i @@@ ai ka olelo o ke kanawai i mea ole, a e lilo ai noi na haua a pau malalo o na kanawai akea he mea ole he mea lapuwale, no ka mea, na hookahui ia ka hana ana o ke kanawai i kukukuia no ka pomaikai e lio i mea e hoopoino ai i ka pono o ka lahui. O keia ka mea i ikeia i keia wa. mamua aku nei na lilo ke koho baloa ana ma Amerika, he mea e hooweliweli ia ai a e lawe ia ai hoi ke ola o ka poe i koho kuokoa, e ka poe oki ppuu i hoolimalima ia e ka poe waiwai e hana ia ano hana, e like no hoi me na hana a na misionari i kukulu iho nei ma Hawaii nei iloko o keia makahiki i hala, a i hookumu liiliii la aku maua. Na na Panalaau o Australia i hoike mai i ke ano koho balota ana e loaa aia ka lauakila o ko ke kanaka makeake e koho aku i kanaa mea i make make ai, he Panalaau keia ano ke aupuni Moi, aole hoi he repubalika.
He mea ehaeha i ka naau o ka ea heluhelu, ka ike iho ma na nupepa o Amerika, i na hana kanawai ole o na kanaka. Ke hele loa aaku nei keia aupuni e hooko ik ek kanawai i olelo ia nona ma ka wanana pili iaia ma Hoik. 13:11. He maikai kinoha oia aka he hoike nei oia k keia mau la hope, i ka mea i olelo ia nona, he hana mokuahana a he ana kanawai' a he oiaio oia no kana hana i keia mau la. Mai kona lulana hoopono eia oia ke iho nei a ke ano hoopono ole. aole he aupuni e ae i like me Amerika ma ka uoho ana, ku i ka maluhia ole. He oiaio ke walaau nei oia e like me ke ano o ka Liona i honi i ke koko, i kulike ai me ka wanana, ma ka hapa-hope o ka pauku 11, e i ana, "a olelo ae la ia e like me ka deragona." O na hana loe kanawai a pau, na hana hao, pepehi kanaka, anaki, a pela aku, e like ma ka mea i oleloia oia ko ke deragona ano ka diabolo, oia ka ka uhane ino e hana nei ma Aerika i oi ae mamua o na hana ma na aupuni e ae o ke ao nei. aole keia he oino a he haku wale. Aka, ua hiki keia mea a paau ke hooia ia no ke Aupuni Repubalika o Amerika i keia la.
I keia wa ua liha ka repubalika i na hui-malu o kela a me keia ano, a ua hoohiki na hoa o keia mau hui e kupaa lakou a e koo aku i na hana a na hoa o ka hui a hiki i ka lawe ana i ke ola o na enemi o ia mau hui. ke kukulu nei no hoi na ano hooaman a pau i ka lakou mau hoi, me ka manao no e hokeke a e hoopoino wale i ka poe i like ole me ko lakou hoomana. Eia ke ano o na hoailona olelo i kau ia ma ko lakou mau hae ke aki hele lakou ma na alanui o na kulanakauhale "Ka poe hoooikaika hana ma na hale hoolimalima; ka poe palaualelo aia iloko o na halae uinihapa;" "E hoohiolo i ka poe waiwai." "O ka r ula hoohana ka mea e hookauwa kuapaa nei ia kakou." "E opa kakou i ka poe monopole, o poapu ia kakou." "E hoomakaukau, no ke au hulihia e hoea mai nei." "He kkupono e loaa i na kanaka a pau na pu raifela an hou, a e ike hoi i ka laelae ana ia mea." Ua hoolaha na nupepa a keia poe, o ka "dainamaita o a ka mana ma ko kakou lima nana e hoopau i na hana hookoikoi wale" Ka kekahi nupepa hoi: "E luku i ka hale alii; e maluhia ka hale o ka ilihune e hoomake i ko na hale o ka poe ai ahi o na hale waiwai. Aohe he wa e kali ai. E hoolako o na mea kaua! E aahu i na mea kaua a puni ke kino! no ka mea ua hiki mai ke au o ka hookahulihia"/
Ma ua hoohaunaele o ka 1877 he nui ma oia i poino, a aole i emi malalo o $100,000,000 ka nui o na waiwaia i hoopinoiia, a no ka hoopio ana, he ui mau mokupuni i kahea aku i ka mana kaua o ke Aupuni Hui o Amerika, e kokua mai ia lakou e kinai ia wa he uuku na Sociala, Comme, na Anaki, Mafia, a plea aku, i keia wa ua piha ka aina i na hui o keia mau ano. He aneane he umi-miliona ka nui o ka hui Kalokia e ku nei i Amerika i keia wa, a o keia nui, aia malalo o ka Pope, a me kona Aha Kuhina, ka Aha Kadenala e noho la ma roma. He eha miliona ka nui o ka hui "Orangeman" he poe kue pope. He aneane he umi miliona na hoole pope o lela ame keia ano. he mau hui keia mawaho o ka poe sociala a poe mafia, a ahaki, na hui a ka poe paahana e kue an a i nahaku hana a me ka poe waiwai.
Ke ike nei kakou i keia lahui e hana ana kanawai ole mai ka aia a ka haipule. Ua lilo ka onoa o na misionari Amerika he mea hoowahawahaia a e lohe ana kakou i ko loakou p-e-ehaia ma Kina a ma na wahi e ae i ikaika kupono ka poopai i keia poe ke hoopai i keia poe hoou okuahana a hookahuli aupuni me ka hopohopo ole i ko lakou aupuni i ka hele mai e hooimikhala i kumu e hana ino kumu ole ai i ka lahui e hoopai ana i keia poe parisaio. O kakou ale no ka lahui hoonanaanui a i puni wale i na ao hookaanai ana a keia poe mafia hoomana hookahuli aupuni, a ao i na manao hooulu kipi maloko o ka hoomana a mana hale kula i ka lahui opio.
Mawaho ae o keia mau popilikia a me na hana e hoohalia mai nei i ke ano mokuahana weliweli e hookokoke mai nei i ko ke ao, eh ikoa ne i ka ulu malie ana o ka manapope ma Amerika, a i keia wa eia kona mau aweae ke aapo nei ma na wahi a pau a ma na ano a pau iloko o ka aina, a ua hiki ke oleloia e like me ka wanana e eheweheia nei i keia mau la , na la hope o ke ao nei, ma ka olelo a ka anela hoike ai ia luane. Hoikeana mokuna 13 , pauku 14 15, hoomaka ana ma ka hapa hope penei: I mai kela i ka i ka oe e noho ana ma ka houa e hana lakou i kii no ka holoholona i loaa aka eha i ka ahikaua (PeoVI) a ola hoi.
A ua haaiia mai nana (Amerika) e hookomo i ke ola iloko o ua kii pope nei o ka holoholona (deragona) i ilelo mai ke kii (ka pope ma e Satoli a me na kaahuna bihope ma Amerika) o ka holoholona (ka deragona) a nana no e pepehi a make ka poe a pau i hoouiaila ole i ke kii o ka hoioholona.
He mea oiaio ua oui aa ka mana o ka ahoomau pope ma Amerika i keia wa, a ua hoomaka oia e olelo i na mea nui kiekie ma keia aupuni i keia mau la ma kekahi palapala "Encyclion!" mai a oe Leo XIII e ko koma a puni ke ao.
Aole i pau.