Ka Oiaio, Volume I, Number 1, 24 Mei 1889 — Ka Hawaii Oiaio! [ARTICLE]

Ka Hawaii Oiaio!

He nui na olelo i hoopuka ia aku ma na kolamu o na nupepa o ka Paeaina Hawaii e pili ana i ke no o ka mea i kupono e kapaia he "Hawaii Oiaio." Oiai he mea nui keia i ka noonoo o ka poe e noho ana maloko o na palena o ka aina nei, a he mea no hoi e lilo ai i kumu hoopaapaa mawaena o na ano kanaka a pau, a iwaena no hoi o na maoli, nolaila ua manao makou he mea kupono e ike kakou a pau i ke ano maoli o ke kanaka i kupono ai ke kapa ia ana o ka inoa he "Hawaii Oiaio." Ma ka makou lawe ana i ke ano e loaa ai ka oiaio a me ke kupono o ke kanaka no keia inoa, he mea maopopo e like ole ano no ia me ka manao o kekahi poe e aku. Ke manao nei kekahi poe, o kela a me keia kanaka Hawaii maoli oia ka Hawaii oiaio, me ka noonoo pono ole hoi i ke ano ia mea; i kona oiaio a oiaio ole paha, i kona kupaa mahope o na kumu oiaio maoli e kohu ai ka inoa oiaio ma kana mau hana a me kona mau manao a pau e pili ana i ko ka Hawaii ponoi mau pono a pau, kuleana a pau, a me ko ka aina maluhia a mau hoi ma kona ano Hawaii mai Hawaii a Niihau. Ua hilinai wale no kekahi poe, o ka ula ana o ka ili o ke kanaka Hawaii oia iho la kona kumu e kapaia ai he kanaka Hawaii oiaio, aole hoi he nana aku i ke kupono o

ke ano e nani ai kona olelo ia he Hawaii oiaio. Aole o ka ula ana wale no o ka ili ka mea e kohu ai ka inoa oiaio, aka o ka makee ana o ka naau o ke kanaka i kona kulana Hawaii, i ka aina Hawaii, i na alii Hawaii, i ka lahui Hawaii, i ke aupuni Hawaii, i na loina maikai a pau o ka nohoʻna Haaii; ina he ulaula, uliuli a he kea paha ia kanaka, he Hawaii oiaio no lakou a pau. O keia iho la ka Hawaii oiaio a makou i makemake ai a makou i manaolana ai e hilinai ia aku he Hawaii oiaio. Mai lawe kakou ma ke ano ololi a haiki i na noonoo ana ma ko kakou ano Hawaii oiaio, e lawe kakou ma ke ano akea palahalaha a naauao. Aole ma na mea mawaho o ke kanaka ka kakou e ana aku ai iaia, aka, ma na mea e hoohua mai ana mailoko ae ona. O ke kanaka kupaa mahope o na ano a me na pono Hawaii a pau i mahaloia; oia ko kakou hoa Hawaii oiaio, aole o ka mea e piele a e hoolilo wale ana i kona kulana Hawaii ina ia he ulaula, he uliuli a he keokeo paha. Mai kuhihewa kakou, aia wale no ka oiaio malalo o ka iliula, a o ka oiaio ole a pau malalo o ka ilikea. Ma ka io o ka hana e maopopo ai ka mea oiaio o laua, a aole hoi ma ka nui wale iho no o ka leo me ka hana ole i na mea e ike ia ai ka oiaio. E nana kakou i na hana a na Hawaii ponoi i keia kau Ahaolelo iho nei, a ehia la ko lakou nui he mau Hawaii oiaio ole? Me he la ua oi aku kekahi o na alii ilikea i noho me na wahine Hawaii a kupa a kamaaina. mamua o na Hawaii iliula, koe aku ko Molokai & me ko Ewa.