Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 47, 1 December 1893 — Page 1
This text was transcribed by: | Mary Deguzman |
This work is dedicated to: | 'Anake Lorena |
KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.
Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.
HONOLULU POAHA DEKEMABA 1, 1893.
@ Haha Loio @n
-------------------------
@NTONE ROSA.
@ ( Akoni Rosa )
@e Kokua ma ke Kanawai.
@ ana---Alanui Kaahumanu.
sept30-tf
--------------------------------
@ K. KAHOOKANO.
@ kokua ma ke Kanawai.
@ Hana---Alanui Kaahumanu
sept30-tf
---------------------------------
@M. M. KAAUKAI.
@ he Kokua ma ke Kanawai,
@ Ana Aina
@Hana--Mauka o ka Hale
sept30-tf
--------------------------------
@ JAMES PAELE.
@ he kokua ma ke Kanawai
@ Hana--Alaui K aahumanu
sept30-tf
-----------------------
@ @. HOLOKAHIKI.
@ @ he kokua ma ke Kanawai
@na Hooia io Palapala no ka
@ Kona, Oahu
@ Hana---Kihi o Alanui Betera
sept30-tf
-------------------
@ JAMES K. KAULIA.
@ he Kokua ma ke Kanawai.
@ Hana--Kihi o alanui Moi-
@ @e Nuuanu
sept30-tf
----------------------
@ I. KAULUKOU.
@ @ he Kokua ma ke Kannawai
@ Hana--Kihi o Alanui Betera
sept30-tf
---------------------
@ M. KANEAKUA
@ @ he Kokua ma ke Kanawai,
@@na Hooiaio Palapala ka
@i o Oahu.
@ Hana--Kihi o Alanui Betera
sept30-t.
----------------------------
@ W. C. ACHI.
@ he Kokua ma ke Kanawai,
@ @eri no ka Lehulehu.
@ Hana--Kihi o Alanui Beter
@ui Mai.
sept-tf
----------------------------
@ SAM. K. KANE.
@ he Kokua ma ke Kanawai,a
@ no ka Lehulehu.
@ Hana--Kihi o Alanui Betera.
sept30-tf
--------------------------------
@ J. M. POEPOE.
@ he Kokua ma ke Kanaawai.
@ Hana--Alanui Betera, ma-
@ @a Hale Leta.
sept30-tf
------------------------------
@ JOS, NAWAHI.
@ he Kokua ma ke Kanawai.
@ Hana--Alanui Betera, ma
2@a hookahi me J. M. Poepoe
sept30-tf
-------------------------------
PAULO NUMANA.
LOIO a he kokua ma ke kanawai. HELU 314 alanui Kalepa, Honolulu. M@@uala, Telefona Helu, 415.
---------------------------------
J ALEFRD MAGOON.
LOIO A HE KOKUA MAKE KANAWAI. Ahe Notari no ka lehulehu. Keena Hana 42 alanui Kalepa.
------------------------------
MOOLELO KAAO HOONANEA
NO
KINIKALAPU
-KA-
Ui opio noho nahele o Kanediro Enelani kahiko.
Ka hoao paio o na kanaka ikaika ewalu.
-----------------------------------
Ka ui i lawe ia ai i ka lewa e Hailama ke Akua hoopahaohao.
------------------------------------
Ka ui i loaa ai ka mana no ke komo kula me ka @pukukui aniani kula ekaeka.
-----------------------------------
Ka mea nona ka lio lele i ka Hikina a ka la.
---------------------------------
Ka Haleaniani Lole i hoopaaia Owii ilauoho kanaha o nakanaka eha
------------------------------
Ka make ana o Haailama kahi Akua Pahaohao.
----------------------------------
Ma keia Wahi ua pau ka kakou kamailio ana no ke kahunapule moneka, a e kamailio ae kakou ma keia Wahi no @oane Mabia no ke keiki alii a ka Moi o Pelekane, a me Mamano ke kaikamahine alii a ka moi o Rarani a kakou i kamailio mua ai
E hoomanao ko makou poe heluhelu, ua olelo ia ma ka helu 29.
Ia laua i haalele ai i ko laua hale noho a ka luna kula i ki@ aku ai i ke kaikamahine alii no ka hele ole ana elua la i ke kula.
Ka manaWa hoi a ka pihoihoi nui Wale e haaWe la maluna o laua ia manaWa e hookokoke mai la ka make.
Oia manaWa kupilikii a laua e opeope ana i ko laua mau Wahi aah u.
A o ka manaWaia a ka leo o ka ole kahea e kani mai la.
No ia manaWa pokole a laua i alu aku ai ma ke kua o ko laua Wahi hale.
Aole no ka manaWa loihi, me he la he hapaha hora kani aku la ka ole i ko laua hale noho.
Haele aku la laua me na manao kaumaha a pihoihoi no ka loaa koke aku i na koa.
Haele aku la laua ma ke kuahiWi me ka loaa ole aku i na kiu a me na koa a ka moi o Farani e hoouna nei e huli a kahi e loaa aku ai.
Hoko laua o ke waonahele o Farani kahi i hele ai no kekahi mau mahina loilu.
Me ka laua manao e puka koke ma kekahi awa ku moku, e loaa ai la ke alahele no laua e puka ai no ka aina o Pelekane.
E hele ana laua me ka hoomanaWanui i o ianei a hiki i ka hala ana o na mahina ekolu,
E hoomanawanui ana no ke kuahiWi.
I kekahi la, ua hiki iho la laua i na palena aina o Geremania a me Farani.
-----------------------------------------------------
NA KAHUA KALAI
AUPUNI LAULA
NO HAWAII
NEI.
Ma ke koho ana ka Lahui i mau Wlele a puni ka Pae Aina. A na ia Aha Elele e hooko i keia hana kahua Kumukanawai ana, A o ka luaa, Oia no me ka mana o na mea kaua; he hana keia ua maopopo lea. O na Kkulu koko, le sila e hoola ia ai kekahi hanu nui, Oka Wela o ka Haokila a me ka hoopaki ana i na kuku koko, ka paliu hopu o na hana koikoi, e pili ana i na kahua kalai Aupuni laula, ke hana no ka pono o ka lehulehu, a me ka pono io ka aina kulaiwi, Ke loaa ke kahua Aupuni Onipaa me ke haulike a me kekulu ole o na koko; No h@ua mai no ia, no ka makua o ka Hoopono a me ke ola mau loa. E huro ia kakou e ka Lahui, me ka hanohano aloha Aina, ke aloha Lahui a me ka Moi, A eia. mai keia kahua.
3 Mahope o ka loaa ana, he KumukanaWai Kaulike no ka Lahui; E pono e malama mae mae ia kea kahua o ke poo o ka lahui a me ka lehulehu mai o a o o ka aina, A oiai, ua paa ka Nohoalii, a ua kukuluia ke Aupuni kumukanawai, A he me kupono loaa, E hana koke ia. He kuikahi Hoomalu kaul ike,mawaena o ke aupuni America a me Hawaii Pae Aina, no ka manawa pauole. A ma kekahi noho ana a ka Ahaolelo lahui, e hooponopono i keia mau kahua kalai aupuni. A inae holo pono keia kumuhana; Alaila' pela aunei e pio ai a e pau ai na omamalu haunaele maluna o ko hawaii Pae Aina,
Malia paha o kanalua ia mai keia kahua hana; e ko America Huipuia; a i ole e ala ae na manao nema o loko nei o ka aina. a hene iho na aka pauaka o na puuWai keokkeo o ka hoohe wale, Nolaila, e houiai ae au i pakui kupono no keia kuikahi Hoomalu. Ho! I na e makemake ana o America i kela Awa o Puuloa: E ae no hoi ke aupani o ko Hawaii Pae Aina; E haaWi ia no ia Wahi ia America, malalo o ka hooponopono ana o ke kahi mau komisina i hookohu pono ia e ua Aupuni a elua; pela e hooko ia ai ka noiau a me ka ike, no ka pomaikai kaulike o na Aupuni elua, Oiaio loa.
4 O ke dala wale no ka ikaika hooholomua o na hana pili Aupuni, a nolaila, 1 na he mea kupono, E aie ke Aupuni o Hawaii. Mai ka Umi Miliona a hiki ma ka IWakalua Miliona; no ka manawa he 50 mau makahiki, a no ka ukupau kupono i ko ke Aupuni ike ana; a nolaila, a ke loaa keia mau dala, ua hiki ke hookaa ia na aie lahui mua apau, a ua hooholoia na hana oka aina imua, a pela auanei e waiWai ai ka Aina a me ka lahui, E waieai auanei na mea aina, e ola ae hoi na mahiko, na mahi Rice, na oihana kalepa, hanai holoholona, ola na Poola'
-----------------------------------------------------------
Ua hoohonehone ae ka Bana Lahi i ke ahiahi nei i kahi o na lio kainepu o hulehulei mamuli ke kono ia ana e Jos. A. Vitoa.
A ma ka hoopaopopo a ko'u kiu i ka nui o ka poe i naue ae, ua hiki aku ma kahi o 1,000, ka nui. ua hookeke aku hookeke mai na kanaka. a i ka wa i puhi ia ai o ka Bana. ua aumeume aku aumeume mai na kanaka ina lio, e ake ana o ka holo pu me ka Bana, a he nui no ka poe i haawi kalo paa ae.
----------------------------------------------
Ua hiki ae he pahu ia H. Hackfield ame Cos'. ma ka hale ukanu, o ka poaono i hala. No kekahi haole i pepehi iho no iaia, ma ka lekei ana iloko o ke kai hoi maWaena o Aukalana Sidane. Ua Wehe ia ae ua pahu aia, a ua loaa he kuka. @ kai hukiia ana a e, aole i kana ma ke koikoi, a ua haohao ia kela kaumaha o keia ano he kuka Wale no, eia ka auanei he 720 dala maloko o ua kuka ala, ua onoo@ou ia ma o a maanei.