Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 43, 20 November 1893 — Page 3
| This text was transcribed by: | Patricia Ravarra |
| This work is dedicated to: | ahori -- for help with the HAWAIIAN HARDWARE Sep 23, 1893 Article |
KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.
Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.
E kala mai: only half of the left side column shows in the image. To make the text make more sense, I will type it as I see it, instead of typing all the way across the page. I hope this helps…
@ KAULANI KA
@NOHO MAI.
@makou mau alakai
@kea mau kumu. O
@na poe kalai aupuni
@i ka moiwahine.
@ Kaulani ka pohoalii
@ma a makou e noonoo
@kaiulani ka hooihaa
@nohoa@ o ke aupuni o
@Oia hookahi ka ka Moi-
@ai ia hooilina moi
@o ka mau o ke kumu
@ka 1887. Ina io o
@ka moi ma ka noho
@koi ana o kela
@Alaila, ua kaa aku la
@a ma kela aoao a me
@ahi a ole o ka aoao kipi
@aole ia Kaiulani ka
@i kipi ai, alaila, ua
@kip@.
@makemake o kaiu-
@kumukanawai
@oi a ka lahui e like me
@i mua o ka Moi K@
@ka Moiwahine Li-
@.
@olelo mai ana ka
@hiki ia oe ke
@i keia kumukanawai,
@aha. No ka mea, o Kai-
@a hooilina moi i kukala
@moiwahine i hooilina
@ke aupuni, malalo o ka
@ke kumukanawai o ka
@ka noonoo o ka aoao
@e ola keia. Eia ka mea
@na e hoole o Kaiulani
@hoohiki i keia kumukan
@ko makou mau noonoo
@e hoona wale ana no keia
@o ka poao.
@noi aku ka Pelesidena o
@ika i ka aha kuhina e ho-
@akea ia ae ka lono e i ana
@noi hou ia ka moiwahine
@noho kalaunu. A naae
@a aha kuhina. Ua noi hoi
@e pono paha e hoouna aku
@na aupuni nui o Europa
@a na@a hookahi no; a ua
@no. Nolaila, ua Telekafa0
@ma na wahi like ole o ka@ honua nei, a ua oili mai ka Pane mai Beritania Nui. Falani Geremania, Iapana, Italia, a me ko kauwahi o ae, e olelo ana ua pono k@ hoihoi hou ia, me ka maholo pu mai i keia hana a Amerika.
Elua moku Pelekane e kalewa nei ma ka moana, a hala na la i olelo ia ma ke kauoha i umi la, alalia wehe i ka leka, a i na e olelo ana e holo mai i Hawaii nei alaila holo mai.
UA HOOLE LOA KE
Kapena o luna o ka moku kaua Champioa, aole e ike ia S. B. Dole ma ke ana Peresidena, nokamea, wahi ana, aole oia na ka lahui holo okoa i koho a lilo i peresidena. Ma ka
la 23 iho nei oia i hele aku ai e i keia S. B. Dole ma ke ano kuhina o ko na Aina e: a puehu liilii ka Bana Pi Gi, a me na laina koa. O oo e ka moa o ke ao keia.
Ua make kekahi keiki i loko o ke kula kamehameha m@ ka i ke ole o na makua a nalo wale akula no, aia no na makua i Hawaii, aloha Wale.
Ua nohaha ka pa kunia hi helu 1 o ke Aupuni i ka la kipu aloha ai nalowale na apana. Ua ike no aohe i lawa ka ike lawelawe ia mea he pu kuniahi, hooio wale iho no e hooio ai, loaa ka mai he hilahila.
Piha pu o Ulakoheo i ka leop o kela wai ani iho nei, ukele aku ukele mai,
LANAKILA
O
HAWAII.
Ua hoon@a awiwi ia ma Wasinetona ko lono i ka la 10 o Nov, @ olelo ana, o kekahi palapala a he kakauolelo Gresham i ka Peresidena o ka la 18 o Oct, e pili ana no ka ninau o Hawaii, i haawi ia aku no ka hoolaha ana ma ke akea. Maia palapala, ua hooi@ ae oia i ke Kaliua o ka hoolele ia ana o na koa malina iuka o ka i ana mai ka moku kaua Bostona n@ai @o Amerika Huipuia i ka manawa o ke kaua kuloko, aole lakou hoolele ia iuka o ka aina @ e hoomalu ai i ke ola a, me ka waiwai o ka poe Amerika, aka, e kokua pa i ka hookahuli ana i ke Aupuni mana. O ko ka ko@ kulana ia Wa, wahi ana, ua la a me ka ikaika o na mea kaua e hiki ai ke kue aku i ka po@ e ku@ mai ana ia lakou.
Ua waiho pu ae oia i ka hoike oiha a J. H. Blount e hookahua ana i na hana ana i lawelawe ai, e hoike ia e i mua o ke akea. No ke kakauolelo Gresham i hoike ae i ka hoao ana e ka Moiwahine e kukala i kekahi kumukanawai hou ma ka la 14 o Jan. Alaila: “Ma kekahi halaWai hope ana ma Honolulu i ke ahiahi o kela la no i kahea ia ai ke komite malama i ka maluhia o ka lehullehu, no lakou ka huina o umikumamakolu kanaka, a pau loa, a i ole hei aneane no e pau loa, ia manawa no, o ka hapa nui oia poe, ke hui pu ia me elima mauhaole Amerika ma ka hanau ana, kai koho pu ia e noonoo ai i ka noho ana a me ke ano o ka hoopaa ana i ka maluhia o ka lehulehu a me ka hoomalu ana i ke ola a me ka waiwai.
Na ka kakauolelo i hoike a i ka mea a keia komite hooholo ai, ma ka la 15, a i ole ia, ma ke kakahiaka o ka 16 ae, e ku kulu ia kekahi Aupuni kuikawa “e hoomau aku ai a hiki i ka wa e aelike ai ma ka hoohui pu ana aku me na mokuania o Amerika Huipuia,” Alaila, ma ka halawai makaninana ana i akoa a oa nui mai na haole Amerika ma ka hanau ana; kahi hoi o ka moiwahine ame kona mau kakoo i holke [?] ia aku ai i ke kula na o ke aupuni, Mahope ihooia ahiahi no, i heluhelu ia ai kekahi palapala e ke komite imua o John L Steven, ke kuhiua Amerika ma Honolulu, e wehewehe ana, i ola a me ka waiwai o ka lahui kauaka aia @oko o ka popilikia e hoopii ana imua ona, e kauoha pu ana i ka mana kaua o Amerika Huipuia e kokua mai ia lakou e.
Eia iho ka palapala i waiho pu ia kau ai. “Ua ane hiki ole ke hoomaluia ia makou iho me ke kokua pu ole ia mai, a Nolaila, k@ makemake n@i no ka hoomalu ana mai a na mana kaua o Amerika Huipuia.”
Aole i pul@ ka B@na Hawaii i ke ahiahi nei mamuli o ka ulia i loaa i na keiki puhi olio.
Alualu ia kekahi poe keiki 4 ko lakou nui i hele i ka hale kula Bihoha i ka huki olua i loaa kahi mea ai eia alualu ia e ma kiai o loko, a paa hookahi keiki o Painia ka inoa, mamuli o kana mihi ana ua pakele oia. Ua haule mai ka ho aka kekahi kaikamahine ma ke kihi o ke alanui Moi me Liliha oiai oia lilo ana i ke kainepu a kona lio. Huki Ka@l@a.
Elia Kaulu Laau.
Kauka Hana Niho.
Ua hiki ke huki ina Niho me ka eha ole iloko o ka manawa pokole loa. He loea me ka noeau maka hoopilia ana i ka niho me ke Gula, Dala a mea e ae paha. He akamai loa ole ka hana ana i na niho ku’i o na ano a pau.
He mikioi ka holoi ana i na niho. He palanehe kona mau lima ma kana mau mea hana niho o na ano hou loa i loaa mai nei. He oluolu no kek@ kai olelo ana no kona akuhana.
O ke kanaka Hawaii hookahi wale no keia mailoko ae o ka huina o 40,000 kanaka i loaa ka Laikini Kaulia Hana Niho mai ka Papa Kauka Hana Niho mai o ke Aupuni Hawaii, mamuli o ka ike ana o na Hoa o ka PapaOla i kona akamai maoli ma keia Oihana ano nui.
E ike ia kakou hoa kanaka, o kipa hewa ke aloha ia lakou nei ae.
Keena Hana ––Maluna ae o ka Hale Hana Pu i ke kihi o Alanui Moi me Betela. Puka komo e pii ana iluna o ke keena ma Alanui Moi. sept30––tfp
Hawaiian Hardware Company L'd.
Poaono, Sept. 23, 1893.
Mai ka manawa mai o ke kukulu ia ana o keia hale oihana a hiki i ka hoomaopopo ana o na kanaka i kona ano ua lawelawe a e ia na hana me ke kuooa me ka hoopono, mai ia manawa mai, a ua kapa mai la kekahi poe i ka inoa o ka "HAWAIIAN HARDWARE CO," ka hui waiwai hou loa. I mea e oluolu like ai na mea a pau pela pu hoi me ka poe e nana mai nei maluna o ko makou holomua ne na maka ewaewa, a i mea e hoonalowale loa ia ai na hoopalaimaka ana o keia mau la, ua hooponopono makou, a ke waiho aku nei i keakea, i ko makou noho [mana maluna o kekahi mau hui paa]kai nuii loko o keia Apana, a e haawia ia aku ana hoi i na kanaka o keia.
O na bale ma ke Alanui Kalepa, ua hoolilo ia i ma@hale hou me ke pena a Hendry i hoowali mua ia. Pela pe no hoi me na hale e noho hana ia nei e C. O. Berger me Robert Grieve, oia kekahi mau mea e maopopo ai na mea kahiko i hoolilo ia i mau mea hou. O na hale noho a puni ke kulanakauhale, ua hoao ia me keia mau pena, a i ka wa e huli hoi mai ai na hale kahiko mai ka lakou huakai Hoikeike Honua mai o ke ao, e manao ia ananei na hale o Honolulu nei, ua loli ano e ae ko lakou mau kulana. O ka makou mau waiwai o ka noho'na hooponopono kino ana, oia hoi na lako hale o na mea pili hao, a aniani, aole hikiake nahaha, a ina e nahaha ane, alaila, mamuli no ia o ka loli ano-e ana o ke au o ka manawa. Ua loaa ia makou he heluna nui oia mau waiwai kupono no keia manawa. Ua hiki ke hoemi ia na waiwaikumu pii i ke kumukuai haahaa loa.
Ua hiki ka makou mau waiwai maikai loa i kinohinohi ia me na nani like ole ke hooana ia aku ia oukou, no ke kumuluai o ekolu dala a pii aku. O na waiwai maikai loa e loaa no ma ka puka aniani makai o ko makou halekuai. E mino aka iho ana oukou ke hoike aku makou ia oukou i ke kumukuai oia mau waiwai.
O ka like ole mawaena o na iako lealea maikai a me na mea ino, ua hoomaopopoia ia iloko o kela a me keia kau. He mea makehewa wale no ia oukou ke kuekaa ana aku i ka olelo ana ae o na waiwai maikai a pau mailoko aku no ia o ko makou halekuai. Ma ke kau kimanu o Oct. 1, ua wae ae nei makou he heluna nui o na poka-pu kau poohiwi i maa mau i ka lawelawe ia ma Amerika Huipuia a ina oe e kuai ana i keia mau poka, alaila, aole e lilo ana kau mau dala i ka manu a kanaka. Ma keia hoi ana mai o ka mokuahi Auseteraiia, e loaa mai ai la makou he mau papale keokeo kupono no ka uhai holoholona a kimanu ma kekula. Mawaho ae o keia, ua lola, pu mai ia makou heheluna nui o na hao hoomaemae pu, a me kekahi mau ano kimanu lehulehu e ae.
Ua hoouna mai ko makou mau Agena mai Kapalakiko mai, he mau mea hana no na mei i nahaha, elike me na ipulepo a me napa nahaha, ka laau a me ka ili i hookaawale ia no na hana nui oia laina. He nui loa ola mau waiwai ia makou i keia wa, a ina oukou o makemake i kekahi a oia mau mea no ka hana hou ana i na mei nahaha, ua hiki no ia makou ke hoolawa aku ia oukou ma ke kauoha.
O kekahi mau mei maikai loa a makou, oia na mea paluku huamoa i kapaia ka "Keepione Beater," ua hiki i keia mea ke hoowaliu na kuaai e ae maikai o na ano a a pau. Ua hiki no hoike hana ia na puoina, na meaono e ae a pa@ e ka papaaina, o ho oi loa aku no he keia o ka emi a me ka maikai i na wa a pau mamua a ke kakini mea paluku hua i kuai ia ma ka makeke no na makahiki he umi hala ae nei.
HAWAIIAN HARDWARE CO. L'd
Ma o mai oka halepohaku o Spreckels.
Helu 307 Alanui Papu.
| 12:30 – 1:00 | .50 | .50 |
| 6:30 – 7:00 | .50 | 1.00 |