Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 43, 20 Nowemapa 1893 — Page 1

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

HONOLULU, OAHU POAKAHI NOVEMABA 20, 1893                        HELU 5

 

ANTONE ROSA.

Akoni Rosa

@ Kokua ma ke Kanawai

@ana – Alanui Kaahumanu

sept30-tf

 

@NOKA JOHNSON.

@ Kokua ma ke Kanawai

@ Hooiaio Palapala no ka

@ Oahu

@ Hana – Alanui Kaahumanu

sept30-tf

 

@ KAHOOKANO.

@ Koku i ma ke Kanawai

@ Hana – Alanui Kaahumanu

sept30-tf

 

@ J. M. POEPOE

@ Kokua ma ke Kanawai

@ Hana – Alanui Betera ma

@ Hale Leta

sept30-tf

 

@ JOS. NAWAHI

@ Kokua ma ke Kanawai

@ Hana – Alanui Betera, ma

@ hookahi me J. M. Poepoe

sept30-tf

 

@ W.C. ACHI

@ he Kokua ma ke Kanawai.

@ no ka Lehulehu

@ Hana Kihi o Alanui Beter

@ Mai

sept30-tf

 

@ SAM. K. KANE

@ he Kokua ma ke Kanawai a

@ no ka Lehulehu

@ Hana – Kihi o Alanui Betera

sept30-tf

@ L. KAULUKOU

@ he Kokua ma ke Kanawai

@ Hana Kihi o Alanui Betera

sept30-tf

 

@ M. KANEAKUA

@ he Kokua ma ke Kanawai

@ Hooiaio Palapala no ka

@ a Oahu

@ Hana – Kihi o Alanui Betera

sept30-tf

 

@ L. HOLOKAHIKI

@ a he Kokua ma ke Kanawai

@gena Hooiaio Palapala no ka
@ Kona, Oahu

@ Hana – Hiki o Alanui Betera

sept30-tf

 

@ JAMES K. KAULIA

@ he Kokua ma ke Kanawai

@ Hana – Kihi o Alanui Moi

@ me Nuuanu

sept30-tf

 

@SAM M. KAAUKAI

@ a he Kokua ma ke Kanawai

@ Ana Aina

@ Hana – Mauka o ka Hale

sept30-tf

 

JAMES PAELE

@ he Kokua ma ke Kanawai

@ - Alanui Kaahumanu

sept30-tf

 

PAULO NUMANA

            LOIO a he kokua ma ke kanawai.

            HELU 314 alanui Kalepa, Honolulu @, Telefona Helu 415.

 

J ALEFRD MAGOON

            LOIO A HE KOKUA ME KE KANAWAI.

            Keena Hana 42 alanui Kalepa.

 

MOOLELO KAAO HOONANEA

NO

Kinikalapu

Ka

 

Ui opio noho nahele o Kunediro Eae lani kahiko.

 

Ka hoao paio o na kanaka ikaika ewalu.

 

Ka ui i la ae ia i ka lewa e Hailama ke Akua hoopahaohao.

 

Ka ui i loaa ai ka mana no ke komo kula me ka ipukukui aniani kula akeake.

 

Ka mea nona ka lio lele i ka Hikini a ka la

 

Ka Haleaniani Lole i hoopaaia Owili ilauoho kanaha o na kanaka eha

 

Ka make ana o Haila@ kahi Akua Paohaohao.

 

            E Mr. Lyan Giloma: - Aloha oe, ua loaa aku anei ia ia oe, ua loaa aku anei ka’u leta mua ia oe, a pehea la kou manao ia leta.

Owau no o kou hoa Kula.

C. B. Balemo

 

            Lu’anela, helu 2 o ka puali kauahi kiai kino kuwaho o ka mahele C. B. A.

            I ka pau ana o ka olelo o na aoao elua ua pane aoao elua ua pane mai ka aha.

            Ona kumu hooiaio a pau noke kipaku ana ia Geo. B. Balemo mai loko aku o ka papa Jiur@ o keia hihia, ua lawa no.

Ma ka manao o ka aha, ke manao nei, kauohaia ka Hamoku e kii aku i na buke o ka oihaan koa e lawe mai i mea hooiaio i koe.

A hiki mai ka Hamuku me na buke o ka oihana koa kaua lio helu 2 o ka mahele C. B. A,

Nana iho la ka lunakanawai a ike, ua like me kana mea i noonoo ai, oia hoi na kela a me keia koa e kaakau i kona inoa iho, ma buke o ka oihana koa he rula ia ma ke aupuni o Farani.

            Ma ka nana a me ke heluhele ana a ka lunakanawai, ua ike ao oiaio no ka lima kakau noia o ka lukaaela helu 2 o ka ma hele C. B. A. a na maopopo ka oiaio o na kumu kupaku.

            Wehewehe ae la ka aha imua o ke jure i na kumu kipaku i ko ia e ka loio o ke kahunapule moneka a ua lawa loa na kumu kipaku kahea ae la ka aha ia Geo. B. Palemo e kuilana hoi ke aku la ka aha.

            Ua lawa na kumu koi nou e hiki ole ai ke noho i jure e hoo kolokolo i keia hihia aole na aha a me ka loio, na ka mea koi ai a i hookaawale ia ae ma ka papa Jiure aku.  Aka, na ke kanawai no o kou aupuni i koi mai e hookaawale ae mai ke kulana hanohano ae ua hookunia oe mai keia papa Jiure aku, aole hoi e loaa hou ia oe keia oihana a hiki i kou make ana.

            Olu iho la ka loio o ke kahunapule moneke i ke ko ana o kana mau koi a pau.

            Ua hekau iho la maluna o ka lunakanawai hoomalu a me kona mau, loio nanana haikea a me ka moi pu.

            O na kahunapule moneke a me na poe makaikai; ua haawi aku lakou i na nanaine huhu ma luna o ka moi a me ka lunakanawai hoomalu.

            Koi mai ia ka Aha e hoohele aku ka hihia ia ua a na maikai ia i na aoao a elua.

            Waihoae la ka loioo ka lunakanawai hoomalu i na kumu e ka pae loa ai i ka hihia.

            Rula mai ka Aha a lilo i mea ole na kumu pale ina kumu ka aoao pale e koi nei e hoopau i kahihia.

            Hele loa aku ka hihia imua ma ka olelo a na hoike.

            O ke kahunapule ke hooiaio kona aoao, ua hoopaa ia oia iloko o ka hale paahao no na la 3 a ua helu ia no na la he 21, a hookuu ia oia mawaho o ka halepaahao.

            O kela makai nana i kii e hopu i ka hone kuuhiwi, nana i hooiaio mai i hoopaa ma ka rumi helu 10, ka rumi kaha kanaka e waiho ai o na kanaka make ulia.

            Na kona loio i hoiaio ma ka loaa ole iaia o ka mana e hookolukolo a hoahewa iku mea hoopii ia me ka palapala kauoha mana ole a ka aha koa o ka Moi me ka palapala hopu ole o kana aha.

            Hoouna aku la oia he palapala hopu mahope o kona hoahewa ana, me na palapala pu a ka loio e hooiaio mau nei imua o ka aha.

            I ka pau ana o na hooiaio a na aoao elua.

            Ua ao aku la ka loio o ka aoao pale i ke fiure maloko o kona manawa, Pela no ka loio o ke kahunaple ma kona manawa.

            Hooili ae la na aoao a i elua i ka hopena o na kamaiho o na aoao a i elua i ka aha a me ke Jiure.

            Ke a’o a ka aha.

            E na Jiure, ua lawa loaua kumu hooiaio e hiki ole ai ia oukou ke kanalua e haawi i ka pono no ka mea hoopii e koi nei.

            Ina ua loaa ia oukou na kumu koikoi oi ae o ka ikaika mamua o na hoike i hooiaio ia imua o oukou.

            Alaila, e haawi oukou ia pono ka aoao pale; a na haule keia koi ana; ma na mea i koi ia, ua loaa no i ka aha ia mea he mea ehaeha no nae ia.  O ke aupuni o Farani he kiai a makaala loa i ke kanaka he kulana maikai kona, a he malama i ka hanohano o kana oihana.

            Loa he oiaio, ma ka rumi kaha kanaka oia kahi i noho ai no na la he 25, alaila ua haalele a hoohaahaa loa ia kona ano kanaka ulana maikai, a ua hoohaahaa ia ka hanohano a kaua iohana laa.  Ka rumi e hiki ole ai i na ilio kakio ke moe, aka, ua hiki ke hooiaio ia mai nae, ua moe ia e kanaka o ke kulana i hilinai nui loa ia.

            E koino oukou a e puka mai e haawi mai i ka oukou olelo hooholo e like me ko oukou noonoo.

 

UA MAOPOPO

            Ua maopopo loa aohe mea kanalua i ko ka moiwahine kulana.  Oia no ka moi aku ana ma ka noho alii, ua ike na makapo; ua lohe na kuli, ua hele na oopa u apuka ka leo o na aa, ua hui na paa moku.

            O ka lani Liliu o na lani aku ana no ka Ilaku moiwahine no na Pae moku ka moiwahine a ka naaopa nana e rula nei ika maluhia o ka moana Pakipika.

            Mai olelo iki ke kahi ua paka moiwahine.  Aole oia i paa i hao wale ia kona Azupuni e na hanaiahuhu no a ke alii.

             Aole he olele a ka moiwahine e kakoo mai o America a me Beritania, nana iho no e ka hoo i kona mau puhaka ka hoihoi ia mai no kona mau lako kaua a pau.  He wahakole wale iho no ka olelo ae, ma hoi mai.

            O Kaiulani alaila hoiho aku ka moi i ka noho ahi ia Kaiulani, he ake ola ia wahi olelo ana i pakele ke ola.

            He hookahakaha waapa ko keia kakahiaka no ka Piladerepia eono ka nui o waapa.

            O na keiki wehe aha mele i holo aku nei iloko, na hoi mai nei kekahi mau keika me ke ola kino maikai a o kekahi mau keiki ua hole aku no Nu Ioka.

            E puhi ana ka Bana Lahui ma keia ahiahi ma ka Hotele Hawaii.