Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 41, 17 November 1893 — Page 1
This text was transcribed by: | Lovey Slater |
This work is dedicated to: | Helen Kailianu |
KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.
Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.
HONOLULU, POALIMA NOVEMABA 17, 1893
@A Loio @
NIONE ROSA
(Akua i @)
Kokoa ma ke Kanawai.
Hana Alanuii Kaahumanu
sept 30-lf
@ KA JOHNSON
Kokua ma ke Kanawai
Hoo@ Palapala no ka Oahu
Hana Alanui Kaahumanu
sept 30-lf
@ KAHOOKANO
Kokua ma ke Kanawai
Hana Alanui Kaahumanu
sept 30-lf
@ M. POEPOE
Kokua ma ke Kanawai.
Hana Alanui Belora, maale Leta.
sept 30-lf
@OS, NAWAHI
Kokua ma ke Kanawai
Hana Alanui Belera ma
hookahi me J. M. Poepoe
sept 30-lf
@ W. C. ACHI
@e Kokua ma ke Kanawai
@ no ka Lehulehu
Hana Kihi o Alanui Belera
Moi sept 30-lf
SAM K. KANE
@e Kokua ma ke Kanawai
@ no ka Lehulehu
Hana kihi o Alanui Belera
sept 30-lf
@ L. KAULUKOU
@ Kokua ma ka Kanawai
Hana Kihi o Alanui Belera
sept 30-lf
@ M. KANEAKUA
@e Kokua ma ke Kanawai
Hana Hooiaio Palapala @o ka Oahu.
@ HOLOKAHIKI
@he Kokua ma ke Kanawai
na Hooiaio Palapala no ka Kona, Oahu.
Hana Kili o Alanui Belera
sept 30-lf
JAMES K. KAULIA
@e Kokua ma ke Kanawai
Hana Kihi o Alanui Moi@
@e Nuuanu sept30-lf
@AM. M. KAAUKAI
@he Kokua ma ke Kanawai
Ana Aina
Hana Mauka o ka Hale
sept 30-lf
JAME PAELE
@HE Kokua ma ke Kanawai
@aa Alanui kaahumanu
sept 30-lf
A MOOLELO
NO
Kinika lepu
Ka
Ui opio noho nahele o Kanediro E oe lani kahiko
Ka @ paio o na kanaka ikaika ewalu
Ka ui i lawe ia ai i ka lena @ Hailama ke Akua hoopahaohao.
Ka ui i l@ ai ka mana no ke hemo kula me ka ipakukui ania@ kula ekaeka
Ka mea nona ka liolele i ka Hikiua a ka la.
Ka Hale @
Owi lilanoho kanaka a na kanakaoha
Ka mae ana o Hawaiiana kaiu Akua
Poh@ ao
Olelo aku la ka h@ aknawai @nua o ka moi, ua koka pu no makou me kou mau loio a na olelo mai ko’u maa ioio, aole e uku aku i hookahi kenela. A ua olelo mai ko’u mau loio aole au e uku ana, e hooholo mai ane ka aha he pono no’@.
Ina hoi ha pela, hele aku imua a lauai@ia, a malaila aku ka’u nani kokua houana ia oe, ua pono oe e hana aku eli@e me ka pono.
Ninau aku ia ka moi, ohia ou loio? Elima, o na loio lae oo wale no ma ke kanawai.
Pau ae la ka laua nei kamailio ana, hoi aku la ka lo@aka@i i kona wahi.
A hiki ae la i ka la hooholoholo, oa akoakoa mai la oa kanaka he@@i wale.. no ka makaikai i ua hihia nei malaila pa ae ka moi, a me na kahunaMoneka elua kanaha:
O ka maka o na kahuna Moneka a pao loa, ke haka pono ia ko lakou mau maka iluna wale no o ka moi a me ka lunakaaawai no ka piha huhu.
Heiahela ia mai la ka palapala hoopii koi poho a ke kahunapule e kona loio .
I ka pau ana o ka palapala hoopii i ka heluheluia.
Kauoha mai la ka Aha i ka aoao pale e pahe aku. Ae a me ka hoolena paoe pololei no keia koi poho.
Waiho aku la na loio i ka pane i kakauinoa ia ma ka apaua pepa e na loio elima, o ka lunakana ai elike @ ka rula o na aha o Farani, e pane ana,aole e oia aole i pololei ke koi ana.
Elua o na @o ma ka hoopaapaa kanawai a me ko pale kuu@.
Ehia loio ma ka ninaninau E E ninaninau pale a ninau jure.
Hookahi loio he mea haiolelo in@ o ka ana a me ke jure, a kue i ka olelo a kekahi aoao a me ke ao ana a ka Aha.
Oia ka rula o @ aha kanawai o Farani no na loio piha. Waiho aku la na loio o ka aoao pale oa hoolemauka aha aloe hookahi kumu i ae ia e ka aha.
Nolaila, ua kahea ia ke kiure a lewa na poe he @. Iloko o keia @ au kiure, he 6 o lakou he mau koa.
Ma ka rela e kinakuia 5 kiure me ka hoakaka ole i na kama hookahi o lakou he hea paio no ke kah@ monelia ua ae ka aha i ke kipakuia o keia poe a pau.
O keia iho na Inoa o k makou mau Luna
D. Kahalelahi. C. K. Kahele.
Sam kaanaana. Sol. Keaniai
T. C. Telikapa. K. Kekua
He Moolelo
NO
Au eleauiaiu
Ke Umikumamakahi o na Keikikane
Ike Kapapahakea
Ka Hoolei ana a na Kaikuaana Aukelenaiaiku ilalo o ka lua o ka
Mooianea
Ka Haawi ana a ka moo ia Aukeie nuiaiku i ka Mana.
Ke Oia ana o Auhelenuiaiku
Ka Make Elua ana o Auhelenuiaiku
Ka Malama Maikai ana o Auhelenuiaiku i kona Aku ia Lonokaouhalii
Ka Hoao ana me ka Moiwahine Namakaokahai
E waiho ia i ma keia wahi, a e kamai io ae kakou no kekahi mau lahui oko, aole i he keia aku ke kumu napa i malama niua ke akua @ @
O ka lahui o kaikiholu, he eleele ia, he lahui akua ole, aole like ko ia lahui me Kaikiale aiea, he lahui hoomana akua ole ka lahui o Kaikiholo.
Aole no o lakou papa alii i koo iloko o ka papa kahuna a me ka papa akua, aole o lakou malama hale hoano.
O ka lahuikanaka o Kaikikoeau he lanui keokeo ia elike no me ka haole, a na kapaia he Keke’a, a ke ku nei ke koona o keia lahui a hiki i keia wa, a pela @o ka lahui o kaikiholu.
O keia mau lahui elua, he mau lahui akua ole, a ua komo aku keia mau lahui iloko o ka lahui o kaikialealea ma ka manao ana o keia mau lahui e lawe i ke akia o Iku ke kahuna nui hoano o na lahuikanaka haipule.
I ka wa e ku lalani ana ka oihana kahuna o Kuaihelani ma ka malama ana a Iku, hoomaka mai la ua lahui e ae e hoohakaka a hiki i ka wa i kaua ai a puehu kekahi ohana.
Ua oleloia ma kakahi wahi o keia moolelo, o ka keia mau hoomana akua ana.
Ma o lakou i lehulehu loa ai ke ano hoomana ana e like nae me ka lakou i manao ai, a loli ano o ae la e like me ka lakou e hoomana ai.
Hilahila ole maoli no
Elike me ke kanaka e kalewa ana i kona lio e kuai me ka mea dala, pela ihola pa kolea hilahila ole i kuakuai ai i ko kakou aina makuahine me Amerika.
Olelo aku nei ka mea nona ka ho i ka mea dala, eia kou lio la he lio maikai, he kanalima dala, aole nae nona ua lio a. O! Aole @au e ae pane @ hou aku nei ua kolea la, i kanakolu hoi ha dala, o aole wau e ae, i umi hoi ha, aole no i hookahi ha, aole, e haawi wale aku hoi ha wau nou, eia mai ka lio lawe ia, aole wau makemake oe lohe!
Pela iloko o na kuikahi hoohuiaina, mai ke awa o Puuloa a hiki i ka haawi maoli ana aku no ina mea a pau loa o keia aupuni no Ameika, e hoole loa mai ana o Amerika, aole makemake.
E hooikaika aku ana ua poe nei ina kumu hoomah@ a ke aloha ole nui wale. He lahui @ hupo ike ole i ka lakou mau mea e hana ai, he moiwahine hoomauakii, hoomanamana, moekolohe, koko ahi ole loko o Kamehameha, e lawe aku hoi oe, e kuha ia maai ana iloko o ka hilahila palena ole i mua o keia ao holomua o ka malamalama nui o ke ao nei.