Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 39, 15 Nowemapa 1893 — Page 1
This text was transcribed by: | Lawrence Gersaba |
This work is dedicated to: | Judith Nalani Kahoano Gersaba |
KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.
Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.
HONOLULU , POAKOLU, NOVEMABA 15, 1893.
@ NTONE ROSA.
@ (A@ ni Rosa.)
@ Kokua ma ke Kanawai.
@ an @ Alanui Kaahumanu.
sep '30 - tf
@ OKA JOHNSON.
@ Kokua ma ke Kanawai.
@ H@ aio Palapala no ka
@ Oahu.
@ na - Alanui Kaahumanu.
sep 30 - tf
@ KAHOOKANO.
@ Kokua ma ke Kanawai
@ na - Alanui Kaahumanu.
sep. 30 - tf
@ M. POEPOE.
@ Kokua ma ke Kanawai.
@ na - Alanui Betera, ma
@ le Leia.
sept30 - tf
@ S. NAWAHI.
@ Kokua ma ke Kanawai.
@ ana - Alanui Betera. ma
@ ookahi me J. M. Poepoe
sept30 - ft
@ W. C. ACHI
@ Kokua ma ke Kanawai,
@ no ka Lehulehu.
@ na - Kihi o Alanui Betera
@ Moi.
sept30-tf
@ AM. K. KANE.
@ Kokua ma ke Kanawai, a
@ ka Lehulehu.
@ na - Kihi o Alanui Betera.
sept30-tf
@ KAULUKOU.
@ Kokua ma ke Kanawai.
@ na - Kihi o Alanui Betera
sept30 - tf
@ M. KANEAKUA
@ Kokua ma ke Kanawai,
@ Hooiaio Palapala no ka
@ Oahu.
@ na - Kihi o Alanui Betera
sept30-t
@ L. HOLOKAHIKI.
@ Kokua ma ke Kanawai
@ Hooiaio Palapala no ka
@ na, Oahu.
@ na - Kihi o Alanui Betera
sept30 - tf
@ ES. K. KAULIA.
@ Kokua ma ke Kanawai.
@ na - Kihi o Alanui Moi
@ Nuuanu.
sept30-tf
@ . M. KAAUKAI.
@ Kokua ma ke Kanawai,
@ a Aina.
@ na - Mauka o ka Hale
sept30-tf
@ MES PAELE.
@ Kokua ma ke Kanawai
@ - Alanui Kaahumanu
sept30-tf
He Moolelo
- NO -
Aukele n u iai u
Ka Umikumamakahi o na Keikikane ike Kapapaiakea.
Ka Hoolei ana a na Kaikuaana i Aukelenaiaiku ilalo o ka lua o ka Moolanea.
Ka Haawi ana a ka Moo ia Aukele nuiaiku i ka Mana.
Ke Ola ana o Aukeleauiaiku.
Ka Make Elua ana o Aukelenuiaiku
Ka Malama Maikai ana o Aukelenuiaiku i ko@ A @ i @ Loaoikaoulialii.
Ka Hoao ana me ka Moiwahine Namakaokahai.
I ka moe ana o Liloa ia Akahiakuleana a hanau o Umi, ua hookae ia o Liloa e ka hanauna Alii a me na mamo alii a Kalapana no kona moe ana a loaa o Umi mailoko mai o ka wahine noa o ke kulana haahaa, ua kuhihewa nae ia manao.
Nolaila, ua kukulu ia ka inoa ohana o Umi maluna o Liloa oia o Umi Liloa.
Maluna aku o Umi i kukulu ia ai ka inoa ohana a me na mamo a hiki ia I.
A malia paha ke manao ia nei keia mau inoa Sam. K. Kane J. Mokuohai Poepoe, Joseph Nawahi, J. Kaina Kahookano, J. K. Kauha, ke kukulu ia nei maluna o ka inoa makua.
Ualaha no keia noloko ae o keia au hou, aka, ina kakou e hookolo mai kona elau aku e lona no ke kumu a me ke kahua a kakou nae e hoomaopopo lea nei, a na haole hoi e ao mai nei ia kakou.
He mau mea keia e hoomaopopo ai ka lahui o keia mua aku, a e olelo iho lakou o ko lakou mau kupuna a mau makua ke kumu kahiko o ka hoopaa ia ana o ko kakou lalani inoa ohana.
Aole hoi kakou e holopapa mau ia e na kumuao, o ka lakou mau ao ana ko kakou kumu ike a naauao, o kakou mau hoonaauao ia ana, ua hookaa aku kakou apau ko kakou aie na he mau miliona.
Ekolu - Ka lahuikanaka o Kaikialealea, oia ka lahui ulaula, ua noho keia lahui a mamo maluna o na moku elima.
Maloko o ka lahuikanaka o Kaikialealea na alii kapu i hoonohonoho papa ia a hiki ilalo iloko o lakou ka papa kaula, ka papa kahuna, na papa kilokilo, na kakaolelo, na oihana lapaau.
No keia lahuikanaka ke Akua oiaio o Kane i olelo ia i keia wa o Iehova, oia kalike a kakou e olelo ai, he lahui haipule keia, lahui hoopono, he la hoano ko lakou i ke Akua he umi la o ko lakou la hoano Sabati, anahulu hebedoma.
Aole no keia he mea like, aka, e hoohalike ana i ka malama ia ana o ke Akua o ke au kahiko.
Aia no iloko o keia lahui ka malama kapuhia, a na kapu ko lakou la hoano, aole ho-a ia ke ahi aole na hana e ae.
Ua malama eehia oa na mea a lakou i hoolaa ai no ka hale hoano o ke Akua, aole ai ia, aole lawe ia mawaho, aole he olelo okoa e hanaia a kamailio ia maloko o ko lakou hale hoano o ka pule wale no, aole kekahi olelo haumia.
KA MOOLELO KAAO HOONANEA
- NO -
Kinikalapu
- Ea -
Ui opio noho nahele o Kanediro Enelani kahiko.
Ka hoao paio o na kanaka ikaika ewalu.
Ka ui i lawe ia alika lewa e Hale ma ke Akea Loa, @ ach@o.
Ka ui i loaa ai ka mana no ke komo k@ a me na m@ kai a ia ai kela ekaeka.
Ka mea nona ka lio lele i ka Hikina a ka la.
Ka Haleaniani Lole i hoopaaia
Owaho poho kanahao na kanaka eha
Ka make ana o Hailama kahi Akua Pahaohao.
I ke kahunapule a me ka makai e kokoke nei e komo iloko o ke kulanakauhale, olelo aku la ka makai, ina kaua e hiki aku i ka halehookolokolo, e olelo oe i ka luna wiliki e hoopaa ia oe ma ka rumi helu 4, he rumi maikai ia, aole i waiho ia na kanaka make i kahaia.
Olelo aku la ke kahunapule, e kii ae ana no paha kuu loio e bela ia'u no ke kali a hookolokalo ia no ha la apopo paha.
Ina he oiaio lau e olelo nei, aole oe i hewa, aole io no oe e hoopai ia ana. Olelo aku la ke kahunapule, oiaio, oia ka ke Akua e hoike mau mai nei ia'u.
A hikilaua i ka hale hoopaa lawehala, hoopaa ia aku la ke kahunapule i ka rumi helu 10 o ka halepaahao, oia ka helu i hookaawale ia no na kanaka make ulia i hoohuoi ia a mea e ae o ia mau ano.
I ka makai i puka aku ai mai ka halepaahao aku, ike aku la ka loio i ka makai, hoomanao ae la oia o ka makai paha keia i kauoha ia e hopu i ke kahunapule.
Ea! O oe anei ka makai kauoha ia ai e hopu i ke kahunapule? Ae, owau no, auhea la ia i keia wa? Aia iloko o ka i halepaahao.
Hoi aku lala oia iloko o kona keena a hana iho la i palapala bela, lawe aku la oia i ka lunakanawai.
Hoole mai la ka lunakanawai aole e hiki ia'u ke ae aku e hookuu iaia ma ka bela.
Ma ke kumu hea la oe i hoole ai, aole e hookuu ma ka bela.
Ua haawi au i ka'u olelo hooholo nona no kona hiki ole mai, ma ia ano, aole au e ae i ka bela, aole oe kona loio i hoohalahala i ka'u olelo hooholo a hala na la he 15.
Hele aku la oia i ka Hau uku e ike pono i ka palapala hopu i kii ia ai e ka makai ua kahunapule la.
Ike iho la ka loio he palapala hopu kino no ka hewa mare kolohe o e hookolokolo ana i ka la 17 oia malama no, a ua hewa hookahi la no kana i hoahewa mua ai.
Wela ae la ka loio i ka huhu i na hana hoopauaka mau a keia lunakanawai.
Olelo aku la ka loio, ua hoahewa oe i ke kahunapule no ka hewa hookahi no au i hoahewa ai, au hoi e hopu hou nei.
No ka hoole mau ia, nolaila, kii aku la ka loio i kekahi o kona mau hoaloha; a he kanaka hoi i ala ia e ua lunakanawai nei, aole no nae i ae ia mai.
Hoomana nanui iho la ka loio hookahi Wale no la i koe, alaila hookolokolo.
Hora 9 o ka la 17 o ia malama, ua noho iho la ka aha no ia hihia ma ka manao o ka loio, elike me ka palapala hopu.
Aole i pau.