Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 32, 7 Nowemapa 1893 — Page 1

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

 

@E 1               HONOLULU, POALUA, NOVEMABA 7, 1893                HELU 32

 

@ olaha Lolo Piha.

 

@ ANTONE ROSA

            (Akoni Rosa.)

@he Kokua ma ke Kanawai.

@ Hana---Alanui Kaahumanu.

            sept30-tf

 

@ENOKA JOHNSON.

@he Kokua ma ke kanawai,

@ena Ilooiaio Palapala no ka

@i o Oahu.

@ Hana---Alanui Kaamumanu

            sept30-if

 

@ K. KAHOOKANO>

@e Kokua ma ke Kanawai

@ Hana---Alanui Kaahumanu.

            sept30-lf

 

@ J. M. POEPOE.

@e Kokua ma ke Kanawai.

@ Hana---Alanui Betera, ma-

@ Hale Leta    sept30-lf

 

@ JOS. NAWAHI.

@e Kokua ma ke Kanawai.

@ Hana---Alanui Betera, ma

@ hookahi me J. M. Poepoe

            sept30-tf

 

@ W. C. ACHI

@ he Kokua ma ke Kanawai,

@i no ka Lehulehu.

@ Hana---Kihi o Alanui Beter

@i Moi.           sept30-tf

 

@ SAM. K. KANE.

@ he Kokua ma ke Kanawai, a

@ no ka Lehulehu.

@ Hana---Kihi o Alanui Betera.

            sept30-tf

 

@. L. KAULUKOU.

@he Kokua ma ke Kanawai.

@ Hana---Kihi o Alanui Betera

            sept30-tf

 

@. M. KANEAKUA

@ he Kokua ma ke Kanawai,

@ena Hooiaio Palapala no ka

@i o Oahu.

@ Hana---Kihi o Alanui Betera

            sept30-t

 

@. L. HOLOKAHIKI.

@ he Kokua ma ke Kanawai

@ena Hooia io Palapala no ka

@ Kona, Oahu.

@ Hana---Kihi o Alanui Betera

            sept30-lf

 

@AMES. K. KAULIA.

@he Kokua ma ke Kanawai.

@ Hana---Kihi o Alanui Moi-

@ne Nuuanu.  sept30-tf

 

@AM. M. KAAUKAI.

@ he Kokua ma ke Kanawai,

@ Ana Aina.

@ Hana---Mauka o ka Hale

            sept30-tf

 

@ JAMES PAELE.

@he kokua ma ke Kanawai

@ Hana---Alanui Kaahumanu

            sept30-tf

 

KA MOOLELO KAAO HOONANEA

NO

Kinikalapu

Ka

 

Ui opio noho nahele o Kanediro Ene

lani kahiko.

Ka hoao palo o na kanaka ikaika

ewalu.

 

Ka ui i lawe ia ai i ka lewa e Hailama

ke Akua hoopahaohao.

 

Ka ui i loaa ai ka mana no ke komo

kula me ka ipukukui aniani kula

ekaeka.

 

Ka mea nona ka lio lele i ka Hikina a

ka la.

 

Ka Haleaniani Lole i hoopaaia me na

Owililauoho kanaha o na kanaka eha.

 

Ka make ana o Hailama kahi Akua

Pahaohao.

 

            I ka hora 9 o ke kakahiaka ua lawe ia mai la ke kahunapule moneka imua o ka aha koa, o ka Moi ka lunakanawai kiekie e keia aha.

            Hoakaka mai la ka Moi i ka hoopii a pau, haawi mai la i keia ninau.

            Ua hopu ia oe no kou mare ana i kuu kaikamahine oo ole nona na makahiki he 17 i keia manawa.

            Ua hopu ia oe no kou hoomahuka ana i kuu kaikamahine.

            O oe ke kahunapule nana i hookomo i kuu kaikamahine iloko o ka hewa haumia.

            No keia mau kumu ua maopopo ua hewa oe, a oia no ka oiaio.  E haawi mai oe i kau pane ina he pane kau, no na ninau e haawi ia ana ia oe.

            Pehea ua heWa anei oe i keia mau kumu i hoopii ia ai oe?  Aole au i hewa, wahi a ke kahunapula.

            A heahea hoi kau pane e pane ai mamua o ka haaWi ana i olelo hooholo nou?

            Pane aku la ke kahunapule E ka lunakanawai kiekie o ka aha koa, ke waiho aku nei au i keia mau ninau ia oe.

            He aha mana anei keia e hiki ai i ka mea hoopiiia ke lawe mai i loio kokua nona?

            Pane mai la ka moi me ka leo kalakala.  Aole e hiki!

            Haawi hou aku la ia i ka lua o ka ninau.

            E ka lunakanawai kiekie o ka aha koa.  O ka mare ana a kekahi kahunapule i loaa ka mana ma ke kanawai o ka aina a ma kanawai o ke Akua, i kekahi mau mea i loaa ka palapala ae e mare ia laua, he hewa anei ia?

            O kekahi anei keia o na hewa ma ka papahelu o na hewa i pili i ka oihana koa?  Elua hewa a keia iha koa i hookolokolo ai malalo o na kanaWai koa?

            Ua malamaia anei maloko o ka buke moolelo o keia aha hookolokolo koa, na olelo hooholo e pili ana no keia heWa?

            Pane mai la ka moi, aole, aka, ua hiki no i keia aha ke hookolokolo, ua oi ae ka mana o keia aha i ko na aha e ae.

            Pane aku la ke kahunapule ina pela, ke noi aku nei au e hoihoi ia ko`u hewa i na aha hookolokolo kanawai.

           

            O na poe a pau i loaa i na ma`i fiva a pela aku, e hele ae lakou ma ke keena o Kauka Apana, malaila e hikiwaWe ia ka oluolu o na ma`i.  Ilaila makou i ka inu laau, a oluolu io no ko makou eha.  Kona keena hana, alanuiMauna`ea          

 

He Moolelo

NO

 

Aukelenuiaiku

 

Ka Umikumamakahi o na Keikikane

Ike Kapapaiahea.

 

Ka Hao ei @ a na K@u@ i

Auhele mailiu ilalo o ka lua o ka

Moolanea.

 

Ka Haawi ana a ka Moo ia Aukele-

nuiaiku i ka Mana.

 

Ke Ola ana o Aukelenuiaiku.

 

Ka Make Ema ana o Aukelenuiaiku

 

Ka malama Maikai ana o Aukelenui-

aiku i kona Akua la Lonoikaou-

liilii.

 

Ka Hoao ana me ka Moiwahine Namakaokahai.

 

            I ka wa i kauwale ae ai o Iku mai ia lakou ae, olelo koke aku la lakou ia Aukelenuiaiku, hauoli oe i kou noho alii ana no maluna o na @ahuikanaka, a o oe ka ke alii ana no makou.

            Aole nae he helehelena o na manao maikai iloko o na kaikuaana no ko lakou kaikaina.  E paanaau mau ana kela olelo i ko lakou wahae noho alii ana ka oe maluna o makou.

            Ma keia hele ike ana aku la o na keiki mua a Iku e ike i ko lakou makuakane a e ike pu la no hoii ko lakou kaikaina. 

            He mea ia nana i hookanahai mai i ka manao o Iku me haawina ana e koho iho ai ua maikai ka manao.  Pela oia i koho nokole iho ai aole nee oia e hooiaio loa ana e kuikahi ana lakou.

            Ua loli ae la ka Aukelenuiaiku ma mau hana lealea ma ka hoolele lupe, mahiki, a pela wale aku.  A o na kaikuaana hoi, ua emi hope aku la ka lakou mau hana lealea ma ka heenalu i kai o Kuaihelani.

            He manawa loihi hapai hou ae la o Aukelenuiaiku me kona mau hoa i ha lealea ka pua, a me ia ano lealea pu no hoi na ka kuaana e loaloa la ma ko lakou kahua ka pua.

            Lele hou aku la ka pua a Aukelenuiaiku a haule iwaena o ko lakou la kahua ka pua.  Nana iho la na kaikuaana i ka pua a ike iho la na Aukelenuiaiku, he pua i kau ia a kaaone

            Hoouna aku la o Aukelenuiaiku i kekahi o kona mau hoa lealea e kii i kana pua, kii aku la kekahi o kona mau hoa lealea ua hoole ia mai la e na kaikuaana.

            Ike iho la o Aukelenuiaiku, he ano hookolohe paha ko na kaikuaana iaia aole oia i kahea aku ia Iku.  Ia manawa lele aku la ola mawaho o ka pa a kii aku la kana pua e makaukau ana oia e kii kahea hou aku la o Iku e hoi maie haalele ka pua aole i hoolohe ia mai.

             Kii aku la oia, aia ka pua ma ka lima o Noiaiku kona keikuaan aloha iaia.  Hoi mai la ia me kana pua me ka poino ole mai na kaikuaano mai.

            Ua lilo nae keia pakele ana i mea hoonanea a hoopalaka i ko Iku kiai ana ia Aukelenuiaiku.  Hoike ae la o Aukelenuiaiku i kona makemake e hele i ka heenalu hoole aku la o Iku, aole, mai hele oe o make auanei oe.

            Ua maikai keia olelo a@o a loaa a makoakane iaia, a ua hoolohe mau no oia i ka Iku olelo.