Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 25, 30 ʻOkakopa 1893 — Page 1

ʻaoʻao PDF (832.18 KB)

This text was transcribed by:  Violet Wilder
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.

Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.

 

HONOLULU, POAKAIII , OKATOBA 30, 1893 HELU 25

 

@ONE ROSA.

 

@koni Rosa.

@okua ma ke Kanawai

@a--Alanui Kaahumanu

sept30-tf

 

@KA JOHNSON.

@Kokua ma ke Kanawai,

@ Hooiaio Palapala no ka

@ Oahu

@a---Alanui Kaahumanu

sept30-tf

 

@KAHOOKANO

@akua ma ke Kanawai

@a---Alanui Kaahumanu

sept30-tf

 

@. POEPOE.

@akua ma ke Kanawai

@a---Alanui Betera, ma-

@e Leta.  sept30-tf

 

S. NAWAHI

@kua ma ke Kanawai

@a---Alanui Betera, ma-

@kahi me J. M. Poepoe

sept30-tf

 

@. C. ACHI

Kokua ma ke Kanawai,

@o ka Lehulehu.

@a---Kihi o Alanui Beter

@oi. sept30-tf

 

@M. K. KANE

Kokua ma ke Kanawai, a

@ka Lehulehu.

@a---Kihio Alanui Betera

sept30-tf

@. KAULUKOU.

Kokua ma ke Kanawai

@a---Kihi o Alanui Betera

sept30-tf

 

@. KANEAKUA

Kokua ma ke Kanawai,

Hooiaio Palapala no ka

Oahu.

@a---Kihi o Alanui Betera

sept30-tf

 

@. HOLOKAHIKI

Kokua ma ke Kanawai.

Hooiaio Palapala no ka

@a, Oahu.

@a---Kihi o Alanui Betera

sept20-tf

 

@ES.K. KAULIA.

Kokua ma ke Kanawai

@a---Kihi o Alanui Moi-

Nuuanu. sept30-tf

 

@. M. KAAUKAI.

@ Kokua ma ke Kanawai

@a Aina.

@na---Maeka o ka Hale

sept30-tf

 

@MES PAELE

@ kokua ma ke Kanawai

@a---Alanui Kaahamanu

sept30-tf

 

 

KA MOOLELOKAAO HOONANEA

 

NO

 

Kinikalapu

 

Ka

 

Ui opio noho nahele o Kanediro Ene lani kahiko.

 

Ka hoao paio o na kanaka ikaika ewalu.

 

Ka ui i lawe ia ai i ka laewa a Hailama ke Akua hoopahaohao.

 

Ka ui i loaa ai ka mana no ke komo kula me ka ipukukui aniani kula ekaeka.

 

Ka mea non ka lio lele i ka Hikina a ka la.

 

Ka Haleaniani Lole i hoopaaia me na  Owililauoho kanaha o n kanaka eha.

 

Ka make ana o Hailama kahi Akua Pahaohao.

 

            Nonoi aku la o Mameriano kana kumukula, e ae mai iaia e noho me kekahi ohana malihini mai, wahi a ke kumu i pane aku ai, ua oluolu i'au e hookuu aku ia oke elike me kau i makemake ai.

 

            I ka poeleele ana, hoi aku la laua nei i ka hale ana i heelimilima aku ai no kana ipo.

 

            Kuka iho la laua no ka mare a hooholo iho la no kakahiaka ae. Ma ia po, akahi no a hui pu laua ma ke kino, hanahu'a aku la ke kao a moe malie hoi ka hipa.

           

            I ke kakahiaka ae hele aku la laua i kahi o ke kahunapule no ka mare a no ka ike ia ona.

 

            la laua i hiki aku ai imua o ke kahunapule, ua ninau mai la ke kahunapule, he manao paha ko olua? Ae, wahi a laua nei i pane aku ai, ua makemake maua i palapala ae mare no maua.

 

            Ua maikai ia i ka manao o ka mea haawi palapala ae mare Owai kou inoa? O Ioane Mariano, wahi a ke keikiahi..

 

            Ua mare ia paha oe mamua? i ninau hou aku ai ke kahunapule, hoole mai la ke keikiahi, a ehia ou makahiki, wahi a ka pane a keikiahi.

 

            Owai kou inoa? O Mameriano, Wahi a ke kaikamahine alii i pane aku ai  Ua mare mua ia paha oe? Hoole mai la ke kaikamahine alii, a ehia ou makahiki? He 19 @o'u mau makahiki.

 

            Owai la ka olua kahunapule i makemake ai nanae mare?

 

            Pane aku la ke keiki allii, mai hookomo oe i ka inoa o ke kahunapule nana maua e mare.

 

            "No ke aha hoi?" wahi a ka mea haawi palapala mare.

 

            Pane aku la ke keiki alii, aole maopopo ia maua ka inoa o ke kahunapule o kahi a maua e hoi nei i kai o ke kaona.

 

            A pehea la e pono ai? A'o aku la ke keiki alii penie:

 

            E kakau oe maloko o kau palapala ae mare no maua me keia kuhukuhi:

 

            "I na kahunapule o ka aoao hoomana a pau, a poe e ae paha i loaa ka mana mare mai ke apuni mai o Farani."

 

            "Ke hoike ia aku nei oukou ua ae aku au ia Joane Mameri ano(k) a me Mameriano (@) e mare laua."

 

            "No ka mea, aole i hoike ia imua o'u na kumu e pono ole ai ko laua mare ana."

 

            No ka oiaio ua kakau au i ko'u i keia la 10 p Jan. 1618 Culetino Faremiano.

Mea haawi palapala ae mare.

 

He Moolelo

 

NO

 

Aukelenuiaiku.

 

 

Ka Umikumamakahi o na Keikikane Ike Kapapaiakea.

 

Ka Hoold@ ana a na Kaikuaana ia Aukelenuiaiku ilao o Ka lua o ka Mooianea

 

Ka Haawi ana a ka Moo ia Aukele nuiaiku i ka Mana.

 

Ke Ola ana o Aukelenuiaiku.

 

Ka Make Elua ana o Aukelenuiaiku

 

Ka Malama Maikai ana o Aukelenuiaiku i kona Akua ia Lonoikaoulialii.

 

Ka Hoao ana me ka Moiwahine Namakaokahai.

 

            I ke kupono ana o ka la i ka i ka lolo i kupono ai kela olelo mua a kakou.

 

            Ku i ka po i o Kane, he kapu po no Iku iloko o ka hale hoano.

 

            Ku i ka la o Kane, he kapu ao no ka poni ia ana ia Aukelenuiaiku.

 

            I ka hiki pono ana o ka huakai i ka hale hoano, e like me ka papa kuhikuhi hoonohonoho huakai i hooponoponoia e lku laua o Kapapaiakea ma ke hale oihana kahuna.

 

            O na papa kahuma o na papa mua ia lakou ka lawelawe o loko o ka hale hoano.

 

            Oia na papa i olelo mua ia ewalu no lakou na alii kapu he 16. Aia wale no ia lakou ka mana lawelawe o loko o ka hale hoano.

 

            Ke hoomaopopo hou aku nei makou ia mau papa i ko makou poe heluhelu i hoomano iho i na hoakaka ana ma ka Helu 15 a ka Helu 16 me 17.

 

            1.--- Ka Iku Hai Moi, Kahuna Nui kapu Akua a kapu Alii, iaia ka mana poni..

 

            2---Iku Lani ku akau, e ku ana iluna o ka nuu luna o ke kuahu.

 

            3.---Iku Poni ku hema iaia ka ipu hoano poni.

 

            4---Ka Iku Ahi ku puka o ka nuu lala.

 

            5---Ka Iku @ilo, iaia ka wanana i na ouli hana o ka hale hoano.

 

            6---Ka Iku Nuu, ia laua ka malama o ka ipu poni a haawi i ke kahuna nana e poni.

 

            7---Ka Iku ku, iaia ke ku ma ka akau a ma ka hema o ke kuahu hoano.

 

            8---Ka Iku Moe, na Iaua e kahea ke kapu moe.

 

            I ke komo ana nae o Aukelenuiaiku a pii iluna o ka anuukuahu hoano.

 

            Oia ka manawa o ka Iku Moe i kahea ai e moe.

 

            I ka pau ana o na hoomahanahana mua ana a ke kahuna nui oia o Iku.

 

            Ua kaa ke kehea ana i na Alii o ka papa Iku ku e ku ana lakou mai ke kapu moe ae.

 

            O na poe a pau i loaa i na ma'i fiva a pela aku, e hele ae lakou ma ke keena o Kauka Apana, malaila e hikiwawe ia ka oluolu a na ma'i. Ilaila makou i ka mu laau, a oluolu io no ko makou eha Kona keena hana, alanui Nuumu.