Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 24, 28 ʻOkakopa 1893 — Page 2
This text was transcribed by: | Cheryl Mokuau |
This work is dedicated to: | Lance & Sherri |
KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.
Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.
NA RULA ALAKAI
O KA
NUPEPA PUKA LA
ALOHA AINA
E hoopuka mau ia aku ana ma kela la a me keia la ka nupepa puka la Hawaii ALOHA AINA.
E hoopiha ia ana kona mau kolamu me na manao kalaiaina naauao mahina o na ninau lehulehu o ka la, na moolelo, na kaao, na huhou kuloko akuu aho, na manao alakai naauao, o na makamaka i kakau inoa ia.
E hoopuka ia no na olelo hoolaha, na mele, na kanikuu, no ka uku loaa mua.
E hoounaia aku no na pepa i ka poe kauoha mai, ke hoolili pu mai i ka uku pepa.
O ka uku pepa, he hapaha ko ka pule, hookahi dala o ka mahina, umi dala o ka mahina, umi dala o ka makahiki a heumi keneta no ke kope hookahi.
KEENA HANA:
MA KA HALE O KILIKINA.
Alanui Papu, Honolulu
Aloha Aina.
J. K. Kaunamano
Ona, Lunahoponopono a me Puuku.
Poaono, Okatoba 28, 1893
He Maikai ke Ola o ka Moiwahine e noho nei, he mau nanaina maikai ko Kona mau helehelena a ke nonoi haahaa nei makou i na Mana Lani Nona.
MELE O KE ALII.
He inoa maikai,
No ka Moi Liliuokalani,
Ua kaulana i na aupuni e,
Ua aala i mua o lakou.
Aole nae pela kou mau nemi,
Hoinoino mai lakou,
Ku-e a hoino no,
Henehene mau lakou.
Aole nae o Iehova me lakou,
Hapai ke Akua ia Oe,
A noho iluna o ka noho`lii,
Lanakila mau no Oe.
BLOUNT.
He kanaka oia o ke kulana mana a Amerika i hoouna mai ai e mahhiai i ka nahelehele o ke Aupuni o Hawaii nei.
Oia nae ke kanaka a Hawaii nei i kapa aku ai ka La a me ka hoola no Hawaii, i ka wa a Hawaii nei e hoiloli ana no ka lepo kaumaha i kauia maluna o Hawaii.
@ kanaka ia o ke kulana akahele, hamau, kuokoa, loi, hoike ole i kapa mau kalai ana no ka ninau o Hawaii.
Hoike mai kona mau helehelena i ke akaku o ka oiaio, he La a he Hoola oia no Hawaii.
Kulike me ko makou mau manao hakiio a koho aku, aia ka La ka malamalama a me ke ola o Hawaii iloko o kona umauma.
Ma kona mau kalai manao akea ana, kuhikuhi aku oia mai kona umauma aku, aia ke ku la oia ma ka puka.
O kona ku hamau, kuokoa, kilo, iloko o kana kumuhana.
Ua lawa loa oia e olelo ae i na e puka ae kona leo mai ke kulana hamau ae. Inua ua lawe ia o Hawaii me ka ikaika o na lako kaua e kona Aupuni.
Pela auanei ka panai kupono a Amerika e hoihoi ai i ka Moi Liliu ma ka Nohoalii, me ka ikaika o na lako kaua e hoihoi ai, me ka hoomalu ana i manawa.
Ua nui nae na pomaikai o Hawaii ia Blount ma kana mauhoike a me na kalai ana imua o ka Peresidena, he mau pono wale no e pili ana no ka pono nui o na kumu koi a ka Moiwahine Liliu.
Ke hoomanao nei makou, o na puapuai ana mai o na kumu hoapono, he kaulahao ikaika ia no ka pono o ka Nohoalii a me ka ninau nui o Hawaii nei.
O ka lahui Hawaii naauao, ua ike lakou e hoihoi ia ana ka Moi, a ua nawaliwali kela aoao.
Me ka manaolana poho ole o ka lahui, ke ku moakaka nei ka Moi iluna o ka Nohoalii, ma na kumu aka loa o ka oiaio.
O NA Pukiki, ua umikumamalua tausani ka holuna, a o na haole ili keokeo e ae, na ano like no hoi, o na hapa haole kekahi u lehulehu. O keia mau lahui okoa he like ole ka manao, he okoa ka makemake, he okoa na olelo, aole e lokahi aua lakou emoole paha, e ulu mai na hihia a e hakaka ana kekahi lahui me kekahi.
He lawa anei ka ikaika okeia aupuni Hawaii o hoomalu a e kinai i na kaua kuloko ke ole e kakoo ia e kekahi aupuni makkamaka pui? Ua maopopo aole e lawa ana ko kakou ikaika kuloko ke ulu mai na mokuahana o ia ano ma keia mua aku.
Mamua iho nei, ua maa na aoao a pau e noho malie ma ka imi waiwai, a me k ano oluolu karistiano aole e hakaka, me he mea la, ua hoomaka iho nei ka manao ohumu o ka poe Iapana e imi i na pono kivila i loaa ole ia lakou.
A pehea na lahui e ae? Owai ka ike i ka hopena? Ua maopopo hookahi wale no aoao e maluhia ai, oia no ka noho malale o ka malu ikaika ioa o ko kakou makamaka nui, ola no o Anerika Huipuia. Ke ike nei kakou ano, eia no ke ano mokuahana ino e hele nei iwaena o ka aoao Hawaii a me ka aoao haole.
He poino nui keia he pono e hana koke ia keia ahi wela o ka mokuahana o hele ia a pau ka hale i ke ahi, a pehea la e pio ai keia ahi? Aia anei ma ka hoihoi ana i ke Aupuni Moi? Ua uluhua na haole ia mea.
Ua like kela hana me ka ninini ana i ka aila maluna o ke ahi, e a-a nui ana a wela loa. E pio auanei keia mokuahana ma ke kukulu ana i Repubalika Kuokoa?
I ko makou manao, he mea ia e mahuahua loa ai ke aumeu@ ana o na aoao elua a o ka poe Iapana, a me ka poe pake kekahi e komo pu ana iloko o ia paio ana.
Aloha Aina kue ia Hoohui Aina.
(Hoomau ia)
A @ana like ae la lakou i keia mau leo ma ka olelo Hawaii ponoi.
I hele mai nei kakou i wasinetona e ike i ke aha.
I ka laau anei a Kekuaokalani ia Hoolehelehekii?
I hele mai nei kakou i Wasinetona nei e ike i ke aha?
I ka Moiwahine anei i kahiko ia me ka melemele o ka ahuula?
Aia no ka Moiwahine Liliuokalani ma Wasinetona Hale, me kona Ahuula e hoonani mai ana,
Ia Iehova kona Akua,
Huro no Hawaii,
Na`lii, na kanaka,
Hauoli na naau,
Me na leo pu,
Ua puni no Hawaii
I ka olelo o ke ola
Hawaii lanakila mau,
Huro no Hawaii malu@
Na`lii na kanaka,
Hauoli na naau,
Me na leo pu.
Oiai lakou a pau@
manao o ke kuihe, a@
nalua, no ka holo @
ka kikou nusiona o @
Aina.
Kuku like he la ka @
iluna ma kahi kiekie,@
mau hoki hihiu `la.
like ae la ko lakou ma@
ka makani. E ha`u
ke aha?
E ha u ana i ka ho@
helehelena o ka hilahi@
Ku-lolou like iho la @
mau poo, a leha aku @
ka me na nanaina o k@
ha.
I hele a mo`a @
Puna i ke akua wahine@
Me ke akaka loa, o@
Akioma, ia lakou i pu@
ai me na leo okalakala @
naka, i ululua e na ul@
o ka po, (daimonio.)
Ua haule loa ko H@
muhana o ka Hoohui @
ka mea, ke nanakee @
maka o ua Aeto nei, @
eka, o ka kakou mau@
hui Aina.
@ (Aole i @
O na poe a pau i@
ma`i @va a pela aku,@
lakou ma ke keena @
Apaa, malaila e hik@
ka ohaolu o na ma`i,@
makou i ka inu laau,@
io no ko makou eha @
keena hana, alanui @
I@a e hoihoi la o L@ Noho Moi.
Pehea la e pau ai ka lili @
kue iai ma keia ua ak@
Ma kela helu 10 ak@
hoike ia eha mau k@
pau ai ka lili ana o ka @
iaia. O ka mua i ku@
wai kaulike, oia ke ka@
iho ai o na hooponopono@
makai ana. O ke ku@
wai o 1887, ua l@
mau mea maikai@